විසිවැනි සංශෝධනයට එරෙහිව පෙළගැසෙමු

අලුත් ආණ්ඩුවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා, නෛතික සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය කුමක්ද යන්න දැන් පැහැදිලි වෙමින් පවතී. විසිවැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය එහි ආරම්භයයි. ඊට පසුව සම්පූර්ණ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවද අලුත් කරන බව දැන් පැහැදිලිව පෙනේ.

ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයකින්, ආණ්ඩුවක දේශපාලන අරමුණුද ප්‍රකාශයට පත්වේ. යෝජිත 20වැනි සංශෝධනයෙන් අලුත් ආණ්ඩුවේ දේශපාලන අරමුණුද, එම සංශෝධනයෙන් ඇතිවන දේශපාලන ප්‍රතිඵලද හඳුනාගැනීම, දැනට රටේ සිදුවන දේශපාලන විවාදය සඳහා ප්‍රයෝජනවත් වේ.

යෝජිත ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙහි ප්‍රධාන දේශපාලන අරමුණු දෙකක් තිබෙන බව පෙනේ. ඒවා මෙසේ හඳුනාගත හැකිය.

■ ‘විධායක ජනාධිපති ධුරය’ සඳහා නව ධුරයක් ඇති කරමින්, කැබිනට් මණ්ඩලය, ව්‍යවස්ථාදායකය, අධිකරණය, දේශපාලන ක්‍රමය සහ මුළු සමාජයද අබිබවා යන සංවරණ හා තුලනවලට යටත් නොවන බලයක්, එම ධුරය දරන්නාට ලබාදීම පළමුවැන්නයි. 1978 මුල් ව්‍යවස්ථාවත්, 2010දී 18වැනි සංශෝධනයත් යටතේ තිබුණාක් මෙන්, ජනාධිපති ධුරය රාජ්‍ය බලයේ කේන්ද්‍රීය මධ්‍යස්ථානය වන අතර, එය අප සමාජයේත්, දේශපාලන ක්‍රමයේත් ඇති අන් සෑම දෙයකටත්, පුද්ගලයකුටත් වඩා ඉහළින් සිටිනු ඇත.

■ ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන නිදහසේ සම්පූර්ණ ඒකාධිකාරය එක් පුද්ගලයකුගේත් එක් පවුලකත් ග්‍රහණයට නතු කිරීම.

පලවිපාක

දැනට යෝජිත 20වැනි සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවේ 2/3ක අනුමැතියෙන් සම්මත වුවහොත්, එයින් ඇතිවිය හැකි නිෂේධනීය දේශපාලන ප්‍රතිඵල ගණනාවක් තිබේ. කෙටියෙන් කිවහොත්, මෙම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය විනාශකාරී දේශපාලන බෝම්බයකි. එහි සාධනීය දේශපාලන ප්‍රතිඵල නැත. එම විනාශකාරී ප්‍රතිඵල, කෙටිකාලීන, මධ්‍යකාලීන සහ දීර්ඝකාලීන ඒවා වෙයි.

පහත සඳහන් විනාශකාරී ප්‍රතිඵල ඇතිකිරීමට අවශය තත්වයන් නිර්මාණය කිරීමේ ශක්‍යතාව විසිවැනි සංශෝධනයට තිබේ.

■ ශ්‍රී ලංකාවේ මෙතෙක් කල් ගෞරවයට පාත්‍ර වී තිබුණ පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතනත්, සම්ප්‍රදායනුත් අවසානයකට පත් කිරීම.

■ ලංකාවේ 1931ට පෙර යටත් විජිත පාලන සමයේ තිබුණ ආකාරයේ දේශපාලන ක්‍රමයක් ඇති කිරීම. ඒ මගින් 1931 වසරේ සිට ලංකාවේ ජනතාව අත්පත් කරගෙන තිබෙන සියලුම දේශපාලන ජයග්‍රහණ සහ ප්‍රගතියද මකා දැමෙනු ඇත. එමෙන්ම, ජේ ආර් ජයවර්ධන මහතා 1978 ව්‍යවස්ථාව මගින් හඳුන්වා දෙන ලද ඒකාධිපතිවාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදය විසින් අප රටේ ඇතිකරන ලද ලේ වැගිරීම් සහ දේශපාලන විනාශයන්, 20වැනි සංශෝධනයේ නිර්මාතෘවරුන්ට සම්පූර්ණයෙන් අමතක වී තිබෙන බව පෙනේ.

■ දැනට බලයේ සිටින පාලක පවුලත්, බලයේ සිටින වෙන අන් කවුරුන්වත්, සාමකාමී සහ මැතිවරණ ක්‍රියාමාර්ග මාර්ගයෙන් බලයෙන් ඉවත් කිරීමට නොහැකි වීම.

■ තමන් පාලකයන් කෙරෙහි තැබූ විශ්වාසය කඩකිරීම නිසා එම පාලකයන් සාමකාමීව බලයෙන් ඉවත් කිරීමටත්, තමන් අකමැති ආණ්ඩුවක් සාමකාමීව ගෙදර යැවීමටත්, ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවට මෙතෙක් කල් තිබුණු පරමාධිපත්‍යයේ අයිතිය ඔවුන්ගෙන් පැහැර ගැනීම. විවෘතව, තරගකාරීව, බහු පක්‍ෂ ක්‍රමයක් මත පදනම් වන මැතිවරණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු ආණ්ඩු වෙනස් කිරීමේ මාධ්‍යය වශයෙන් තවදුරටත් වලංගු නොවනු ඇත.

■ විධායකයට තමන් සතු රාජ්‍ය බලය හිතුවක්කාරවත්, ප්‍රජා පීඩක ලෙසිනුත්, අවභාවිත කිරීමේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාමය වරමක් ලබාදීම. මෙතෙක් කල් ශ්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවාදයේ මුල්ගල ලෙස ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් පිළිගනු ලැබ තිබෙන නීතියේ ආධිපත්‍යයයේ මුලධාර්මික රාමුව ඇතුළත සකස් වෙන යාන්ත්‍රණ තුළින්, මෙම බලය අවභාවිත කිරීම වැළැක්වීමට ඇති සංවරණ හා තුලන ක්‍රමයද අත්‍යන්තයෙන් දුර්වල කරනු ඇත.

■ ගිනිකොණදිග ආසියාවේ පසුගිය දශකවල, එනම්, 1960 ගණන්වලින් පසුව වර්ධනය වූ ඊනියා ‘සංවර්ධනවාදී රාජ්‍යවලට’ සමාන ඒකාධිපති රාජ්‍ය මාදිලියක් ලංකාවේද නිර්මාණය කිරීම.

■ ජනතාවගේ සෑම ආකාරයේ පුරවැසි නිදහසක්ම විධායකයේ හිතුවක්කාර පාලනයට සහ සීමාවන්ට යට කිරීම. ඉදිරි කාලයේ සිදුකෙරෙන නෛතික ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ, විශේෂයෙන් ප්‍රහාරයට ගොදුරු වනු ඇත්තේ පහත සඳහන් නිදහසේ අයිතිවාසිකම්ය. (අ) සිතීමේ නිදහස, (ආ) අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස, (ඇ) සංවිධානය වීමේ සහ සමාගම් පැවැත්වීමේ නිදහස සහ, (ඈ) වෙනස් සහ විරුද්ධ මත දැරීමේ නිදහස සහ බලයට එකඟනොවීමේ නිදහස.

■ මෙතෙක් අප රටේ පැවැති දුර්වල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ඒකාධිපති, ප්‍රජාපීඩක, ආණ්ඩුක්‍රමයක් බවට පරිවර්තනය කිරීම.

මෙම විපාක සිදුවෙද්දී ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියන්ට පහත සඳහන් ආකාරයේ දේශපාලන ඛේදවාචකයන් දෙස බලා සිටීමටද සිදුවනු ඇත.

■ පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට බල කෙරෙනු ඇත්තේ, එහිම නිෂේධනය හා විනාශය තමන් අතින්ම සිදුකර ගැනීමයි.

■ පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන් 150කට හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයකට සිදුවනු ඇත්තේ, මහජන නියෝජිතයන් ලෙස තමන්ගේම සංකේතාත්මක මරණ වරෙන්තුවලට අත්සන් කිරීමටය. 20 වැනි සංශෝධනය සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ අත් ඔසවා කැමැත්ත පළකිරීම මගින් ඔවුන් කරනු ඇත්තේ, එවැනි සාමූහික සියදිවි නසා ගැනීමකි. මන්ද යත්, මෙම සංශෝධනය සම්මත වූ පසුව පාර්ලිමේන්තුව පත්වනු ඇත්තේ හුදෙක් විධායකයේ අණ පිළිපදින රබර් මුද්‍රාවක තත්වයටයි.

යෝජිත විසිවැනි සංශෝධනය, දේශපාලනික සහ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාමය වශයෙන් ඒ තරම්ම විනාශකාරී වන්නේ ඒ නිසාය. ඒ මගින් සිදු කෙරෙනු ඇත්තේ, ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක් හෝ ශක්තිමත් පාලකයකු හෝ නිර්මාණය කිරීමම නොවේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුක්‍රමික සහ දේශපාලනික රාමුව විනාශ කිරීමේ පදනම මත, ඒවායේ පදනම් විනාශ කර, එම විනාශයේ ගල් කැබලි මත, ශක්තිමත් පාලකයකු නිර්මාණය කිරීමයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව පසුගිය සියවස් එකහමාරක පමණ කාලයක් තුළ, අත්පත් කරගෙන තිබෙන නූතනත්වයේ ඉතාම වටිනා උරුමය වන පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ නීතියේ ආධිපත්‍යයද ඒ මගින් විනාශ කෙරෙනු ඇත.

විසිවැනි සංශෝධනය විවේචනය කළ යුත්තේ, එයට විරුද්ධ විය යුත්තේ සහ විරෝධය පළ කළ යුත්තේද එබැවිනි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ආපසු යෑම

වර්තමාන ජනාධිපතිවරයා සහ අගමැතිවරයා හවුලේ නායකත්වය දෙමින් ලංකාවේ සිදුවන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අතහැරීමේ ක්‍රියාවලිය සිදුවන්නේ අවධි දෙකකින් බව මේ ලිපිය ආරම්භයේදීම අපි දුටුවෙමු. විසිවැනි සංශෝධනයෙන් පසුව, සම්පූර්ණ ව්‍යවස්ථාවද සම්මත කිරීමෙන් පසුව, ලංකාවේ දේශපාලන ඉතිහාසයේ ඉදිරි අවුරුදු කිහිපය තුළ රටේ දේශපාලන ප්‍රතිවිරෝධතා ගොනුවනු ඇත්තේ ඒකාධිපතිවාදයේ සිට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා වන පරිවර්තනයේ නව ඓතිහාසික අවශ්‍යතාව වටාය.

ලංකාවේ දැනට සිදුවන මෙම ඒකාධිපති පරිවර්තනයේ විශේෂ ලක්‍ෂණයක් වන්නේ, එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මාර්ගයෙන් සිදුවීමයි. එනම් මහජන ඡන්දයෙන් ‘ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක්’ පිහිටුවා ගැනීමට බහුතර මහජන සහායක් ලබාගත් පාලක පිරිසක්, පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර ඡන්දයද, බොහෝ විට අධිකරණයේ විරෝධතාවක් නොමැතිවද, එම පරිවර්තනය ‘නීත්‍යනුකූලව’ සිදුකිරීමයි. ලෝකයේ ඒකාධිපති පරිවර්තනයේ පොදු ගමන් මාදිලිය වී තිබෙන්නේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩු, ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී බලවේග විසින් කුමන්ත්‍රණයක් හෝ ප්‍රචණ්ඩ ‘විප්ලවයක්’ මගින් පෙරලා දැමීමයි. එය ලංකාවේ සිදුවන්නේ නැත. 1978දීත්, 2010දීත් සිදුවූ මෙම පරිවර්තනයේ අතීත අවස්ථා ත්‍දකද, මහජන ‘වරමක්’ සහිතව, ‘නීත්‍යනුකූලව’ කරනු ලැබූ ඒවාය. 1933 ජර්මනියේ හිට්ලර්, ජර්මනියට ෆැසිස්ට්වාදය ගෙන ආවේද පාර්ලිමේන්තුවේ සහාය මාධ්‍ය කොට ගෙනය.

ඒකාධිපති පරිවර්තනයක් සිදුවීම නැවැත්වීමට බැරි තත්වයට ලංකාව දැනට පත්වී තිබෙන්නේ මක් නිසාද? මෙම ප්‍රශ්නය බැරෑරුම්ව සාකච්ඡා කිරීම, ඉදිරි කාලයේදී ඒකාධිපති වාදයේ ගංගාව ආපසු හැරවීමට උත්සාහ ගන්නා සෑම දෙනාම කළ යුතු කාර්යයක්ද වෙයි. මන්ද යත්, දැනට පහසුවෙන් බිඳෙනසුලු තත්වයකට පත්වී ඇති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යළි පුනරුජ්ජීවනය කළ යුත්තේ, එවැනි යළි බිඳෙන විකල්පයක් ලෙස නොවන නිසාය. 2015-19 අත්දැකීමෙන් ඉගෙන ගැනීමට තිබෙන ප්‍රධාන පාඩමක් වන්නේ එයයි. ඒකාධිපතිවාදී පරිවර්තන ක්‍රියාවලිය නතර කිරීමටත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පුනරුජ්ජීවනය කිරීමටත්, අපේ සමාජය සූදානම්ව සිටියේය. එම කාර්යය ඔවුන් බාරදුන්නේ දුර්වල, වැනෙනසුලු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන් නායකත්වය දුන් දේශපාලන බලවේගයකටය. සමාජය තමන්ට බාරදුන් ඓතිහාසික වගකීමේ අර්ථයවත්, 2015දී බලයට ආ අගමැතිවරයාවත්, ජනාධිපතිවරයාවත්, ඇමතිවරුන්වත් මන්ත්‍රීවරුන්වත් දැනසිටියේ නැත.

ශක්තිමත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක්

ලංකාවේ සමාජය ඉදිරියේ ඉදිරි කාලයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පුනරුජ්ජීවනය කිරීමේ ව්‍යායාමයක් ඉදිරියේ තිබෙන බරපතළ අභියෝගයක් වනු ඇත්තේ, නොසැළෙන, නොබිඳෙනසුලු, අධිෂ්ඨානශීලී, ‘ශක්තිමත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ’ දේශපාලන නායකත්වයක් සොයාගැනීමයි. ධනපති පන්තිය, කම්කරු පන්තිය, සුළු ධනේශ්වර පන්තිය හෝ ගොවි ජනතාව යන කවර සමාජ පන්තියක් වෙතින් එම නායකත්වය බිහිවනු ඇත්ද යන්න වැදගත් ගැටලුවක් නොවේ. නියම ගැටලුව වන්නේ, එම නායකත්වයේ සමාජ/පන්ති පසුබිම නොවේ, ශක්තිමත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්ප නායකත්වයක් බවට පත්වීමයි.

‘ශක්තිමත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක්’ යනු කුමක්ද යන්නද ඉදිරි කාලයේදී පැහැදිලි හා නිරවුල් කරගත යුතු සංකල්පයකි. එය වනාහි විශේෂයෙන්ම 2015-2019 කාලය තුළ සිදුවූ අසාර්ථක අත්හදා බැලීමේ නිෂේධනීය අත්දැකීම්ද, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැන අප රටේ දැනට ශක්තිමත්ව තිබෙන  දක්‍ෂිණාංශික සහ ඒකාධිපතිවාදී විවේචනවල ඇති හරයාත්මක තර්කද, සැලකිල්ලට ගෙන කළ යුතුව තිබෙන බුද්ධිමය කාර්යභාරයක් ද වෙයි. විසිවැනි සංශෝධනයට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්ප පරිකල්පනය කිරීමේදී 19වැනි සංශෝධනය ගැනද විචාරාත්මක සාකච්ඡාවක් ප්‍රමාද වී හෝ සිදුවිය යුතුව තිබේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේගවලට කරන්නට තිබෙන්නේ, 19 සංශෝධනයට ආපසු යෑමක් ගැන සිතීම නොවේ. 19 සංශේාධනයේ ඓතිහාසික පරාජය පිළිබඳ සමාලෝචනයකින් පසුව, ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විකල්පය යාවත්කාලීන කරන්නේ කෙසේද යන්න බැරෑරුම්ව සිතා බැලීමයි. ඊට සමාන්තරව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලය ඉදිරියට ගෙනයාම මූලෝපායගත කිරීමයි.■