විසි වන සංශෝධනයට එරෙහිව වෘත්තිය සමිති එකතුවක් දක්නට ලැබුණා…
වෘත්තිය සමිති හැටියට බරපතල විදියට විස්සේ අනතුර දැක්කා. මොකද, දහනවවැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනයේ අඩුපාඩුකම් තිබුණා වුණත් එය ප්රජාතනත්ත්රවාදයේ දිගුවක් හැටියට බොහෝ වෘත්තිය සමිති හඳුනාගෙන සිටීම. විසිවන සංශෝධනය එනකොට සැලසුම් වෙන්නේ, ජනාධිපතිවරයාගේ ක්රියාකාරකම් හා හැසිරීම නිසා වෘත්තිය සමිතිවලට අවදානම පෙනුණා. ඔහු මුල සිටම මිලිටරි උපක්රම යොදාගනිමින් රාජ්ය පරිපාලනය කිරීමත්, ව්යූහයන්ට හමුදා ප්රධානීන් පත් කිරීම, චක්රලේඛ නැතිව කටවචනය චක්රලේඛ ලෙස සලකන්න කියලා කීමත් වෘත්තිය සමිති දැක්කා. මේවා බිහිසුණු ස්වරූපයේ ක්රියාමාර්ග බව දැක්කා. අනෙක විසිවන සංශෝධනයෙන් හදිසි පනත් ගෙන ඒමට යෝජනා කිරීම භයානක තත්වයක් බව වෘත්තිය සමිති හඳුනාගත්තා. එක පැත්තකින් එම්සීසී, සෝෆා වගේ ගිවිසුම්වලට අවශ්ය පරිසරය හදාගැනීමට එය හේතුවක් කරගනීවි කියා අපි දැක්කා. ඒ වගේම, සේවක අර්ථසාධක අරමුදල වගේ දැවැන්ත සංචිතයකට අත තියන්නත් හදිසි පනත් උපයෝගී කරගනීවි. මේවා තමයි වෘත්තිය සමිති අනතුරු හැටියට දැක්කේ. ඒ නිසයි භේදයකින් තොරව බහුතරයක් රාජ්ය අංශයේ සහ පෞද්ගලික අංශයේ වෘත්තිය සමිති එකතුවෙලා මේ අනතුරට මුහුණදෙන්න කටයුතු කරන්න පටන්ගත්තේ. ඒකේ ජයග්රහණ, ප්රතිචාර කොහොමද කියන කාරණය වෙනම දෙයක්. විස්ස සම්මත කරගත්තත් ආණ්ඩුවේ ක්රියාකාරීත්වයට එරෙහිව මේ ගමන වර්ධනය කරගන්නට වෘත්තිය සමිති පැත්තෙන් ඉදිරි ක්රියාමාර්ග ගන්නවා.
ඒ කියන්නේ මේ වෘත්තිය සමිති එකතුව ඉදිරියටත් පවතීවිද?
ඡන්දයේදී ජනතාව ඡන්දය දීම කියන කාරණය ප්රයෝජනයට අරගෙන ඒක ව්යාජ ලෙස අර්ථකතනය කරලා විස්ස සම්ම කරගන්න උත්සාහ කරනවා. එහෙත්, මෙය ජනතාවට සහ වෘත්තිය සමිතිවලට එරෙහි වැඩක්. ජේ.ආර්. ජයවර්ධනගේ හැත්තෑඅටේ ව්යවස්ථාවෙන් පස්සේ අසූවේ වර්ජනයට මුහුණදුන් විදිය අපට මතකයි. වෘත්තිය සමිති අතර ඇති වූ එකඟත්වය දියුණු තත්වයක්. මේක ආරම්භයක් හැටියට අරගෙන, ඉදිරියේදී ආණ්ඩුව කුමන විදියට ක්රියාමාර්ග ගත්තත් එයට මුහුණදීමේ වගකීම වෘත්තිය සමිති ව්යාපාරයට තියෙනවා. ඒ සඳහා සූදානම් වීමේ වගකීම වෘත්තිය සමිති ව්යාපාරයට තියෙනවා. ඒ නිසා මේ එකතුව ඉදිරියට ගෙනයන්න ඕනෑ බව අපේ වෘත්තිය සමිතිය හිතනවා.
ඒක හුදු ආණ්ඩු විරෝධයක්ද?
මේ වෘත්තිය සමිති එකතුවේ සිටින බහුතරයක් වෘත්තිය සමිති වත්මන් ආණ්ඩුව පත් කරන්නට දායක වූ වෘත්තිය සමිති. ඒ අය ක්ෂණිකව තමන් පත් කරපු ආණ්ඩුවේ හැසිරීම් රටාව හඳුනාගෙන ඉන්නවා. ඒ නිසයි මේ ආණ්ඩුවේ ක්රියාමාර්ගයටන්ට එරෙහිව, අනතුර තේරුම් අරගෙන පෙළගැසෙමින් ඉන්නේ.
විසි වන සංශෝධනය ගෙනෙන වෙලාවේ බලයේ සිටින ජනාධිපතිවරයා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වීමත් අනතුරුදායක තත්වයක් හැටියට දැක්කාද?
හැත්තෑඅටේ ජේ.ආර්. ජයවර්ධන සිටියදී විවෘත ආර්ථිකය හඳුන්වාදුන්නා. ව්යවස්ථාව ගෙනාවේ ඒ වෙනුවෙන්. ඒකට අවශ්ය නීතිමය පසුබිම ගන්නත්, කම්කරුවන් මර්දනය කරන්නත්. අවුරුදු හතළිහකට පස්සේත්, අදටත් හිතන්නේ තනි පුද්ගලයෙකුගේ පාලයක් තුළ මේ ප්රශ්න විසඳන්න පුළුවන් කියලයි. එහෙත්, අවුරුද්දක් ගත වෙන විට ජනතාවට පැහැදිලි වෙනවා ආණ්ඩුවේ ගමන එතරම් සුභදායී නැති බව. ඒ නිසයි ඔවුන් බරපතල ලෙස නැගී සිටින්නේ.
ආණ්ඩුවේ මිලිටරි මැදිහත්වීම් සහ බුද්ධි අංශ ක්රියාකාරීත්වය වැඩි බව පේනවා නේද?
මේ ලක්ෂණ 19 වැනි සංශෝධනය දක්වා ක්රියාත්මක වන විටත් එයාලා ක්රියාත්මක කළා. තොරතුරු එක්රැස් කළා, ඉලෙක්ට්රොනික් හැඳුනුම්පත් ක්රම හඳුන්වාදුන්නා. කෙසේ වෙතත් එවැනි වැඩසටහන් තිබුණත් තමාට ආරක්ෂාවක් තියෙනවාය කියන හැඟීම පුරවැසියන්ට තිබුණා. ඒ 19 වැනි සංශෝධන යටතේ ස්වාධීන ආයතන සහ වෙනත් ප්රතිපාදන තිබුණ නිසා. එහෙත් දැන් තනි ඒකාධිපති පාලකයෙක් වටේට සියල්ල එක්රැස් කරද්දී ඔබ කී අන්දමේ ක්රමවේද බිහිසුණු ලෙස ක්රියාත්මක විය හැකි බව ජනතාව තේරුම් ගත්තා. ඕනෑම රාජ්ය පාලකයෙක් පිළිබඳ අප සලකා බලන්නේ පෙර අත්දැකීම් එක්ක. වෘත්තිය සමිති ව්යාපාරය පෙර අත්දැකීම් එක්ක මේක හඳුනාගත්තා. ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ අධිපතිවාදී පාලනයක් නිර්මාණය කරගැනීමේ උත්සාහය ජනතාව දකිනවා. එයට එරෙහි ජනතා මතය ධනාත්මක තත්වයක් හැටියට දකිනවා.
මාධ්ය සංවිධානවලට දැන් සිදුවෙමින් පවතින වෙනස්කම් බලපාන්නේ කොහොමද?
මාධ්ය සංවිධාන වශයෙන් අපි පහුගිය කාලයේ තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත වගේ ජයග්රහණ ලැබුවා. තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත මෙවැනි පාලනයකට අභියෝගයක්. එවැනි ප්රගතිශීලී පනත්වලට පවා දැනටත් නොනිල අභියෝග එල්ලවෙනවා. සමහර රාජ්ය නිලධාරීන්ට තොරතුරු දෙන්න එපා කියලා කියනවා. එහෙත්, දැනට පවතින ව්යවස්ථා රාමුව නිසා තොරතුරු නොදුන්නොත් අභියෝග කිරීමේ හැකියාව තියෙනවා. ඒ ක්රියාකාරීත්වය දැනටමත් මරා දමමින් තියෙනවා. ඒ අනුව මාධ්ය සමාජය හැටියට අප ලබාගත් ජයග්රහණ පවා වැළලෙමින් යනවා. ස්වාධීන කොමිෂන් සභා වෙනුවෙන් 2005 සිට මාධ්ය සංවිධාන ලොකු උද්ඝෝෂණයක් කළා. එදා සිට අපි ඉල්ලූ එක් කොමිසමක් වන්නේ ස්වාධීන මාධ්ය කොමිසම. අපි 19 වැනි සංශෝධනයෙන් ඉදිරියට යනවානම් කරන්න තිබුණේ ඒ වගේ කොමිෂන් සභා ඇති කිරීම. අපට තවම ස්වාධීන මාධ්ය කොමිසමක් දිනාගන්න බැරි වුණා. එහෙත් අපි කරපු අරගලයේ ප්රතිඵල හැටියට යම් ජයග්රහණ දැක්කා. අපි මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩු සමයේ තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය ඉල්ලද්දී දුන්නේම නෑ. එහෙත් යහපාලන ආණ්ඩුව සමයේ ඒක මඟහරින්න පුළුවන් වුණේ නැහැ. අන්තිමේ අපට යහපාලන ආණ්ඩුව සමයේ ඒවා ජයගන්න හැකි වුණා. ඒක සිද්ධවුණේත් අප වැනි සංවිධානවල බලපෑම නිසයි.
ස්වාධීන ආයතනයක් වන ශ්රී ලංකා පුවත්පත් ආයතනය පවා විස්සට එරෙහිව අධිකරණයට ගියා නේද?
ඒ ආයතනයටත් ඒ සඳහා ධෛර්යයක් ලැබුණේ පහුගිය කාලයේ කරපු අරගලවල ප්රතිඵල නිසා. ප්රජාතන්ත්රවාදය පුළුල් වන විට එවැනි ආයතනවලටත් ධෛර්යයක් ලැබෙනවා. ඒ ආයතනවල ක්රියාකාරීත්වයටත් විසි වන සංශෝධනය වැනි ක්රියාමාර්ගවල බලපෑම එල්ලවෙනවා. ඒ නිසයි ඔවුන්ට ක්රියාකාරී වීම සඳහා ධෛර්යයක් ආවේ.
රජයේ ආයතනයක් වන පුවත්පත් මණ්ඩලය සමාජ මාධ්ය සහ රූපවාහිනී හැකි ආකාරයට පුවත්පත් මණ්ඩලය පුළුල් කරන ලෙස අවසර ඉල්ලනවා…
අපි පහුගිය අවුරුදු ගණනක් තිස්සේ පුවත්පත් මණ්ඩලය අහෝසි කළ යුතුය කියන ස්ථාවරයේ ඉන්නවා. පොදුවේ මාධ්ය සමාජය එම ආයතනය අහෝසි කළ යුතු බව කියනවා. අධිපතිවාදී පාලනයක් ගෙනයන මොහොතක ඔවුන්ගේම නියෝජිතයන් පුවත්පත් මණ්ඩලයට පත් කරනවා. දැනටත් පුවත්පත් මණ්ඩලයට ජනමාධ්යවේදීන්ට දඬුවම් කිරීමේ හැකියාව තියෙනවා. දැනට ඒක මුද්රිත මාධ්යවලට පමණක් සීමා වූ එකක්. ඔවුන් ඒක විද්යුත් මාධ්යවලටත් කරන්න උත්සාහ කරනවා. ඒ වගේ ක්රියාකාරකම්වලට යන්න පුළුවන් ඉඩකඩ හැදෙන්නේම දැනටත් හදාගෙන යන අනෙකුත් ව්යූහයන් යටතේ. ආණ්ඩුව වෙනත් මර්දනකාරී ව්යවස්ථා ප්රතිසංස්කරණ, පනත්, රෙගුලාසි, ආයතන පද්ධති ආදිය ගෙනාවාට පස්සේ මේ වගේ වෙනස්කම් සිද්ධවීම සාමාන්ය දෙයක් වෙනවා. උදාහරණයක් හැටියට රාජ්ය පරිපාලන අමාත්යාංශය යටතේ තිබුණු දිස්ත්රික් ලේකම් කාර්යාල, ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල ආදී ආයතන ආරක්ෂක අමාත්යාංශයට දැනටමත් අරගෙන. ඒ අනුව අධිපතිවාදී පාලන තන්ත්රයක් දැනටත් ස්ථාපිත කරමින් ඉන්නවා. විස්ස සම්මත කරගැනීම ඒ තත්වය බියකරු විදියට වේගවත් කරනවා.
අශ්ලීල ප්රකාශන පනත සංශෝධනය කරමින් සමාජ මාධ්ය නිරීක්ෂනය කරන්නත් උත්සාහ කරනවා නේද?
නොයෙකුත් නියාමන ආයතන හැදීමට ආණ්ඩුව උත්සාහ කරනවා. පහුගිය ආණ්ඩුව කාලයේත් මාධ්ය නියාමන ආයතනයක් හදන්න කියලා අදහස් ආවා. ඒ අදහස මැරිලා නැහැ. හිටපු ආණ්ඩුව කාලයේත් නිලධාරීන් සහ විවිධ අය ඒවා සැලසුම් කළා. ඒවා නැවත ප්රාණවත් වෙමින්, අලුත් වටයකින් ඒවා ක්රියාත්මක කරමින් පෙර කී බලහත්කාරකමට ආදේශ කරන්න පුළුවන් නියාමනයක් ඕනෑ බව හිතන්නේ. දැනට මාධ්ය කියනවා තමන් පාලනයට ලක් කළ යුතු නොවන බව. එහෙත්, ආණ්ඩුව ක්රමයෙන් මර්දන ආයතන පද්ධතියක් සකස් කරගන්න උත්සාහ කරනවා.
ලිබරල් අදහස් තියෙන බව කී අය තමයි හිටපු ආණ්ඩුව කාලේ සැලසුම් හැදුවේ. ඒ ආයතන තිබුණානම් අද ඒවාත් මර්දනයට යොදාගන්න තිබුණා නේද?
ඒක මාධ්ය සංවිධානවල ජයග්රහණයක්. ඒ සංවාද මුල් තැනදීම ලොප් කරන්න අපට හැකි වුණා. අපි රජයෙන් මාධ්ය නියාමනය කිරීම පිළිබඳ අදහසම පරාජය කළා. අප පෙන්වාදෙන්නේ මාධ්ය නියාමනය කිරීම මාධ්ය සමාජය සකසාගත් ස්වාධීන ආයතන පද්ධතියක් මගින් සිදු කළ යුතු බව.
ඒ කෙසේ වෙතත් විසි වන සංශෝධනය ඇතුළු නොයෙකුත් මර්දනකාරී ක්රියා පිළිවෙත් සාධාරණීකරණය කරන්නේත් මාධ්ය ආයතන තමයි…
ඇත්තටම ඒවා මාධ්ය කියලා හඳුන්වන එකත් වැරදියි. ඒවා ආණ්ඩුවේ ප්රචාරණ යන්ත්ර. මාධ්ය ආචාර ධර්ම මත පදනම්ව, ජනතාව වෙනුවෙන් කරන මාධ්ය හැසිරීමක් නෙවෙයි ඔවුන්ට තියෙන්නේ. තමන්ගේ ලාභ ප්රයෝජන උදෙසා ජනමාධ්ය හඳුන්වන්නේ නැහැ. ජනතාවට නිවැරදි තොරතුරු දීමේ වුවමනාවක් ඔවුන්ට නැහැ. ඉස්සර පෞද්ගලික මාධ්යවල යම් කිසි ස්වාධීනත්වයක් තිබුණා. අද තත්වය තමයි පුද්ගලික මාධ්ය රාජ්ය මාධ්යයත් ඉක්මවා යමින් රජයට සහයෝගය දක්වනවා. රජයේ වැරදි ක්රියා සාධාරණීකරණය කරනවා. අපි දැක්කා මාකඳුරේ මධුෂ් ඝාතනයත් ඉහළින් සාධාරණීකරණය කරන්නටත්, පොලීසියේ ක්රියාකාරකම් නිවැරදි කරන්නටත් පසුබිම සැකසුවේ පෞද්ගලික මාධ්ය. ජනමනස සකස් කරන්න ඒ මාධ්ය ලොකු කාර්යභාරයක් කරනවා. ඒ ක්රියාකාරීත්වය බොහොම අනතුරුදායකයි.
මෙතැනින් ඉදිරියට ස්වාධීන මාධ්යවේදීන්ට සහ සංවිධාන ප්රධානීන්ට වෘත්තිය අයිතිවාසිකම් පැත්තෙන් සහ අදහස්
ප්රකාශනයේ අයිතිය පැත්තෙන් තර්ජන ඇතිවේවිද?
නිදහස, වැඩ කිරීමේ හැකියාව දැනටමත් ලොප් වෙලා වගෙයි පේන්නේ. මුළු සමාජයම පහුගිය මැතිවරණ ප්රතිඵලයට දායක වෙලා තියෙනවා. මාධ්ය ක්රියාකාරීත්වය එයට දායක වුණා. මාධ්යවලට සහ සංවිධානවලට අනතුර තේරුම් ගන්න පුළුවන් විදියේ සාකච්ඡාවක් ඇති කිරීමේ වගකීම තියෙනවා. පවතින මාධ්ය ආයතනවලින් එවැනි සංවාදයක් බලාපොරොත්තු වෙන්න බැහැ. එහෙත් දැනටත් විකල්ප මාධ්ය ආයතන ගණනාවක් තියෙනවා. ඒවා වර්ධනය කරගෙන, පවතින මාධ්ය ඇතුළේ ඉන්න ජනමාධ්ය වෘත්තිකයන්ගේ ශක්යතාව වර්ධනය කිරීමට මැදිහත් විය යුතුයි.■