අපොස උසස් පෙළ පන්තියේ දේශපාලන විiාව විෂයට උගන්වන දේශපාලන න්‍යායක් තිබේ. එය හැඳින්වෙන්නේ ‘බලතල බෙදීමේ න්‍යාය’ වශයෙනි. ඒ ගැන ප්‍රකටතම අදහස ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ චාල්ස් මොන්ටෙස්කියු නම් 1700 ගණන්වල ප්‍රංශයේ සිටි දේශපාලන දාර්ශනිකයා විසිනි. ඒ 1784දී ඔහු ලියු ‘නීතියේ සාරය (ස්පිරිට් ඔෆ් ලෝ) නමැති පොතේදීය.
ආණ්ඩුවක ප්‍රධාන බලතල ශාඛා තුන වන ව්‍යවස්ථාදායකය, විධායකය හා අධිකරණය යන තුන එකිනෙකින් වෙන්ව, ක්‍රියාත්මක කළ යුතු බව ඔහු ලිව්වේය. එම බලතල තුන ‘එක් පුද්ගලයකු අතට හෝ පුද්ගල මණ්ඩලයක් අතට හෝ කේන්ද්‍රගත වීම නිසා සියල්ල අවසන් වන්නේයැ’යි ඔහු අවධාරණය කෙළේය. ඒ වාගේම, ආයතන තුන අතර, එකක් අනෙකට බලපෑම් කරන්නාවූත්, එහෙත් එකකට අනෙකක් අබිබවා යෑමට නොහැකි වන්නාවූත්, එනම් සංවරණ හා තුලන සහිත පාලනයක් තිබිය යුතුයැ’යි ඔහු තවදුරටත් පැහැදිලි කෙළේය.
ලංකාවේ පාඨශාලාවල අපොස උසස් පෙළ දී ඉගැන්වෙන නිසා උසස් පෙළ සිසුහු වුවද මේ න්‍යායේ වැදගත්කම ගැන යමක් උගනිති. දනිති.
එහෙත්, පුදුමය නම්, ඔවුන්ට එම පාඩම උගන්වන ගුරුවරුන්ද ඇතුළුව, බලතල බෙදීමේ න්‍යාය ගැන පාඩමක් හැටියටම හොඳින් දන්නා විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්, විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්, නීති විද්‍යාල සිසුන්, නීතිඥවරුන් ඇතුළු අතිවිශාල පිරිසක්, ඒ න්‍යාය කඩා බිඳ දමන රාජ්‍ය පාලනයක් ලංකාවේ පිහිටුවීම සඳහා, පසුගිය මහ මැතිවරණයේදී අඩු ගණනේ තමන්ගේ ඡන්දය හෝ පාවිච්චි කර තිබීමයි.
අගෝස්තු 5 වැනිදා ඒ සියල්ලන්ම එක්සිත්ව ඡන්දය දීමේ හේතුවෙන් අද වන විට ලංකාවේ පැහැදිලි පවුල් පාලනයක් ස්ථාපිතව තිබේ. එක පවුලක් විසින් රටේ වැදගත් අංශවල බලතල තමන් වෙත කේන්ද්‍ර කරගෙන තිබේ.
විධායකයේ ප්‍රධානියා මෙන්ම ව්‍යවස්ථාදායකයේද නායකයා එකම සහෝදරයෝය. අයියා චමල් රාජපක්‍ෂ, අභ්‍යන්තර ආරක්‍ෂක රාජ්‍ය ඇමති වන අතරම කැබිනට් ඇමතිධුරයක් ද දරන්නේය. මල්ලී බැසිල් රාජපක්‍ෂ රාජ්‍ය යන්ත්‍රණය තුළ මහජන තනතුරක් නොහොබවන නමුත්, ඔහුගේ පාලනයට රටේ සියලුම සංවර්ධන කටයුතු යටත් කොට තිබේ. සියලුම අමාත්‍යාංශවලට අදාළ සංවර්ධන කටයුතු මෙහෙයවන්නා ඔහුය. ඊට අමතරව, ඔහු ප්‍රධානත්වය දරන විශේෂ කාර්යසාධක බලකායට රටේ සියලුම අමාත්‍යාංශ යටත්ය.
ඊළඟ පරම්පරාවේ නාමල් රාජපක්‍ෂ, කැබිනට් ඇමතිවරයකු වන විට, ශෂින්ද්‍ර රාජපක්‍ෂ රාජ්‍ය ඇමතිවරයෙකි. රාජපක්‍ෂ සහෝදරියකගේ අලුත පාර්ලිමේන්තුවට පත්වූ පුත්‍රයා, මාතර දිස්ත්‍රික් සංවර්ධන කමිටුවේ සභාපතිවරයාය. මේ සියලු දෙනාම පාහේ මහජනයා විසින් සිය උපරිම මනාපයෙන් තෝරාපත් කරගන්නා ලද අය බව කිසිවකු කිව හැකිය. එහි ඇත්තක් තිබේ. එහෙත්, එසේ තෝරාපත්කර ගත් පමණින්, ඒ තේරීමට තුඩුදුන් අවලස්සන පවුල් සාධක අමතක කළ නොහැකිය.
හොඳම උදාහරණය, මාතර දිස්ත්‍රික්කයේ රාජපක්‍ෂ පවුලේ අලුත්ම සාමාජිකයා, අංක එක තැනට මනාප ලබාගැනීම සඳහා ගෙනගිය ක්‍රියාන්විතයයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එම දිස්ත්‍රික්කයේ පිරිසිදු දේශපාලකයකු හැටියට මෙතෙක් මුල් තැන දිනාගෙන සිටි ඩලස් අලහප්පෙරුමට පසුබාන්නට සිදුවිය. සූර තරුණ දේශපාලකයකු හැටියට පෙනෙන කාංචන විජේසේකරටද අත්වුණේ එම ඉරණමමය. එනම්, රාජපක්‍ෂ පවුලේ නවකයකුට, ලක්‍ෂයකට වැඩි මනාප ලැබෙද්දී විශාල පරතරයකින් තමන් පසුබා සිටින්නටය. එය අහම්බයක් නොවන බව, ඩලස් කාංචන ඇතුළු ඒ පැත්තේ සාමාන්‍ය දේශපාලනඥයෝ දනිති.
ඇමතිවරුන්ට විෂයයන් හා ආයතන පැවරීමේදී වැඩිම ආධිපත්‍යයක් හිමි කරගෙන ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයාත් අගමැතිවරයාත්ය. වාසුදේව නානායක්කාර වැනි දීර්ඝ දේශපාලන ඉතිහාසයක් තිබෙන දේශපාලකයකුට ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය වැනි එක් ආයතනයක් පමණක් පැවරෙද්දී (ඔහු හරියට එම මණ්ඩලයේ සභාපති වගේය.) ජනාධිපතිවරයාටත් අගමැතිවරයාටත් මුළු රාජ්‍ය ආයතන ලැයිස්තුවෙන් සියයට හතළිහක් පවරා ගැනීම විස්තර කළ හැක්කේ කෙසේද? රට හදන්නට ඔවුන්ට තිබෙන කැක්කුම නිසා ඒ තරම් වගකීම් බාරගෙන ඇති බවද? නැතිනම්, රටේ සමස්ත පාලනය තමන්ගේ අතේ තිබිය යුතුයැයි රාජපක්‍ෂ පවුලේ අය විශ්වාස කරන නිසාද?
බලතල එකිනෙකට වෙනස්ව, එකිනෙකට වෙනස් ආයතන හරහා, එකිනෙකට වෙනස් පුද්ගලයන් අතින් ක්‍රියාත්මක විය යුතුයැයි මොන්ටෙස්කියු කියන්නේ, ඒවා එකට එකතුවුණු විට ඒකාධිකාරී පාලනයක් බිහිවන බැවිනි. එහි සිටින්නේ එක් පුද්ගලයකුද, පුද්ගල මණ්ඩලයක්ද යන්න වැදගත් නොවේ. ප්‍රතිඵලය එකමය. ඒ පිරිස එකම පවුලක් වූ විට තත්වය කෙතරම් නරකදැයි අලුතෙන් කිව යුතුද?
පුදුමය නම්, මේ ආණ්ඩුව ගෙනඑන්නට ‘වියත් මගේ’ ගමන් ගත්, ‘එළිය’ දුටු ඊනියා විද්වතුන් පිරිස අඩු ගණනේ මොන්ටෙස්කියු කියූ දේ ප්‍රාථමික මට්ටමෙන්වත් අලුත් නායක දෙපළට පෙන්වා දීමට මැදිහත් නොවීමයි. ඒ කිසිම උගතෙකු, ජනාධිපතිවරයාත් අගමැතිවරයාත් මේ තරම් රාජ්‍ය පාලන ආයතන ප්‍රමාණයක් අතේ තබාගැනීම ගැන වචනයකින්වත් විවේචනයක් එල්ල කර නැත.
එක් පුද්ගලයකුට මේ තරම් විශාල ආයතන සමූහයක් පෞද්ගලිකව අධීක්‍ෂණය කළ හැකිද? කළ යුතුද? ඔවුහු විශ්වකර්ම දෙවියන්ගේ පුත්‍රයෝද? අනෙක් අතට ඒ ඇමති මණ්ඩලයේම දක්‍ෂ හා පළපුරුදු දේශපාලකයන් එක් ආයතනයක් පමණක් පාලනය කරන ලජ්ජා සහගත තත්වයකට දමා සිටියදී, ඔවුන්ගේ ලජ්ජාව සමනය කිරීම සඳහාවත්, ඔවුන්ගෙන් කිසියම්ම හෝ පලදායකත්වයක් ලබාගැනීම සඳහාවත්, ඔවුන්ට තමන් අත තිබෙන ආයතනවලින් යම් කොටසක් පැවරිය යුතුව නොතිබේද?
පාලක දෙබෑයන් හා ඔවුන්ගේ පවුලට, මේ සියලු (අනාගතයේ සේවා වනිතා සංවිධානවල තනතුරුද ලබාගෙන ඒ පවුලේ බලකාමී භාර්යාවන්ද ඉදිරියට පැමිණීමට නියමිතය.) ආයතන පැවරෙද්දී, ඒක හොඳ නෑ කියන්නට විද්වතුන් හා පළපුරුදු දේශපාලකයන්ගේ කටවල් නොඇරෙන්නේ ඇයි? පාලක පවුල තරහ කරගැනීම නිසා තමන්ට පහළ වෙන්නට නියමිත නිධාන හා වරදාන පහළ නොවේයැයි ඇති බය නිසාද? පවුලට එරෙහිව යාම වනාහි දේශද්‍රෝහි ලේබලය අලවාගන්නා වැඩක් බව දන්නා නිසාද? නැතිනම්, තමන් වහල්භාවය ඉත සිතින් පිළිගෙන වැළඳගෙන, ඒ අනුව ජීවත් වීමට තරයේ අධිෂ්ඨාන කරගෙන ඇති නිසාද?
අප දන්නා මෑත කාලයෙහි ලෝකයේ කිසිම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක, මේ සා පවුල් සාමාජිකයන් පිරිසක් ප්‍රධාන පාලන ආයතනවල සාමාජිකත්වය ලබා නැත. ජනතාව තෝරාගත් පමණින් ඒ තීරණය හරි නොවේ. බරබ්බස් මුදවා යේසුස් කුරුසියට යැව්වේ බහුතරයේ තීරණයෙනි.
අවාසනාව නම්, 2005 සිට 2014 දක්වා මේ තරම්ම නොවූවත් එක පවුලක පාලනය නිසා හොඳින්ම හෙම්බත්ව සිටි බහුතර ජනතාවක්, ඊට අවුරුදු පහකට පසු ඊටත් වඩා අවලස්සන පවුල් පාලනයකට කැමතිවී තමන්ගේම ඡන්දයෙන් ඔවුන් පත්කර ගැනීමයි. ■
■ අරුණ ජයවර්ධන
