20 වැනි සංශෝධනය ගැන එක වාක්‍යයකින් පැහැදිලි කරනවා නම් කිව හැක්කේ, 2010 සිට 2015 දක්වා වූ කාලය වැනි ඉතාමත්ම අඳුරු කාලයට අපි ආපසු යන බවයි.
විසිවැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ගැන දැන් සෑහෙන කතාබහක් ඇවිළෙනවා. ඒ අතරේ මූලික අයිතිවාසිකම් ගැන විශේෂඥ දැනුමක් ඇත්තකු හැටියට මම කැමතියි, ඔබෙන් දැනගන්න 20, ලංකාවේ මිනිසුන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම්වලට බලපාන්නේ කොහොමද කියලා.
20න් පැහැදිලිවම මූලික අයිතිවාසිකම්වල බලය හීන කරනවා. ඒක වෙන්නෙ මෙහෙමයි. අපේ ව්‍යවස්ථාවේ මූලික අයිතිවාසිකම් පරිච්ඡේදයේ 17 වැනි වගන්තිය අනුව, විධායක හෝ පරිපාලන ක්‍රියාවකින් තමන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වුණාම, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ඒ පිළිබඳ පැමිණිලි කරන්න පුළුවන්. ඒ 17 වැනි වගන්තිය මූලික අයිතිවාසිකම් පරිච්ඡේදයේම කොටසක්. ඒ කියන්නේ, මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වුණාම, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට යන්නට තිබෙන අයිතියත් මූලික අයිතිවාසිකමක්. ඒකට එකම එක ව්‍යතිරේකයක් දාලා තිබුණා ජේආර් ජයවර්ධන, ‘ජනාධිපතිට විරුද්ධව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු පවරන්න බැහැ’ කියලා. ඒ හරහා අසීමිත මුක්තියක් ජනාධිපතිට ලැබුණා. මේක අපේ ව්‍යවස්ථාවෙ තිබුණ ලොකු පරස්පරයක්.
19න් ඒක ඉවත්කළා. ඒ අනුව, ජනාධිපතිගේ නිල ක්‍රියාවකින් කෙරෙන මූලික අයිතිවාසිකමක් කඩවීමක් අභියෝගයට ලක්කරන්න පුළුවන්. ඒ, නීතිපතිට නඩු දමලා. එක උදාහරණයක් තමයි සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා 2018දී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට විරුද්ධව යමින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරපු වෙලාවේ, මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු දාලා තමයි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් ඒ පියවර වෙනස්කර ගත්තේ.
දැන් 20න්, ආයෙමත් ඒ මුක්තිය ජනාධිපතිවරයාට ගෙනෙනවා. එය 17 වැනි වගන්තියට පටහැණියි. මෙයින් පැහැදිලිවම දැනට පවතින මූලික අයිතිවාසිකම් කෙරෙහි සීමාවක් පැනවෙනවා. පරමාධිපත්‍යයේ එක් කොටසක් වන මූලික අයිතිවාසිකම්වලට එය අනනුකූලයි. එවැන්නක් සම්මත කර ගැනීමට නම් ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍යයි.
නමුත්, 19 වැනි සංශෝධනය ගෙනාවේ ජනමත විචාරණයකින් නොවෙයි නේද? ඉතින් එය ඉවත් කරන්නත් ජනමත විචාරණයක් ඕනෑ නැති විය හැකියි නේද?
ඒක සම්පූර්ණයෙන්ම වැරදියි. ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍යය ශක්තිමත් කරන පනත් කෙටුම්පතකට ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍ය නැහැ. අපි හිතමු, අපේ ව්‍යවස්ථාවට දැනට එහි නැති, ‘ජීවත් වීමට තියෙන අයිතිය’ ඇතුළු කරන්න හදනවා කියලා. ඒකට ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍ය නැහැ.
නමුත් ඒක අයින් කරන්න?
එතකොට පැහැදිලිවම මූලික අයිතිවාසිකම්වලට අගතියක් වෙනවා. පරමාධිපත්‍යය හීන වෙනවා. ජනමත විචාරණ අවශ්‍ය වෙන්නේ ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍යය ශක්තිමත් කරන්න නෙවෙයි. හීන කිරීමටයි.
අනිත් එක 19ට ඉස්සෙල්ලා තිබුණු ව්‍යවස්ථාව අද නැහැ. ජේආර්ගේ මුල් ව්‍යවස්ථාවත් අද නැහැ. අද තියෙන්නේ එක ව්‍යවස්ථාවයි. ඒ කියන්නේ සියලුම සංශෝධනවලින් සංශෝධිත එක තනි ව්‍යවස්ථාවයි. එයට සාපේක්‍ෂවයි, 20 සංශෝධනය සන්සන්දනය කළ යුත්තේ. මෙයට සාපේක්‍ෂව පරමාධිපත්‍යය හීන වෙනවාද නැද්ද කියන එකයි, ඊට අගතියක් වෙනවාද නැද්ද කියලායි සලකා බැලිය යුත්තේ. එහෙම වෙනවා නම් ජනමත විචාරණයක් අවශයයි.
20 සඳහා ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍ය වෙන්නේ ඒ නිසා පමණක්ද?
ඒ විතරක් නෙවෙයි. 20හි තියෙන එක දෙයක් තමයි, පාර්ලිමේන්තුව නැවතත් ජනාධිපතිවරයාගේ සම්පූර්ණ පාලනය යටතට ගෙන ඒම. 19 වැනි සංශෝධනයෙන් පාර්ලිමේන්තුව හෙවත් ජනතාවගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතනය ශක්තිමත් කළා. දැන් එය ආපස්සට දුර්වල කරනවා නම්, එයින් ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍යයට හානියක් සිදුවෙනවා. 20න් පස්සේ පාර්ලිමේන්තුව ඕනෑ වෙලාවක විසුරුවා හරින්න ජනාධිපතිට පුළුවන්. ඒ කියන්නේ ජනාධිපතිගෙ කඩුව පාර්ලිමේන්තුව උඩ තියෙනවා. කොයි වෙලාවේ පහළට වැටෙයිද දන්නේ නැහැ. එතකොට, ‘අපි මේ විදියට වැඩ කළොත් ජනාධිපති විසුරුවා හරියිද, ජනාධිපතිට විරුද්ධව යන්නත් අපට බෑ, ජනාධිපති අකමැති දේවල් අපට කරන්නත් බෑ, කොයිවෙලාවෙද අපට ආසනේ නැතිවෙන්න පුළුවන්’ කියන බයෙන් සහ සැකයෙන් තමයි පාර්ලිමේන්තුව ජීවත්වෙන්නේ. ඒ අනුව පැහැදිලිවම ව්‍යවස්ථාදායකයේ ස්වාධීනත්වය සහ බලතල සීමා කරනවා 20න්. ඒකත් පරමාධිපත්‍යය හීන කිරීමක්. ඒ අනුවත්, 20 සම්මත කර ගැනීමට ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍යයි.
පාර්ලිමේන්තුවට වන හානිය එපමණක්ද?
වරක් ආර් ප්‍රේමදාස මහත්තයා කියූ විදියට, අගමැති පියන් කෙනකු බවට පත්කිරීම මේකෙන් සිද්දවෙනවා. (හැබැයි එයා ඒක කිව්වේ අගමැති කාලේ විතරයි. ජනාධිපති කාලේ එහෙම කිව්වේ නැහැ. එයා ජනාධිපති වුණාම විජේතුංගව තියාගත්තේ තමන්ගේ පියන් කෙනකු වගේ. ඩීබී විජේතුංග සහ දිමු ජයරත්න තමයි පියනකමට හොඳම උදාහරණ දෙක.) කිසිම සීමාවක් නැතුව, අගමැතිවරයාව ඕනෑම වෙලාවක ඉවත් කරන්න ජනාධිපතිට බලය ලැබෙනවා. ඒ කියන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ පැහැදිලි බහුතරයක් අගමැතිවරයාට තිබියදී වුණත්, ජනාධිපතිට ඔහු ඉවත් කරන්න පුළුවන්. ඒ වගේම පැහැදිලි බහුතරයක් පාර්ලිමේන්තුවේ තිබියදී, එය විසුරුවා හරින්න පුළුවන්. ඒක තමයි 2004දී චන්ද්‍රිකා කළේ. පස්සෙ කාලෙක චන්ද්‍රිකාගෙන් ඇහුවාම ඔබ අතින් කෙරුණු ලොකුම දේශපාලන වරද මොකක්ද කියලා, ඇය කීවා, එලෙස පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම තමයි කළ වරද කියලා.
20න්, පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලයක් තියෙන වර්තමාන අගමැතිවරයාව වුණත් ඉවත් කරන්න පුළුවන්.
20 යටතේ අගමැති පියන් වෙනවා. ඇමතිවරුන් පත්කිරීමේදී අගමැතිට භූමිකාවක් නැහැ. කැමති නම් විතරක් අගමැතිගෙන් අහන්න පුළුවන් ජනාධිපතිට. නැත්නම් නිකං ඉන්න පුළුවන්. fමි විදියට ගියොත් ජනාධිපතිට විරුද්ධ පක්‍ෂෙන් කෙනෙක් වුණත් පත්කරලා ආණ්ඩු පක්‍ෂයෙ ඉන්දවන්නත් පුළුවන්. ඇමතිවරුන්ගේ විෂයන් තීරණය කරන්නේ ජනාධිපති. ඕනෑම වෙලාවක ඇමතිකමෙන් නියෝජ්‍ය ඇමතිකමෙන් ඉවත් කරන්නත්, විෂයන් මාරු කරන්නත් ජනාධිපතිට පුළුවන්. සමහරු කියනවා ජනාධිපතිට තිබිය යුතුයි කියලා ආරක්‍ෂක ඇමති ධුරය. 20න් ආරක්‍ෂක ඇමති ධුරය විතරක් නෙවෙයි, ඕනෑම ඇමති ධුරයක් දරන්න ජනාධිපතිට පුළුවන්. ඇමතිවරුන්ට භාර නොදෙන ලද සියලුම විෂයන් සහ කාර්යයන් ඉතුරු වෙන්නෙත් ජනාධිපති ළඟ. ඒ අනුව, ජනාධිපතිට පුළුවන්, පියන් අගමැති කෙනකුයි, සියලු බලතල තිබෙන තමනුයි ඉන්න ඇමති මණ්ඩලයක් පවත්වාගෙන යන්නත්.
මේකට අදාළ තව වැදගත් වගන්තියක් තිබෙනවා, කැබිනට් මණ්ඩලය පිළිබඳව. අපේ ව්‍යවස්ථාවේ 42 වගන්තිය කියනවා රටේ ආණ්ඩුවේ විධානය හා පාලනය කෙරෙන්නේ කැබිනට් මණ්ඩලය තුළින් කියලා. කැබිනට් මණ්ඩලයේ සියලුම සාමාජිකත්වය එන්නේ මන්ත්‍රීවරුන් අතරින්. අගමැතිවරයා, පාර්ලිමේන්තුවේ උපරිම විශ්වාසය දිනූ පුද්ගලයා. ඒ අනුව, විධායක බලය සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ අනිවාර්ය සම්බන්ධයක් තිබෙනවා. හුඟක් අය කියනවා ජනාධිපතිට ඕනෑ දෙයක් කරන්න පුළුවන් කියලා.
13 වැනි සංශෝධනයේදී වනසුන්දර විනිශ්චයකාරතුමාත්, 19දී විනිසුරු සිරිපවන් ඇතුළු විනිශ්චය මණ්ඩලයත්, අවධාරණය කළ දෙයක් තමයි ලංකාවේ කැබිනට් මණ්ඩලයට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව තියෙන විශේෂ තත්වය. ඒක නොදැන, ජනාධිපතිට තනියම ඕනෑ දෙයක් කරන්න පුළුවන් කියලා දැන් හිතනවා.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවත් 20න් අහෝසි වීමට නියමිතයි.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව මම දකින්නේ රටේ ඉහළ, ඉතා වැදගත්, ස්වාධීනව කටයුතු කිරීමට අවශ්‍ය වන තනතුරුවලට සහ කොමිෂන් සභා සාමාජිකයන් තීරණය කිරීමේදී ජාතික එකඟත්වයක් ඇතිකර ගන්නා, ඇතිකර ගැනීමට ඉඩ සලසන ආයතනයක් හැටියට. එය පාර්ලිමේන්තුවට සම්බන්ධ ආයතනයක්. සාමාජිකයන් දහදෙනාගෙන් හත්දෙනකුම පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරු. ඉතුරු තුන්දෙනා පත්කරන්නෙත් විපක්‍ෂ නායක සහ අගමැතිගේ එකඟත්වයෙන්. ඒ අනුව එය ජනාධිපති ධුරයේ බලතල පාර්ලිමේන්තුව හරහා සීමා කරන ආයතනයක්. ජනාධිපතිට ජාතික එකඟත්වයක් නැතිව හිතුමතේ පත්කිරීම් කරන්න බැහැ. ව්‍යවස්ථා සභාව තුළින් පාර්ලිමේන්තුවත් එකඟ වෙන්න ඕනෑ. එහි සාමාජිකයන් අතරින් පස් දෙනෙක් පත්කරන්නේ අගමැති හා විපක්‍ෂ නායක එකඟත්වයෙන්. ඒ පස්දෙනා පත්කරන කොට ලංකාවේ බහුවිධ වාර්ගිකත්වය නියෝජනය වන පරිදි සහ වෘත්තීය සහ සමාජමය වශයෙන් කීර්තියට පත් අය පත්කළ යුතුයි. ඒ නිසා එය හොඳ ආයතනයක් වගේම ජාතික එකඟත්වයක් ඇතිකරගත හැකි ආයතනයක්.
නරක පත්වීම් කරන්න හදන කොට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව මැදිහත් වුණු ආකාරය අප මතක් කළ යුතුයි. 2018 දී එක්තරා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරයකු පත්කරන්න ජනාධිපති සිරිසේන යෝජනා කළ වෙලාවේ, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව මිනිත්තු ගණනක් ඇතුළත ඒකමතිකව ඒ නම ප්‍රතික්‍ෂෙප කළා. ජනාධිපති ඔහුගේ නම යෝජනා කරලා යැව්වා කියලා දැනගත්තාම මේ රටේ නීති ප්‍රජාව පුදුම වුණා, ඒ නම යැව්ව එකට. ඒ අනුව, සුදුසු නැතියැයි පෙනෙන අයව විනිසුරුකම්වලට පත්වීම වැළැක්වීමේ යාන්ත්‍රණයක් අද තිබෙනවා. 20න් ඒ සියල්ලම අවසන් වෙනවා.
20න් යෝජනා කරන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව වෙනුවට පාර්ලිමේන්තු සභාවක්..
ඕකම තිබුණා, 2010දි සම්මත කළ 18වැනි සංශෝධනයෙන් පස්සේ 2014 වෙනතුරු. විපක්‍ෂ නායක සහ විපක්‍ෂයේ මන්ත්‍රීවරයා ඒ රැස්වීම්වලට ගියේවත් නැහැ වැඩක් නැති නිසා. ඒ සභාව නිරීක්‍ෂණ ලබාදීමට විතරයි සීමා වෙලා තියෙන්නේ.
ඇයි කොමිෂන් සභා ස්වාධීන වෙන්න ඕනෑ?
රාජ්‍ය සේවා කොමිසමට ස්වාධීනත්වය ලැබෙන කොට රාජ්‍ය සේවකයන්ට ස්වාධීනත්වය ලැබෙනවා. රංජිත් අබේසූරිය මහත්තයා පොලිස් කොමිසමේ සභාපති වෙලා හිටිය කාලෙ පොලිස් නිලධාරීන් කිව්වා දැන් අපිට කොන්ද කෙළින් තියාගෙන වැඩ කරන්න පුළුවන් ගෞරවනීය තත්වයක් තියෙනවා කියලා.
තොරතුරු ලබාගැනීමේ අයිතියට නම් අත තියලා නැහැ..
තොරතුරු ලබාගැනීමේ කොමිසමත් පත්කරන්නේ ජනාධිපතිවරයා විසින්. අද ඒක කරන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවේ නිර්දේශ මත. ව්‍යවස්ථා සභාව නැතිවුණාම ජනාධිපතිවරයාට කෙලින්ම පත්කරන්න පුළුවන්. තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය ක්‍රියාත්මක වීමේදී, කොමිසමේ ඉන්න අයගේ ස්වාධීනත්වය දැඩි ලෙස බලපානවා. අභියාචනයකදී කොමිසම ගැන තමයි මිනිස්සු විශ්වාසය තියාගෙන ඉන්නේ. මානව හිමිකම් කොමිසම ගැන වුණත් මිනිස්සු විශ්වාස කරන්නේ එය ස්වාධීන නම් පමණයි.
විනිශ්චයකාරවරුන් පත්කිරීමත් සම්පූර්ණයෙන්ම ජනාධිපතිට වුවමනා විදියටයි සිද්දවෙන්න යන්නේ. ඒ ගැන අපිට නරක අත්දැකීම් තියෙන්නේ, විශේෂයෙන්ම ජේ ආර් ජයවර්ධන යුගයේදී. ඉතින් මේ විදියට වෙනකොට ඒවා පිළිබඳ ස්වාධීනත්වයට හානි වෙනවා විතරක් නෙවෙයි මහජනතාවගේ විශ්වාසය පළුදු වෙනවා. එය අවසාන වශයෙන් බලපාන්නේ රටේ ප්‍රජතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණයට. එයින් හානිවෙන්නේ මේ රටේ ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍යයට.
වැඩි අවධානයට යොමු නොවුණ දෙයක් තමයි, 2015ට කලින් නීතිපතිවරයාට සහ පොලිස්පතිවරයාට සිදුවුණා අවුරුදු 58 පිරුණාම, එතැන සිට අවුරුදු පතා සේවා දිගු ඉල්ලන්න 60 වෙනකං. එයින්ම ඔවුන්ගේ ස්වාධීනත්වයට හානි සිදුවෙනවා. කේසී කමලසබේසන් කියන්නේ ලංකාවේ හිටපු හොඳම සහ නීති ප්‍රජාවගේ ගෞරවයට පාත්‍ර වුණ නීතිපතිවරයෙක්. එයාට මාස තුනක සේවා දිගුවක් විතරයි දුන්නේ. ඇයි ඒ? ඊළඟට නීතිපති වෙන්න හිටපු කෙනාට කලින් අවස්ථාවක් දෙන්න ඕනෑ නිසා, එයාට ජනාධිපතිගේ විශේෂ කැමැත්තක් තිබුණ නිසා. බලාපොරොත්තු සුන්වූ මිනිහෙක් හැටියට කමලසබේසන් මහත්තයා විශ්‍රාම ගිහින් මාස ගණනක් ඇතුළත මියගියා. ඒක වෙනස් කරන්න 19න් පියවරක් ගත්තා. ඒ අනුව නීතිපතිගේ සහ පොලිස්පතිගේ විශ්‍රාම වයස අවුරුදු 60 හැටියට නිශ්චිතව එහි දක්වා තිබෙනවා. එතකොට සේවා දිගු ඉල්ලාගෙන පිටිපස්සෙන් යන්න ඕනෑ නැහැ. 20න් ඒකත් ඉවත් කෙරෙනවා. එහෙම වුණාම නීතිපති සේවා දිගු සඳහා ජනාධිපති පස්සෙන් යන්න ඕනෑ. ඒක ඔවුන්ගේ ස්වාධීනත්වයට බලපාන්නේ කොහොමද කියන්න ඕනෑ නෑ අලුතෙන්.
හදිසි පනත් කෙටුම්පත් ක්‍රමයත් යළි එනවා..
ඕනෑම නීති කෙටුම්පත්කාරයෙක් කියයි, හදිසිය කියලා පනත් ජාතියක් නැහැ කියලා. සති ගණනක් මාස ගණනක් ගිහිල්ලා තමයි ඔය පනත් ගෙනෙන්නේ. කෙටුම්පත් කරන්නම සති ගණනක් යනවා. නමුත් ආණ්ඩු හැමෙකක්ම කළේ, හදිසි පනත් කෙටුම්පත් පිළිබඳ විධිවිධානය පාවිච්චි කරලා, පනත් කෙටුම්පතක් ගැන සංවාද කරන්න, විරුද්ධ වෙන්න ජනතාවට තියෙන අයිතිය හා අවස්ථාව පැහැර ගැනීමයි.
අපේ අධිකරණයට බලයක් නැහැ, පනතක් සම්මත වුණාට පස්සේ ඒක ගැන විවාද කරන්න. කළ හැක්කේ පනත සම්මත වෙන්නට පෙර අවස්ථාවේ විතරයි. හදිසි පනත් කෙටුම්පත් පිළිබඳ විධිවිධානය නැවත ගෙනඒමෙන් ඒ සීමා සහිත අයිතියත් නැතිවෙනවා. 19ට කලින් සාමාන්‍ය පනත් කෙටුම්පතක් පාර්ලිමේන්තු න්‍යාය පුස්තකයට ඇතුළු කරන්න සුමානයකට කලින් ගැසට් කරන්න ඕනෑ. ඒ කාලය මදි බව අපි දැක්කා. පනත් කෙටුම්පත් හදිසියට හොයන්න ජනතාවට විතරක් නෙවෙයි මන්ත්‍රීවරුන්ටවත් බැරිවුණ අවස්ථා තියෙනවා. ඒ නිසා තමයි, 20න් ඒක සුමාන දෙකක් දක්වා දික් කළේ. 20වැනි සංශෝධනය ගැන වුණත් සුමාන දෙකක් ඉන්න ඕනෑ. තරමක් දුරට හරි ජනතාව අතර කතාබහ වෙන්න ඒ කාලය දෙන්නේ. මම හිතන විදියට ඒ කාලය වුණත් මදි. සම්මත වුණාට පස්සෙත් අභියෝග කරන්න අවකාශය තියෙන්න ඕනෑ. මොකද පනතක තියෙන ක්‍රියාකාරිත්වය හරියටම දැනෙන්නේ පනත ක්‍රියාත්මක වෙන්න පටන් ගත්තාමයි.
හදිසි පනත් කෙටුම්පතක් කෙලින්ම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට යවලා පැය 24ක් ඇතුළත හෝ උපරිම පැය 72ක් තුළ, ජනාධිපතිවරයා තීරණය බලාපොරොත්තු වෙනවා. මිනිස්සු දන්නෙත් නැහැ පනත මොකක්ද කියලා. විනිශ්චයකාරවරුන්ටත් පැය කිහිපයයි හම්බවෙන්නේ කියවලා තීරණයක් ගන්න. ගොඩක් ලොකු, සිය ගණනක් වගන්ති තියෙන පනතක් වුණොත්, ගැඹුරු ලෙස අධ්‍යයනය කරලා තීරණය කළ යුතු පනතක් වුණොත්, තත්වය මොනවා වෙයිද?
මේ ගැන ඉතාම නරක උදාහරණයක් තියෙනවා. 18වැනි සංශෝධනය ගෙනාවේ හදිසි පනතක් හැටියට. පනත් කෙටුම්පතට විරුද්ධව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගියත් අපි කිසිවෙක් ළඟ එහි නියම පිටපතක් තිබුණේ නැහැ. මම උසාවියේ කරුණු ඉදිරිපත් කරනකොට, මම කියෙව්වේ ඒ ආණ්ඩුවෙ ඇමති කෙනකු මට දුන්න කැබිනට් එකට ගිය කෙටුම්පත් පිටපත. එතැන හිටපු නීතිපති මොහාන් පීරිස් කිව්වා, මොන කෙහෙල්මලකින්ද ඔය කියවන්නේ. ඔය කියන දේවල් මේ පනත් කෙටුම්පතේ ඇත්තෙත් නැහැ කියලා. බලනකොට කැබිනට් මණ්ඩලයේදීත් පොඩි සංශෝධන සිදුවෙලා තියෙනවා. මගේ ළඟ තිබුණේ ඇමතිවරයාට මුලින් ලැබුණු පිටපත. මම කිව්වා, මම මේ ඇමතිවරයෙක්ගෙන් ඉල්ලා ගත්තේ කියලා. ඒ වෙලාවෙ මං දිහා බොහොම සාවi ලෙස ප්‍රතිචාර දැක්වූවා මොහාන් පීරිස්. එවිට අපි ඔක්කොම නීතිඥවරු කිව්වා, අපි කවුරුත් නියම කෙටුම්පත දැකලා නැහැ, එහෙනම් දැන්වත් පිටපතක් දෙන්න කියලා. විනිසුරු මඬුල්ලේ සිටි ශිරානි බණ්ඩාරනායක මහත්මිය කිව්වා වහාම නියම පිටපත නීතිඥවරුන්ට ලබාදෙන්න කියලා. ඒ විදියට උසාවියේදී තමයි අපි දැනගත්තේ නියම කෙටුම්පත මොකක්ද කියලා. ඔය තත්වෙට තමයි මේ යන්න හදන්නේ. මේකත් අවසාන වශයෙන් ජනතාවටමයි බලපාන්නේ.
ඔබ කොහොමද 20වැනි සංශෝධනය සමස්තයක් හැටියට දකින්නේ?
20 වැනි සංශෝධනය ගැන එක වාක්‍යයකින් පැහැදිලි කරනවා නම් කිව හැක්කේ, 2010 සිට 2015 දක්වා වූ කාලය වැනි ඉතාමත්ම අඳුරු කාලයට අපි ආපසු යන බවයි. 19 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් ගෙනා යහපත් වෙනස්කම්වලින් දෙක තුනක් ඇරෙන්න අනෙක් සියලුම වෙනස්කම් මෙයින් ආපස්සට හැරවෙනවා. 18 වැනි සංශෝධනය යටතේ ලංකාවේ විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය ලෝකයේ තිබෙන ශක්තිමත්ම සහ නරකම විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයන්ගෙන් එකක් බවට පත්වුණා. ලෝකයේ වෙනත් රටවල විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය තිබුණත් සංවරන සහ තුලන ක්‍රියාත්මක වෙනවා. ඒවා සියල්ලම 18න් ඉවත් කෙරුණා. ඒ තත්වයට තමයි දැන් ආපහු යන්නේ.■
■ අරුණ ජයවර්ධන
