ඔබේ පළමු නවකතාවේදී ‘තිත්ත කහට’ නවකතාවටත් පාදක කරගන්නේ ආන්තික මිනිස් ජීවිත….
මම කුඩා කාලේ ඉඳන්ම හැදුණේ වැඩුණේ බදුල්ලේ. අපේ ගෙවල්වලට එහා ඉඩම්වල පවා වතු කම්කරුවන් වැඩකරන ආකාරය මම දැකලා තියෙනවා. අව්ව වැස්ස නොබලා, ඉතාම අඩු පහසුකම් යටතේ ඔවුන් වැඩ කරන ආකාරය අපි බලාගෙන හිටියා. ගොයිතැන්බත් කරපු සිංහල මිනිසුන්ට වඩා ඔවුන්ගේ ජීවිතය දුෂ්කර වී තිබෙන බව අපි දැක්කා. ඇයි එහෙම වෙලා තියෙන්නේ කියන ප්රශ්නය කුඩා කාලේ හිටන් අපට තිබුණා. අපි වයසින් මුහුකුරා යනකොට තමයි තේරෙන්න ගත්තේ මේකේ විශාල දේශපාලන සම්බන්ධයක් තිබෙන බව. අඩ සියවසකට ආසන්න කාලයක් තුළදී වුවත් ඉතාම සුළු වශයෙන් තමයි ඔවුන්ගේ ජීවිතය ඉහළට ඇවිත් තිබෙන්නේ. පසුකාලීනව අපි වමේ ව්යාපාරයට සම්බන්ධ වුණාම ඒ වමේ දෘෂ්ටියෙන් අපි ලංකාවේ වතු කම්කරුවන්ගේ ප්රශ්නය දිහා බලන්නට පුරුදු වුණා. මේ පොත ලියන්න උත්තේජනය එන්න ඇත්තේ ඒ කාරණා වෙන්න ඇති.
ලංකාවේ වතු කම්කරුවන් ලෙස සේවය ලබා ගැනීම සඳහා ඉන්දීය දෙමළ ජනතාව මෙරටට රැගෙන ඒම සහ 1930 ගණන් දක්වා ඔවුන්ගේ ජීවිතය විකාශනය වූ ආකාරය පිළිබිඹු කිරීමට තමයි මම ‘තිත්ත කහට’ හරහා උත්සාහ කළේ. වතු කම්කරුවන්ගේ ජීවිතය සම්බන්ධයෙන් නවකතාවක් සිංහලෙන් ලියවිලා තිබුණේම නෑ. මේ පොත කියවපු මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති කිව්වේ ලංකාවේ වතු කම්කරුවන් සම්බන්ධයෙන් ලියැවුණු පළමු නවකතාව හැටියට මේ නවකතාව සලකන්න පුළුවන් කියලා.
‘තිත්ත කහට’ට පදනම් වෙන්නේ ඓතිහාසික කාරණා. ඒ වෙනුවෙන් ඔබ කළ පර්යේෂණය කෙබඳු ද?
මම ආචාර්ය කුමාරි ජයවර්ධනගේ පොත්පත් ටික කියෙව්වා. ලංකාවේ කම්කරු ව්යාපාරය ගැන පළකළ ඇගේ පොත්වල යම් පමණකට ලංකාවේ වතු කම්කරුවෝ ගැන ලියැවී තිබුණා. වතු කම්කරුවන්ගේ ඉතිහාසය පිළිබඳ කරුණුකාරණා අඩංගු ලේඛන බොහෝමයක් පරිශීලනය කළා. නාවලපිටියේ ස්වේච්ඡා සංවිධානයක් මගින් වතු කම්කරුවන්ගේ ඉතිහාසය පිළිබඳ කෞතුකාගාරයක් පවත්වාගෙන යනවා. ඉන්දීය දෙමළ ජනයා මෙරටට එන විට ගෙනා බඩු බාහිරාදිය හා ඔවුන්ගේ පැමිණීම හා සම්බන්ධ ලිපිලේඛන හා ඡායාරූප එහි සංරක්ෂණය කර තිබෙනවා. ඒවා පිළිබඳව හැකි පමණ හැදෑරීමක් කළා. යම් තොරතුරු තහවුරු කරගැනීම සඳහා අන්තර්ජාලයේ තොරතුරු උපයෝගී කර ගත්තා. මෙසේ සපයා ගත් ඓතිහාසික කරුණු තමයි ‘තිත්ත කහට’ ලිවීම සඳහා පාදක කරගත්තේ.
නවකතාව වැනි සාහිත්ය මාර්ගයක් මේ සඳහා තෝරාගත්තේ ඇයි?
ශාස්ත්රීය ලියැවිල්ලක් කියවන්නේ ඉතාම සුළු පිරිසක්. විශ්වවිද්යාල ප්රජාව හෝ දැනුම එක්ක ගනුදෙනු කරන අතිශය සුළුතරයක් තමයි එබඳු ලියැවිල්ලක් කියවන්නේ. නවකතාව වැඩි පිරිසක් කියවා රස විඳිනවා. සිංහල සමාජයේ බහුතරයක් දෙනා වතු කම්කරුවන්ගේ ඉතිහාස කතාව දැනගත යුතු බව මම හිතුවා. දැනටමත් දෙමළ පරිවර්තකයන් තුන් දෙනෙක් තිත්ත කහට දෙමළ බසට පරිවර්තනය කරන්න ඉල්ලලා තියෙනවා.
සිංහල ජනයාට මෙන්ම වතුකරය ආශ්රිත දෙමළ ජනයාටත් වතු කම්කරු ජනයාගේ ඉතිහාසය පිළිබඳව ඇත්තේ අඩු අවබෝධයක් නේද?
අවුරුදු විසිපහෙන් ඉහළ වයසේ පසුවන වත්මන් වතුකර දෙමළ පරම්පරාව දන්නේ ඒ අයගේ පැරැන්නන් ඉන්දියාවේ සිට නැව්වලින් මෙරටට ගෙනා බව හා වතුවල වැඩට යොදාගත් කතාව පමණයි. ඒ එන ගමනේදී ඔවුන් මුහුණ දුන් දුෂ්කරතා, මරණීය අත්දැකීම්, අතිශය ඛේදනීය පීඩා පිළිබඳව අවබෝධයක් නෑ. ගමන අතරතුර වසූරිය හා කොළරාව හේතුවෙන් දහස් ගණන් මියගිය බව ඔවුන් දන්නේ නෑ.
දැන් තිබෙන වෘත්තීය සමිති හා ඔවුන් නියෝජනය කරන දේශපාලන නායකයන් වතුකරයේ දෙමළ ජනයාගේ ප්රශ්න විසඳන්න අවංක උත්සාහයක් ගන්නේ නෑ. ඒ ප්රශ්න විසඳුවොත් වෘත්තීය සමිති නායකයන්ටත්, දේශපාලන නායකයන්ටත් පැවැත්මක් නැති වෙන බව ඔවුන් හොඳටම දන්නවා. වතු කම්කරුවන්ගේ දෛනික ප්රශ්නවලට කෙටිකාලීන විසඳුම් යෝජනා කරමින් මේ තත්ත්වය පවත්වාගෙන යාමට තමයි ඔවුන් උත්සාහ කරන්නේ. ඒ නිසා තමන් විසින්ම සංවිධානය වෙමින් කරන දේශපාලන අරගලයකින් පමණයි වතු කම්කරුවන්ගේ ප්රශ්න විසඳාගත හැක්කේ කියන යෝජනාව මම ‘තිත්ත කහට’ කතාවෙන් කියන්න උත්සාහ කරනවා.
ඓතිහාසික කතාවක් ලියනකොට, සැබෑ ඓතිහාසික චරිත නවකතාවට ගේන්න සිද්ධවෙනවා නේද?
මේ පොතේ එන මීනාච්චි, ගෝපාල් හා ගනේෂ් කියන චරිත හා වතු කම්කරුවන් වෙනුවෙන් පෙනීහිටපු ඉංගීසි ජාතික වතු පාලකයෙක් වන බ්රෙස්ගර්ඩල් සැබෑ චරිත. ඉන්දියාවෙන් ආව නඬේස් අයියර් කියන පුවත්පත් කලාවේදියා තමයි මුලින්ම ලංකාවේ වතු කම්කරුවන් සංවිධානගත කළේ. එයාගේ යටතේ මේ අය සංවිධානය වෙලා බ්රෙස්ගර්ඩල්ගේ කාර්යාලයට ගියා ඉදිරි කටයුතු ගැන තීරණය කරන්න. එතැන් සිට ඔවුන් ලංකාවේ වමේ ව්යාපාරය හා එක්ව මේ අරගලය ඉදිරියට ගෙනියන්නට සංවිධානය වෙන්න ගත්තා. එතැනින් තමයි මම පොත ඉවර කරන්නේ.
ලංකාවේ ඉතිහාසයේ සටන්කාමී කම්කරු කාන්තා චරිත ගැන සඳහන් වෙනවා. ආරි, තලවාකැලේ ඇඞ්ලින් නෝනා, ගනේෂන් වගේ අය කැපී පෙනෙනවා. ඇන්.ඇම්., කමලා දේවී බට්ටෝපාද්ය වගේ චරිත මම මේ කතාවට ගෙනාවා. ඒ වකවානුවේ හිටපු පොලිස්පති, ආණ්ඩුකාර වගේ සැබෑ චරිතත් මේ කතාවේ ඉන්නවා. කාල වකවානු හා දින ඓතිහාසික ඒවා. පරණ සටන්කාමීත්වයේ ස්වභාවය ගැනත් යම් අවබෝධයක් වත්මන් පාඨකයාට ඉදිරිපත් කරන්න ‘තිත්ත කහට’ පොතෙන් මම උත්සාහයක් ගත්තා.
වතු කම්කරුවන්ගේ දේශපාලනයේ ඉතිහාසය ඔබ බෙදාගත්තේ කොහොමද?
ලංකාවේ මේ දක්වා වතු කම්කරු ඉතිහාසය කොටස් තුනකට බෙදන්න පුළුවන්. දළ වශයෙන් 1830 ඉඳලා තමයි වතු කම්කරුවෝ මෙරටට ගේන්න පටන් ගත්තේ. 1865 වෙනකොට ලක්ෂයකට වැඩි ප්රමාණයක් ගෙනත් ඉවරයි. 1865 වතු කම්කරුවන්ව පාලනය කරන්න නීති පද්ධතියක් හඳුන්වා දෙනවා. ඒ දක්වා ඔවුන්ව පාලනය කරන්න නීිති පද්ධතියක් තිබුණේ නෑ. 1865 ගෙනා ඒ නීති පද්ධතිය අතිඅමානුෂික නීති පද්ධතියක්. උදාහරණයක් හැටියට ඒ නීතියේ තියෙනවා කන්කානි හා වතු මහත්තුරුන්ට ආඩම්බරකම් පෙන්වීම දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදක් කියලා. කම්කරු කාන්තාවක් එක්ක නිදාගන්න හිතිලා කන්කානි කතාකරනකොට කම්කරු කාන්තාව ආවේ නැත්නම් ඊළඟ දවසේ පැමිණිල්ලක් දානවා “ඒකි මට ආඩම්බරකම් පෙන්නුවා කියලා.” ඒ වරදට සතියක් හිරේ දැම්මා. නැත්නම් දඩයක් ගැහුවා.
1870, 75 වෙනකොට මේ නීතිවලට විරුද්ධව මිනිස්සු පුද්ගලිකව ප්රතිචාර දක්වන්න පටන් ගත්තා. 1890 වන විට මෙ තත්ත්වය වර්ධනය වුණා. වතු කන්කානිලාට ගහනවා, මරනවා, ගල් ගහනවා, වතුවලින් පැනලා ආපහු ඉන්දියාවට ගියා. 1925 දි නඬේෂ් අයියර් ලංකාවට ආවා. බ්රෙස්ගර්ඩල් ලංකාවට ආවා. සමසමාජ පක්ෂය වතු කම්කරුවන්ගේ ප්රශ්නය ගැන රාජ්ය මන්ත්රණ සභාවේ කතාකළා.
තොණ්ඩමන් ආවේ ඊට පස්සේද?
1958දී සෞම්යමූර්ති තොන්ඩමන් ලංකාවට ආවා. තොන්ඩමන් ලංකාවට ආවේ විශාල මුදලක් හා වර්ගවාදී අදහසකුත් අරගෙන. මුලින්ම තොන්ඩමාන් සමසමාජ පක්ෂයෙන් කඩලා අරගෙන දෙමළ නායකත්වයක් යටතට වතු කම්කරුවන් ගන්නවා. 1958 ආරම්භ වූ තොන්ඩමන් යුගය අද දක්වාම වතුකරයේ තියෙනවා. පහුගිය මැතිවරණය වෙනකොට තොන්ඩමන්ගේ පිරිසෙන් එක්කෙනයි පාර්ලිමේන්තු ගියේ. අනෙක් මන්ත්රීවරයා ජාතික ලැයිස්තුවෙන්. ඒ නිසා දැන් ඔහුගේ බලය දිය වෙමින් අලුත් බලවේගයක් නිර්මාණය වෙමින් තියෙනවා. දිගම්බරම් හා කුඩා සංවිධාන වතුකරය තුළ බලය තහවුරු කරගනිමින් ඉන්නවා. රුපියල් 1000 අරගලයට දායකත්වය දුන්නේ වතුවල සිට කොළඹ වැඩට ගිහිල්ලා ඉන්න වතු කම්කරුවන්ගේ දූ දරුවෝ. ඒක අලුත් ප්රවණතාවක්.
ඓතිහාසික නිරවද්යතාව එහෙම වෙනකොට මෙහි සාහිත්යමය පැත්ත ගැන ඔබ හිතුවේ කොහෝමද?
මම හොඳම සාහිත්යවේදියෙක් කියලා මම හිතන්නේ නෑ. මම ලියපු නවකතා දෙකම යථාර්ථවාදී රීතියට බරයි. මගේ දැනුමේ ප්රමාණයට අනුව සාහිත්යමය පැත්තෙන් යම් උපක්රම යොදාගෙන තියෙනවා. උදාහරණයක් ලෙස ඒ වකවානුවට ගැළපෙන ලෙස හිතලා ලියුම් හුවමාරුව වගේ උපක්රම මම මෙහිදී පාවිච්චි කළා. නූතනම සාහිත්ය ශිල්පීය ක්රම මේ කෘතියේදී මම යොදාගත්තේ නෑ. ඒ ගැන මට ඒ හැටි වැටහීමකුත් නෑ. සාහිත්ය කෘතියක් ලෙස හිතලා උපරිමයෙන් මෙය නිර්මාණය කරන්න උත්සාහ කළා. මම මේ සම්බන්ධ කරුණු හොයාගෙන යනකොට මේ ගැන සම්පූර්ණ කරුණු අඩංගු පොතක් ලියනවා නම් ඒක අතිවිශාල පොතක් වෙයි කියා හිතුණා. ඒ නිසා මම මේ කතාවේ බොහෝම තීරණාත්මක කොටසක් මගේ නවකතාව සඳහා තෝරාගත්තා. වතු කම්කරු සටන්වල ආරම්භක අවධියේදී මම මේ පොත ඉවර කළා. එහෙම සැලකුවොත් මේ නවකතාව තවත් නවකතාවකට පෙරවදනක් කියලා හඳුන්වන්නත් මම කැමතියි. ඉදිරියේදී සිංහල හෝ දමිළ ලේඛකයෙක් ඉතිරි ටික කරනු ඇති කියලා මට හිතෙනවා.■
