■ පොරොන්දු වුණේ තිරිඟු පිටිත් නවත්වන්න තරම් හාල් නිෂ්පාදනය කරන බව
■ ඇවිත් අවුරුද්දක් ෟ හාලුත් පිටරටින් ගෙන්වයි
■ ගෙවුණු වසරේ වී නිෂ්පාදනය, අවුරුද්දට කන්න ප්‍රමාණවත්
‘දැනට ඇති සියලු ප්‍රතිපත්ති සමාලෝචනය කර කන්නයෙන් කන්නයට වෙනස් නොවන නව ජාතික කෘෂිකාර්මික ප්‍රතිපත්තියක් සකස් කරනු ලැබේ. එමඟින් රටේ දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයට දැනට ලබාදෙන කෘෂිකාර්මික දායකත්වය පහසුවෙන්ම තව කීප ගුණයක් වැඩි කිරීම අපේ ඉලක්කය වේ. එමෙන්ම ඉදිරි දශකය තුළ දේශීය සහ ජාත්‍යන්තර පාරිභෝගිකයාට වස විසෙන් තොර ශ්‍රී ලාංකික කෘෂි නිෂ්පාදන මිලට ගැනීමේ අවස්ථාව උදා කෙරේ.’
ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත් වෙන්නට පෙර ජනතාව වෙත ඉදිරිපත් කළ සෞභාග්‍යයේ දැක්ම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයේ අපේ රටේ කෘෂිකර්මාන්තය ගැන සඳහන් වන්නේ එසේය. එය ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ලොකුම පොරොන්දුවකි. ඊට අමතරව ඔහු පොරොන්දු වී තිබුණේ ලංකාවේ හාල් නිෂ්පාදනය වැඩි කොට, තිරිඟු ගෙන්වීම පවා අඩු කරන බවය. තිරිඟු පිටි වෙනුවට හාල් පිටි ප්‍රවර්ධනය කරන බව සෞභාග්‍යයේ දැක්මෙන් පොරොන්දු විය.
දැන් තිරිඟු කෙසේවෙතත්, හාල් ටිකත් ගෙන්වන තැනට පත්ව ඇත.
ඡන්දයට පෙර පොරොන්දුව තිබුණේ දේශීය ආර්ථිකයක් ගැනය. විශේෂයෙන්ම කෘෂිකාර්මික දියුණුවක් ගැනය. දැන් ආණ්ඩුව ඇවිත් අවුරුද්දක් ගත වී හමාරය. ලංකාවේ වැඩිපුරම වවන බෝගය වී වුණත්, අද හාල් පිටරටින් ගේන්නට ලෑස්තිය. හාල් පිටරටින් ගෙන්වුවාට අපට ප්‍රශ්නයක් නැත. එහෙත්, දේශීය කෘෂිකර්මය ගැන පොරොන්දු දුන්නේ ආණ්ඩුවය. දැනුත් කයිවාරු ගස්සේ අපේ දේ අපි වැවීම ගැනය. එහෙම තියෙද්දී සහල් ගෙන්වන්නට ලෑස්ති වීම ලැජ්ජා නැති තීන්දුවකි.
අනෙක මේ ප්‍රශ්නය අවුරුද්දකට වතාවක් අපට අසන්නට ලැබෙන ප්‍රශ්නයකි. සහල් ගෙන්වන්නට සූදානම් වෙද්දී, ලංකාවේ අවශ්‍ය තරම් වී අස්වැන්නක් තිබෙන බවත්, සහල් හංගාගෙන වී මෝල් හිමියන්ගේ මාෆියාවක් සහල් ආනයන කරන්නට ලෑස්තිවෙන බවත් හැමදාම ඇසේ.
කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශයේ බතලගොඩ වී පර්යේෂණ හා සංවර්ධන ආයතනය සඳහන් කරන ආකාරයට රටේ සහල් අවශ්‍යතාව සපුරාලිය හැකි වී අස්වැන්නක් අපට ලැබේ. එහෙත් සහල් මෙටික් ටොන් ලක්ෂයක් ආනයනය කිරීමට පියවර ගන්නා බව සැප්තැම්බර් 19 වනදා වෙළඳ අමාත්‍ය බන්දුල ගුණවර්ධන මාධ්‍යට අදහස් දක්වමින් කියා සිටියේය.
ගණන් හිලව්
කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ සමාජ ආර්ථික හා සැලසුම් මධ්‍යස්ථානය විසින් නිකුත් කළ නවතම වාර්තාවට අනුව 2019/20 මහ කන්නයේ දේශීය වී නිෂ්පාදනය මෙටි්‍රක් ටොන් මිලියන 3.05 කි. හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිජන පර්යේෂණ හා පුහුණු ආයතනය සඳහන් කරන ආකාරයට වී කිලෝවක් නිපදවීම සඳහා අවම වශයෙන් වී කිලෝ 1.5 ක් අවශ්‍ය වේ. මහ කන්නයේ වී අස්වැන්න සහල් බවට පත් කළ විට මෙටි්‍රක් ටොන් මලියන 1.98 ක සහල් ප්‍රමාණයක් නිෂ්පාදනය විය යුතුය.
ලංකාවේ ඒක පුද්ගල සහල් පාරිභෝජනය වසරකට කිලෝ ග්‍රෑම් 107 කි. 22,149,362 ක ජනගහනයකට මාසික සහල් අවශ්‍යතාව මෙටි්‍රක් ටොන් 197,447 ක් වන්නේ නම් 2019/20 මහ කන්නයේ සම්පූර්ණ වී අස්වැන්නෙන් සහල් නිෂ්පාදනය කළේ යැයි අනුමන කළොත්, මහ කන්නයේ අස්වැන්න නෙලා අවසන් වූ මාර්තු මාසයේ සිට මාස 10 ක් සඳහා එනම් 2021 ජනවාරි වන තුරු ප්‍රමාණවත් සහල් රට තුළ තිබිය යුතුය.
මීට පෙර හාල් හිඟයක් වෙළෙඳපොළේ ඇති වී තිබූ තත්වය තුළ පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරියේ සභාපති ඩී.එම්.එස්. දිසානායක ඇතුළු පනස් දෙනෙක්ගෙන් යුත් රාජ්‍ය නිලධාරීන් කණ්ඩායමක් මාධ්‍ය පිරිවරා පොළොන්නරුවට ගොස් අරලිය සහල් මෝල ඇතුළු මහා පරිමාණ සහල් මෝල්වලට කඩා වැදුණේ පසුගිය මැයි 23 වන දාය. අරලිය සහල් ව්‍යාපාරයේ හිමිකරු ඩඞ්ලි සිරිසේන තමන් සතු වී සංචිතයන් පෙන්වමින් ගොඩ නැගූ තර්ක විතරක මාධ්‍යයට නිරාවරණය කර ආපසු කොළඹට පසු බසින්නට පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරියේ සභාපතිවරයාට සිදු විය.
සත්‍ය වශයෙන්ම එවැනි දරුණු හාල් හිඟයක් රට තුළ තිබේ නම් කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව කන්නයෙන් කන්නයට යාවත්කාලීන කරන දේශීය සහල් නිෂ්පාදනය පිළිබඳ සංඛ්‍යාලේඛනවල අවුලක් තිබිය යුතුය. නැත්නම් ලංකාවේ වැවූ වී බහිරවයා ගිල්ලා විය යුතුය. බහිරවයන් කවුදැයි රටම දනී. ආණ්ඩුව නොදන්නවා විය නොහැක.
ප්‍රශ්නය බහිරවයා අල්ලන්නට තරම් ආණ්ඩුවට කොන්දක් නැතිකමය.
ආනයන මාෆියාව
රට තුළ විශාල සහල් සංචිතයක් තිබියදී සහල් මෙටි්‍රක් ටොන් ලක්ෂයක් ආනයනය කිරීමට රජය සැලසුම් කරමින් සිටින්නේ සහල් ආනයනයේදී විශාල කොමිස් මුදලක් හුවමාරු වන නිසායැයි ජාතික ගොවිජන එකමුතුවේ සභාපති අනුරාධ තෙන්නකෝන් රජයට චෝදනා කරයි. මෙය කාලයක් තිස්සේ අප අසා ඇති, ප්‍රකට රහසකි.
ගං වතුර, නියගය වැනි ස්වාභාවික විපතක නිසා හෝ යම් පළිබෝධ හානියක් නිසා රටේ වී නිෂ්පාදන අඩාල වන විශේෂ අවස්ථාවක නම් සහල් ආනයන කිරීම පිළිබඳව එකඟ විය හැකිය. වසර මුලත් මැදත් කන්න දෙකේදීම එවැනි තත්වයක් ඇති නොවී තිබියදී සහල් ආනයන කිරීමට ආණ්ඩුව උත්සාහ කිරීමේ යම් යටි අරමුණක් තිබිය හැකි යැයි කෙනෙකුට හිනේනේ නම් එහි වරදක් නැත.
සතොස ආයතනය හරහා සහල් ආනයන කිරීමට මහජන බැංකුවෙන් රුපියල් කෝටි 224 ක ණයක් ගැනීමට වෙළෙඳ අමාත්‍ය බන්දුල ගුණවර්ධන මහතා අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය ඉල්ලා තිබේ. ඊට හේතු වශයෙන් අමාත්‍යවරයා පවසා තිබුණේ 2020 ඔක්තෝබර් මාසයේ සිට 2021 ජනවාරි මාසය වන තෙක් කාලය තුළ සහල් මෝල් හිමියන්ගේ සහල් සැපයුම ප්‍රමාණවත් නොවන බැවින් ආරක්ෂිත තොගයක් පවත්වාගෙන යාම සඳහා මෙසේ සහල් ආනයනය කළ යුතු බවය.
මීට කලින් 2014 සහ 2015 කාලයේ සතොස ආයතනයෙන් සහල් ආනයනය කොට වෙච්ච හදිය රටටම හෙළිකළේ විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවය. 2016 සැප්තැම්බර් 20 දින ඉදිරිපත් කළ එම විශේෂ විගණන වාර්තාවට අනුව 2012 සිට 2015 දක්වා එවකට පැවැති ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය, ශ්‍රී ලංකා සතොස වෙනත් රාජ්‍ය ආයතන හා පෞද්ගලික අංශය විසින් ආනයනය කළ සහල් ප්‍රමාණය මෙටි්‍රක් ටොන් 946,939 කි.
එම වාර්තාවට අනුව 2014 අප්‍රේල් 22 දින සිට 2014 දෙසැම්බර් 12 දින දක්වා කාලය තුළ සතොස ආයතනය දේශීය වෙළෙඳපොළේ සැපයුම්කරුවන් 14 දෙනෙකුගෙන් රුපියල් 1,199,495,609 ක් වටිනා සහල් මෙටි්‍රක් ටොන් 18,134 ක් මිලදී ගෙන තිබුණේ රජයේ ප්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහයේ නියමයන් නොසලකා හරිමිනි. විශාල සහල් මාෆියාවක් ගැන තොරතුරු එම වාර්තාවේ තිබුණි.
වී සහ හාල් මිල
මේ වන විට 2020 යල කන්නයේ වී අස්වැන්නද මිලදීගෙන අවසන්ය. 2020 වසරේ යල කන්නයේ වී මිලදී ගැනීම අරඹා තිබුණේ ජුනි 29 වන දා සිටය. ඒ සඳහා රජය විශාල මැදිහත්මක් කර තිබිණි. රජයට අමතරව අරලිය, නිපුණ, නව රත්න, හිරු, ලක් සහල් හා මේනක වැනි මාහා පරිමාණ සහල් මෝල් විසින්ද වී මිලදී ගැනීම සිදු කළේය. කුඩා පරිමාණ මොල් හිමියන් හා අතර මැදි ව්‍යපාරිකයින්ද වී මිලදී ගැනීම සිදු කරයි.
2019/2020 මහ කන්නයේ වී අස්වනු නෙලීම ආරම්භ වන විටම වී මිලදී ලැනීම් වඩා පහසුවෙන් හා කාර්යක්ෂම කිරීමේ අරමුණින් යුධ හමුදාවේ සහාය වී අලෙවි මණ්ඩලයට ලැබුණේය. මේ කටයුතු සම්බන්ධීකරණය සඳහා හමුදාපතිවරයා බි්‍රගේඩියර් ඉන්ද්‍රජිත් කඳනආරච්චි පත් කළේය. ඒ අනුව වී අළෙවි මණ්ඩලයට අයත් භාවිත කළ නොහැකි මට්ටමේ වී ගබඩා 38 ක් යුධ හමුදාව විසින් අළුත්වැඩියා කළ බව සඳහන් විය. වී කිලෝවකට රුපියල් 50 සහතික මිල ගණන් යටතේ සමස්ත දේශීය වී නිෂ්පාදනයෙන් 10% ක් වන මෙටි්‍රක් ටොන් 300,000 ක් මිලදී ගැනීම තම අරමුණ බව යුද හමුදාව ප්‍රකාශ කළේය.
හමුදාව ඇවිත් හාල් ප්‍රශ්නය විසඳනවායැයි ජනතාව ඔල්වරසන් නොදුන්නා පමණි. එහෙත් අද ඒ සැලසුම්ද හකුළාගෙන ඇත. රටේ නිපදවන වී ටික පාරිභෝගිකයාට සපයන ක්‍රියාවලිය හදන්නට අවුරුද්දක් තිස්සේ ආණ්ඩුවට නොහැකි විය. පෙර ආණ්ඩු සේම මේ ආණ්ඩුවටත් එය සිදු කරන්නට කොන්දක් නැත.
බොරදියේ මාළු බෑමේ ප්‍රතිපත්තිය
පාරිභෝගික කටයුතු පිළිබඳ අධිකාරිය පාලන මිලක් නියම කර තිබුණත් සහල් තොග වෙලෙන්දන්තවමත් සිල්ලර වෙලෙන්දන් වෙත සහල් ලබා දෙන්නේත් රජයේ පාලන මිලට වඩා වැඩි ගණනකටය.
මේ වන විට වෙළෙඳපොළේ නාඩු හා සම්බා සහල් රුපියල් 98 සිට 110 අතර මිලකට අලෙවි වේ. වැඩිම් වී ඇස්වැන්නක් ලැබෙන මහ කන්නයේ අස්වනු මිල දී ගෙන මාස දෙකක්, තුනකදී රටේ සහල් හිඟයක් ඇති වන විට ආණ්ඩුව මහා පරිමාණ සහල් මෝල් හිමියන්ට චෝදනා කළේය. යල කන්නයේ අස්වනු මිලදීගෙන මාස දෙකක් ගතවන තැන මහා පරිමාණ මොල් හිමියනුත් නොවන සුළු පරිමාණ මෝල් හිමියනුත් නොවන අතරමැදි ජාලයකට චෝදනා නගයි. අවසානයේ සෞභාග්‍යයේ දැක්ම පැත්තක තබා බොරදියේ මාළු බෑමේ ප්‍රතිපත්තිය අතට ගෙන සහල් මෙටි්‍රක් ටොන් ලක්ෂයක් ආනයනය කිරීමට ආණ්ඩුව කටයුතු කරමින් සිටී.■
■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
