ජනමත විචාරණයක් ඕනෑ
ජනාධිපති නීතිඥ ජයම්පති වික්‍රමරත්න
නව කෙටුම්පත ගැන බැලූ බැල්මට පෙනෙන්නේ නැවත දහඅටවැනි සංශෝධනයටම යන්න උත්සාහ කරන බව. අපි මේ රටේ ජනතා පරමාධිපත්‍යය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ගෙන ආ ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් සම්පූර්ණයෙන්ම පාහේ ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරන බව පෙනෙන්නට තියෙනවා.
මෙම සංශෝධනයට ජනමත විචාරණයක් ඕනෑ. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ මෙම සංශෝධනයට ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍ය බවට තර්ක කළ හැකියි. මොකද දහනව වැනි ව්‍යවස්ථාවෙන් ජනතා පරමාධිපත්‍යය ශක්තිමත් කළා. 20 වැනි සංශෝධන කෙටුම්පතෙන් එම ජනතා පරමාධිපත්‍යය දුර්වල කරන බව බැලූ බැල්මට පෙනෙන කාරණය. ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍ය බලය ශක්තිමක් කරනවා නම්, එයට ජනමත විචාරණයක් ඕනෑ නැහැ. පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක බලය ප්‍රමාණවත්. එහෙත් ජනතාව සතු බලය දුර්වල කරන සංශෝධනයකට ජනමත විචාරණයක් අවශ්‍යයි.
19 ගෙනාවේ ඉල්ලීම මත
ජනාධිපති නීතිඥ එම්.ඒ. සුමන්තිරන්
දහනවවැනි සංශෝධනය අපි ගෙනාවේ ජනතා ඉල්ලීම මත. මැතිවරණවලදී මෙන්ම මහජන ව්‍යාපාරවලිනුත් දහනවවැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය වෙනුවෙන් ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් වුණා. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ගෙනා ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් දුර්වල කරනවා නම්, නරක තත්වයක්.
විශ්වසනීය ආයතන ඕනෑ
ආචාර්ය දීපිකා උඩගම
දහනවවැනි සංශෝධනය යටතේ අධිකරණයට, ස්වාධීන කොමිෂන් සභාවලට සහ අනෙකුත් ආයතනවලට ස්වාධීනත්වය ලබාදුන්නා. රාජ්‍ය සේවා කොමිසම නිසා රාජ්‍ය සේවය ශක්තිමත් වුණා. මගේ අත්දැකීමේ හැටියට ජනතාව හඬගා නොකීවාට තමන් අසරණ වූ අවස්ථාවක යන්න පුළුවන්කම තියෙන විශ්වසනීය ආයතන ඕනෑ. ලංකාවේ ජනතාව තමන්ට ව්‍යවස්ථාවෙන් ලැබෙන අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පණ දෙනවා වගේ තත්වයක් නැතත්, ඔවුන් ස්වාධීන කොමිෂන් සභා වැනි ආයතන ඉදිරියට යන්න උනන්දුයි. බල සම්පන්නම ආයතනය අධිකරණය. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය, අපක්ෂපාතීත්වය ජනතාවට හරි වැදගත්. නීතිපතිවරයාගේ දෙපාර්තමේන්තුවත් අධිකරණයට බලපාන ආයතනයක්. නීතිපතිවරයාගේ මූලික කාර්යභාරය රජයට උපදෙස් දීම වුණත් ඒ ආයතනය මහජන යහපත සඳහා කටයුතු කරන්න ඕනෑ. පොලිස්පති වැනි තනතුරුත් ජන ජීවිතයට වැදගත්.
අවශ්‍ය නම් අධිකරණයට යනවා
ආචාර්ය පාක්‍යසෝති සරවනමුත්තු
විසිවැනි සංශෝධන කෙටුම්පතෙන් ජනතාවගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සීමා වෙනවා නම්, අධිකරණයට යෑමට බලාපොරොත්තු වෙනවා. දහනවවැනි සංශෝධනය අහෝසි කරන බව කියන කතාවට මා ඉතාමත් කනගාටුවෙනවා. ජනාධිපතිතුමාගේ බලය පාවිච්චි කිරීම ගැන සංවරණය හා තුලනය ඉතාමත් අවශ්‍යයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයක් සඳහා එය හරි වැදගත්. සංවරණ හා තුලන බලය තහවුරු කළ සංශෝධනයක් අහෝසි කරනවා නම් එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට බාධාවක්.
ඉතා කනගාටුදායක තත්වයක්
නීතිඥ ජාවිඞ් යූසුෆ්
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට එකතු වුණ සංශෝධන අතරින් හොඳම සංශෝධන දෙක තමයි දාහත්වැනි සංශෝධනය සහ දහනවවැනි සංශෝධනය. දහනවවැනි සංශෝධනය අහෝසි කරනවා නම් අපි ඉස්සරහට යන්නයි ඕනෑ. ඒ වෙනුවට ආපස්සට යෑම ඉතා කනගාටුදායක තත්වයක්. මේ පාර්ලිමේන්තුවේ 17,18,19ට ඡන්දය දුන්න, 20 සංශෝධනයට ඡන්දය දෙන්න බලාපොරොත්තු වෙන අයත් ඇති. 19ට අත උස්සපු, 20ට අත උස්සන විශාල පිරිසක් ඉඳීවි. මේකෙන් නීතියේ නිශ්චිතභාවයක් නැති බව පේනවා. දහනවය නිසා පොලීසිය, රජයේ සේවකයන්, අධිකරණය ස්වාධීනව ක්‍රියාත්මක වුණා. උදාහරණයක් වශයෙන් මැතිවරණ කොමිසම තිබුණ නිසා ඒ කාලයේ විවිධ දේශපාලන පැතිවලින් කොමිසමට චෝදනා එල්ලවුණා. ඒකට නොසැලී කොවිඞ්-19 ව්‍යසනය තියෙද්දී සාර්ථකව ඡන්දය පවත්වන්න කොමිසමට හැකිවුණා. ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා, දේපළ අවභාවිතය දකින්න ලැබුණේ නැහැ. මේ වගේ සංශෝධන නිසා දේශපාලන සංස්කෘතිය වෙනස් වෙනවා. දේශපාලනඥයන් හා නිලධාරීන් අලුත් තත්වයට හැඩගැහෙනවා. ඒ සංස්කෘතිය වෙනස් වීගෙන එනකොටම මේක ආපස්සට හැරවීම කනගාටුදායක තත්වයක්.
පෙරහැර එන්නේ ව්‍යවස්ථාවෙන්
පක්‍ෂ නායක සිරිතුංග ජයසූරිය
මේ ආණ්ඩුව බලාපොරොත්තු වුණේ ජනාධිපතිගේ බලතල තහවුරු කරලා දහනවවැනි සංශෝධනයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයක් කරා ඉදිරියට ගිය තත්වය අවුරුදු ගණනාවකින් ආපස්සට ඇදලා දැමීම. ජේ.ආර්. ජයවර්ධනගෙනුත් එහා ගිය තත්වයකට යන්නට තමයි මේ ආණ්ඩුව ලෑස්ති වෙන්නේ. විස්ස ඒගොල්ලන්ගේ පෙරහැරේ කස සද්දය විතරයි. පෙරහැර එන්නේ ඔවුන්ගේ ව්‍යවස්ථාවෙන්. එම ව්‍යවස්ථාව කොහොමද කියලා ඔවුන් කරන මේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ලෙස ජනාධිපතිවරයා යටතට සියල්ල යටත් කිරීමේ වුවමනාවෙන් පැහැදිලි වෙනවා.
විස්සට ජනමතයක් නෑ
නීතිඥ ලාල් විජේනායක
දහනවවැනි සංශෝධනය ආවේ අවුරුදු පහක් තිස්සේ ගෙනගිය සංවාදයක ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්. ඒ වගේ එකක් වෙනස් කරනවා නම් ජනතාව තුළ ඒ සඳහා සාකච්ඡාවකට අවස්ථාව දීලා තමයි වෙනස් කරන්න ඕනෑ. දහනවවැනි සංශෝධනය අහෝසි කරන විසිවැනි සංශෝධනයට ජනමතයක් නැහැ. මහමැතිවරණයේදී විසිවැනි සංශෝධනයේ තියෙන්නේ මොනවාදැයි කීවේ නැහැ.
ජනපති අත්තනෝමතික වේවි
නීතිඥ උපුල් කුමරප්පෙරුම
දහනවයෙහි දාහතටත් වඩා සාධනීය ලක්ෂණ ගණනාවක් තිබුණා. ප්‍රධානම එක තමයි ජනාධිපතිවරයාට විරුද්ධව නඩු පැවරීමේ හැකියාව ලබාදීම. එතෙක් ජනාධිපතිව තනතුර පාර්ලිමේන්තුවටත්, නීතියටත් ඉහළින් එල්ලපු තනතුරක්. ඒක වෙනස් කරලා ජනාධිපතිවරයා නීති පද්ධතියට ඇතුළත් කරගත්තා. ඔහුට අත්තනෝමතික විදියට කටයුතු කිරීමේ අවස්ථාව නැතිවුණා.
දහඅටවැනි සංශෝධනය යටතේ තිබුණු පාර්ලිමේන්තු කවුන්සිලය කියන ආයතනයට විපක්ෂයේ සාමාජිකයන් නොගිහින් වර්ජනය කළා. පාර්ලිමේන්තු කවුන්සිලයට ඉදිරිපත් කළ නම්වලට කවුන්සිලයේ අනුමැතියක් නැතත්, ජනාධිපතිවරයාට පත්කරන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ පාර්ලිමේන්තු කවුන්සිලයේ නිර්දේශයෙන් සතපහක වැඩක් නෑ.
මේ කාරණා රටේ මිනිසුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයට කෙළින් බලපාන්නේ නැති දේවල් බව හිතනවා ඇති. එහෙත්, ඇත්තටම මේවා ජනතාවට කෙළින්ම බලපාන කාරණා බවට පත්වෙනවා. මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව, නීතිපති, මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව ජනතාවට වැදගත්. මේවා දුර්වල කිරීමෙන් ජනපති අත්තනෝමතික වේවි.■
