විපක්ෂයේ ඉන්ටවල් ඉවර යැයි කිව යුතු කාලය දැන් එළැඹී තිබේ. කොවිඞ්-19 වසංගතයෙන් රට සීයට සීයක් නිදහස් නැතත් රටේ හැම අංශයකම පාහේ කටයුතු දැන් සුපුරුදු පරිදි පටන්ගෙන තිබේ. කොවිඞ්-19 වසංගතයක් තිබුණාද කියාවත් සමහරුන්ට ගාණක් නැත.
කොවිඞ්-19 නිසා උපන් නිරෝධායන ඇඳිරි නීතිය දැන් නැත. සමාජ දූරස්ථකරණ මාර්ගෝපදේශ ඇත්තේ කොහිදැයි දැනගන්නට නැත. ග්‍රාමීයව නැතත් නාගරිකව දැකගත හැක්කේ මුව ආවරණ පමණය.
මේ තත්වය තුළ ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡා පවත්වන්නට, උද්ඝෝෂණ පවත්වන්නට, අධිකරණයට යෑමට දැන් බාධාවක් නැත.
මහමැතිවරණය අවසන් වී පාර්ලිමේන්තුවට යළි රැස් වී ඇත. ඇමති මණ්ඩලය පත්කර අමාත්‍යාංශවල වැඩ බාරගෙන ඇත. ඒ අනුව දැන් ආණ්ඩුවට බාධාවක් නැත. අතිවිශිෂ්ට ජයග්‍රහණයක ඔවුන්ගේ ගමන ඔවුන් යනු ඇත.
ආණ්ඩුව එම ගමන යා යුත්තේ රටේ නීතිරීති පද්ධතියට අනුකූලවය. එය ආණ්ඩුව බිඳ දමන විට විපක්ෂයේ කාර්යභාරය සම්මුඛ වේ. එම කාර්යභාරය විපක්ෂයක් කළ යුතුමය. නිදහසට කරුණු කාරණා නැත. මන්ද ආණ්ඩුවක් වැරදි පාරේ යන විට ඒ මගින් ඇතිකරන ප්‍රතිඵලය රටකට, එහි සමස්ත ජනතාවටම බලපාන හෙයිනි.
එම කාර්යභාරයට විපක්ෂය සූදානම්ද? ප්‍රශ්නය එයය. ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට පත් වූ දින සිටම විපක්ෂය ඊට සූදානම් බවක් පෙන්වුවේ නැත. රටේ නීතිරීතිවලට විරුද්ධව ආණ්ඩුව කටයුතු කරන අයුරු එම කාලයේ දක්නට ලැබුණි. ඒ සම්බන්ධයෙන් ජනතාව දැනුවත් කිරීම, දැනෙන හඬක් නැගීම හා වැළැක්වීමේ පියවර විපක්ෂය ගන්නා බවක් පෙනුණේ නැත.
කොවිඞ්-19 සමයේදීද එහි වෙනසක් සිදුවූයේ නැත. මහජනයාට අදාළව බොහෝ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වුණි. දේශපාලන ප්‍රභූහු නීතිරීති කඩා හැසිරුණහ. විපක්ෂයට ඒවා දැනෙන පාටක් පෙනුණේ නැත. කොවිඞ්-19 නිසා රට වසා ඇත, උසාවිය වසා ඇත ආදි නිදහසට කාරණා එකල තිබුණි.
දැන් එය අවසන්ය. එහෙත් විපක්ෂ කාර්යභාරය ආරම්භ කර නැත. ජනාධිපතිවරයා නිල වශයෙන්ම ආරක්ෂක අමාත්‍යධුරය දරන බව අණ්ඩුවේම නිවේදනවල ඇත. අමාත්‍යවරුන් සම්බන්ධ නිල ගැසට් නිවේදනයේ ආරක්ෂක ඇමතිවරයෙක් නැත. එහෙත් ස්ථාපිත කරන ලද ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයක් තිබේ.
ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව වූ කලි රටේ මූලිකම නීතියය. කෙතරම් අතිවිශාල ජනවරමක් ලැබුණත් ජනාධිපතිවරයාට හෝ ආණ්ඩුවකට එය කැඩීමට නොහැකිය.
විපක්ෂයට බලවත් ලෙස, නීතිමය ලෙස හෝ වෙනත් ආකාරයකට ප්‍රශ්න කළ හැකි ප්‍රධානතම දෙය වන්නේ ආරක්ෂක ඇමතිධුරය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයය. ආරක්ෂක ඇමති කවුදැයි ඔවුන්ට ප්‍රශ්න කළ හැකිය. ආණ්ඩුව පාර්ශ්වයෙන් ඊට ලැබෙන පිළිතුර ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නම් එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කිරීමකි.
ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයෙක් නැහැ යැයි කීවොත් ආරක්ෂක ඇමතිවරයෙකු පත්කරන ලෙස බලපෑම් කළ හැකිය. ආරක්ෂක ඇමතිවරයෙකු නැතිව රට පවත්වාගෙන යන්නේ හා ස්ථාපිත කර ඇති ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය මෙහෙයවන්නේ කවුදැයි ප්‍රශ්න කළ හැකිය. අවශ්‍ය නම් ආරක්ෂක ඇමතිවරයෙකු පත්කරන නියෝගයක් ලබාගන්නට අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග ගත හැකිය. එමෙන්ම නීතිවිරෝධී ලෙස ජනාධිපතිවරයා නම් ආරක්ෂක ඇමති ධුරයේ සිටින්නේ, ඔහු ඉවත් කිරීමටද අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ගවලට එළැඹිය හැකිය. එහෙත් මේ කිසිවක් විපක්ෂයට ගෝචර වන බවක්වත්, ඒවා සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන්නට විපක්ෂය සූදානම් බවක්වත් දැනට පෙනෙන්නට නැත.
දේශපාලන පළිගැනීම් පිළිබඳ සොයා බැලීමට පත් කර ඇති ජනාධිපති කොමිසමද විපක්ෂයට ප්‍රයෝජනයට ගත හැකි හොඳ මාතෘකාවකි. ප්‍රධානතම දෙය එම කොමිසම එයට බලය පවරා ඇති කාර්යය කරන්නේද යන්න හා ඉන් පිට පනිනවාද යන්නය. එම කොමිසමේ විෂය පථයට අදාළ නොවන අයගේ පැමිණිලි බාරගෙන කරුණු විමසීමද මේ වනවිට කර ඇත. ඉදිරියේදී ඒ ආකාරයේ පැමිණිලි කොතෙක් මතු වේදැයි කිව නොහැකිය.
ජනාධිපති කාර්යසාධක බලකා මගින්ද රාජ්‍යයට අත පෙවීමේ බොහෝ දේ ඉදිරියේදී සිදුවිය හැකිය. අලුත් යාන්ත්‍රණ හා ක්‍රමවේදද එළිදුටු හැකිය.
විපක්ෂයේ කාර්යභාරය විය යුත්තේ ඒවා ගැන සුපරීක්ෂාවෙන් සිටීමය. ඒවා නීතියට පටහැනි නම්, මහජන පීඩාකාරී නම්, අයිතිවාසිකම් බිඳ දමන්නේ නම් ඊට එරෙහිව ගත හැකි සෑම ක්‍රියාමාර්ගයක්ම ගැනීම විපක්ෂ වගකීමය. ඉන්ටවල් අහවර කර විපක්ෂය දැන් ඒ ගැන සිතිය යුතුය. කටයුතු කළ යුතුය.■
■ පුරවැසියා
