යටත්විජිත ආණ්ඩුව විසින් 1864 දී පිහිටුවනු ලැබූ රෙජිස්ට්රාර් ජෙනරාල් දෙපාර්තමේන්තුව වැඩි ප්රසිද්ධියක් නොමැතිව පැවතිණි. අසාමාන්ය ලෙස එයට පසුගිය දිනවල තරමක මතභේදාත්මක තත්ත්වයකට මුහුණදීමට සිදුවිය. උප්පැන්න සහතිකයේ ආකෘතියේ සිදුකරන වෙනස්කම් ප්රකාශයට පත් කළ එය දින ගණනක් ඇතුළත එය වෙනස් කරන බව ප්රකාශ කළේ සහතිකයෙන් ජන වර්ගය සහ ආගම ඉවත් කිරීමට කොළඹ දිස්ත්රික් අපේක්ෂක විමල් වීරවංශ මහතා දැඩි ලෙස විරුද්ධ වීම නිසා ය. පාලක පක්ෂයේ ප්රබල ආධාරකාරියක වන ජෙහාන් හමීඞ් මහත්මියද ආගම ඉවත්කිරීමට ඇගේ විරුද්ධත්වය ප්රකාශ කළා ය.
බලාපොරොත්තු නොවූ පාර්ශ්වයකින් ද වෙනස්කම්වලට පහර එල්ල විය. එනම් වාර්ගික යුක්තිය සඳහා වූ ක්රියාකාරීන්ගෙනි. එක් අයකු ට්වීටර් පණිවිඩයකින් කීවේ “ඔබ අයිති වන්නේ සංඛ්යාත්මකව කුඩා වාර්ගික කණ්ඩායමකට නම් ඔබගේ අනන්යතාව රජය මගින් නිල වශයෙන් පිළිගැනීමට ඇත්තේ ඉතා අඩු ඉඩකඩක් වන අතර නිලධාරිවාදී වුවමනාවට අනුව ප්රධාන කණ්ඩායම්වලින් එකකට උරාගනු ඇත. මා සිතන්නේ මෙය ඕනෑම අර්ථවත් ඇතුළත්කර ගැනීමේ උත්සාහයකට වඩා ඉතාම ආධිපත්යධාරී /ස්වීකරණයක් බවයි.”
නොදැනුවත්බවේ ප්රතිමූර්තිය
2006 අංක 6 දරන ඉලෙක්ට්රොනික ගනුදෙනු පනතේ 2014 අංක 1 දරන රෙගුලාසියට සංශෝධනයක් ලෙස ඉදිරිපත් වූ නව ආකෘතිය විමල් වීරවංශ මහතා ද මන්ත්රීවරයකු වූ අටවැනි පාර්ලිමේන්තුවෙන් අනුමත කොට 2019 මාර්තු 14 දා ගැසට් අංක 2114/27 ලෙස ප්රකාශයට පත්කරනු ලැබී ය.
උප්පැන්න සහතිකයේ ආකෘතිය වැනි වැදගත් කරුණක් ගැන ඔහු තම කෝපය එල්ල කරන රෙජිස්ට්රාර් ජෙනරාල්වරයා තම තනි අභිමතය අනුව තීරණ නොගන්නා බව 2000 වසරේ සිට පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින වීරවංශ මහතා නොදනී නම් ඔහු පසුගිය 20 වසරේ මොනවා කළාදැයි සැක පහළවේ. අඩ සියවසක තරම් කාලයක් පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි අගමැතිතුමා ද මෙය දැන සිටිය යුතු ය. වාර්තා වන්නේ, ජනවර්ගය තිබිය යුතු බව ඔහු දුරකථනය මගින් නිලධාරීන්ට දැනුම් දුන් බව යි. ඔහු නියෝග කළ යුතුව තිබුණේ පවතින රෙගුලාසියට සංශෝධනයක් කෙටුම්පත් කරන ලෙස යි.
කෙසේ වෙතත්, සිවිල් සමාජ ක්රියාකාරීන්ගෙන් සහ සිද්ධිය ගැන තම මතය ප්රබල ලෙස ප්රකාශ කළ හමීඞ් මහත්මියගෙන් වඩා හොඳ ප්රතිචාරයක් අපට බලාපොරොත්තු විය හැකි විය යුතු ය. සරල කරුණු සොයා බැලීමක් කළේ නම් ඉතා හොඳ ය. බොහෝ දෙනා සතුව උප්පැන්න සහතිකයක් (හෝ දෙකක්) ඇත.
ඔහු සතුව ඇති උප්පැන්න සහතික පරීක්ෂා කළේ නම් වීරවංශ මහතාට දැනගන්නට ලැබෙනු ඇත්තේ ආගම යන්න කිසිවිටක ඇතුළත් නොවූ (අලුත උපන් දරුවකුට ආගමක් තිබේ ද?) බව සහ සඳහන් වී ඇත්තේ දරුවාගේ ජනවර්ගය නොව මවුපියන්ගේ ජනවර්ගය පමණක් බව යි. තමන්ගේ ස්මාර්ට් දූරකථනයෙන් ආණ්ඩුවේ ගැසට් පත්රය පරීක්ෂා කළේ නම් ඔහුට දැනගන්නට ලැබෙනු ඇත්තේ අලුත් ආකෘතිය තුළ පියාගේ හා මවගේ ජාතිකත්වය සඳහා අලුත් ක්ෂේත්ර ඇතුළත් කොට ඇති අතර ඔවුන්ගේ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම පෙන්නුම් කිරීමට ද ඉඩ දී ඇති බව යි.
පිළුණු වික්ටෝරියානු සදාචාරයෙන් ඔබ්බට
ඉතා ම වැදගත් සහ ප්රගතිශීලී වෙනස්කම් ගණනාවක් ද ඔහුට දැකගන්නට ලැබෙනු ඇත. පැරණි ආකෘතියේ පියාගේ වෘත්තිය හෝ නිලය විමසා තිබුණ ද මව සම්බන්ධයෙන් එවැන්නක් නැත. එය දැන් ඉවත් කොට ඇත. ‘මවුපියන් විවාහක ද?’ විමසූ ක්ෂේත්රය ද නැත.
මේවා අපගේ හිටපු යටත් විජිත පාලකයන් විසින් උප්පැන්න සහතිකයට ඇතුළත් කොට තිබු පසුගාමී අංග බවට සාධාරණ ජනයා එකඟ වනු ඇත. පියාට නිලයක් හෝ වෘත්තියක් ඇති බව සහ මවට එවැන්නක් නැති බව කෙනෙකු උපකල්පනය කරන්නේ ඇයි?
නිල ලේඛනයක් මගින් අහිංසක දරුවකු අවජාතකයකු (අවිවාහක මව්පියන්ගේ දරුවකු හඳුන්වන තාක්ෂණික යෙදුම) ලෙස අපකීර්තියට ලක් කළ හැක්කේ කෙසේ ද? බි්රතාන්යයන් විසින් කලකට පෙර අතහැර දමන ලද වික්ටෝරියානු සදාචාරය පිළිගන්නා අයකු වුව ද ඔහුගේ/ඇගේ මවුපියන්ගේ ක්රියාවකට දරුවකු වග කිව යුතු නැති බව පිළිගනු ඇත. මෙම ප්රතිසංස්කරණය පිළිබඳව වැඩි ගෞරවය හිමිවිය යුත්තේ වෛද්ය තුසිතා විජේමාන්න මහත්මියගේ නායකත්වයෙන් යුතු වූ ස්ත්රීන් හා ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තු ආංශික අධීක්ෂණ කමිටුවට යි.
ඇතැම් විවේචකයන්ගේ අදහස වන්නේ ප්රසිද්ධ සහතිකයේ ක්ෂේත්ර අඩු වූ විට එහි ප්රතිඵලය ලෙස වැදගත් දත්ත සහ සාක්ෂි රැස්කිරීම නතරවන බවයි. එනම්, පිතෘත්වය පිළිබඳ සාක්ෂි නැතිවීම හෝ ජනගහනයේ ජනවාර්ගික සංයුතිය දැනගැනීමට තවදුරටත් නොහැකි වන බව යි.
පළමු කාරණය දත්ත රැස්කිරීම සහ තොරතුරු ඉදිරිපත්කිරීම කලවම් කර ගැනීම නිසා ඇති වු අවුලකි. උපතක් ලියාපදිංචි කරන විට ලබාගන්නා තොරතුරු සියල්ල සහතිකයට ඇතුළත් කිරීමට හේතුවක් නැත. බොහෝ රටවල කෙටි ආකෘතියකින් යුතු සහතිකවල මව්පියන්ගේ නම් පවා ඇතුළත් වන්නේ නැත. එසේ වුව ද රැස් කළ දත්ත සියල්ල දෙපාර්තමේන්තුව සතුව පවතින අතර නීතිමය හෝ පරිපාලනමය ක්රියාවලියක් මගින් ලබාගත හැකි වෙයි. කෙසේ වෙතත්, සිදු කළ යුත්තේ එයයි. එයට හේතුව නම් ප්රසිද්ධ පුද්ගලයන්ට එරෙහිව විභාග වන අධිකරණ නඩු මගින් පෙන්නුම් කරන පරිදි උප්පැන්න සහතිකවලින් සැලකිය යුතු ප්රතිශතයක් ව්යාජ ඒවා වෙයි.
දෙවන කාරණයට හේතුව වැරදි වැටහීමයි. ජනවාර්ගික සංයුතිය මනින්නේ එක් එක් උප්පැන්න සහතිකය බලමින්, ජනවර්ගය ගැන ස්වයං හඳුනාගැනීම් අමාරුවෙන් එකතුකිරීමෙන් නොව ජනලේඛන සහ සංඛ්යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව මගිනි. එමෙන් ම, ඉහත සඳහන් කළ පරිදි, පැරණි ආකෘති පත්රයේ ලියාපදිංචිවන්නාගේ ජනවර්ගය සැබවින් ම සඳහන් වන්නේ නැත.
එමෙන් ම ට්විටර් මගින් කෙනෙකු අදහස් දක්වා තිබූ ආකාරයට ජනවර්ගය තබාගැනීමට කතාකරන උදවිය කිව යුතු කාරණයක් නම් කුලය ද වාර්තා කළ යුතු බවට තර්ක නොකරන්නේ ඇයි ද යන්නයි. සහතිකයේ කුලය සඳහා ක්ෂේත්රයක් නොවීම නිසා නිලධාරිවාදී වුවමනාව අනුව සංඛ්යාත්මක ව කුඩා කණ්ඩායම් ප්රධාන කණ්ඩායම් තුළට උරා ගැනීමක් සිදු විය නොහැකි ද?
ඊ ආණ්ඩුකරණයේ පාදක අංගයක්
විස්තරාත්මක සහ නිවැරදි ජනගහන ලියාපදිංචියක් ඊ ආණ්ඩුකරණයේ අත්යවශ්ය පාදක අංගයකි. ඉලෙක්ට්රොනික ගනුදෙනු පනත යටතේ අදාළ රෙගුලාසි ප්රකාශයට පත්කරන ලද්දේ එම හේතුව නිසා ය. 2019 හඳුන්වා දුන් ප්රධාන ප්රතිසංස්කරණයක් නම් 2019 සිට නිකුත් කරන උප්පැන්න සහතිකවල ජාතික හඳුනාගැනීමේ අංකයක් ඇතුළත් කිරීමට ඉඩකඩ සැලසීමයි. එමගින් කලක් යන විට ශිෂ්ය අංක, උප්පැන්න සහතික අංක වැනි අංක ගණනාවක් තිබීම අවසන් කළ හැකි වෙයි. සහතික ව්යාජ ලෙස සැකසීමට වඩා අපහසු වන ලෙස සහ ලිපි ලේඛන දුරස්ථව සත්යාපනය කර ගැනීමටත් හැකි වන ලෙස නව ආකෘතිය තුළ ආරක්ෂක පියවර ඇතුළත් කොට ඇත.
අවධානයෙන් සිටින පාඨකයාට මේ වන විට යම් අමුත්තක් තේරෙන්නට ඇත. වීරවංශ මහතා සහ පිරිස 2020 ජුලි මාසයේ විරෝධතා දක්වන්නේ එවකට ඩිජිටල් යටිතල පහසුකම් සහ තොරතුරු තාක්ෂණ ඇමති අජිත් පී පෙරේරා මහතාගේ අත්සනින් යුතුව 2019 මාර්තු මාසයේ ප්රකාශයට පත් කළ රෙගුලාසියකටය. ඔවුන්ගේ විරෝධය පාන්නේ මාස 16ක් කල් ඉකුත් වීමෙන් පසුවය.
මෙම දේශපාලන කුණාටුව ඇතිවීමට හේතු වුයේ එක ම පාලම දෙවරක් විවෘත කිරීමට සමාන යමක් කිරීමට කවරකු හෝ උත්සාහ කිරීම නිසා බව පෙනෙන්නට තිබේ. කලින් පැවති එක්සත් ජාතික පෙරමුණු රජය ආරම්භ කළ දෙයක ගෞරවය ශ්රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණට ලබාදීමට කළ මෙම උත්සාහයේ ප්රතිඵලය ලෙස අනවශ්ය අවලාද මතුවීම ගැන කනගාටු විය යුතු ය. මෙබඳු මෝඩ වැඩ නිසා කලින් පාර්ලිමේන්තුව කළ හොඳ දේ ආපසු හරවන්නට නවවන පාර්ලිමේන්තුව ක්රියා නොකරනු ඇතැයි අපි බලාපොරොත්තු වෙමු. ■