20 වැනි ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සංශෝධනය හරහා, රටේ ජනාධිපතිවරයා නීතියට ඉහළින් ඔසොවා තබන බව දැන් නොපිළිගන්නා කෙනෙක් නැත. එහෙත්, වෙනස ඇත්තේ, එක පිරිසක්, එය යහපත්, එමෙන් ම විය යුතු දෙයකැ’යි පිළිගැනීමයි.
ඔවුන්ට අවශ්ය, නිදහසේ තමාගේ හිතුමනාපේ තීරණ ගන්නා, ක්රියාත්මක වන, බලපෑම් කරන, සර්ව බලධාරී ජනාධිපතිවරයෙකි. එවැනි කෙනකුට ලංකාව මේ වන විට වැටී සිටින ‘අඳුරු අගාධයෙන්’ ගොඩ ගත හැකි යැයි ඔවුහු විශ්වාස කරති. එහෙත් එවැනි සර්ව බලධාරියකු නිර්මාණය කෙරෙනවාට සාපේක්ෂ ව, පුරවැසියකු හැටියට තමන්ගේ භූමිකාව ක්රමයෙන් සංකෝචනය වී තමන් පුරවැසියකු නොව, ‘දෙයක්’ පමණක් බවට පත්වන බව ඔවුහු කල්පනා නොකරති. නැතිනම්, ඒ බව දැන දැන ම තමන් එවැනි ‘දෙයක්’ බවට පත්වීමට කැමැත්තෝ වෙති.
ඛේදවාචකය නම්, පසුගිය කාලය පුරා, අද්විතීය බුද්ධිමතුන්, දර්ශනවාදීන්, වියතුන්, නිර්මාණකරුවන් හා සමාජයට මග පෙන්වන්නන් හැටියට කැපී පෙනුණු අය අතුරෙන් බොහෝ දෙනකු ද එලෙස සිතීමයි. හැමදා ම කිසිවකුගෙන් යැපීම තමන්ගේ ජීවන විලාසය හැටියට තෝරා ගත් රටේ සමාජ ස්තරය, ඒ යැපීම් විලාසය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යෑම සඳහා, කිසිවකුට යටත් වී ජීවිත ගෙවීමට තීරණය කිරීම, ඔවුන්ගේ සමාජ මට්ටම, අධ්යාපන මට්ටම, සිතීමේ මට්ටම ඈ විවිධ හේතු සාධක මත අපට පිළිගත හැකි ය. එහෙත්, මේ බුද්ධිමතුන් යැයි කියන ස්තරය, ඒ වහල් තත්වයට වැටෙන්නේ ඇයිදැ’යි අපට තරමක් පැහැදිලි නැත.
අඩු ගණනේ දේශපාලනය ගැන අයන්න ආයන්නවත් දන්නා අය, නීතිය හා එහි පාලනය යනු කුමක් ද යන්න ගැන කිසියම් ම හෝ අවබෝධයක පසුවෙති. ඒ අනුව බලන විට, දේශපාලනය ගැන හැම විට ම කතා කරන, නීතිය, දේශපාලනය, සමාජ විiාව, දර්ශනය ආදි මානව ශාස්ත්ර හදාරා තිබෙන මේ පිරිස, නීතියට උඩින් පුද්ගලයන් තැබීම, නීතියේ පාලනය බිඳ වැටීම ගැන බොහෝ දේ දන්නා බවට සැක නැත. එහෙත්, ඒ සියල්ල තිබියදීත් ඔවුන්, මෙවැනි කල්පනාවකට වැටෙන්නේ ඇයි? අපට එන්නට පුළුවන් නිගමනය නම්, ඔවුන් එය කරන්නේ, එයින් ඇති විය හැකි ප්රතිවිපාක ගැන දැන දැන ම, එහෙත්, ඒ ක්රියාවලිය තුළ දී තමන්ට කිසියම් ලාභයක්, වාසියක්, වරදානයක්, නම්බුවක් ලැබෙතැ’යි කියන විශ්වාසයෙන් යුතු ව බව ය.
ඒ විදියට බලන විට, තමන්ගේ බුද්ධිමත්කමට වඩා මේ අයට වටින්නේ සංස්ථාවක හෝ වෙනත් රාජ්ය ආයතනයක සභාපතිකමකි. අධ්යක්ෂකමකි. තමන්ගේ දර්ශන විශාරදත්වයට වඩා ඔවුන්ට වටින්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්රී ධුරයකි.
භයානකකම නම්, ඒ වරප්රසාද වරදාන සඳහා මේ පිරිස, ප්රජාතන්ත්රවාදයට, නීතියේ පාලනයට, මානව ගරුත්වයට හානිකර වන දේවල් වචනයෙන් ද සාධාරණය කිරීමයි.
20 වැනි සංශෝධනය සම්බන්ධයෙන් දැන් සිදු වන්නේ එවැන්නකි.
ලෝකයේ පූර්ව-ප්රජාතන්ත්රවාදී යුගයේදී, පාලකයා සැලකුණේ දෙවියන් විසින් මහජනතාව පාලනය සඳහා එවන කෙනකු හැටියට ය. අඩු ගණනේ පාලකයා, දෙවියන් කෙරෙහිවත් හෘදය සාක්ෂියක් ඇති ව ප්රජා පීඩක නොවන පාලනයක් ගෙන යාවි යැයි ඒ කාලයේ සිතන ලදි. එහෙත්, කපටි පාලකයෝ, තමන් දෙවියන් විසින් එවන ලද නිසා, කිසිම මනුෂ්ය ප්රශ්න කිරීමකට, විවේචනයකට, විරෝධයකට ලක් නොවිය යුතු යැයි ද, තමන් කරන කියන කිසිම දෙයක් විවාදයකින්, විරෝධතාවකින් තොර ව පිළි ගත යුතු යැයි ද සිතා කටයුතු කළහ.
ප්රජාතන්ත්රවාදය එන්නේ ඒ කාලය හමාර කරමිනි. ප්රජාතන්ත්රවාදයට අනුව සිටින්නේ, නීතියට හා පාලන මූලධර්මවලට අනුකූල ව පාලනය කරන පාලකයකු මිස, ඊට උඩින් සිටින්නෙක් නොවේ. ඊට උඩින් සිටින්නට මිනිස් ඉතිහාසය තුළ තැත් කළ බොහෝදෙනකු ඛේදනීය ලෙස නිහඬ කරනු ලැබූ අතර, මහජනතාව සිය ප්රජාතාන්ත්රික අයිතිවාසිකම් යළි තහවුරු කර ගත්හ. එහි පාඩම, නීතියට ඉහළින් කිසිවකු නොතැබිය යුතු ය යන්නයි.■