ආචාර්ය හර්ෂ ද සිල්වා – සමගි ජන බලවේගය
ආණ්ඩුව ඇමෙරිකාවෙන් අවදානම් සහගත ණයක් ලබාගත් බව ඔබ කියා තිබුණා..
අප්‍රේල් මාසයේ 06 වැනිදා ඉඳලා ඔක්තෝබර් 06 වැනිදා දක්වා ඇමෙරිකානු මහබැංකුව තාවකාලික වැඩපිළිවෙළක් ආරම්භ කරලා තියෙනවා. ඒ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ආයතනවල හා අනෙකුත් රටවල මහබැංකුවලට කෙටිකාලීන අවශ්‍යතා සඳහා මුදල් ගැටලුවක් තියෙනවා නම්, ඒ කියන්නේ විදේශ විනිමය ඇමෙරිකන් ඩොලර් අඩුවක් තියෙනවා නම් ඔවුන්ට මාස හයක් අතරතුර ඇපයක් තියලා ණය ගන්න පුළුවන්. ඒකට කියන්නේ ටෙම්පරි ෆොරින් ඇන්ඞ් ඉන්ටර්නැෂනල් මොනෙටරි ඔතෝරිටීස් හෙවත් ෆිමා කියලා. ඒ පහසුකම රටක් ගන්න ඕනෑ තත්වය ඉතාමත් බරපතළ නම් පමණයි. අනෙක් පැත්තෙන් මේක කරනකොට අවදානම වැඩියි.
අපේ තත්වය බරපතළද?
අපට මේ අවුරුද්දේ ණය ඩොලර් බිලියන තුනහමාරක් ගෙවන්න ඉතිරිවෙලා තියෙනවා. අපේ අතේ තියෙන සංචිත ඔක්කෝම ඩොලර් බිලියන 6.4යි. ඒ අතර රත්තරන් තියෙනවා ඩොලර් මිලියන 400ක විතර. සංචිතවල තව වෙන වෙනම තියෙනවා. එහෙත් වැඩිපුරම තියෙන්නේ ඇමෙරිකාවේ භාණ්ඩාගාර බිල්පත්. අපට ඒවා ඩොලර් බිලියන 4.5ක් තියෙනවා. ඒකෙන් ඩොලර් බිලියනයක් ඇපයට තියලා ඩොලර් බිලියනයක ණයක් ගන්නයි එකඟවෙලා තියෙන්නේ. එතකොට අතේ ඉතිරිවෙන්නේ ඩොලර් බිලියන තුනහමාරයි. අනෙක් ඒවා මම කලින් කී වත්කම්. ඒවාත් විකුණන්න පුළුවන්. ඒත් ද්‍රවශීලී වෙන්නේ ඇමෙරිකානු භාණ්ඩාගාර බිල්පත් හා අතේ තියෙන මුදල් විතරයි. මෙතැන ප්‍රශ්නය අවදානම.
අවදානම මොකක්ද?
බැරිවෙලාවත් අපනයනයට වඩා ආනයනය වැඩිවුණොත් අර ණය ගෙවන්න සල්ලි නැති වීම. ඒකට තමයි සම්පූර්ණයෙන්ම ආනයන නවත්වලා තියෙන්නේ. ඒක අපේ රටට හොඳ දෙයක් නෙවෙයි. දැන් ආනයනවලට විරුද්ධව මිනිසුන් කෑගහනවා තමයි. ඒත් ආනයන නොකර මේක අපනයන කේන්ද්‍රස්ථානයක් කරන්න බෑ. ඒක විහිළුවක්. අනෙක් පැත්තෙන් මැදපෙරදිගින් හා විදේශ ශ්‍රමිකයන්ගෙන් ප්‍රේෂණ වන මුදල් හොඳටම අඩුවෙලා. ඒ කියන්නේ විදේශ ශ්‍රමිකයන් කොහේහරි රස්සාවක් කරලා, ලංකාවේ ඉන්න තමන්ගේ ඥාතියෙකු හෝ වෙනත් කෙනෙකු අතට එවන මුදල්. ඒ මුදල් ලංකාවේ ආර්ථිකයට එකතුවෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් අපට අවුරුද්දට ඩොලර් බිලියන හතක් අටක් විතර ප්‍රේෂණ එනවා. මේ අවුරුද්දේ ඩොලර් බිලියන පහක්වත් ඒවිද කියලා විශ්වාස කරන්න අමාරුයි.
ණය ගෙවන්නත් තියෙනවා නේද?
ගොඩක් වෙලාවට අපි ණය ගෙවන්න ජාත්‍යන්තරයෙන් ණය ගන්නවා. අපට ඩොලර් බිලියන තුනහමාරක් ණය ගෙවන්න තියෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් ඕක අපට ගැටලුවක් වෙන්නේ නැහැ. මොකද අපි ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොළට ගිහින්, ඒ ඩොලර් බිලියන තුනහමාර ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොලෙන් ගන්නවා. එහෙත් දැන් වෙලා තියෙන්නේ ලොකු අවුලක්. අපේ රටට ණය දීමේදී සලකා බලන අවදානම ශීඝ්‍රයෙන් ඉහළ ගිහින්.
ඒ බව කියන්නේ කුමන සාධක මත පදනම්වද?
ගිය සතියේ අපේ ජාත්‍යන්තර ස්වෛරී බැඳුම්කර විදේශ වෙළඳපළේ විකිණෙන්නේ ඉතාමත් ඉහළ පොළියට. (ස්වෛරී බැඳුම්කර කියන්නේ යම් රජයක් ණය මුදලක් ලබාගැනීම සඳහා නිකුත් කරන බැඳුම්කර විශේෂයක්. යම් කාලසීමාවක් දක්වා බැඳුම්කර ගත් පාර්ශ්වයට පොළියක් ගෙවන්න ඕනෑ. ඒ බැඳුම්කරයේ කල් පිරෙන දිනයට සම්පූර්ණ අගය නැවත ගෙවන්න ඕනෑ. රාජ්‍යයක් ණය ලබාගැනීමට එම ක්‍රමය පාවිච්චි කරනවා.) ඒ පොළියට සාපේක්ෂ ලෙස තමයි ප්‍රාථමික වෙළඳපළේ බැඳුම්කර දෙන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ දැන් එළියේ තියෙන බැඳුම්කරවල පොළියට සාපේක්ෂව තමයි අලුත් බැඳුම්කර නිකුත් කරන්න පුළුවන්. උදාහරණයක් හැටියට ඔක්තෝබර් මාසයේ කල් පිරිලා, මුදල් ගෙවන්න තියෙන ස්වෛරී බැඳුම්කර අද වෙළඳපළේ විකිණෙන්නේ සීයට 24.7ට. අපට හිතන්නත් බෑ ඒ තරම් පොලියට ජාත්‍යන්තර වෙළඳපළේ ණය ගැනීම ගැන. ඔය කියන්නේ මාස හයේ ණයක් ගත්තොත්. අවුරුදු දෙකෙන් පරිණත වෙන බැඳුම්කර ද්විතීයික වෙළඳපළේ ගන්නේ සීයට 17.5ක ඉහළ පොළියට. අවුරුදු පහේ ණය යන්නේ සීයට 14.5ට. මේක ලොකු ප්‍රශ්නයක්.
සාමාන්‍ය තත්වයට වඩා කොපමණ ඉහළ ගිහින්ද?
අඩුම තරමේ දෙතුන් ගුණයකින්වත් ඉහළ ගිහින් තියෙන්නේ. දැන් කරගන්නම දෙයක් නැති නිසා ආණ්ඩුව උත්සාහ කරන්නේ වෙනත් රාජ්‍යයන් සමඟ ස්වාම්ප් ගිවිසුම්වලට යන්න. ඒ කෙටි කාලීන ණය. මහලොකු දෙයක් වගේ ඉන්දීය මහකොමසාරිස් කාර්යාලයත් ට්විටර් පණිවුඩයක් නිකුත් කරලා තිබුණා. ඩොලර් මිලියන පොඩි ගාණක් දීම ගැන.
ඩොලර් මිලියන හාරසීයක්…
ඔව්, තව ඩොලර් බිලියන එකයි දශම ගණනක් බලාපොරොත්තු වෙනවා. ස්වාම්ප් කියන ක්‍රමයට තමයි ඒක වෙන්නේ. ඔවුන් අපට සල්ලි දෙන්නේ නැහැ. ඔවුන් හුවමාරුවට තියාගන්නවා. ඔවුන්ට ගෙවිය යුතු ඒවා තියෙනවා නම්, ඒවායින් යම් ප්‍රමාණයක් ඒකෙන් ගෙවනවා. ඒත්, ඒක කෙටිකාලීන ණයක්. මාස කිහිපයකින් නැවත ගෙවන්න ඕනෑ.
ඉතින්, ඔය පසුබිම යටතේ තමයි ලංකා ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට ස්වෛරී රටක් හැටියට පිටරටකින් ණය ගන්න ඇපයක් තියන්නේ. ඒ කියන්නේ ඇමෙරිකාවෙන් ගන්න ණය. මීට අමතරව අපට පුළුවන් ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන බැඳුම්කර කියන ඒවා දෙන්න. ඒවා කොන්දේසි සහිත ඒවා. දැන් ඒ ක්‍රමයෙන් ඩොලර් මිලියන හාරපන්සීයක් අරගෙන තියෙන බව දැනගන්න ලැබුණා. මා හිතන විදියට සීයට හතක හතහමාරක වගේ පොළියට. බොහෝවිට ලංකාවේ බැංකුවලින් ඒවායේ තියෙන විදේශ විනිමය හරහා තමයි ඒවා ගන්නේ. ඕක තමයි ලංකාවේ භාණ්ඩාගාරයේ දැන් තියෙන අලුත් ප්‍රවෘත්තිමය තත්වය.
දේශීය වශයෙන් ආණ්ඩුව පාවිච්චි කරන උපක්‍රමයක් තමයි බැංකු අඩු පොළියට ණය ලබාදීම..
ඒක තිරසර වැඩක් නෙවෙයි. බලෙන් ණය පොළිය පහළට දානවා. භාණ්ඩාගාර බිල්පත්වලට ගෙවන්නේ සීයට හයට අඩු ප්‍රමාණයක්. පුළුවන් තරම් සල්ලි අච්චු ගහනවා. සල්ලි අච්චු ගහලා ගහලා මුදල් සැපයුම වැඩිකරනවා. ඊට පස්සේ මුදල් සංසරණය වැඩි කරනවා. සැපයුම තියෙන නිසා, ඉල්ලුමට වඩා සැපයුම වැඩි වෙනවා. එයින් උත්සාහ කරන්නේ පොළිය අඩු කරන්න. ඒවා කෙටිකාලීනව කරන්න පුළුවන්. ඒත් දීර්ඝකාලීනව අසාර්ථකයි.
ඡන්දයෙන් ආණ්ඩුව ජයගත්තොත්, ආර්ථිකයට එල්ලවිය හැකි බලපෑම මොන වගේද?
එහෙම වුණොත් මේක ඉතාමත් භයානක තත්වයකට පරිවර්තනය වෙනවා. මොකද, වැඩපිළිවෙළක් නෑ. මේ අය එදා වේල ක්‍රමයට යන්නේ. ආර්ථික වැඩපිළිවෙළ මොකක්ද කියලා අපි කිසිදෙනෙක් දන්නේ නෑ. සැලසුමක් කියලා නෑ.
එක්සත් ජාතික පක්ෂයට විකල්ප වැඩපිළිවෙළක් තියෙන බව කියනවා. සමගි ජන බලවේගයට තියෙනවාද?
සමගි ජන බලවේගයට තියෙනවා පුළුල් ආර්ථික වැඩපිළිවෙළක්. ඒ ආර්ථික වැඩපිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක වීමේ, මූලික පදනම තමයි අපේ රට වටේට තාප්ප බැඳලා රට දියුණු කරන්න බැහැ කියන මූලික අදහස. ඒක හැමදාම කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙවෙයි. අපි කරන්න ඕනෑ තාප්ප බැඳලා රට සීමා කරගන්න එක නෙවෙයි. අපි පාලම් බඳින්න ඕනෑ. ලෝකයට වගේම තනි තනි රටවලට පාලම් බඳින්න ඕනෑ. එතකොට තමයි දීර්ඝකාලීන ගමනක් යන්න පුළුවන්. ඉතින්, සමගි බලවේගය ආවොත් පාලම් බඳිනවා. අපි සරල භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කරන රටක ඉඳලා සංකීර්ණ භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කරන රටක් දක්වා මාරු වෙන්න ඕනෑ. ඒකට අවශ්‍ය දැනුම, හැකියාව, වෘත්තීයමය පසුබිම අපේ රටේ ගොඩනඟන්න ඕනෑ. ඊළඟට විදේශ ආයෝජන හරහා වහාම ක්‍රියාකරන්න ඕනෑ. හතරවැනි ආර්ථික විප්ලවය එක්ක ඊළඟ අවුරුදු පහේ ආර්ථිකයට ගැළපෙන ශ්‍රම බලකාය හදන්න ඕනෑ. ජාත්‍යන්තරය එක්ක එකතුවෙලා මේ රටේ පිහිටීම පාවිච්චි කරලා ඒ හරහා අපේ අපනයන වෙළඳපොළ වැඩිකරලා දේශීය ව්‍යාපාරවලට තියෙන අවකාශය පුළුල් කිරීම හරහා තමයි මේ ගමන සාර්ථකව යන්න පුළුවන්.
මැතිවරණයේ අපේක්ෂකයෙකු ලෙස, තේරී පත්වුණොත් ඔබට තියෙන අපේක්ෂා මොනවාද?
ආණ්ඩුව ගිය පාර කරපු වැඩ අතරින් හොඳම වැඬේ හැටියට මිනිසුන් පිළිගන්නේ 1990 සුවසැරිය ගිලන්රථ සේවය. මම ඒකෙන් පෙන්නලා තියෙන්නේ මට රාමුවෙන් එළියේ හිතන්න පුළුවන් බව. සංකල්ප ගොඩනඟලා ඒවා මහපොළොවේ යථාර්ථයක් කරන්න පුළුවන් බව මම පෙන්නලා තියෙනවා. 1990 කියන්නේ එක උදාහරණයක්. තවත් එකක් තමයි සහල් මාෆියාවට අභියෝගයක් විදියට ගෙනා ශක්ති සහල් ව්‍යාපෘතිය. තවත් ව්‍යාපෘතියක් තමයි ජීව කෘෂි ගබඩා ජාලය. මට ආර්ථික විද්‍යාව ගැන මනා දැනුමක් තියෙනවා. මම රටවල් විස්සක විතර වැඩකරලා තියෙනවා. මට සාර්ථක ව්‍යවසායකයෙක් හැටියට ව්‍යවසායකයන්ගේ ප්‍රශ්න තේරෙනවා. මට පුළුවන් රටේ දැවෙන ආර්ථික ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු හොයන්න වැඩපිළිවෙළක් හදන්න. ඒ විතරක් නෙවෙයි, ඒක මහපොළොවේ ක්‍රියාත්මක කරන්න පුළුවන්. මම අවුරුදු දෙකක් විදේශ නියෝජ්‍ය ඇමති විදියට හිටියා. විදේශ සම්බන්ධතා ගැනත් මට හොඳ අවබෝධයක් තියෙනවා. කොළඹ ජනතාවට වගේම මේ රටේ සමස්ත ජනතාවට අවශ්‍ය ආර්ථික නායකත්වය දෙන්න මම බලාපොරොත්තු වෙනවා. මට පුළුවන් රටේ ආර්ථිකය ගොඩගැනීමේ වැඩපිළිවෙළ ඉදිරිපත් කරන්න. අපේ ආණ්ඩුවක් හැදුවොත් මම ආර්ථිකය ගොඩනඟනවා.■
