ඔබ ලියූ ‘කන්කොටාගේ ප්‍රේමය’ රංගන ශිල්පියෙකු ලියූ කෙටිකතා පොතක්. රංගනයෙන් මඳක් ඈත්ව සිටින ඔබ පොතක් ලීවේ ඇයි?
අවුරුදු දහයෙන් විතර තමයි මම රඟපාන්න ආවේ. පුංචි කාලයේ මොනවාහරි කරන්න වුවමනාවක් මට තිබුණා. කුමන හෝ ප්‍රකාශනයක්. මගේ රංගන ජීවිතේ ඇතුළේ ඒ අවකාශය ඕනෑ තරම් ලැබුණා. අවුරුදු දහයේ ඉඳන් මම වේදිකාවට ඇවිල්ලා, ටෙලිනාට්‍යයට ඇවිල්ලා, සිනමාවට ඇවිල්ලා ඒ ලෝකයේ දිවි ගෙව්වා. අපූරු මිනිසුන් මුණගැහුණා. කුඩා දරුවෙක් විදියට නිදහසේ අදහස් ප්‍රකාශ කරන්න මට පසුබිම හැදුණා. දැවැන්ත මිනිසුන් හෙවණැල්ලක් වාගේ මා පසුපස හිටියා. මට ඉගැන්වුවා, මා නිවැරදි කළා.
පුංචි කාලයේ ඉඳන් රඟපෑවාට රංගන ශිල්පියෙක් විදිහට ඉදිමෙන්න නොදී මගේ ඉස්කෝලේ ගුරුවරු මාව පෝෂණය කළා. ළා හිරු දහසක්, යශෝරාවය, චරිත තුනක්, ගම්පෙරළිය, මඩොල්දූව, සංගිලි පාලම වගේ උසස් නිර්මාණවල හැම චරිතයක් ඇසුරේම විවිධ පැතිකඩ හඳුනාගනිමින් මට රඟපාන්න ලැබුණා. ඒ නිර්මාණවලදී මට හමුවුණ මිනිසුන් කතා කළ දේවල්වලින් මට විශාල දැනුමක් ලැබුණා. අවුරුදු දහයේ සිටම මට විශාල පිරිසකගේ ආදරය ලැබුණා.
ඒ පසුබිම එක්ක, අද වේදිකාවේ තියෙන අර්බුද මට දැනෙනවා, පේනවා. රූපවාහිනියේ තියෙන අර්බුද පේනවා. සිනමාවේත් එහෙමයි. ඒ නිර්මාණ වැටිලා තියෙන තැනට වැටෙන්න මට බෑ. මා මෙච්චර දුර ගේන්නට හේතු වූ, මේ සමාජය මා ගැන තිබූ විස්වාසයක් තියෙනවා. ඒ විස්වාසය මම රැකිය යුතුව තියෙනවා.
පසුකාලීනව අපට ගැළපෙන්නේ නැති ටෙලිනාට්‍ය රැලි එනකොට ඒ හුළඟේ දිශාව වෙනස් කරන්න මට බැරි බව වැටහුණා. එහෙත් මට මගේ රුවල වෙනස් කරනගන්න පුළුවන්කම තිබුණා. මම මගේ රුවල වෙනස් කරගත්තා. මගේ ප්‍රකාශනයේ මුහුණුවර වෙනස් කරගත්තා. ‘කන්කොටාගේ ප්‍රේමය’ එහි ප්‍රතිඵලයක්.
‘කන්කොටාගේ ප්‍රේමය’ට පෙරත් ඔබ ලීවාද?
මුලින්ම වෛද්‍ය ආනන්ද ගුණසේකරගේ චරිත කතාව ලිව්වා. ඒක සිංහලෙන් හා ඉංග්‍රීසියෙන් පළවෙලා තිබෙනවා. ඊට පස්සේ පරිවර්තන කෘති දෙකක් කළා. ඒ දෙකම ජපන් කෘති. ජී.එල්. තිලකරත්න එක්ක ඒ දෙක කළේ. ඉස්කෝලේ යන කාලේ ඉඳන් අවුරුදු තිහක වගේ කාලයක් ඇතුළත ලියපු දේවල් තමා කන්කොටාගේ ප්‍රේමය විදිහට ආවේ.
මම පළමුවන පංතියේ ඉඳන්ම රචනා ලීවා. තර්ස්ටන් විද්‍යාලයේදී මම තරගවලට සහභාගි වෙලා හොඳම කෙටිකතාකරුවා විදිහට දිනලා තිබුණා. කුසුම් දිසානායක මිස් මට මහගම සේකර වගේ අය ගැන කියලා දුන්නා. මම ‘චරිත තුනක්’ රඟපාන්න ගියාම කේ. ජයතිලක මහත්තයාගේ ගෙදර සේකර ගැවසුණ තැන් දැක්කා. ගම්පෙරළියේ රඟපාන්න යනකොට මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ එයාගේ ගමේ ජීවත් වුණේ කොහොමද, නිර්මාණ කළේ මොන පසුබිමකද කියලා මම දැක්කා. යශෝරාවය දර්ශන තලයේදී සේමවීර සේනානායක එක්ක අත්දැකීම් හුවමාරු කරගත්තා.
කන්කොටාගේ ප්‍රේමයේ සමහර කතා මම පාසල් නාට්‍යවලට ලියපු ඒවා. ඒ කාලේ තිබුණ දේශපාලන වාතාවරණය ඇතුළේ ඒවා පෙන්නුවා නම් මම නැති වෙන්නත් තිබුණා. මගේ වටේ ඉන්න අය කිව්වා ඒවා කළොත් මම ඉවරයි කියලා. ඒ නිසා මම ඒවා හංගලා තියාගත්තා. පස්සේ මම කෙටිකතා බවට පත්කළා. මගේ ප්‍රකාශනය මම කොහොම හරි කරන්න එපැයි.
ගැලීලියෝ, අයිසැක් නිවුටන් වගේ අයත්, ජේසුස්, බුදුන් වගේ දාර්ශනිකයනුත් ඒ නිර්වාණයන් සාක්ෂාත් කර ගන්නේ පරිසරය අසුරෙන් කියලා මම ඉස්කෝලේ යන කාලයේ අවබෝධ කරගත්තා. එළියට බැහැලා අවබෝධ කරගත්ත දේවල් නිර්මාණවලදී මට විශාල ප්‍රයෝජනයක් වුණා.
සාහිත්‍යකරුවෙක් කියන්නේ වෙනම අනන්‍යතාවක්?
මට වෙන අනන්‍යතාවක් තියෙනවා. ඒ නිසා තව තවත් අනන්‍යතා ගොඩනගාගැනීමේ වුවමනාවක් මට නෑ. මට කිසිසේත් සාහිත්‍යකරුවෙක් වෙන්න වුවමනාවක් නෑ. සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයට ආවාට පස්සේ තමයි තේරුණේ මේ ක්ෂේත්‍රයේ තිබෙන පිරිහීම. මොකද සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රය පවතින්නේත් මේ සමාජය ඇතුළෙමනේ. ඒකෙත් ඒකාධිකාරයක් තියෙනවා. කුලක හදාගත් පිරිස් ඉන්නවා. එදත් ඒක තිබුණ බව මම රංගනයේ අත්දැකීම් ඇසුරෙන් දන්නවා. පේරාදෙණි කුලකය ප්‍රමුඛ කරගත්ත අය සුගතපාල ද සිල්වා අමතක කළා. මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර ගුරු කොට සැලකුවා. ඒකෙන් වුණේ මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍රගෙන් එහාට ලංකාවේ සාහිත්‍යය ඉදිරියට ගියේ නැති එක. ලෝකයේ සාහිත්‍යය බොහෝ ඉදිරියට ගියා. අපි තාමත් ඉන්නේ එක් එක්කෙනාගේ ඕපාදූප හොයන මානසික මට්ටමක.
56දී මනමේ බලපු, සිංහබාහු බලපු අය අද වෙනකොට එතැනින් එහාට හිතන්න පුරදු වෙන්න එපැයි. සිංහබාහු එකේ පිය පුතු සම්බන්ධය සම් මස් නහර සිඳ ඇටමිදුළුවලට වැද වේදනා දෙනවා කීවාම අද සමාජයේ පියවරුන්ට ඒ සංවේදීකම නෑ කියලයි මම හිතන්නේ. ඒ සංවේදීකම නැති වීමට මේ කුලක කණ්ඩායම් හදාගත් කට්ටිය වගකියන්න ඕනෑ. ඒ අය තමයි කල්ලි හදාගෙන, යුග හදාගෙන, පරම්පරා හදාගෙන, උළෙල හදාගෙන, ඒවා බෙදාගෙන ඇමැතිවරු පස්සේ ගිහිල්ලා වැඩ කළේ. එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස අද වෙනකොට පොත් කියවන්නේ නැති සමාජයක් බිහි වෙලා.
මේ සමාජයේ එක් එක් විෂයන් අයිතිකරගෙන ඉන්න මිනිස්සු මේ සමාජයේ අවශ්‍යතා හරියට හොයලා බලලා ඒ ඒ විෂයන්හි වැඩකටයුතු කරගෙන යනවා කියලා මම හිතාගෙන හිටියා. පස්සේ බලනකොට එහෙම එකක් නෑ. ගුරුවරුන්ටත් අකුරු වරදින බව මම දැක්කා. සාහිත්‍යකරුවන් මුදලට විකිණෙන හැටි දැක්කා.
‘කන්කොටාගේ ප්‍රේමය’ කෙටිකතා එකතුව වෙනුවෙන් දොරට වැඩීමක් නැහැ නේද?
පොතක් මුද්‍රණය කරන්න සැලකිය යුතු වියදමක් යනවා. ඒ නිසා දුප්පත් ලේඛකයෝ පොත ප්‍රකාශකයෙක්ට දෙනවා. පොත අලෙවියෙන් ලබන ලාභය කර්තෘ කෙනෙක්ට ලැබෙන්නේ නෑ. කර්තෘ කොච්චර දැඟලුවත් ඒ අයට ලැබෙන්නේ 10% හෝ 15% ක් විතර. එතැන සූරාකෑමක් තියෙනවා කියලා මට හිතෙනවා. මේ වෙළෙඳපොළේ සාහිත්‍යකරුවාගේ වටිනාකම අල්පයි.
පොත් දොරට වැඩීම ප්‍රකාශකයන් කර්තෘගේ නෑදෑයන්ට හා හිතවතුන්ට පොත අලෙවි කරන්න යොදන උපක්‍රමයක් විදිහටයි මම දකින්නේ. නෑදෑ හිතවතුනුත් ලෑස්තිවෙලා ගිහිල්ලා පොතක් අරගෙන දේශන ටික අහගෙන ඉඳලා කේක් කෑල්ලක් කාලා, තේ එකක් බීලා ලේඛකයාගේ හිත සනසලා ගෙදර එනවා. ඒකෙන් ලේඛකයෙකුගේ නිර්මාණාත්මක ශ්‍රමයට ගැළපෙන ගෙවීමක් ලැබෙන්නේ නෑ. ඇගයීමක් ලැබෙන්නේ නෑ. ඊට පස්සේ පත්තර පත්තරයක සම්මුඛ සාකච්ඡා එකක්, දෙකක් ලැබෙනවා. එතැනින් එහාට ඒ පොත ගැන කතාබහ ඉවර වෙනවා. ඇත්තටම දොරට වැඩීමක් කියන්නේ සමාජයට පොතක් ආවාම ඒ පොත ගැන නිරන්තර සාකච්ඡාවක් සමාජය තුළ ඇතිවෙන්න ඕනෑ. එය රසවින්දනය උදෙසා වෙන්න ඕනෑ. ප්‍රචාරක උපක්‍රම නොවෙන්න ඕනෑ. සාහිත්‍යයේ නැගීම සඳහාම ඒ සකච්ඡාව වෙන්න ඕනෑ. උත්සවේ තියලා, පොටෝ ටික ගහලා, ෆේස් බුක් දැම්මාට පස්සේ, පොත ගැන කතාව ඉවරවෙලා වැඩක් නෑ. සාහිත්‍යකරුවෝ විදිහට අපි බංකොළොත් වෙලා ඉන්නේ. බංකොළොත් අපි අපි ම එකතු වෙලා බංකොළොත් දොරට වැඩුමක් නොකළ යුතුයි කියලා මම හිතුවා. ඒ නිසා පොත ලියලා, මම ප්‍රකාශකයා වෙලා, මුණගැහෙන අයට මම පොත දුන්නා. පොත දීලා, ඒ අයගෙන් තේ එකක් බීලා, ඒ අය එක්ක සාකච්ඡා කරලා මම එනවා.
දොරට වැඩීමකදී නිර්මාණය ගැන අදහස් ටිකක් හුවමාරු වෙනවා නේද?
මම ලියන්නේ ඉදිරි සමාජයකට. සමහර විට තව පරම්පරා දෙකකින් විතර පස්සේ අයට. කවදා හරි දවසක, කවුරු හරි සොයාගෙන යනකොට හම්බ වෙන දෙයක් විදිට මම මගේ පොත ස්ථානගත කරන්න කැමතියි. ඒ අය මාව හොයා ගනීවි කියලා මම හිතනවා. අද සමාජයේ මේ ගැන සාකච්ඡාවක් මම බලාපොරොත්තු වෙන්නේ නෑ. දැන් ඉන්න පිරිස අතර ඇත්තටම සාහිත්‍ය ළැදි කෙනෙක් කියවලා පුද්ගලිකව අදහසක් කිව්වත් ඒක මම සතුටින් බාර ගන්නවා. ඒ පිරිස හරිම අල්ප බවයි මගේ විස්වාසය.
පාරිභෝජනවාදයේ කෙළවරට ගිහින් ඉවර වුණාම අයේ මිනිසුන්ට සැබෑව වෙතට එන්න සිදු වෙනවා. එදාට සාහිත්‍යයට හොඳ කාලයක් එනවා. අපට කරන්න පුළුවන් අපේ වැඬේ කරලා තියලා යන එක විතරයි. මම කරපු වැඬේ සාහිත්‍යමය දායකත්වය, සමාජ දායකත්වය යම් දවසක මේ සමාජයට තියේවි. එදාට සාහිත්‍යයේ, සමාජයේ ප්‍රගමනයට මගේ දායකත්වයත් හේතුවක් වෙයි.
කවදා හෝ ලෝකය සුන්දර වන දවසක මේ කවි මීට වඩා ආදරයෙන් වැලඳගනීවි කියලා සේකර ලීවා. අම්මාගේ මිනීවල උඩ පිපුණ පොඩි මලක් දැකලා මට අම්මාගේ ආදරේ දැනුණා කියලා ප්‍රබුද්ධ කියනවා. බුදු වෙන්න ඕනෑ තනියම නෙමෙයි, බස් රියක දුම්රියක තද වෙලා යන අපි එකට බුදු වෙන්න ඕනෑ කියලා ඔහු කියනවා. සේකර මේවා කියලා අවුරුදු පනහක් විතර ගිහින් තියෙනවා.
මේ සමාජය ව්‍යාජ සමාජයක්. දේශපාලනඥයා, නළු නිළියෝ, හාමුදුරුවෝ සියලු දෙනා ව්‍යාජයි. අද ළමයෙක්ටවත් පුතේ මේ වගේ වෙන්න කියලා පෙන්නන්න අකම්පිත චරිතයක් හොයා ගන්න නෑ. වෙව්ලන මිනිස්සු ඉන්නේ. එහෙම වෙන්නේ ඇත්ත නැති නිසා. සාහිත්‍යකරුවන්ටත් ඒකෙන් ගැලවෙන්න බැරි වෙලා. මම ව්‍යාජ සමාජයක් ඇතුළේ ව්‍යාජ නැති වැඩක් කරලා තියෙනවා. ඒක තමයි ‘කන්කොටාගේ ප්‍රේමය’.■
