ඉහත මාතෘකාව උපුටා ගත්තේ අලුත් පාර්ලිමේන්තුවේ, අලුත් කථානායකවරයාගේ ස්තූති කථාවෙනි. කථානායකවරයා හැටියට තමා පත් කර ගැනීම ගැන මන්ත්රීවරුන්ට ස්තූතිය පළ කළ අලුත් කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන, පාර්ලිමේන්තුවේ ව්යවස්ථාදායක ස්වාධීනත්වය ශක්තිමත් කිරීම තමාගේ වගකීම බව ද කීවේ ය.
පළපුරුදු දේශපාලනඥයකු වන අබේවර්ධන මහතා, පාර්ලිමේන්තුවේ ස්වාධීනත්වය ගැන දැනුවත් ව සිටීම මෙන් ම එය ශක්තිමත් කිරීමට කැපවීම ඔහුගෙන් බලාපොරොත්තු විය හැකි, විය යුතු යහපත් දෙයකි.
එහෙත්, ඔහුගේ ධුර කාලය තුළ දී ම, ඔහු මූලාසනය දරන පාර්ලිමේන්තුවේ හෙවත් ව්යවස්ථාදායකයේ බලය හීන වී ගොස් පාර්ලිමේන්තුව විධායකයේ වුවමනාවට නැටවෙන හුදු රූකඩයක් බවට පත් නොවේවා’යි අපි ඔහුට සුබ පතමින් ප්රාර්ථනා ද කරමු. එය අසුබ පැතුමක් නොවේ. යථාර්ථවාදී අවබෝධයකින් යුතු ව කරන එකකි.
වත්මන් පාර්ලිමේන්තුව, විධායකය විසින් තමන් යටත් කර ගනු ලැබීමේ අවාසනාවන්ත ඉරණමට නුදුරෙහි දී ම මුහුණ දෙනු ඇතැ’යි යන්න දැන් පැහැදිලි ය. 20 වැනි ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා සංශෝධනයෙන් මෙන් ම ඊළඟට ගෙන එන්නට හදනවා යැයි කියන අලුත් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවෙන් ද සිදු වන්නට නියමිත දේ එයයි.
19වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනයෙන් කෙළේ, 1978 ව්යවස්ථාව හරහා පැහැර ගන්නා ලද පාර්ලිමේන්තුවේ බලය, යම් ආකාරයකින් යළිත් පාර්ලිමේන්තුවට පැවරීමයි. පාර්ලිමේන්තුවේ නායකයා වන අගමැතිවරයා, ජනාධිපතිවරයා සමග හවුලේ රාජ්ය පාලනයට සහභාගි විය හැකි විදියට ඔහු බලවන්ත කිරීම යි. අගමැති කෙනෙකු යනු ‘පියන්’ කෙනෙකු ය යන ආකල්පය 1978 ව්යවස්ථාව විසින් ඇති කරන ලද්දකි. 19න් කරන ලද්දේ ඒ අගෞරවනීය තත්වයෙන් ඉහළට ඒමට ඔහුට අවස්ථාව සලසා දීමයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා සූදානම් වන්නේ, තමාගේ තනි පාලනයට මුළු රට ම යළිත් පවරා ගන්නට ය. එහි දී පාර්ලිමේන්තුව 19න් අත්පත් කරගත් යම් බලයක් වේද ඒවා නැවත තමා වෙත පවරා ගන්නට ඔහු තැත් දරනු ඇත. ඒ වාගේ ම, තමන්ට වුවමනා පරිදි, වුවමනා තරමට කටයුතු කරන පාර්ලිමේන්තුවක් ඇති කර ගන්නට ඔහු තැත් දරනු ඇත. කෙටියෙන් කිවහොත්, ඔහුට අවශ්ය වන්නේ, තමාට ‘එහෙයි’ පමණක් කියන පාර්ලිමේන්තුවකි. අලුත් පාර්ලිමේන්තුවට මුහුණ දීමට සිදුවන බලවත්ම අභියෝගය එයයි. එනම්, තමන්ගේ ස්වාධීනත්වය දුර්වල කිරීමටත්, ශක්තිය හීන කිරීමටත්, වුවමනා විදියට නටවා ගැනීමටත් විධායකය කරන උත්සාහයට එරෙහි වීමයි. එය පරාජය කිරීමයි.
එහෙත්, අලුත් කථානායකවරයා ද ඇතුළත් වන ආණ්ඩු පක්ෂය, ඒ අභියෝගයට මුහුණ දෙන්නට යන්නේ කෙසේ දැයි තවමත් පැහැදිලි නැත. අපට තේරෙන විදියට නම්, ඉඩ ඇත්තේ, මේ පාර්ලිමේන්තුව ජනාධිපති කියන ඕනෑ ම විදියකට යටත් වන පාර්ලිමේන්තුවක් බවට පත්වීමට ස්වේච්ඡාවෙන් ම ඉදිරිපත් වීමට ය.
පාර්ලිමේන්තුව පත් වන්නේ ජනතාවට හිමි පරමාධිපත්යයේ එක් අංගයක් වන ව්යවස්ථාදායක බලය හෙවත් නීති සෑදීමේ බලය ක්රියාත්මක කරන්නට ය. ඊට අමතර ව රාජ්යයේ මූල්ය පාලනය ද පාර්ලිමේන්තුවට පැවරී තිබේ. ඊටත් අමතර ව, විධායකය හා අධිකරණය දෙස සුපරීක්ෂාකාරී ව බලා සීටීමටත්, ඒවා තම බල සීමාව ඉක්මවා යන විට, මැදිහත් වී එය වළක්වා ගැනීමටත් බලයක් පාර්ලිමේන්තුවට තිබේ. මේ කාර්යයන් තුන නිසි ආකාරයෙන් ක්රියාත්මක කිරීම ශක්තිමත්, ස්වාධීන පාර්ලිමේන්තුවක භූමිකාවයි.
රුපියල් කෝටි අටසීයකට වැඩි වියදමකින් මැතිවරණ කොමිසම මැදිහත් වී මහමැතිවරණයක් පවත්වා, ඊට පත් වුණු හා පත් නොවුණු අපේක්ෂකයන් ද රුපියල් කෝටි ගණනින් වියදම් කොට, නියෝජිතයන් 225ක් තෝරා ගෙන ඇත්තේ එය විධායකයේ රූකඩයක් බවට පත් කිරීමට නොවන බව අපි සිතමු. එහෙත්, ඒ භූමිකාව රඟන්නට නම් පාර්ලිමේන්තුවට, ශක්තිමත් කශේරුවක් අවශ්ය ය.■
