ඔබේ ගම් පළාත මොකක්ද?
උපන් ගම තමයි කොල්ලුපිටියේ පොල්වත්ත. එක් පැත්තකින් කොල්ලුපිටියේ පන්සල, අනෙක් පැත්තෙන් බේරේ වැව, තව පැත්තකින් මුහුද, අරලියගහ මන්දිරය තව පැත්තකින්. දැන් වගේ නෙවෙයි, ඒ කාලයේ අපි හැමතැනම සැරිසරනවා. මහා මාවත් තිබුණේ නැහැ. පොල්වත්ත සහ ඒ අවට වතු කිහිපයක් තිබුණා. ඒ ප්රදේශවල හිටියේ කම්කරු පන්තියේ යැයි සැලකිය හැකි පවුල්වල අය. අපි වගේ පවුල් යමක් අතේ මිටේ තිබුණු පවුල්. මම පවුලේ එකම දරුවා. මගේ අම්මා බෞද්ධ. තාත්තා ක්රිස්තියානි. එහෙත් තාත්තා බඳින්න අම්මා ක්රිස්තියානි වුණා. අම්මා පල්ලියට වගේම පන්සලටත් ගියා. මා ක්රිස්තියානි දැරියක් විදියට බෞතීස්ම කෙරුවා. හේතුව වුණේ ළඟම තිබුණ පෞද්ගලික ක්රිස්තියානි පාසලක් වන බිෂොප් විද්යාලයට මා ඇතුළත් කිරීමේ වුවමනාව.
අම්මාගේ තාත්තා ෆීලික්ස් ඩයස් බණ්ඩාරනායකගේ පවුලේ රියැදුරා. මහනුග ගාඞ්න්ස් කියන ඔවුන්ගේ නිවාස සහිත විශාල ඉඩකඩම් තිබුණේ ඒ අසල. දැන් ජෝන් කීල්ස්, ක්රෙස්කැට්, සිනමන් ග්රෑන්ඞ් හෝටලය ආදිය තියෙන්නේ ඒ ඉඩමේ. වැඩ කරන අයට ඒ වත්තේම ගෙවල් තිබුණා. අපේ සීයා පදිංචිවෙලා හිටියේ එහේ. ෆීලික්ස්, ඔහුගේ අක්කලා එක්ක අම්මා මිත්රශීලීයි. අම්මා ඉගෙනගත්තේ ශාන්ත මරියා බාලිකා විද්යාලයේ. ෆීලික්ස්ගේ සහෝදරියන් බිෂොප් බාලිකා විද්යාලයේ. ඉස්කෝල දෙක එක ළඟ නිසා ඉස්කෝලේ ගිහින් තියෙන්නේ එකට. වතු හිමියන්ගේ දියණියන් බිෂොප් බාලිකාවට ගියා. සාමාන්ය පවුල්වල අය ශාන්ත මරියා බාලිකාවට ගියා. අපේ අම්මාට සිහිනයක් තිබුණා තමන්ගේ දියණිය බිෂොප් විද්යාලයට දාලා හොඳට උගන්වන්න ඕනෑ බව.
සාමාන්ය පවුලක දැරියක් වීම බිෂොප් විද්යාලයේදී පීඩාවක් වුණාද?
දැන් හැමෝම හිතනවා ඉංග්රීසි කතාකරන නිමල්කා ෆනෑන්ඩු කියලා. එහෙත්, මම ඒ කාලේ සිංහල කතාකරන සාපේක්ෂව අඩු ආදායම් තිබුණ පවුලක දැරියක්. ඉංග්රීසි කතාකරන්න බැරි නිසා පාසලේදී විශාල පීඩනයකට ලක්වුණා. ආර්ථික අමාරුකම් පවා තිබුණා. උපන්දින සාදයකට කතාකළත් අඳින්න ඇඳුම් නැහැ. අනෙක් අය වගේ වාහන නැති නිසා බස් එකේ යන්න වෙනවා. වටිනා තෑග්ගක් අරන් දෙන්න වත්කමක් නැති නිසා, තාත්තා පිටකොටුවෙන් ගේන ලේන්සු පෙට්ටියක් තමයි තෑගි විදියට දුන්නේ. මා වගේම මුදල් හදල් අතේ නැති තවත් ළමයි බිෂොප් විද්යාලයේ හිටියත්, බහුතරය වුණේ විශාල ආදායමක් තියෙන වෘත්තිකයන්, ව්යාපාරිකයන්, දේශපාලනඥයන්, වතු හිමියන් ආදි අයගේ දරුවන්.
ඒ කාලයේ සුනිලා අබේසේකරත් මට වඩා අවුරුදු දෙකක් වැඩිමහල් බිෂොප් ශිෂ්යාවක්. 1956දී තිබුණු සිංහල ස්වභාෂා උණුසුම පාසලටත් ලැබුණා. මම තරුණියක් වෙද්දී ක්රිස්තියානි පල්ලියේ තරුණ වැඩසටහන් ආදියටත් සම්බන්ධ වුණා. කථික, නාට්ය, සංගීත තරගවලට ගියා. ඒ වෙද්දී පල්ලිය තුළ ස්වභාෂා රැල්ලක් තිබුණා. බිෂොප්වරුන්, පියවරුන් කලාවට යොමුවුණා. මර්සලීන් ජයකොඩි වගේ පියතුමන්ලා ප්රසිද්ධ වුණේත් ඒ කාලයේ. අපි පල්ලියට යද්දී, සිංහල සංගීතය ඉගෙනගන්න ලැබුණා. සිංහලෙන් ගීතිකා කීවා. දේශීයත්වයට නැඹුරු වූ පූජා පිළිවෙත්වලට යොමු වුණා. කොටින්ම පල්ලියේදී අපට සිතාරය පවා ඉගැන්වූවා. ඒ ආභාසය බිෂොප් විද්යාලයටත් ආවා. ඒ නිසා අපේ සිංහල සාහිත්යය ශක්තිමත් වුණා. එක් වෙලාවක ඉංග්රීසි සාහිත්යය හා සිංහල සාහිත්යය තෝරාගන්න තිබුණාම මම සිංහල සාහිත්යය තෝරාගත්තා. මොකද, හැමතිස්සේම මට ඉංග්රීසිවලට ලකුණු අඩු නිසා. ඒක මානසික පීඩනයක්. අපි හරියට උච්චාරණය කළේ නැතිනම් අනෙක් අය හිනාවෙනවා. මම නායක මට්ටමේ තැන්වලට යනකොට ඉංග්රීසි දන්නේ නැති නිසා පාසල නියෝජනය කරන්නේ කොහොමද කියලා ඇහුවා. අපට සංගීතය ඉගැන්වුවේ මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්රගේ මුල් බිරිඳ. ඒ නිසා ඉස්කෝලේ සිංහල නාට්ය, කවි, කථික තරගවල විනිශ්චයට ධම්ම ජාගොඩත් ආවා. බටහිර කුමන්ත්රණ කියලා අපට බැන්නාට අපි ආවේ දේශීය ප්රවණතාවලින්. තාමත් මට සුභාෂිතය පාඩම්. සිංහල සාහිත්යය මගේ හිතේ තියෙනවා. මම අදටත් සංගීතයට ළැදියි. නන්දා මාලනී වගේ අය ඒ ගැන දන්නවා. වැඩමුළුවක් තිබුණත් මම සංගීත ඛණ්ඩයක්, සාහිත්ය කොටසක් උපුටා දැක්වුවා.
දේශපාලනයට යොමු වුණේ කොහොමද?
මම දේශපාලනය, සමාජ සාධාරණත්වය, යුක්තිය පිළිබඳ කතාවට උඩින් පාත් වූ කෙනෙක් නෙවෙයි. ඔය කාලයේ හැත්තෑඑකේ කැරැල්ලත් ආවා. ඒ නිසා එල්ල වූ පීඩනයකුත් තිබුණා. පවුලේ පීඩනය, ඉස්කෝලේ ඇතුළේ පීඩනය ආදිය මට ඒ ගැන හිතන්න හේතු වුණා. ඒ අතරේ බිෂොප් විද්යාලයෙන් සමාජ සුභසාධනය ගැන ඉගැන්වුවා.
උසස්පෙළ පන්තිවලදී මා ප්රධාන ශිෂ්ය නායිකාව වුණා. එහෙත්, ඉංග්රීසි කතාකරන්න බැරි මෙයා කොහොමද ප්රධාන ශිෂ්ය නායිකාව වෙන්නේ කියන ප්රශ්නය ඇතැම් අයට ආවා. ආදි ශිෂ්යාවන්, පාසලේ මාපියන්, පල්ලිය ආදි විවිධ පැතිවලින් බලපෑම් එල්ලවුණා. එහෙත් ඉස්කෝලේ හිටපු ජයසූරිය නම් විදුහල්පතිනිය හරි හොඳයි. ඇය ස්වභාෂා ව්යාපාරයේ ඉදිරියෙන් සිටි කෙනෙක්. ඇය මට නිර්භයව තනතුර බාරගන්න කියලා කීවා.
උසස්පෙළට කළේ මොනවද?
මගේ මාපියන්ගේත්, මගේත් බලාපොරොත්තුව වුණේ වෛද්ය වෘත්තිය. උසස්පෙළට විද්යාව ඉගෙනගත්තා. භෞතික විද්යාව මට අමාරුයි. සාමාන්යයෙන් බිෂොප් විද්යාලයේ උසස්පෙළ පන්තිවලට ඉතිරි වුණේ ළමයි දහයක් පහළොවක්. අනෙක් අය පිටරට ඉගෙනගන්නට යෑම, අධ්යාපනය අත්හැරීම ආදි හේතු නිසා අයින්වුණා. අපි හතරදෙනෙක් තමයි විද්යාව ඉගෙනගත්තේ. අනෙක් තුන්දෙනාම වෛද්ය වෘත්තියට ගියාට, මම අසමත් වුණා.
ක්රියාකාරිනියක් වුණේ ඊට පස්සේද?
මම උසස්පෙළ කාලයේදීම වගේ ක්රිස්තියානි පල්ලියේ තරුණ ව්යාපාරයට ගියා. ගමේ තරුණ ව්යාපාරයට ගියා. ඉස්කෝලෙන් පස්සේ මගේ ජීවිතේ ටිකක් දුර්වල වූ කාලයක් තිබුණා. අනාගතය ගැන සැලසුමක් නැතිව මානසිකව වැටිලා ඉන්නකොට, බිෂොප් විද්යාලයේ විදුහල්පතිනිය ඇවිත් මා මුණගැහුණා. කළකිරිලා ඉඳීමේ අවශ්යතාවක් නැති බව කියලා ප්රාථමික ශ්රේණියේ ගුරු වෘත්තිය බාරගන්න කියලා කතාකළා. ඊට පස්සේ උදේ ඉඳන් ඉස්කෝලේ උගන්වලා හවස් වරුවේ තවත් ක්රිස්තියානි සාහිත්ය සංගමයේ බයිබලයේ ළමා කතා ඇතුළත් පොත් පරිවර්තනය කළා. ඒ අතරේම ශිෂ්ය ක්රිස්තියානි ව්යාපාරයටත් මා ගියා. ඒ එක්කම හැත්තෑඑකේ කැරැල්ල ආවා. අපි දාස් කැපිටාල් කියවන්න ගත්තා. සමාජවාදය ගැන කියවන්න ගත්තා.
හැත්තෑහයේ වීරසූරිය ඝාතනයෙන් පසු ඔබේ දේශපාලන ක්රියාකාරීත්වය වැඩිවුණා නේද?
ඒ කාලයේ ශිෂ්යයන් පාරේ. ගොඩක් තරුණ ක්රියාකාරීන් ඒ කාලයේ හමුවුණා. කොළඹ විශ්වවිද්යාලයේ වෛද්ය පීඨයේ හිටපු රාජිණී තිරාණගම සහ මා ශිෂ්ය ක්රිස්තියානි සංගමයේ හිටියා. රාජිණී මට ශිෂ්ය අරගලවලට කතාකළා. අපි ශිෂ්ය ක්රිස්තියානි සංගමයේ හිටියාට උනන්දුවෙන් ශිෂ්ය ව්යාපාරයට සහ වාමාංශික වැඩවලට උදව් කළා. පූජකතුමන්ලා අප ප්රතික්ෂේප කරන්න පටන්ගත්තා. ඒ කණ්ඩායමේ හිටපු රාජනී බෞද්ධයෙක් බැන්දා. මමත් බෞද්ධයෙක් බැන්දා. අපේ හිටපු පිරිමි සහෝදරයන් ඔක්කෝම බෞද්ධ අය බැන්දා. බෞද්ධයන් එක්ක විවාහ වීම ඒ කාලයේ ක්රිස්තියානි පල්ලිය ආශ්රිත සංවිධානවල නායක තත්වයේ හිටපු අය අතර මහා රැඩිකල් තීන්දුවක් වුණා.
ඔබ වෛද්යවරියක් නොවුණාට ඒ විවාහ වුණේ වෛද්යවරයෙක් එක්ක නේද?
ඔහු ඒ කාලයේ රජයේ වෛද්ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ ලේකම්වරයා. නව සමසමාජ පක්ෂයේ මධ්යම කාරක සභිකයෙක් වූ ප්රධාන ක්රියාකාරිකයෙක්. හැත්තෑ ගණන්වල පුද්ගලික වෛද්ය විද්යාලයට එරෙහි අරගලයේ ඉදිරියෙන්ම සිටි නායකයෙක්.
වීරසූරිය අරගලයෙන් පස්සේ මොකද වුණේ…
මම උසස් අධ්යාපනයක් ගැන කල්පනා කළේ නැහැ. ක්රියාකාරීව වැඩ කළා. ශිෂ්ය ක්රිස්තියානි සංගමයේ ප්රධාන ලේකම් වුණා. ඒක පූර්ණකාලීන තනතුරක්. මම වෛද්යවරියක් නොවීම, අධ්යාපනය කඩාකප්පල් කරගෙන තරුණ අරගලයකට යෑම, විවාහය නිසා අම්මලා කළකිරුණා. එහෙත්, මට ලැබුණ වැටුප නිසා ආර්ථික ප්රශ්නයක් ආවේ නැහැ. ගෙදර වියදම් කළමනාකරණය කරගන්නත් පුළුවන් වුණා.
සදාචාර ප්රශ්න ආවේ නැද්ද?
නැහැනේ. ශිෂ්ය ක්රිස්තියානි ව්යාපාරයේ කාන්තාවන් හිටියා. එහෙත් ක්රියාකාරීව හිටියේ මමත්, රාජිණීත්. බොහෝවිට පිරිමි සහෝදරවරුන් විසිපහක් විතර එක්ක වැඩකරන්න වුණා. එහෙත් කවදාවත් කතන්දරයක් හැදුණේ නැහැ. අද එහෙම සංස්කෘතියක් මට පෙනෙන්නේ නැහැ. අද කිසි බයක් නැතිව රෑ වෙලා පවා මම පාරේ යනවා එනවා. කිසිම කරදරයක්, අතවරයක් වෙලා නැහැ. පසු අවස්ථාවලදී නම් හදිසියක් වුණොත් අනින්න කියලා කුඩයක් අතෙන් අරගෙන ගියා.
ඒ කාලයේ අඳින පළඳින විදියත් වෙනස් වෙන්න ඇති..
පවුලේ එකම දරුවා නිසා තාත්තා මට ලස්සනට ඇන්දුවා. එයා හින්දි පිච්චර් පිස්සා. මට ඇන්දුවේ හින්දි නිළියක් වගේ. රෝස පාට සාරියක් අන්දලා, ලොකු කරාබු දැම්මා. මිනිස්කර්ට්, වෛවර්ණ ඇඳුම් ඇන්දා. ඒත් හැත්තෑව දශකය වෙද්දී මාඕවාදී සංකල්ප නිසා ඒ ඇඳුම් අත්හැරියා. මට මතකයි දේවසරණ කේන්ද්රයේ බිම ඉඳගෙන සමාජවාදය ගැන කතාකරන අතරේ එක්කෙනෙක් සුදු නෝනා වගේ පුෂ්ටිමත් විදියට දේශපාලනය කරන්න බැහැ කිව්වා. අපි ඉක්මනට ග්රාමීයකරණය වුණා. කොච්චර වුණාද කීවොත් මම කෑම අඩු කරලා කෙට්ටු වෙලා ඇනරොක්සියා හැදුණා. කාලෝ ෆොන්සේකා තමයි පිස්සු වැඩ කරන්නෙ නැතිව කෑම කන්න කීවේ.
නසසපයට සම්බන්ධ වුණේ කොහොමද?
මම හිටියේ මාඕවාදී පිළේ. ඒත් නසසපයේ ට්රොට්ස්කිවාදීන් ආශ්රය කළා. සුමනසිරි, කුමාර් ලියනගේ, ක්රිස් රොද්රිගු වගේ අය ඇවිත් අපි එක්ක මාඕවාදය හා ට්රොට්ස්කිවාදය අතර වාදවිවාද ගියා. එස්.ජී. පුංචිහේවා, සරත් ප්රනාන්දු වගේ අයත් ආවා. ඒ කාලයේ ජේ.ආර්.ගේ හැත්තෑඅටේ ව්යවස්ථාව ආවා. ඒකට එරෙහිව වැඩ කළා. දේශපාලන සිරකරුවන්ගේ ප්රශ්න ඇතිවුණා. අපි දේශපාලන වේදිකාවල කතාකරන්න ගත්තා. ඒ විදියට අපි සම්පූර්ණයෙන්ම සමාජ ව්යාපාරයට තල්ලු වුණා. අපි මාක්ස්වාදී ආභාසය එක්ක ක්රිස්තියානි ධර්මය සැලකුවේත් පීඩිතයා වෙනුවෙන් පෙනීසිටි දර්ශනයක් විදියට. ඒ වැඩ එක්ක නසසපයට සමීප වුණා.
නීතිය ඉගෙනගත්තේ කොහොමද?
ඒ කාලයේ ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත හඳුන්වාදුන්නා. නිතර පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගත්තා. ඒ අයගේ අධිකරණ කටයුතු සඳහා උපදෙස් ගන්න මට නිතර නීතිඥයෙක් විදියට යන්න වුණා. ඒ වී.එස්.ඒ. පුල්ලෙනායගම් මහතා. මාස ගාණක් ගියාට පස්සේ ඔහු කීවා, ඔයා නීතිය ඉගෙනගන්න කියලා. නීතිඥයෙක් නොවී මේකට මුහුණදෙන්න බැහැ කියලා ඔහු කීවා. ඔහුම රුපියල් පහක් දීලා අයදුම්පත පුරවලා මා නීතිය ඉගෙනගන්න යොමු කළා. නැවත මම උසස්පෙළ කරලා, ඊට පස්සේ නීති ප්රවේශ විභාගයට මුහුණදීලා නීතිඥවරියක් බවට පත් වුණා. පුල්ලෙනායගම් මහත්මයා ළඟම කනිෂ්ඨ නීතිඥවරියක් විදියට වැඩ කළා. මා මුලින්ම කනිෂ්ඨ නීතිඥවරියක් විදියට සහභාගි වූ නඩුවක් තමයි සිරිමා බණ්ඩාරනායක මැතිනිගේ ප්රජා අයිතිවාසිකම් නඩුව.
නසසපයේ ක්රියාකාරී දේශපාලනයට ගියේ නැහැ නේද?
පුරුෂයා ක්රියාකාරීත්වයේ ඉන්නවා නම් බිරිඳ ක්රියාකාරීත්වයට එන්නේ නැහැ කියලා එකක් තිබුණා. මාත් සැමියාත් නසසපයේ වැඩවලට ගියා. එහෙත් ඔහු විතරයි මධ්යම කාරක සභාවට ගියේ. ක්රියාකාරීව හිටියේ. එය ටිකක් සාම්ප්රදායික වැඩක්. මධ්යම කාරක සභාවට යන්න ඕනෑ බව ආසා වුණත්, ඔයා ඉන්න ඕනෑ නැහැනේ කියලා යෝජනා කළ නිසා මම ඈතින් හිටියා. ඒ කාලයේ නසසපයේ මධ්යම කාරක සභාවේ එක කාන්තාවක්වත් හිටියේ නැහැ. අනෙක ශිෂ්ය ක්රිස්තියානි සංගමයෙන් පොදුජන දේශපාලනයට එනකොට මට අනාරක්ෂිත බවක් දැනුණා. ශිෂ්ය දේශපාලනයේදී කතන්දර ඇහුණේ නැහැ. ඒත් වාමාංශික දේශපාලනයේ හිටපු කාන්තාවන් ගැන කතන්දර ඇහුණා. අර පොඩි සමාජයේදී මට දැනුණු ආරක්ෂාව වාමාංශික දේශපාලන අවකාශයේදී දැනුණේ නැහැ. මම නීතිඥවරියක් විදියට නසසපයේ සහ බාහිර කටයුතුවලට පෙනී සිටියා. විශේෂයෙන් අතුරුදන්වීම් පිළිබඳ නඩුවලට පෙනීඉන්න පටන්ගත්තා. බොහෝවිට දෙමළ ජාතිකයන් අතුරුදන්වීම පිළිබඳ නඩුවක් පටන්ගන්නකොට ආණ්ඩුවෙන් කල් ඉල්ලනවා. ඊට පස්සේ මාස කිහිපයක් යනකොට, නඩුව පටන්ගන්නවා. පටන් ගන්නකොටම සිරුර කොහේ හරි තිබිලා මුණගැහෙනවා. එහෙම සිදුවීම්වලදී මම ඇඬුවා. පුල්ලෙනායගම් මහත්තයා කීවා, අපි එහෙම කම්පනය වෙලා බැහැ, ශක්තිමත්ව අරගල කරන්න ඕනෑ කියලා. එහෙත් අසූතුනේ කලබලවලදී පුල්ලෙනායගම් මහතාගේ ගෙදරට පිරිසක් ගැහුවා. ඔහු අවට මිනිසුන් වෙනුවෙන් නොමිලේ පෙනීහිටපු කෙනෙක්. ඒ කම්පනයෙන් ඔහු මරණයට පත් වුණා. අසූහතර වෙද්දී මගේ එකම පුතා ලැබෙන්න හිටියා. ඒ කාලයෙන් පස්සේ මමත් නීති වෘත්තිය අත්හැරියා.
ඊට පස්සේ…
ළමයා බිහිවුණාට පස්සේ පොඩි එක්කෙනා එක්ක ගෙදර හිටියා. සුනිලා අබේසේකර එක්ක කාන්තාවාදී ව්යාපාරයේ ක්රියාකාරීව හිටියා. ඒ කාලයේ වික්රමබාහු එක්ක කාන්තාවාදය ගැන ලිඛිත විවාදයක් පවා ඇතිවුණා. වාමාංශික ව්යාපාරය තුළ තේ හැදීම, රෙදි සේදීම හැරුණාම කාන්තාවන්ට නිසි තැනක් නොතිබුණ බව අපි පෙන්නුවා. කාන්තා ක්රියාකාරී කමිටුව විදියට නිදහස් වෙළඳ කලාපයේ, වතුකරයේ අපි වැඩ කළා.
ඊට පස්සේ ලංකාවෙන් ගියා නේද?
අසූගණන් අග වෙද්දී ඉන්දු ලංකා ගිවිසුම ආවා. ජේවීපීයේ දේශප්රේමී ජනතා ව්යාපාරය ඝාතනය සඳහා පුද්ගල ලැයිස්තු හැදුවා. ඒ එක්ක ඉන්දු ලංකා ගිවිසුමට සහයෝගය පළකළ නව සමසමාජ පක්ෂයටත් යටිබිම්ගත දේශපාලනයට යන්න වුණා. අපි කාන්තාවාදී ව්යාපාරය ලෙස සහ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ව්යාපාරය ලෙස ලංකාවේ විවිධ ප්රදේශවල වැඩ කරමින් හිටියත්, ඒ කටයුතු නවත්වන්න වුණා. අපි සාමය වෙනුවෙන් පෙනීසිටි අය. අතුරුදන් වූ අය ගැනත් වැඩකළා. මම පල්ලියටත් සම්බන්ධයිනේ. සීඅයිඒ එකෙන් සල්ලි අරන් දේශද්රෝහී වැඩ කරනවා කියලා කෙළින්ම අපේ නම්වලට චෝදනා එල්ලවුණා. ඒ තත්වය නිසා නීලන් තිරුචෙල්වම්ගේ මැදිහත් වීමෙන් ආසියානු පැසිෆික් කාන්තාව සංවර්ධනය කියන ආයතනයේ කලාපීය අධ්යක්ෂ ලෙස පත්වීමක් ලැබුවා. ජාත්යන්තර වශයෙනුත් සෑහෙන වැඩකළා. අසූනවය ඉවරවෙද්දී පුතා එක්ක මැලේසියාවට ගියා. විවාහයත් නතර වෙලා, සැමියාගෙන් දික්කසාද වුණේත් ඒ කාලසීමාවේ.
ජිනීවා යන්න පටන්ගත්තේ කොහොමද?
මම මැලේසියාවේදී කුලයෙන් පීඩිත පුද්ගලයන් වෙනුවෙන් වැඩකළා. ජපානයේ සහ ඉන්දියාවේ පීඩිත කුලවල පුද්ගලයන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් ක්රියාකාරීව කටයුතු කළා. ඒ අය වෙනුවෙන් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ මානව හිමිකම් කොමිසම එක්කත් කටයුතු කළා. ලෝක ක්රිස්තියානි සංගමයේ ප්රධාන කාර්යාලය තිබුණේත් ජිනීවාවල. ඒ සම්බන්ධතා එක්ක ශ්රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් වාසුදේව නානායක්කාර, මහින්ද රාජපක්ෂ වැනි අය ජිනීවා යනකොට මම ඒ අයට ජිනීවාවල පහසුකම් සැපයීමේ කටයුත්ත කළා. ඇම්නෙස්ටි ඉන්ටර්නැෂනල් ආයතනයෙන් අයදුම්පත් පුරවලා, නවාතැන් පහසුකම් සපයලා, ජිනීවාවල විශේෂ බැජ් එක ලබාගැනීම ආදි කටයුතු කළා. සුනිලා වගේ අයත්, අපිත් දේශපාලනිකව වරදවා වටහාගත්ත ස්ත්රීන්. එහෙත් අපි ගතකළේ බොරු ජීවිත නෙවෙයි. පුංචි කාලයේ ඉඳලා ආපු දේවල් එක්ක අපි දේශපාලන කටයුතුවලට යොමු වුණා. එහෙත්, අපි හෘදය සාක්ෂිය අනුව වැඩකළා. අනූහතරේ චන්ද්රිකා ආණ්ඩුව කාලයේදී මම ලොකු බලාපොරොත්තු එක්ක ලංකාවට ආවා. මට මතකයි ජාත්යන්තර සංවිධානයක ප්රධාන තනතුරක් අත්හැරලා ආ ඒ මොහොතේ කොරියාවේ යෙහෙළියක් කීවා ඔය වසන්ත සමය ඉක්මනින් ඉවරවෙනවා, ඒ නිසා යන්න එපා කියලා. ඒත් මම ආවා. එදා සිට මෙතෙක් අපේ රටේ සංහිඳියාව, සාමය, අයිතිවාසිකම්, යුක්තිය වෙනුවෙන් වැඩ කරමින් ඉන්නවා. ඒ කාලයේ අපි එක්ක වැඩකළ මිතුරන් පසුකාලීනව රටේ මානව හිමිකම් කඩනකොට, අපි ඒකට එරෙහිවත් කටයුතු කළා. නැවත ජිනීවා යන්නත් වුණා.■
