විසිවන සංශෝධනය මගින් සම්පූර්ණයෙන්ම අහෝසි කිරීමට යෝජනා කර ඇති විගණන කොමිසම හා ප්‍රසම්පාදන කොමිසම යන කොමිෂන් සභා දෙකෙන්, එම සංශෝධන යෝජනාව ගැන සමාලෝචනයට පත් කළ අගමැතිවරයාගේ කමිටුවද අවධානයට ලක්කර ඇත්තේ විගණන කොමිසම ගැන පමණය. විගණන කොමිසම යළි ස්ථාපිත කළ යුතු යැයි අගමැතිවරයාගේ කමිටුව කියා තිබුණද ප්‍රසම්පාදන කොමිසම අහෝසියට එම කමිටුවද එකඟ වී තිබේ.
ඒ අනුව 20 වැනි සංශෝධනය කාරක සභා අවස්ථාවේදී සංශෝධන සහිතව සම්මත වුවද ප්‍රසම්පාදන කොමිසමක් යළි අපට දකින්නට ලැබෙන්නේ නැත.
ප්‍රසම්පාදන කොමිසමකට යමකු බිය විය යුත්තේ රජයේ කොන්ත්‍රාත් පිරිනැමීම් නිවැරදිව සිදු නොකරනවා නම් පමණය. තමන් කැමති පුද්ගලයකුට, තමන්ට උදව් කළ පුද්ගලයකුට හා තමන්ට උදව්වක් ලබාගත හැකි පුද්ගලයකුට රජයේ කොන්ත්‍රාත් පිරිනැමීමේ අවශ්‍යතාවක් යම් කිසි පාලකයකුට ඇත්නම් ඔවුන් ප්‍රසම්පාදනයට බය බව අප තේරුම් ගත යුතුය. ඒ අනුව 20 වන සංශෝධන යෝජනාවෙන් ප්‍රසම්පාදන කොමිසම ඉවත් කිරිමේ අදහස එන්නේද බය හා ඊට හේතු වූ කරුණු කාරණා නිසා බවද අප තේරුම් ගත යුතුය.
19 වැනි සංශෝධනය යටතේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ඇතුළත් කරන ලද ප්‍රසම්පාදන කොමිසම වූකලි කුමක්ද? එය සාමාජිකයන් පස් දෙනෙකුගෙන් සමන්විත විය යුත්තකි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව නිර්දේශ කරනු ලබන එම සාමාජිකයන් ජනාධිපතිවරයා පත් කළ යුතුය. එම සාමාජිකයන් අතුරෙන් තිදෙනෙකු ප්‍රසම්පාදනය, ගණකාධිකරණය, නීතිය හෝ රාජ්‍ය පරිපාලනය ගැන පිළිගත් අත්දැකීම් සහිත පුද්ගලයන්ගෙන් තෝරා ගත යුතුය.
එසේ තෝරා ගත් පුද්ගලයන්, ඉල්ලා අස්වුවහොත් හෝ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවේ අනුමතය මත හේතු දක්වා ඉවත් කිරීම හෝ චරිත දූෂණ වරදක් සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයකින් වරදකරුවකු කරනු ලැබුවහොත් මිස පත් කිරීමේ දිනයේ සිට අවුරුදු තුනක් යන තෙක් ජනාධිපතිවරයාට ඔවුන් ඉවත් කළ නොහැක.
කොමිසමේ කාර්ය හා බලතල
ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභාවේ කාර්යය වන්නේ සියලු රජයේ ආයතන විසින් භාණ්ඩ හා සේවා වැඩ, උපදේශක සේවා හා තොරතුරු පද්ධති ප්‍රසම්පාදනය කරනු ලැබීම සම්බන්ධයෙන් සාධාරණ, යුක්ති සහගත, විනිවිද පෙනෙනසුලු, තරගකාරී සහ වියදම් සඵලතාවකින් යුත් පටිපාටි හා උපමාන සකස් කිරීමය.
ඒ අනුව රජයේ ආයතන ප්‍රසම්පාදනයන් සිදුකරන්නේ පූර්වයේ අනුමත වූ ක්‍රියාකාරී සැලැස්මක් අනුවද යන්න, රජයේ ආයතන සුදුසුකම් ලැබූවන්ට ලංසු තැබීමේ ක්‍රියාවලියට සහභාගිවීම සඳහා සමාන අවස්ථා ලබාදී ඇතිද යන්න, කොන්ත්‍රාත්කරුවන් තේරීමේ හා කොන්ත්‍රාත් ලබාදීමේ ක්‍රියා පටිපාටිය සාධාරණ හා විනිවිද පෙනෙනසුලු වන්නේද යන්න, ප්‍රසම්පාදනයට සම්බන්ධ සැපයුම් කමිටු සහ තාක්ෂණික කමිටු සාමාජිකයන් යෝග්‍ය පරිදි සුදුසුකම් ලබා ඇතිද යන්න හා පිළිගත් පටිපාටිවලින් සහ මෙහෙයුම් නිර්ණායකවලින් බැහැරව කරන ලද ප්‍රසම්පාදන වාර්තා විමර්ශනය කිරිම සහ අවශ්‍ය ක්‍රියාමාර්ග සඳහා බලධාරින්ට වාර්තා කිරිම ප්‍රසම්පාදන කොමිසමට කළ හැකිය.
ඊටත් අමතරව ලිඛිත දැන්වීමක් මගින් ප්‍රශ්න කිරීම සඳහා යම් තැනැත්තෙකුව කොමිෂන් සභාව ඉදිරියට කැඳවීම, කැඳවන තැනැත්තන් සන්තකයේ හෝ පාලනයේ තිබෙන්නා වූ යම් ලේඛනයක් හෝ දෙයක් කොමිෂන් සභාවට ඉදිරිපත් කළ යුතු බවට නියමයක් කිරීමට ප්‍රසම්පාදන කොමිසමට බලය තිබේ.
ඒ අනුව කොමිෂන් සභාව ඉදිරියට පැමිණීමට අපොහොසත් වන, පිළිතුරු දීම ප්‍රතික්ෂේප කරන හෝ ලේඛනයක් හෝ යම් දෙයක් ඉදිරිපත් කිරිමට අපොහොසත් වන අයකු වරදකරුවකු වන අතර රුපියල් ලක්ෂයක් ඉක්මවන දඩයකට හෝ අවුරුදු හතක් ඉක්මවන බන්ධනාගාර ගතවීමකට හෝ එකී දඬුවම් දෙකටම ලක්විය හැකිය.
ප්‍රසම්පාදනයේ මූල්‍ය සීමා
මේ ආකාරයේ බලයක් ප්‍රසම්පාදන කොමිසමට ලබාදීමට හේතුව වන්නේ රාජ්‍ය අංශයේ ප්‍රසම්පාදනය පහළ සිට ඉහළට අදියර කිහිපයක් ඔස්සේ ක්‍රියාත්මක වන නිසාය.
අවසන් වරට මුදල් අමාත්‍යංශය අනුමත කර ඇති සීමාවන්ට අනුව පහලම මට්ටම ඇත්තේ ප්‍රාදේශීය මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදනයන් සඳහාය. එම මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන කමිටුවකට රජයේ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 25 දක්වාද, විදේශ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 50 දක්වාද තීරණ ගත හැකිය. දෙපාර්තමේන්තු මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන කමිටුවකට රජයේ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 200 දක්වාද, විදේශ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 500 දක්වාද තීරණ ගත හැකිය. අමාත්‍යාංශ මට්ටමේ ප්‍රසම්පාදන කමිටුවකට රජයේ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 500 දක්වාද, විදේශ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 1000 දක්වාද තීරණ ගත හැකිය. කැබිනට් මණ්ඩලය පත්කරන ප්‍රසම්පාදන කමිටුවකට රජයේ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 500න් ඉහළට හා විදේශ අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් රුපියල් මිලියන 1000න් ඉහළට තීරණ ගත හැකිය.
ඉහත සඳහන් කළ බලතල ප්‍රසම්පාදන කොමිසමට ලබා දී ඇත්තේ එම අදියරවල කටයුතු නිවැරදිව සිදුකර ඇත්ද යන්න සොයා බැලීමටය. ප්‍රසම්පාදන කොමිසම අහෝසි කිරීමට යෝජනා කිරීම මගින් ආණ්ඩුව කියන්නේ එම සොයාබැලීම් අනවශ්‍ය බවය. තමන්ට ඕනෑ ඕනෑ හැටියට ප්‍රසම්පාදනයන් කිරීමට බලය අවශ්‍ය බවය.
ප්‍රසම්පාදනයට අයත් ආයතන
19 වැනි සංශෝධනයෙන් ප්‍රසම්පාදන කොමිෂන් සභාවේ විෂය පථයට වැටෙන රජයේ ආයතන ලෙස අමාත්‍යාංශයක්, රජයේ දෙපාර්තමේන්තුවක්, රාජ්‍ය සංස්ථාවක්, පළාත් පාලන ආයතනයක්, රජයට පවරාගත් යම් වෙළඳ ව්‍යාපාරයක් හෝ රජයට පවරාගත් වෙනත් ව්‍යාපාරයක් සහ 2007 අංක 7 දරන සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි කරනු ලැබූ හෝ ලියාපදිංචි කරනු ලැබූ ලෙස සලකනු ලබන්නාවූද රජය හෝ රාජ්‍ය සංස්ථාවක් හෝ පළාත් පාලන ආයතනයක් හෝ විසින් සියයට පනහට වැඩි කොටස් දරන්නා වූ ද සමාගම් අයත් බව සඳහන් කර තිබුණි.
20 වන සංශෝධන යෝජනාව මගින් රාජ්‍ය සමාගම් පමණක් නොව ජනාධිපති හා අගමැති කාර්යාලද රාජ්‍ය විගණනයෙන් ඉවත් කිරීමට යෝජනා කර ඇති ජනාධිපතිවරයෙකු හා එම යෝජනාව අනුමත කර ඇති කැබිනට් මණ්ඩලයක් ඇතුළු ආණ්ඩුවක් ප්‍රසම්පාදන කොමිසමේ විෂය පථයට රාජ්‍ය සමාගම් දමනු ඇතැයි කිසිසේත්ම විශ්වාස කළයුතු නැත.
මන්ද ඔවුන්ගේ මෙම වුවමනාව කිසිදු සොයා බැලීමකින් තොරව රාජ්‍ය මුදල් රිසි සේ වියදම් කරමින් තමන්ට වාසි ලබාගත හැකි අයට සැලකීිම බව පැහැදිලිය. සොයා බැලීමට විගණනය හෝ ප්‍රසම්පාදන නීති රීති තිබුණහොත් එය ඔවුන්ට බාධාවකි. ප්‍රසම්පාදනය යනු එක් තරගකරුවකු නොවන ක්‍රියාවලියකි. එයට තමන්ට වාසිදායක පුද්ගලයාට අමතරව තවත් පුද්ගලයන්ටද පැමිණිය හැකිවීම එයට හේතුවය.
රාජ්‍ය මුදල් වියදම් කිරීම සම්බන්ධයෙන් රාජපක්ෂවරුන් කැමති, කිසිදු තරගකරුවකු නොමැති ස්වෙච්ඡා යෝජනාවලටය. එවැනි යෝජනාවලට කියන්නේ මිදකසඑැාැා චරදචි්කි කියාය. එය ආරම්භ වූයේ පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන කාලයේදීය. නෙළුම් කුලුන, මත්තල ගුවන් තොටුපල, හම්බන්තොට ජාත්‍යන්තර සම්මන්ත්‍රණ ශාලාව, හම්බන්තොට වරාය, නොරොච්චෝලේ ගල් අඟුරු බලාගාරය ආදි මහා පරිමාණ ව්‍යාපෘති එම සමයේ ඉදිවූයේ චීනයේ ස්වෙච්ඡා යෝජනා මතය. රාජපක්ෂවරුන්ට ඒ ඒ මොහොතේ අවශ්‍ය මොනවාද යන්න දැන ගැනීමේ පරචිත්ත විජානන ඥානයක් චීනයට තිබුණ නිසා ඔවුන් රාජපක්ෂවරුන්ට අවශ්‍ය එම මහා පරිමාණ ව්‍යාපෘති ස්වෙච්ඡා යෝජනා ලෙස අපට යෝජනා කර තිබුණි. රාජපක්ෂවරුන්ගේ සිතැඟි කියවීමේ එම හැකියාව රාජපක්ෂවරුන්ගේ පාලනයක් යටතේ යළි චීනයට පහළ වීමට පුළුවන. ප්‍රසම්පාදන කොමිසම අහෝසි කිරීම තුළ රාජපක්ෂවරුන්ට සිය සිතීම් චීනයේ ස්වෙච්ඡා ව්‍යාපෘති බවට කිසිදු කරදරයකින් තොරව ඉන්පසු පත් කර ගත හැකිය.
එහෙත් මෙහිදී අප අමතක කළ යුතු නැති කාරණය වන්නේ ඕනෑම පුද්ගලයකු සිය පෞද්ගලික මුදලින් යමක් මිලදී ගැනීමේදී, සේවාවක් ලබාගැනීමේදී හෝ කොන්ත්‍රාත්තුවක් ලබාදීමේදී පවා ස්ථාන කිහිපයකින් විමසීම් කරන බවය. ඒවාහි අඩු මිල හා ප්‍රමිතිය ගැන සොයා බලන බවය.
ප්‍රසම්පාදන කොමිසම අහෝසි කිරීම මගින් රාජපක්ෂවරුන් කියන්නේ පොදු මහජන මුදල් වියදම් කිරීම සම්බන්ධයෙන් එවැනි විමසීම් කිරීමක් හෝ සොයා බැලීමක් අවශ්‍ය නැති බවය.
සෞභාග්‍යයේ දැක්ම යැයි කියන්නේ එයටය.■
