■ ධනුෂ්ක සිල්වා
තායිලන්ත රජයට එරෙහිව තරුණ විරෝධතාකරුවන් වීදි බැස ඇත. පසුගිය සති කිහිපය පුරා පවතින රාජාණ්ඩු පාලන ක්‍රමයේ වෙනසක් බලාපොරොත්තුවෙන් තායි තරුණයන් ගෙනයන අඛණ්ඩ උද්ඝෝෂණ මාලාව මේ වන විට යම් ප්‍රචන්ඩකාරී ස්වභාවයක් ගෙන තිබේ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ දැඩි මධ්‍යගත පාලන ක්‍රමය මුළුමනින්ම වෙනස් කිරීම, ඡන්ද ක්‍රමය සංශෝධනය කිරීම හරහා ජනතා නියෝජනය තවදුරටත් ඉහළ දැමීම, ආණ්ඩුව විසින් විකල්ප මතධාරීන් මර්දන කිරීම නැවැත්වීම විරෝධතාකරුවන්ගේ මූලික ඉල්ලීම් අතර වේ.
කොවිඞ්-19 වසංගතය ලෝකයේ අනෙකුත් රටවල මෙන්ම තායිලන්ත ආර්ථිකයට දැඩි බලපෑමක් සිදුකරමින් තිබේ. මේ වසරේ දෙවන කාර්තුවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය අඩාල වී ඇති අතර එය 12-3% ලෙස දැක්වුණි. තායිලන්ත ආර්ථිකය 1998 වසරේ සිට නැගෙනහිර අසියාවේ දෙවන විශාලතම වර්ධන වේගයක් සහිත ආර්ථිකය ලෙස නැග එමින් සිටී. දශක දෙකහමාරකට ආසන්න කාලය තුළ කලාපයේ ප්‍රධාන ආර්ථික බලවතුන් වන ඉන්දුනීසියාව, පිලිපීනය, මලයාව, වියෙට්නාමය, සිංගප්පූරුවට සාපේක්ෂව තායිලන්ත ආර්ථිකයට කොවිඞ්-19 වසංගතය හේතුවෙන් සිදුවූ බලපෑම කැපීපෙනුණි.
එක් අතකින් චීන-ඇමරිකානු සීතල වෙළද යුද්ධය හේතුවෙන් එරට අපනයන ක්ෂේත්‍රයට දැඩිව බලපෑම් එල්ල වී ඇති අතර තායිලන්තයේ ආර්ථික සමෘද්ධියේ සංකේතය බදු මහා පරිමාණ ගෘහාශ්‍රිත නිෂ්පාදන වළල්ල එම වෙළඳ යුද්ධය නිසා අඩපණ වී තිබේ- ඒ අනුව මේ වසරේ දෙවැනි කාර්තුවේ එරට ආර්ථික වර්ධන වේගය 2-4% ක් ලෙස සටහන් වී තිබුණි. එය දශකයක කාලයක් තුළ වාර්තා වූ පහළ ම ආර්ථික වර්ධන වේගය ලෙස සටහන් වේ.
තායිලන්තය ඓතිහාසික බෞද්ධ සංස්කෘතිය නඩත්තු කිරීමෙන් සාර්ථක ආර්ථික වෙළදපළක් ගොඩනගාගත් රාජ්‍යක් ලෙස සලකනු ලබයි. එරට සංචාරක ක්ෂේත්‍රය ආර්ථිකයේ කොඳු නාරටිය වේ. 2019 වසරේ සංචාරක ක්ෂේත්‍රයෙන් තායිලන්තය ලබා තිබූ මුළු ආදායම ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 70කි. එහෙත් තායි විදේශ කටයුතු ඒජන්සිය අනුමාන කර ඇති පරිදි 2021 වසර වන විට එම ප්‍රමාණය 15% හෝ 20% අතර ප්‍රමාණයකින් පහළ යාමට නියමිතය.
විරෝධතාකරුවන්ගේ මූලික චෝදනාව වන්නේ පවතින රජයේ දැඩි පාලනය කොවිඞ් වසංගතයේ අවදානම නොතකා හරිමින් ආර්ථික ස්ථාවරත්ව අර්බූදයට ලක් කළ බවයි. එසේම ප්‍රසිද්ධියේ රජය නොසැළකිලිමත් ක්‍රියා කලාපය විවේඡනය කළ මාධ්‍යවේදීන්, සමාජ ක්‍රිකාකරුවන් හා විකල්ප මතධාරීන් රාජ්‍ය කුලී හේවායන් යොදවා මර්දනයට ලක් කරන බව විරෝධතාකරුවෝ පවසති. විරෝධතාකරුවන්ගේ අනෙක් ප්‍රධාන විරෝධතාවය වේගයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතින දණ්ඩමුක්ති සංස්කෘතියට එල්ල වී තිබේ.
තායිලන්තය ඓතිහාසිකව බෞද්ධ රාජ්‍යයක් ලෙස වැදගත් වුවත් 1932 වසරේදී මිලිටරි ජුන්ටාවක් මගින් පැවති පාලනය බිඳදමන ලදී. ඉන් පසුව එරට පාලන දශක ගණනාවක් තිස්සේ අර්ධ මිලිටරි-රාජාණ්ඩුක්‍රම පදනමක් මත සකස් වී තිබේ. පසුගිය දශක කිහිපය තුළ පවතින රජයට විරුද්ධව තායිලන්ත ප්‍රජාත්න්ත්‍රවාදය අගය කරන්නන් නොයෙක් අවස්ථාවලදී විරෝධතා එල්ල කර තිබේ- එම විරෝධතා යම් තරමකට පාලනය කරගැනීමට දැඩි මධ්‍යගත පාලනයක් මගින් ආර්ථික සමෘද්ධිය ස්ථාවරව පවත්වාගැනීම උපකාරී විය. එහෙත් දැන් පවතින ආර්ථික අර්බූදය විසින් යළි වතාවක් ප්‍රජාතන්ත්‍රීය පුරවැසියා රජය ප්‍රශ්න කරන තැනකට රැගෙන ගොස් තිබෙ. දැනට තිබෙන විරෝධතා මාලාවේ වැදගත් ලක්ෂණයක් ලෙස බහුතර විරෝධතාකරුවන් තරුණ තරුණියන් වීම දැක්විය හැකියු.■
