මහජන විරෝධයෙන් රත්වූ කල අගමැතිගේ බංකොළොත් තර්ක

පසුගිය සතියේ නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ සඳහන් කර තිබුණේ 20 වැනි සංශෝධනයෙන් විගණනය දුර්වල කරනවායැයි විපක්ෂය ව්‍යාජ තර්ක ගොඩනගන බවත්, ව්‍යවස්ථාව නොදන්නාකම නිසා ජනතාව ඒවාට රැවටෙන බවත්ය.

ඉන්පසු, එම නිවේදනයෙහි විගණනය ගැන ‘විපක්ෂයේ’ තර්ක කිහිපයක් ‘අසත්‍ය’ බව පෙන්වීම පිණිස කරුණු සඳහන් කර තිබුණි.

ඒ කරුණු කියවා බැලූ බොහෝ අය විමසා තිබුණේ අගමැතිවරයා ‘කුමන සිහියෙන්’ මෙම නිවේදනය නිකුත් කළාද කියාය. වරුවක් යද්දී, එම නිවේදනයේ තිබුණු කරුණු බොරු බව බොහෝ අය පෙන්වා තිබුණි. අන්තිමේ ජන මනසට ගියේ අගමැතිවරයාගේ නිවේදනයේ තිබුණු කරුණු නොව, ඔහු බොරු නිවේදන දමා ජනතාව රවටන්නට උත්සාහ කළ බවය.

විස්ස ගැන ජනතා විරෝධයෙන් රත් වූ කළ, මෙවැනි බංකොළොත් තර්ක ඇතුළත් නිවේදන නිකුත් කිරීම පුදුමයක් නොවේ.

ජනාධිපති කාර්යාල

20 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන්, ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයත්, අග්‍රාමාත්‍ය ලේකම් කාර්යාලයත්, විගණකාධිපතිවරයාගේ වපසරියෙන් ඉවත් කිරීමට නියමිත බවට සාවද්‍ය ප්‍රචාරයක් විපක්ෂය ගෙන යන බව ඔහුගේ ලියුමේ තිබුණු එක් කාරණයකි.

දැන් පවතින ව්‍යවස්ථාවේ 154 වැනි ව්‍යවස්ථාවේ 1වැනි වගන්තිය පටන්ගන්නේ ‘විගණකාධිපතිවරයා විසින් ආණ්ඩුවේ සියලු දෙපාර්තමේන්තු, ජනාධිපතිවරයාගේ ලේකම්වරයාගේ කාර්යාලය, අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ ලේකම්වරයාගේ කාර්යාලය….’ ආදී වශයෙනි. එලෙස සඳහන් කරන්නේ විගණනය කළ යුතු ආයතන ගැනය.

එහෙත් දැනට ගැසට් කර ඇති 20 වැනි සංශෝධන කෙටුම්පතෙන් එම වගන්තිය සංශෝධනය කරනු ලබයි. 20හි ඇති වගන්තියේ පෙර කී ආයතන දෙක නැත. මේවා අකුරු දන්නා ඕනෑ කෙනෙකුට බලාගත හැකි දේවල් ය. ‘විපක්ෂය’ යැයි මහින්ද රාජපක්ෂ ලේබල් කරන, රටේ ජනතාව හඬ නැගුවේ ඒ ගැනය.

අධිකරණයේ 20 වැනි සංශෝධනය පිළිබඳ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් විභාග කළ අවස්ථාවේ ඉදිරිපත් කරන ලද, කාරක සභා අවස්ථාවේදී වෙනස් කරනවායැයි වචනයෙන් කී සංශෝධන යෝජනා අතර ජනාධිපති හා අගමැති ලේකම් කාර්යාල නැවත 154 වැනි ව්‍යවස්ථාවේ 1 වැනි වගන්තියට ඇතුළත් කිරීමට යෝජනා කර තිබුණි. එහෙත්, එය ලියුමකින් දුන් පොරොන්දුවක් පමණි. එය වෙනස් නොකර සිටීමට පවා හැකිය.

සමාගම්

අනෙක් කරුණ සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි සමාගම් විගණනය කිරීමට ඇති අවස්ථාව ඉවත් කිරීම පිළිබඳ චෝදනාව බොරුවක් බවය. මෙවැනි තර්කයක් ඉදිරිපත් කරන්නට මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා තර්කයකට ධෛර්යය උපදවාගත්තේ කොහෙන්දැයි සිතාගන්නත් අසීරුය.

අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ පෙන්වන්නේ එවැනි සමාගම් විගණනයට බාධාවක් නැති බවය. එහෙත්, 2015 වනතුරු එවැනි සමාගම් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් විගණනය කළේ නැත. ඕනෑ කෙනෙකුට විගණන වාර්තා බලාගත හැකිය. විගණනය නොකරන නිසා පාර්ලිමේන්තුවට වගකීවේත් නැත.

එකල රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට තිබුණේ සමාගම් සූදුවකි. සමාගම් පනත යටතේ ගණනාවක් ආණ්ඩුවෙන් පිහිටවූ අතර, එම සමාගම් යටතේ තවත් උප සමාගම් පිහිටුවීය. ඒවා ගැන පාර්ලිමේන්තුවේ ප්‍රශ්න කිරීමේ හැකියාවත් නොතිබුණි. එහෙත් ඒවා වෙනුවෙන් වාර්ෂික අයවැයෙන් මහජන මුදල් වෙන් කර තිබුණි.

19 වැනි සංශෝධනයෙන් එවැනි සමාගම් විගණනය කිරීමට අවශ්‍ය බලතල ව්‍යවස්ථානුකූලව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට පවරා තිබුණි. 20 කෙටුම්පතෙන් එය ඉවත් කරනු ලබයි.

කොමිසම අහෝසිය

විගණන කොමිසම අහෝසි කිරීමෙන් 20 වැනි සංශෝධනය දුර්වල වන බවට සමාජය තුළ දුර්මතයක් ඇති කිරීමට උත්සාහ කරන බවත්, අගමැතිවරයාගේ ලියුමේ තවදුරටත් සඳහන්ය. ප්‍රධානතම දුර්මතය වන්නේ, 19 වැනි සංශෝධනයෙන් විගණන කොමිසමක් ඇති කළ බවත්. 20 වැනි සංශෝධනයෙන් එය අහෝසි කිරීමට යන බවත් බව අගමැතිවරයා සඳහන් කර තිබේ.

19 වැනි සංශෝධනයෙන් විගණන කොමිසමක් ඇති නොකළ බවත්, එම සංශෝධනයෙන් සිදුකර ඇත්තේ, විගණන සේවා කොමිසමක් පිහිටුවීම පමණක් බවත් ලිපියේ සඳහන්ය.

‘මෙම විගණන කොමිසමෙන් කිසිදු විගණන කටයුත්තක් සිදු නොවන අතර එමගින් සිදු කෙරෙන්නේ ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය විගණන සේවයට අයත් සාමාජිකයන්ගේ පත්කිරීම්, උසස් කිරීම්, මාරු කිරීම් සහ විනය පාලනය වැනි කටයුතුයි. රජයේ සේවකයන් සම්බන්ධයෙන් එවැනි කටයුතු සිදු කරන්නේ රාජ්‍ය සේවා කොමිසම මගිනි. විගණන සේවා කොමිසමක්, 19 වැනි සංශෝධනයෙන් ඇති කිරීමෙන් සිදුවී ඇත්තේ රාජ්‍ය සේවා කොමිසම මගින් කෙරෙන කර්තව්‍යයන් ඉටු කිරීම සඳහා, තවත් එවැනිම කොමිසමක් ඇති කිරීම පමණකි.’

මෙතැන විගණන කොමිසම යන වචනය සඳහන් කිරීම අල්ලාගෙන, එයට එරෙහි වීම විකාරයක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවේ. හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂ, පසුගිය අවුරුදු හතරක් තිස්සේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීකමක් පමණක් දැරුවත්, ‘ජනාධිපතිතුමා’ යන වචනයෙන් ආධාරකරුවන් ඔහු ඇමතීය. විගණන කොමිසම යැයි කියන්නේ එදිනෙදා පාවිච්චියට පමණි.

විගණන සේවා කොමිසමෙන් විගණනය කරන බව ‘විපක්ෂය’ යැයි අගමැතිවරයා පවසන අය අතරින් කුමන වගකිව යුතු පුද්ගලයා කීවාදැයි අපි නොදන්නෙමු. ව්‍යවස්ථාව ගැන දන්නා අය විගණන සේවා කොමිසම විගණනය කරන බව කියා නැත. එහෙත්, විගණන සේවා කොමිසමෙන් කෙරෙන කාර්යභාරය හෑල්ලු කිරීමට අගමැතිවරයා ගෙන ඇති උත්සාහය පිළිකුල් සහගත එකකි.

ලෝකයේ ඕනෑ තැනක නවීන ප්‍රජාත්නත්‍රවාදී සංකල්ප පිළිගන්නා කෙනෙකු විගණනයේ ස්වාධීනත්වය වෙනුවෙන්, විගණන සේවය ස්වාධීනව සහ වෙනම සේවයක් ලෙස පැවතීමේ වැදගත්කම පිළිගනී. රාජ්‍ය සේවා කොමිෂන් සභාවෙන් සිදු කරන්නේ රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ පත්වීම්, උසස් කිරීම්, මාරුකිරීම් ආදියයි.

එහෙත් විගණන සේවා කොමිසමට එයටම ආවේණික බලතල රැසක් පැවරේ. අනෙක 154 (3) ව්‍යවස්ථාව අනුව විගණන සේවා කොමිසමට පත් කරනු ලබන්නේ නියෝජ්‍ය විගණකාධිපති හෝ නියෝජ්‍ය විගණකාධිපතිවරයාගේ ශ්‍රේණියට ඉහළින් වූ ධුරයක් උසුලන ලද විගණකාධිපති දෙපාර්මේන්තුවේ විශ්‍රාම ලත් නිලධරයන් දෙදෙනෙකු, ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ, අභියාචනාධිකරණයේ හෝ මහාධිකරණයේ විශ්‍රාමලත් විනිශ්චයකාරවරයෙකු සහ ශ්‍රී ලංකා පරිපාලන සේවාවේ විශ්‍රාම ලත් 1 වන පන්තියේ නිලධරයෙකුය. එම නිලධාරීන්ගේ සංයුතිය විගණන සේවයේ පත්වීම්, උසස්වීම් හා මාරුකිරීම් ස්වාධීනව හා විධිමත්ව සිදු කිරීම වෙනුවෙන්ම සකස් කරන ලද සංයුතියකි. රාජ්‍ය සේවා කොමිසම හා විගණන සේවා කොමිසම එක හා සමාන නොවන්නේ ඒ නිසාය.

අනෙක් අතට ජාතික විගණන සේවයක් ස්ථාපිත කිරීමෙන් පසු, එම ජාතික විගණන සේවයේ වාර්ෂික ඇස්තමේන්තුව සකස් කරනු ලබන්නේ විගණන සේවා කොමිසමෙනි. ඒ අනුව විගණන සේවයේ මූල්‍යමය ස්වාධීනත්වයක් ඇති කිරීමටත් විගණන සේවා කොමිසම උදව් වේ.

ඒ අතින් විගණන සේවා කොමිසම විගණන නිලධාරීන්ගේ කොන්ද ලෙස හැඳින්විය හැකිය.

රාජ්‍ය සේවා කොමිසමෙන් සියල්ල කළ හැකි යැයි අගමැතිවරයා ඉදිරිපත් කරන බොළඳ තර්ක ඉදිරියට ගෙන ගොස්, අධිකරණ සේවා කොමිසමකුත් ඕනෑ නැතැයි හෙට කියන්නට ඉඩ ඇත. පොලිස් කොමිසමකුත් ඕනෑ නැතැයි කියන්නට ඉඩ ඇත. මැතිවරණ කොමිසමක් වෙනුවට ඒ කටයුත්තත්, මානව හිමිකම් කොමිසමක් වෙනුවට ඒ කටයුත්තත් රාජ්‍ය සේවා කොමිසමටම කරන්න දෙන්නැයි ඔහු කියන්නට ඉඩ ඇත. දියුණු විගණනයක් තිබීම, එය වෙනම ස්වාධීන සේවයක් ලෙස පැවතීම ඕනෑ රටක දියුණුවේ ලක්ෂණයකි.

‘එකෙක් තාරාවෙක්, අනෙකා පාත්තයෙක්. එකවගේ පෙනුණාට දෙකක්.’ යැයි මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාට තේරෙන භාෂාවෙන් කවුරුන් හෝ තේරුම් කර දිය යුතුය.

සුදුසුකම් නැති අය

‘20 වැනි සංශෝධනයෙන් පසු සුදුසුකම් නැති පුද්ගලයෙකු වුවද විගණකාධිපති ධූරයට පත් කළ හැකි බවට විපක්ෂය තවත් බොරු ප්‍රචාරයක් ගෙන යමින් සිටී.’

ඒ මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ තවත් බංකොලොත් තර්කයකි. නීතිපතිවරයා හෝ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිශ්චයකාරවරයෙකු හැටියට පත්කළ යුත්තේ, නීතිඥයෙකු යැයි ව්‍යවස්ථාවේ කොතැනකවත් සඳහන් වන්නේ නැති බව ඔහු එහි පැහැදිලි කර ඇත.

එහෙත්, මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ එම තර්කයෙන් එක මූලික ප්‍රශ්නය පැහැදිලි වන්නේ නැත. දැන් ව්‍යවස්ථාවේ විගණකාධිපතිවරයාට තියෙන සුදුසුකම් ඉවත් කරන්නට හේතුව සඳහන් කර නැත. ‘විගණකාධිපතිවරයෙක් වන්නේය. විගණකාධිපතිවරයා සුදුසුකම් ලත් විගණකවරයෙකු විය යුතු අතර, ජනාධිපතිවරයා විසින් ව්‍යවස්ථා සභාවේ අනුමතයට යටත්ව පත් කරනු ලබන්නේ ය.’ යනුවෙන් දැන් ව්‍යවස්ථාවේ ඇත.

ඉතින්, ඒ කොටස අයින් කරන්නට සාධාරණ හේතුවක් අගමැතිවරයාගේ නිවේදනයේ නැත. දැනටත් තිබෙන සුදුසුකම් ටික ඉවත් කරද්දී, සුදුසුකම් නැති අය එම තනතුරට පත් කිරීමේ වුවමනාවක් කාට හෝ තිබෙන බව ඕනෑ කෙනෙකුට හැඟෙන දෙයකි.

මගහරින දේ

අනෙක අගමැතිවරයා මගහරින ‘විපක්ෂයේ’ තර්කයක් ඇත. ඒ විගණකාධිපතිවරයා ඉවත් කිරීමේ ක්‍රමවේදය ගැන කතාවය. විගණකාධිපතිට ලොකු ශක්තියක් ලැබී ඇත්තේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 153 ව්‍යවස්ථාවේ 3 වැනි වගන්තියෙන් විගණකාධිපතිවරයා ඉවත් කළ හැකි ක්‍රම නිශ්චය කර ඇති ආකාරය නිසාය. ඒ අනුව මිය ගියොත්, ඉල්ලා අස් වුණොත්, වයස අවුරුදු 60 සම්පූර්ණ කළොත්, ශාරීරික හෝ මානසික දුබලතාවක් නිසා ජනාධිපතිවරයා ඉවත් කළොත් හෝ පාර්ලිමේන්තුව සම්මත කරන ලද යෝජනාවක් අනුව ජනාධිපතිවරයා ඉවත් කරනු ලැබුවහොත්ය.

ඒ අනුව මානසික හෝ ශාරීරික රෝගයක් නැති නම්, ජනාධිපතිවරයාට හිතුමතේ විගණකාධිපති ඉවත් කිරීමට නොහැක. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ අනුමැතිය අවශ්‍ය වේ. එහෙත් 20 වැනි සංශෝධනයෙන් පාර්ලිමේන්තු අනුමැතිය අවශ්‍ය බව ඉවත් කරයි. විගණකාධිපති දුර්වල කිරීමෙන් විගණනය දුර්වල වෙන බව අමුතුවෙන් කියන්නට ඕනෑ නැත.

වැරදීමක්

අගමැතිවරයාගේ ඉහත නිවේදනය වැරදීමකින් නිකුත් කරන ලද එකක්දැයි අපි නොදන්නෙමු. එහෙත්, නිවේදනයේ අන්තිමට තිබුණු දේවල් නම් වැරදීමකින් සටහන් කළ ඒවා බව පෙනේ.

‘ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ මෙම වගනිත් බොහෝ අයට අවබෝධයක් නැතිය යන උපකල්පනය මත විපක්ෂයේ පිරිස් ජනතාව මුලා කිරීමේ අරමුණෙන් කිසිදු පැකිලිමකින් තොරව බොරු ප්‍රචාරය කරමින් සිටින බව’ නිවේදනයෙහි අවසානයේ සඳහන් කර තිබුණි.

පෙනෙන ආකාරයට මෙම නිවේදනය නිකුත් කරන්නට හේතු වූ අගමැතිවරයාගේම අරමුණ වැරදීමකින් නිවේදනයට ඇතුළත් වුණා විය යුතුය. ජනතාව මුලා කරන්නට කිසිදු පැකිලීමකින් තොරව බොරු ප්‍රචාරය කරන්නේ අගමැතිවරයාගේ නිවේදනයෙන්මය.■