මහමැතිවරණයට සතියයි.. කළ යුත්තේ කුමක්ද?

මහජනයා අසරණයි

ආචාර්ය ධම්ම දිසානායක

ලංකාවේ ඉතිහාසය ප්‍රවේශයකින් සලකන විට, දේශපාලනඥයන් පිළිබඳ මේ තරම් විශ්වාසය කඩ වූ කාලපරිච්ඡේදයක් නැති බව මට පේනවා. ජනතාවගේ විශ්වාසය බිඳවැටීම කාලයක් තිස්සේ සිද්ධවුණා. ඒක දැන් කූටප්‍රාප්තියට ඇවිත්. මෙහෙම මොහොතක තමයි මහමැතිවරණය තියෙන්නේ.

දේශපාලන ව්‍යාපාර එක්තරා ආකාරයකට අවතක්සේරුවට ලක්වෙලා. පුද්ගල අරමුණු සහිත බල ව්‍යාපෘති ඉදිරියට ආ කාලයකට ලංකාව ඓතිහාසිකව ඇවිත්. දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති මත පදනම් වූ පක්ෂ නෑ. කිසියම් අඩුපාඩු සහිතව වුණත්, දේශපාලන ව්‍යාපාර දෙකක් විතරයි තියෙන්නේ. එකක් ජවිපෙ. අනෙක පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය. අනෙක් සියලු කණ්ඩායම් දේශපාලනය හැර සියලු දේ කරනවා. ලංකාවේ ප්‍රධාන ධාරාවේ සන්නාමගත කිසිදු පක්ෂයක් දේශපාලන ව්‍යාපාර ගණයට වැටෙන්නේ නෑ. මැතිවරණ කොමිසමේ පක්ෂ විදියට ලියාපදිංචි වුණාට, සලකුණු තිබුණාට ඒවා දේශපාලන පක්ෂ නෙවෙයි.

එහෙම තැනකදී මහජනයා අසරණයි. ඒකට හේතුවක් තියෙනවා. ලංකාවේ බහුතර ජනතාව පුද්ගලික ජීවිතයේදී ඉතාමත් කපටියි. ලාභ ප්‍රයෝජන ගැනීමට රවටන්න ඕනෑ කාවද වගේ කාරණා ගැන කපටියි. එහෙත් සමාජීය හා දේශපාලන ජීවිතයේදී අපි අඥානයි සහ අශිෂ්ටයි. ඒකට හේතුව ඔවුන්ට දේශපාලන දැක්මක් නැතිවීම. සමාජ දැක්මක් නැතිවීම. ජාතික දැක්මක් නැතිවීම. රාජ්‍යයේ අනාගතය ගැන අදහසක් නොතිබීම.

අපේ රටේ නියෝජන සිද්ධාන්තය මුළුමනින්ම අභාවයට ගිහින්. පාර්ලිමේන්තුවට පත්වන දේශපාලන බල කණ්ඩායම්වල කිසිම කෙනෙක් ජනතාව නියෝජනය කරන්නේ නැහැ. ඔවුන් නියෝජනය කරන්නේ තමන් සහ තමන්ගේ පවුලේ අය පමණයි.

දැන් මිනිසුන්ට සිද්ධවෙනවා එක්කෝ සමාජ, දේශපාලන ව්‍යාපාර අලුතින් හදන්න. නැත්නම් දැනට පුද්ගල බල ව්‍යාපෘති විදියට පවතින ව්‍යාපාරවලට සමාජ දේශපාලන ව්‍යාපාර බවට පත්වෙන්නැයි බලකරන්න වෙනවා. නැතිනම් සමාජ දේශපාලන ව්‍යාපාර විදියට යම් තරමින් හෝ හඳුනාගත් අයට ඡන්දය දෙන්න. ජනතාව නෙවෙයි, මේ රටේ පුරවැසියන් කටයුතු කළ යුත්තේ සමාජ දේශපාලන දැක්වීමකින් කියන එක තමයි මගේ යෝජනාව.

නිදහස ගැන හිතන්න

නාට්‍යවේදී ලූෂන් බුලත්සිංහල

ඡන්දය තමයි මානව සංහතිය තමන්ගේ ස්වාධීනත්වය වෙනුවෙන්, නිදහස වෙනුවෙන් සොයාගෙන පුරුදු පුහුණු කළ එකම උපක්‍රමය. මම දන්නේ නැහැ ඡන්දය කියන එකේ නිදහස පිළිබඳ හැඟීම අපේ රටේ ජනතාවට ඒ ආකාරයෙන් මෙතෙක්, මේ කරන ලද දේශපාලන ක්‍රමය තුළ තහවුරු කරලා තියෙනවාද කියලා. මේක තමයි අපේ නිදහස, මේක අපි අපිවම පාලනය කරගන්න උත්සාහ කරන කටයුත්තක්, අපේ වගකීම මේක කියන එක අපේ ජනතාවට මේ අවුරුදු හැත්තෑගාණ තිස්සේ වැටහිලා නෑ. තවමත් කුලභේදය, පවුල් පසුබිම, පවුලේ ප්‍රභූත්වය, ආගම්වල බලපෑම් අනුව තමයි මිනිසුන් ඡන්දය පාවිච්චි කරන්නේ. තමන්ගේ නිදහස වෙනුවෙන් නෙවෙයි. අපේ රටවල අලුතෙන්ම පාවිච්චි කරන දේ තමයි රටේ ආරක්ෂාව කියන එක. මගේ ජීවිතයේ මට කවදාවත් දැනිලා නෑ 1948න් පස්සේ රටේ ආරක්ෂාවට කිසිම බාහිර බලපෑමක් ඇතිවෙලා තියෙනවා කියලා. එහෙත් අදත් මේ මිනිසුන්ට රටේ ආරක්ෂාව ගැන කියනවා. ඉස්සර තිබුණ විදේශ ආක්‍රමණ ගැන බය ඇතිකරන විදියට. ඉතිහාසයේ ඉගැන්වූ සොළී ආක්‍රමණ, පරංගි ආක්‍රමණ ආදී ඒවා ගැන තමයි අදටත් බිය පතුරවන්නේ. අද පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමය හැදිලා තියෙන්නේ වැඩවසම් ක්‍රමය තවදුරටත් පාවිච්චි කරන්නට. දැන් තියෙන ඡන්ද ක්‍රමයට රජකෙනෙක් ඇති කරගන්නේ කොහොමද වගේ කාරණා ගැන හිතනවා. රටේ ජනතාව ඒ ගැන පුළුල් වශයෙන් කල්පනා කරන්න ඕනෑ.

මනාප තුනෙන් එකක් කාන්තාවකට දෙන්න

සිනමාවේදිනී අනෝමා රාජකරුණා

ලංකාවේ පුරවැසියන්ගෙන් සීයට 51ක් කාන්තාවන්. ඒ අතරින් ඡන්දදායකයන් වන වැඩිහිටි පුරවැසියන්ගෙන් සීයට 56ක් කාන්තාවන්. එහෙත් ඒ නියෝජනය පාර්ලිමේන්තුවේ කවදාවත් දකින්න ලැබෙන්නේ නෑ. පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩිම කාන්තා නියෝජනය සීයට 6 ඉක්මවලා නැහැ කවදාවත්. පහුගිය කාලයේ 5.8ක්. සමබරතාවයේ අඩුවක් තියෙන බව බැලූ බැල්මට පේනවා. අපේ කලාපයේත්, ලෝකයේත් කාන්තා නියෝජනය සාපේක්ෂව ඉහළයි.

නියෝජනය කියන්නේ ස්ත්‍රීපුරුෂභාවයේ හුදු වෙනස විතරක් නෙවෙයි. පාර්ලිමේන්තුවේදී ගන්නා තීන්දු තීරණවල, රටේ පාලනය පිළිබඳ තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලියේ කාන්තා සංවේදීභාවය අඩුවෙලා බව කියන්න පුළුවන්. ඒ නිසාම කාන්තා සංවේදී තීරණ ගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් තියෙනවා. ලංකාවේ අවසාන පාර්ලිමේන්තුවේ අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ හිටියේ එකම කාන්තාවක් විතරයි. 1931 දී ඡන්ද අයිතිය ලබාගත් ලංකාවේ කාන්තා පුරවැසියන්ට තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලියේදී අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ එතරම් අඩු නියෝජනයක් තිබීම සැලකිය යුතු කාරණාවක්.

ඡන්දදායකයාට ඇති මනාප තුනෙන් එකක් කාන්තාවකට ලබාදෙන්න කියන ඉල්ලීම මේ වෙනකොට සමාජගත වෙලා තියෙනවා. ඒ අනුව යමෙකුගේ ප්‍රතිපත්තිය කුමක් වුණත්, කුමන පක්ෂයකට ඡන්දය දුන්නත් කාන්තාවකට ඡන්දය දෙන්නැයි ඉල්ලනවා. ඇතැමුන් විමසන්නේ, ඊට කලින් කාන්තාවන් ඒ වැඬේට සුදුසුද කියලා බලන්න කියලා. එතකොට අවසන් පාර්ලිමේන්තුවේ හිටපු පිරිමි හැමෝම ඒ සුදුසුකම් සම්පූර්ණ කරලාද?

අපට පාර්ලිමේන්තුවෙන් ගිලිහිලා තියෙන්නේ කාන්තා සංවේදීකම. ඒ වගේම කාන්තා ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් අසංවේදී වීම. අද කාන්තාවන්ගේ හා දරුවන්ගේ ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් අතිශය අංසවේදීබවක් තියෙනවා. කාන්තාවන්ගේ ජීවන අත්දැකීම්වලට මුහුණදීපු හා කාන්තාවන් වෙනුවෙන් හඬක් නැගිය හැකි අය පාර්ලිමේන්තුවට ගේන්න ඕනෑ. අපි කොවිඞ්-19 එක්ක දැකපු මූලිකම කාරණාව තමයි මැදපෙරදිග සේවයේ නියුතු සේවිකාවන් තවම එහේ. මෑන්පවර් ක්‍රමය යටතේ ලංකාවේ කර්මාන්තශාලාවල සේවය කළ අනියම් කම්කරුවන් බහුතරය කාන්තාවන්. ඔවුන්ගේ රැකියා ආරක්ෂාවට මොකද වුණේ. තේ කර්මාන්තයේ බහුතර කාන්තාවන් ඉන්නවා. දාහක වැටුපක් ගැන ඔවුන් හඬනගනවා. පාර්ලිමේන්තුව තුළ කතාකරලා, මේ පිළිබඳ තීරණ ගන්න වැඩිපුර කාන්තාවන් ඕනෑ.

හුදෙක් පාර්ලිමේන්තුවට කාන්තා නියෝජිතයන් පත් කරන්න විතරක් නෙවෙයි ඕනෑ. පක්ෂවලට, කාන්තා ලැයිස්තුවලට සුදුසු කාන්තාවන් ගේන්න අවශ්‍යයි කියන එක පක්ෂවලට දන්වන්න මේක අවස්ථාවක් කරගන්න පුළුවන්. ඡන්දදායකයන් එක මනාපයක් කාන්තාවකට ප්‍රකාශ කරන්න කැපවුණොත්, පක්ෂවලට කාන්තාවන් ඇතුළත් කරන්න වෙනවා. එතැනට පක්ෂ තල්ලු කරමු.

රාජපක්ෂ හවුලට ස්ථාවරත්වය බෑ

විදර්ශන කන්නංගර

ලොකු ආශ්චර්යයක් වුණේ නැතිනම්, පොදුජන පෙරමුණට ඊළඟ වතාවේ ආණ්ඩුව පිහිටුවීම අවශ්‍ය නියෝජනය ලැබේවි. එහෙත් එතැනින් පස්සේ නිර්මාණය වෙන්නේ අලුත් බල හවුලක්. ඒක අධිකාරීත්වය මත පදනම් වූ, දැඩි අධිකාරීත්වය අභ්‍යාස කරන, ආගමික වාර්ගික බෙදීම් උත්සන්න කරපු අලුත් දක්ෂිණාංශික පාලනයක්. මහා ප්‍රාග්ධනය, ඉහළ ධන කුවේරයන්, අතරමැදි ධනේශ්වර වෘත්තිකයන්, ලුම්පන් ආර්ථික දේශපාලන බලවේග හා වාර්ගික දේශපාලනයේ මතවාදී බලඇණිය තමයි ඉදිරියට හැදෙන්න නියමිත රාජපක්ෂ පාලනය නියෝජනය කරන්නේ.

ඉදිරි අවුරුදු පහක් දහයක් ඇතුළත මේ අභියෝගය වඩාත් හොඳින් පෙනෙන්න තියේවි. මෙවර මැතිවරණයේදී අපි ඡන්දය පාවිච්චි කරන්න ඕනෑ මේ අනතුර වළක්වන්න. මේක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට ලොකු අනතුරක්. ඒක නිශ්චිතයි. අධිකාරීවාදී දක්ෂිණාංශික බල හවුල ස්ථාපනය වීම වැළැක්වීම, එය දුර්වල කිරීම හා එයට ප්‍රතිවිරෝධයක් දැක්වීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු නියෝජනයක් ශක්තිමත් කරන්න ඕනෑ.

එතැනදී අපි යෝජනා කරන්නේ නව ලිබරල්වාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති කරපින්නාගත් විපක්ෂ කණ්ඩායම් විකල්පයක් ලෙස තෝරාගෙන වැඩක් නැති බව. ඒ ජනතා විරෝධී ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිවලින් නැවත රාජපක්ෂ පන්නයේ පාලනයකට ඉඩ හදනවා. ඒ නිසා වාමාංශික ජනප්‍රියවාදය, වාමාංශික ජනතාවාදය මුල් කරගත්ත සන්ධානයක් තමයි ඉදිරියට එන අනතුරට විකල්පයක් විදියට ගොඩනඟන්න තියෙන්නේ. මම කියන්නේ නැහැ නිශ්චිත පක්ෂයකට ඡන්දය දෙන්න කියලා. එහෙත් පුළුල්, වාමාංශික ජනතාවාදී සන්ධානයකට පාර්ලිමේන්තුවේ නියෝජනයක් ලබාදීමට කටයුතු කළ යුතුයි. ඒකෙන් තමයි රාජපක්ෂලා ගෙනෙන්න නියමිත බල හවුලට එරෙහි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් අරගලයක් දියත් කරන්න හැකි වෙන්නේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අගයන, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කරගත යුතු බව හිතන, ඉදිරි අවුරුදු පහේදී අවම වශයෙන් දේශපාලන නිදහස ආරක්ෂා කරගන්න හිතන මිනිසුන් මෙවැනි ජනතාවාදී නියෝජිතයන් වෙනුවෙන් තම ඡන්දය පාවිච්චි කරන්න ඕනෑ. එහෙම නොවුණොත් අලුතෙන් හැදෙන පාලන තන්ත්‍රය භයානක වෙන්න පුළුවන්.

රාජපක්ෂවරුන් තුනෙන් දෙකක් ඉල්ලනවා. දේශපාලන ස්ථාවරත්වයක් ඕනෑ බව කියනවා. ඔවුන් එහිදී කියන්නේ සංවර්ධනය ජනතාවට ව්‍යාප්ත කරන්න පුළුවන් බව. ඒත් මේක පැහැදිලි මිථ්‍යාවක්. ඉදිරියේදී එන්න නියමිත රාජපක්ෂ බල හවුලට කිසිම දේශපාලන ස්ථාවරත්වයක් ගොඩනඟන්න බෑ.  ලංකාවේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වයක් එන්න නම් ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් අතර ඒකමිතියක් තියෙන්න ඕනෑ. ඒ දේශපාලන ස්ථාවරය හදන්න රාජපක්ෂලාට බෑ. ඔවුන් තමන්ගේ දේශපාලනය පදනම් කරගන්නේ වාර්ගික බෙදීම් මත. ජනතාව භේදභින්න කරලා, එකම රටක් තුළ ජීවත්වෙන්න තිබුණ ඒ ජනවර්ගවල දේශපාලන අභිලාෂ වෙන් කරලයි ඔවුන් බලය නඩත්තු කරන්නේ. එවැනි තත්වයක් තුළ රටේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වයක් ඇතිවෙන්නේ නෑ.

ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයට ඉදිරියේදී තිරසාර විසඳුමක් අවශ්‍යයි. සියලු වාර්ගික කණ්ඩායම්වලට තමන්ගේ ආණ්ඩුවක් කියලා හිතෙන පාලනයක් ඕනෑ. එතකොටයි ස්ථාවරත්වය ඇතිවෙන්නේ. ඒ නිසා අලුත් බල හවුලට කිසිසේත්ම දේශපාලන ස්ථාවරත්වය ගන්න බෑ. තුනෙන් දෙක ගන්න ලැබෙන්නේත් නෑ. ගත්තත්, සංවර්ධනයට ඕනෑ අවම ඒකමිතිය ගොඩනඟන්නවත් ඔවුන්ට ඉඩ ලැබෙන්නේ නෑ.

ඡන්දය දාන්න බයයි කොරෝනා නිසා නෙවෙයි

මහාචාර්ය ඩෙස්මන්ඞ් මල්ලිකාරච්චි

1947 දී සර්වජන ඡන්ද බලය මත පදනම් වූ පාර්ලිමේන්තු දේශපාලනය ආරම්භ කරපු රටේ, 2020දී දකින්න ඕනෑ නැග්මක්. අපට පසුව පටන්ගත් රටවල අපට වඩා නැග්මක් තියෙනවා. ප්‍රජානත්ත්‍රවාදය පැත්තෙනුත් නැග්මක් තියෙනවා.

ඒත් අපේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරය ඇතුළේ තියෙන දියාරුකම හා බඩජාරිකම එක්ක අරාජිකත්වයට යමින් ඉන්නේ. අපේ කාලය ඇතුළත මේක ජරාජීර්ණ වෙලා නැතිවෙලා යාවි.

මේක හරි වේදනාවක්. අනාගත පරම්පරාව වෙනුවෙන් අපි බලාපොරොත්තු වෙන්න ඕනෑ මේ ඉන්න වයෝවෘද්ධ දේශපාලනඥයන්ගේ අනාගතය සශ්‍රීක කිරීම නෙවෙයි. රට, ජාතිය, ආගම ගැන කතාකරනවා නම් අපි කල්පනා කරන්න ඕනෑ රටේ බාල පරම්පරාවේ අනාගතය ගැන. මැතිවරණයක් ඒ දරුවන්ගේ ඉදිරි ගමන සඳහා ඉනිමඟක් වෙන්න ඕනෑ. ඇත්තටම මම ඡන්දය දාන්න බයයි. ඒත් ඒ කොරෝනා නිසා නෙවෙයි. මම කොරෝනාවලට බය නෑ. ඊටත් වඩා ලොකු වසංගතයක් තමයි දේශපාලන වසංගතය.

කොරෝනාවලට එන්නතක් හොයාගනීවි. ඒත් දේශපාලන වසංගතයට එන්නත් හොයන්න බෑ. අපි 2015දී අනාගත බලාපොරොත්තු ඇතිව ඡන්දය පාවිච්චි කළා. ඒත් අපි අද මේ තත්වයට ඇවිත්. 2015ට කලින් අගමැති හිටියේ දි.මු. ජයරත්න. ඒත් මෙවර මැතිවරණයට අපි මුහුණදෙනකොට අගමැති, ජනපති එක බඩවැල කඩාගෙන ආපු දෙන්නෙක්. මේ ඡන්දයෙන් පස්සේ කථානායකත් ඒ බඩවැල කඩාගෙන ආ කෙනෙක් වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. දැන් විවිධ ලකුණු එක්ක ඡන්දෙට විවිධ අය ඉදිරිපත් වුණාට, ඡන්දය ඉවරවුණාට පස්සේ ඒ අය පැත්ත මාරු කරන්නේ නැතිවේවි කියලා විශ්වාස කරන්නේ කොහොමද. ඒ නිසා, දැන් තියෙන්නේ බය හිතෙන තත්වයක්.■