ඡන්දයෙන් දිනා බලයට පැමිණි හැම ආණ්ඩුවක්ම ක්‍රියාකර තිබෙන්නේ, තමන්ට සිතැඟි පරිදි ක්‍රියාකිරීමේ ‘වරමක්’ ජනතාව තමන්ට දී ඇත යන වැරදි විශ්වාසය මතය.
ජනාධිපතිවරයා ලෙස එතුමා දැනට අප දැක ඇති ආකාරයේ නිතිපතා යෙදෙන්නේ නම්, ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ ඇති ප්‍රස්තා පිරුළකින් කියන්නේ නම්, එතුමාට දැකිය හැකි වන්නේ, ‘තනි තනි ගස් මිස වනාන්තරය නොවේ.’
ලංකාවේ අලුත් ආණ්ඩුව මුළු රටම ‘වෙනස් කිරීමේ’ භාරධුර වගකීමට අත ගසා තිබෙන බව ජනාධිපතිතුමාගේ සිට සියලුම ආණ්ඩුවේ ප්‍රකාශකයෝ නිතර රටවැසියාට කියා සිටිමින් සිටිති. රටේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යුහය, ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති, නීති රීති, දේශපාලන ආයතන, මෙන්ම සමාජයේ ගමන්මගද වෙනස් කිරීමේ න්‍යාය පත්‍ර කිහිපයක්ම ආණ්ඩුවේ විවිධ කණ්ඩායම් සතුව තිබෙන බව පෙනේ.
රට ‘වෙනස් කිරීමට’ පොරොන්දු දීම සහ ක්‍රියාකිරීම සෑම අලුත් ආණ්ඩුවක්ම සෑම අවස්ථාවකදීම පාහේ අඩු වැඩි වශයෙන් කර ඇති දෙයකි. 1956, 1960, 1965, 1970, 1977, 1994, 2003, 2005, 2009, 2015 යන සෑම මැතිවරණයකින් පසුව බලයට ආ ආණ්ඩු තම මතවාද සහ න්‍යාය පත්‍රවලට අනුව රටේ ආණ්ඩුක්‍රමය, නීති රීති, ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති, දේශපාලන ආයතන සහ සමාජයේ ගමන්මග වෙනස් කිරීමට පියවර ගත්තේය. සමහර පියවරවල ප්‍රතිඵල බොහෝ කල් පවත්නා ඒවාද වී තිබේ. 1956 සහ 1977 මැතිවරණවලින් බලයට පත්වූ ආණ්ඩු දෙක ඇතිකළ සමහර වෙනස්කම්වල නිෂේධනීය ප්‍රතිඵලවලින් ගොඩඑන්නට ලංකාවේ ජනතාව තවමත් වෙර දරති.
ඡන්දයෙන් දිනා බලයට පැමිණි හැම ආණ්ඩුවක්ම ක්‍රියාකර තිබෙන්නේ, තමන්ට සිතැඟි පරිදි ක්‍රියාකිරීමේ ‘වරමක්’ ජනතාව තමන්ට දී ඇත යන වැරදි විශ්වාසය මතය. ‘ජනවරම’ අයුතු ලෙස භාවිත කිරීම, නැතහොත් ‘ජනවරම’ තිබියදී යහපත් පොරොන්දු පවා ඉටුකිරීමට ක්‍රියා නොකිරීම, අප රටේ ආණ්ඩුවල චර්යාවේ සාමාන්‍ය ලක්‍ෂණයක් වී තිබේ. මේ අතර, ජනතාවට එපා නොවූ ආණ්ඩු තිබී නැත. එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයේ පමණක් ඇති ගුණාංගයක් නිසා සිදුවී තිබෙන දෙයකි. තමන්ට එපා වූ විට ආණ්ඩු ගෙදර යැවීමේ අයිතිය මහජනතාවට නිදහසේ පාවිච්චි කිරීමට ඉඩ දෙන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුක්‍රමවල පමණි.
‘අලුත් ආණ්ඩු’ සාමාන්‍යයෙන් රට ‘වෙනස් කිරීමට’ මීට පෙර දුන් පොරොන්දු අතරත්, අපේ අලුත් ආණ්ඩුව දෙන පොරොන්දුව අතරත් බරපතළ වෙනසක් තිබෙන බවත්, එම වෙනසෙහි දේශපාලන ඇඟවීම් කිහිපයක් ගැන සාකච්ඡා කිරීමත් මෙම ලිපියෙහි අරමුණයි.
අසාමාන්‍ය අභියෝගය
ලංකාවේ අලුත් ආණ්ඩුව, පෙර පැවැති අලුත් ආණ්ඩුවලට මුහුණ දීමට සිදු නොවූ අසාමාන්‍ය අභියෝගයක් අභිමුඛ කොටගෙන සිටී. එය නම්, කොරෝනා අර්බුදය විසින් ඇතිකරන ලද ලෝක සහ දේශීය ආර්ථික අර්බුදයයි. මෙම අර්බුදයේ පරිමාව ගැන මේ සතියේ ඉන්දියාවෙන් පැමිණි වාර්තාවලින් ඉඟියක් ලබා ගත හැකිය. පසුගිය අප්‍රියෙල් සිට ජුනි අග දක්වා කාර්තුව තුළ ඉන්දියාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය සියයට 23.9කින් සංකෝචනය වී ඇත. කර්මාන්ත, ඉදිකිරීම්, සංචාරක, යන ක්‍ෂෙත්‍රවල සිදුවී ඇත්තේ අවවර්ධනයකි. චීනය හැර ලෝකයේ අනෙකුත් ප්‍රධාන ආර්ථිකවල ඇත්තේ මීට සමාන දරුණු පසුබෑම්ය. ලෝක ආර්ථිකය වර්ධනය නොවන විට එය චීන ආර්ථිකයටද තදින් බලපානු ඇත.
මෙම ආර්ථික අර්බුදය ලංකාවේ පොදු ජන පෙරමුණු ආණ්ඩුවට විශේෂ ආකාරයකින් බලපාන බව පෙනේ. පොදු ජන පෙරමුණු ආණ්ඩුව බලය ලබා ගත්තේ අවධි දෙකකිනි. පළමුවැන්න 2019 නොවැම්බර් මාසයේ පැවැති ජනාධිපතිවරණයෙන් ජය ගැනීමයි. දෙවැනි අවධිය, ඉන් මාස අටකට පසුව පැවැත්වූ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් ජයගැනීමයි. කොරෝනා අර්බුදය ඇරඹුණේ 2020 ජනවාරි-පෙබරවාරි මාසවලය. පොදු ජන පෙරමුණෙහි ‘රට වෙනස් කිරීමේ’ න්‍යාය පත්‍රය ගොඩ නගා තිබුණේ ජනාධිපතිවරණය කේන්ද්‍රකොට ගෙනය. එමෙන්ම රටේ සහ ලෝකයේ ආර්ථිකය 2019 වසරේ පැවැති සාමාන්‍ය තත්වයෙන්ම පවතිනු ඇත යන මූලික උපකල්පනය මතය. ‘සෞභාග්‍යයේ දැක්ම’ වැඩපිළිවෙළ ගොඩනැගීමේදී පදනම් වූ උපකල්පන පශ්චාත්-කොරෝනා ලෝකයට තවදුරටත් අදාළ නොවේ.
ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිචාරය
ආණ්ඩුවේ නායකයන් මෙම අභියෝගය ගැන අවබෝධයෙන් සිටින බවද පෙනේ. එහෙත් ආණ්ඩුව මෙම අභියෝගයට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට පටන්ගෙන තිබෙන ආකාරය දෙස විමසිල්ලලෙන් බලන විට පෙනෙන්නේ, ආණ්ඩුවට සිදුවී තිබෙන්නේ ‘අඳුරේ අතපත ගෑමට’ බවය. ආණ්ඩුවේ මෙම ප්‍රතිචාරය ප්‍රකාශයට පත්වන ප්‍රධාන සංඥා දෙක නම්, කැබිනට්/ඇමති මණ්ඩලයේ සංයුතිය සහ ජනාධිපතිතුමාගේ ‘කළමනාකරණ/නායකත්ව’ ශෛලියයි.
ඇමති මණ්ඩලය සකස් කිරීමේදී ‘දේශීය ආර්ථිකය දියුණු කිරීමට’ ප්‍රමුඛත්වය දෙමින්, දේශීය කර්මාන්ත කෙටිකාලීනව දියුණු කිරීම මත ගොඩනැගෙන ආර්ථිකය යළි ගොඩනැගීමේ මූලෝපායක් ආණ්ඩුව සැලසුම් කරගෙන තිබෙන බව පෙනේ. දේශීය කර්මාන්ත, ග්‍රාමීය කර්මාන්ත, හස්ත කර්මාන්ත, සුළු කර්මාන්ත යනාදිය දියුණු කිරීම මත ඇතිකරන ස්වයං-පෝෂිත ආර්ථිකයක් පිළිබඳ මතවාදය, පොදු ජන පෙරමුණේ මව් පක්‍ෂය වූ, ශ්‍රීලනිපයේ මතවාදය තුළ මුල් බැස තිබෙන්නකි. ලෝක ආර්ථිකයෙන් ස්වාධීන වූ ආර්ථික වෘද්ධියක් සඳහා පිය තැබීමට, කොරෝනා අර්බුදයෙන් විවෘත වී ඇති අවකාශය ප්‍රයෝජන ගත යුතුයැයි විශ්වාස කරන ආර්ථික විද්‍යාඥයෝ ශ්‍රීලනිපය සහ පොදු ජන පෙරමුණ, කොමියුනිස්ට් සහ සමසමාජ පක්‍ෂවලටද සම්බන්ධව සිටිති. නව -ලිබරල්වාදයේ ග්‍රහණයෙන් මිදීමට ලංකාවට මෙම ලැබී ඇති අවස්ථාව ගැන ඔවුන් සතුටු වන්නටද පුළුවන.
එහෙත් මෙය ඇත්තටම ඉටුකර ගත හැකි සිහිනයක්ද? ලංකාවේ ආර්ථික ගමන්මග, 1978-2019 දක්වා කාලය තුළ ක්‍රියාත්මක වූ ලිබරල් සහ නව-ලිබරල් මාවතෙන් ඉවතට ගැනීමටත්, ලංකාවේ ආර්ථිකයේ ව්‍යුහාත්මක පරිවර්තනයක් සිදුකිරීමටත්, අලුත් ආණ්ඩුවට හැකිකම ලැබේවිද? යන්න පක්‍ෂග්‍රාහිත්වයකින් තොරව විමර්ශනය කළ යුතු ගැටලුවකි.
බතික් කර්මාන්තය සහ මැටි කර්මාන්තයේ සිට සුවඳ විලෙවුන්, සිරැමික්, රබර්, ටයර්, ගෘහ උපකරණ ආදි කර්මාන්ත දක්වා ශක්තිමත් දේශීය කර්මාන්ත-ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීමට අවශ්‍ය එක් පූර්ව-කොන්දේසියක් දැනට ඉටු වී තිබේ. එය නම්, ලෝක වෙළෙඳපොළෙන් සාපේක්‍ෂ වශයෙන් හුදෙකලා වීමට, අනපේක්‍ෂිත අවකාශයක් ලංකාවට ලැබීමයි. එහෙත් එය වනාහි වෙස්වළාගත් ආශීර්වාදයක්ම නොවේ. එය වෙස්වළා නොගත් ශාපයක්ද විය හැකිය. මන්ද යත්, දේශීය කර්මාන්ත අංශයක් පුනරුජ්ජීවනය කිරීමට තරම් ප්‍රමාණවත් ශක්තියක් තිබෙන දේශීය වෙළෙඳපොලක් අප රටේ නැති වීමයි. විදේශීය, ලෝක, වෙළෙඳපොළ සමග සම්බන්ධ නොවී, නිර්යාතවලින් තොරව, අඩු තරමින් යුරෝපා සංගමයේවත් වෙළෙඳපොළක් නැතිව, ලංකාවේ දේශීය කර්මාන්ත සංවර්ධනයක්, පශ්චාත්-කොරෝනා යුගයේදී ඇතිකර ගත හැකියැයි සිතීම බොහෝ ගැටලු සහගත ප්‍රස්තුතයකි. මුදල් නෝට්ටු මුද්‍රණය කර, මහ බැංකුව වාණිජ බැංකුවලට මුදාහරින මුදල්, අඩු පොලි බැංකු ණය මාර්ගයෙන් ව්‍යවසායකයන්ට ලබාගත හැකි වනු ඇත. එහෙත් ලංකාවේ සෑම සමාජ පන්තියකම ක්‍රය ශක්තිය, එනම් භාණ්ඩ මිලදී ගැනීමේ ශක්තිය, පෙර නොවූ විරූ ලෙස දුර්වල වී සිටින යුගයක, දේශීය කර්මාන්ත පෝෂණය කළ හැකි දේශීය වෙළෙඳපොළක් සහ නව දේශප්‍රේමී පාරිභෝගික සමාජයක් බිහිවනු ඇතැයි සිතීම තාර්කිකව බලන විට නම්, එතරම් පහසු නැත. අපේ මහ බැංකුවේ සිටින්නේ තාර්කිකව සිතන ආර්ථික විද්‍යාඥයන් නොවේයැයි සිතීමට තරම් අපට තවම හේතුවක්ද නැත. ‘සංවර්ධන රාජ්‍යයක්’ දේශීය වෙළෙඳපොළ මත පදනම්ව ගොඩනැගීමේ ආණ්ඩුවේ ඉදිරි දැක්ම පිළිබඳව පුළුල් සාකච්ඡාවක් ආරම්භ කිරීමට ආණ්ඩුව පියවර ගත යුත්තේ එබැවිනි.
ජනාධිපතිතුමාගේ
කළමනාකරණ ශෛලිය
අතිගරු ජනාධිපතිතුමාගේ උදහසට ලක්වීමේ අනතුර තිබියදී පවා, එතුමාගේ සාවධාන අවධානය ලැබෙතැ’යි අපේක්‍ෂාවෙන්, එතුමාගේ නායකත්ව/කළමනාකරණ ශෛලිය ගැන අතිශයින්ම මෘදු සහ රාජද්‍රෝහී හෝ ත්‍රස්තවාදී හෝ ප්‍රකාශයක් ලෙස අර්ථකථනය නොකළ යුතුයැයි මා අවංකවම සිතන, නිරීක්‍ෂණයක් කළ යුතුව තිබේ. එය මෙසේය. මා ඉඳහිට බලන රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්තිවලින් ප්‍රකාශ වන සීමිත දෘශ්‍ය සාක්‍ෂිවලින් පෙන්නුම් කරන්නේ, ජනාධිපතිවරයකු නොකළ යුතු දෙයක් කරන්නට එතුමා පටන් ගෙන තිබෙන බවයි. එය නම්, ඵෂක්‍ඍධ ඵ්භ්ඨෑඵෑභඔ යනුවෙන් වියත්මගට සම්බන්ධ වෘත්තිකයන්ගේ භාෂාවෙන් හැඳින්වෙන, රාජ්‍ය කළමනාකරණයේ ඉතා සුළු, දෛනික දේවලට පවා, ටෙලිවිෂන් කැමරා ඉදිරිපිට මැදිහත් වීමයි.
මෙය එතුමාගේ ප්‍රතිරූපය කළමනාකරණය කරන මීඩියා විශේෂඥයන්ගේ උපදෙස් පිට කරන්නකැයි කෙනකුට අනුමාන කළ හැකිය. එහෙත් රටක ජනාධිපතිවරයා ලෙස එතුමා දැනට අප දැක ඇති ආකාරයේ ඵෂක්‍ඍධ ඵ්භ්ඨෑඵෑභඔවල නිතිපතා යෙදෙන්නේ නම්, ඉංග්‍රීසි භාෂාවේ ඇති ප්‍රස්තා පිරුළකින් කියන්නේ නම්, එතුමාට දැකිය හැකි වන්නේ, ‘තනි තනි ගස් මිස වනාන්තරය නොවේ.’
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අවශ්‍යතාව
ලංකාව ඉදිරි අවුරුදු හතර-පහ පමණ කාලය තුළ මුහුණ දෙන ‘යළි ගොඩනැගීමේ’ කර්තව්‍යය වනාහි, යුද්ධයෙන් පසුව එළඹුණු ‘යළි ගොඩනැගීමේ’ කර්තව්‍යයට වඩා කිහිප ගුණයකින් විශාල එකකි. එය කවර පක්‍ෂයක් බලයේ සිටියත්, තනිවම, තනි නායකයකුට පමණක් බාරගෙන ඉටුකළ හැකි කාර්යයක් නොවේ. 2020 පෙබරවාරි මාසයෙන් පසුව ලංකාවත්, ලෝකයත්, පත්ව සිටින්නේ, පරිමාව කොතෙක්දැයි තවමත් පැහැදිලි නැති අර්බුද සමුච්චයකටය. ආර්ථික කඩාවැටීම් ඒ සියල්ල කේන්ද්‍රයෙහි තිබේ. තවමත් කඩා වැටෙමින් යන ආර්ථිකයක්, තවදුරටත් කඩා නොවැටී පවත්වා ගැනීමේ අභියෝගය, අවුරුදු දෙකක්වත් ලෝකය ඉදිරියේ තිබෙනු ඇත. ඉදිරි කාලයේ ලෝකයේ අන් රටවලට මෙන්ම ලංකාවටත් ආර්ථිකය පැත්තෙන් මුහුණ දෙන්නට සිදුවන දුෂ්කරතාව වන්නේ, ආර්ථික වර්ධනයේ සහ සෞභාග්‍යයේ ඉලක්කවලට ළඟාවීම නොවේ. ආර්ථිකයක් බිඳ නොවැටී පවත්වා ගැනීමට වෙර දැරීමයි.
ජනාධිපතිවරයා මෙන්ම ආණ්ඩුවේ නායකයන්ද පෙරළී තිබෙන ගස් සොයමින් ගොස්, එම ගස් කෙළින් කරන ඵෂක්‍ඍධ ඵ්භ්ඨෑඍීලා නොව, මුළු වනාන්තරයම, එනම් සමස්තයම දකින, සමස්තය යළි සකස් කරන අර්බුද කළමනාකරුවන් විය යුතුව තිබේ. එයද රට පුරා විවෘත සාකච්ඡාවක් තුළින් සිදුකළ යුත්තකි. ඉහළ සිට දෙන අණාඥා ඒ සඳහා ඇති සුදුසු මාධ්‍යයක් නොවේ.
වෙන කවරදාටත් වඩා ලංකාවට දේශපාලන විවෘතභාවය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ විවෘත සාකච්ඡාව, අදහස් හුවමාරුව සහ අදහස් අතර ගැටීම අවශ්‍ය වී තිබෙන්නේද එහෙයිනි. එහෙත් ඒ සඳහා ඇති දේශපාලන අවකාශය සංකෝචනය නොකිරීමද ආණ්ඩුවේ නායකයන්ගේ වගකීමක් වෙයි. ■
