විදේශ රටවල් ඉදිරියේ දණ නොනමන හා කඩිනමින් තීන්දු තීරණ ගන්නවායැයි කියූ වත්මන් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට කොළඹ වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් තවමත් තීන්දුවක් ගන්නට හැකිවී නැත.
ඒ නිසාම කොළඹ වරාය වෘත්තීය සමිති මේ සටහන ලියන ජුලි 22 වැනිදා දහවල් යළි විරෝධතා ව්‍යාපාර ආරම්භ කර ඇත. එහි ස්වාධීන වරාය සේවක සංගමයේ සභාපති ලාල් බංගමුව අනිද්දා වෙත ප්‍රකාශ කළේ කළු විරෝධතා සතියක් ආරම්භ කළ බවය.
වරාය වෘත්තීය සමිතිවල ඉල්ලීම වන්නේ වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තය ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය යටතේ මෙහෙයුම් කළ යුතු බවය. ඊට හේතු වශයෙන් වෘත්තීය සමිති පෙන්වා දෙන්නේ එම පර්යන්තය ඉන්දීය ජපාන හවුලකට ලබාදුනහොත් කොළඹ වරායට ආදායම් නොමැතිව එය බංකොළොත් තත්වයට පත්වනු ඇති බවයි. කොළඹ වරායේ හදවත ලෙස සැලකූ ජයබහලු පර්යන්තය නූතනයේ ඇති විශාල කන්ටේනර් නැව් මෙහෙයවීම සඳහා තවදුරටත් නවීකරණය කළ නොහැකි වීම ඒ සඳහා ප්‍රධාන හේතුවය. එම පර්යන්තයට අදාළ වරායේ ගැඹුර නූතන විශාල කන්ටේනර් නැව් සඳහා ප්‍රමාණවත් නැත.
ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවෙන් විශාල ණය මුදලක් ලබාගෙන කොළඹ දකුණු වරායට අදාළ දියකඩනය ඉදිකරනු ලැබුයේ අතිවිශාල කන්ටේනර් නැව් මෙහෙයුම් සිදුකිරීම සඳහාය. ඒ යටතේ පර්යන්ත තුනක් ඉදිකිරීමට නියමිත විය. එකක් දකුණු පර්යන්තයය. මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව එහි සීයට 85ක අයිතිය හා මෙහෙයුම් චීන සමාගමකට පවරනු ලැබීය. ඉතිරිවූයේ නැගෙනහිර පර්යන්තය හා බටහිර පර්යන්තය පමණය. බටහිර පර්යන්තය ඉදිකිරීම සම්බන්ධයෙන් තවම කතාබහක් නැත. එහෙත් නැගෙනහිර පර්යන්තයේ මුළු ප්‍රමාණය නොවුණත් අඩකට වඩා ප්‍රමාණයක් දැනටමත් ඉදිකර ඇත.
එහි මෙහෙයුම් වරාය අධිකාරිය සිදුකරන්නට නියමිතව තිබූ බවද මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩු සමයේදී ඒ සඳහා ගැන්ටි්‍ර දොඹකර ඇණවුම් කර තිබූ බවද ඇත්තකි. මිල වැඩි යැයි කියමින් යහපාලන ආණ්ඩු සමයේදී එම ඇණවුම අවලංගු කළ බවද, ජයබහලු පර්යන්තයේ තවම නිමකර නැති පර්යන්ත කොටසකට මහින්ද සමරසිංහ ඇමතිවරයාගේ සමයේදී ඇණවුම් කළ ගැන්ටි්‍ර දොඹකර දැන් වරාය වෘත්තීය සමිතිවල ඉල්ලීම පරිදි නැගෙනහිර පර්යන්තයේ ගොඩබා ඇති බවද ඇත්තකි.
ලෝකයේ ඇති අතිවිශාල නැව්වල කන්ටේනර් මෙහෙයුම් සිදු කිරීමට මෙම ගැන්ටි්‍ර දොඹකර විශාල නොවන බවද ඇත්තය. එහෙත් ජයබහලු පර්යන්තයටද එම දොඹකරවලින් ප්‍රයෝජනයක් නැත. ඒ ඒවා සවි කිරිමට පර්යන්ත කොටසක් නැති නිසාය. එහෙත් නැගෙනහිර පර්යන්තයට එම දොඹකර අවශ්‍ය වේ. ඒ දැනට ජයබහලු පර්යන්තයේ තදබදය ඇති අවස්ථාවල කන්ටේනර් මෙහෙයුම් එම දොඹකරවලින් නැගෙනහිර පර්යන්තයේදී කළ හැකි වීමය. එසේම නැගෙනහිර පර්යන්තයට අවශ්‍ය මීටත් වඩා විශාල ගැන්ටි්‍ර දොඹකර අනාගතයේ කොහොමත් ගෙන ආ යුතුය. මේ දොඹකරත් ඊට අවශ්‍යය. ඒ පර්යන්තයක විවිධ ප්‍රමාණයේ දොඹකරවලින් විවිධ ප්‍රමාණයේ නැව්වල කන්ටේනර් මෙහෙයුම් සිදුකරන නිසාය.
විසඳුම් නොදීමෙන් පෙනී යන්නේ වත්මන් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව වෘත්තීය සමිති ඉල්ලීම් පිළිගන්නට සූදානම් නැති බවය. පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩුව ඉන්දියාව හා ජපානය සමඟ නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් සහයෝගිතා ගිවිසුමකට අත්සන් කර ඇති හෙයින් එයින් මිදීමේ හැකියාවක් තමන්ට නැති බව හා ඒ සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේ දැඩි බලපෑමක් තිබෙන බව ආණ්ඩුව රහසිනුත් එළිපිටමත් කියන කතාවය.
විදේශ රටවල් ඉදිරියේ දණ නොනමන හා ඉක්මනින් තීන්දු තීරණ ගන්නා ආණ්ඩුවකට නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් ගිවිසුමක්ද නොවන, ගිවිසුමට පෙර අවස්ථාවක් වන සහයෝගිතා ගිවිසුමක් සම්බන්ධයෙන් තීන්දුවක් ගැනීමට නොහැකිවීම සම්බන්ධයෙන් තීන්දුවක් ගැනීමට නොහැකිවීම කයිවාරු තරමට වැඩ බැරි බවට හොඳම නිදසුනකි. කාගේත් ප්‍රහාරයට ලක්වන යහපාලනයේ අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහට කොළඹ පෝර්ට් සිටි සම්බන්ධයෙන් රාජපක්ෂවරුන්ට වඩා කොන්දක් තිබුණි.
රාජපක්ෂවරුන්ගේ පෝර්ට් සිටි ගිවිසුම වූ කලි චීනයට සින්නක්කරව ඉඩම් හිමිවන ගිවිසුමකි. රනිල් වික්‍රමසිංහ එය 99 අවුරුදු බදු පදනමට වෙනස් කළේය. රටේ ඉඩම් විදේශිකයන්ට සින්නක්කරව ලබාදිය නොහැකි බවට නීති තිබියදීත් ගෝල්ෆේස්හි ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා මූලස්ථානය පිහිටි ඉඩමේ කොටසක් ෂැංග්‍රිලා හෝටලය ඉදිකිරීම සඳහා රාජපක්ෂවරුන් දුන්නේ සින්නක්කරවය.
නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් යහපාලන ආණ්ඩුවේ සහයෝගිතා ගිවිසුම ගැන කියමින් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව දැන් පෙන්නුම් කරන හැසිරීමද බොරුවකි. මන්ද මේ ආණ්ඩුවේ වරාය විෂය භාර ඇමති ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දුද වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් කැබිනට් පත්‍රිකාවක් ඉදිරිපත් කර ඇති බැවිනි. එය ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ 2020 ජුනි 09 වැනි දින සහිතවය. කැබිනට් පත්‍රිකා අංකය එම්පීඑස්එස්ඊ/2019/01/29(වී) ය.
ඒ මගින් අවසර ඉල්ලා ඇත්තේ වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තය ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය යටතේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට නොවේ. යහපාලන ආණ්ඩුවේ සහයෝගිතා ගිවිසුමට අවසර ලබාගත් කැබිනට් මණ්ඩල තීරණය තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙන යෑම සඳහාය. ඉන්දියාවේ හා ජපානයේ කොටස් හිමිකාරීත්වය ඇතිව නැගෙනහිර පර්යන්තය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහාය.
යහපාලනයේ සහයෝගිතා ගිවිසුම අනුව නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාව හා ජපානය සම්බන්ධ වන්නේ එවක ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදි සමඟ 2018 මාර්තු 11 දින දිල්ලි නුවරදී හා ජපාන අගමැති, සින්සෝ අබේ සමග 2018 මාර්තු 14 ටෝකියෝහිදී කරන ලද සාකච්ඡාවක ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්ය.
ඒ අනුව නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් පර්යන්තය මෙහෙයවීමේ සමාගමක් ඇතිකරනු ලබන අතර එහි සීයට 49ක කොටස් හිමිකම ඉන්දියාවට හා ජපානයට හිමිවේ. ඉතිරි සීයට 51ක කොටස් අයිතිය ශ්‍රී ලංකාවට හෙවත් වරාය අධිකාරියට හිමිවේ. නැගෙනහිර පර්යන්තයේ උපකරණ හා පද්ධතිය සංවර්ධනයත්, කළමනාකරණයත් ඉන්දියාවට හා ජපානයට හිමිවන අතර ජපානය එම සංවර්ධනයන්ට අදාළ ණය නිකුත් කරනු ඇත.
ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දුගේ ඉහත සඳහන් කළ කැබිනට් සංදේශය අනුව මේ කිසිවක් වෙනස් වන්නේ නැත. එම මූලික දේවල් වෙනස් කිරීම සඳහා වත්මන් ආණ්ඩුවට කිසිදු මූල්‍යමය හැකියාවක් නැති බවද ජොන්ස්ටන් ඇමතිවරයාගේ කැබිනට් පත්‍රිකාව අනුව පෙනේ. එහි දෙවන අංකය යටතේ අනු අංක 9ක් පුරාම පැහැදිලි කර ඇත්තේ ආර්ථික වශයෙන් වත්මන් ආණ්ඩුව වැටී සිටින අන්ත අසරණ තත්වයයි.
එසේම ශ්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියද හම්බන්තොට වරාය ඇතුළු ව්‍යාපෘති රැසක් සඳහා පසුගිය කාලයේ ණයකාරයෙකු වී සිටින බව සඳහන් කරන එම කැබිනට් පත්‍රිකාව වරාය අධිකාරියටද ජපාන ණය සඳහා ඇපකාරයෙකු වීමට නොහැකි බව සඳහන් කරයි.
එමෙන්ම ජපාන රජයේ එකඟතාව මත ඉන්දියාව ‘අදානි පෝර්ට් ඇන්ඞ් ලොජිස්ටික්’ සමාගම ඉන්දීය ආයෝජකයා ලෙස තෝරාගෙන ඇති බවද එහි සඳහන් කරයි. එම සමාගම සමග ශ්‍රී ලංකාව තුළ කටයුතු කරන ජෝන් කීල්ස් පීඑල්සී සමූහයද එක්ව කටයුතු කරන බව සඳහන් කරයි.
කැබිනට් සංදේශයෙන් අවසර ඉල්ලන්නේ ඉන්දීය රජය රෙකමදාරු කර ඇති අදානි පෝර්ට් ඇන්ඞ් ලොජිස්ටික් සමාගමේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කිරීමට අවසර දෙන ලෙසත්, සහයෝගිතා ගිවිසුම තුළ වත්මන් ඉන්දීය යෝජනාව ඇගයීම සඳහා කැබිනට් මණ්ඩල සාකච්ඡා කමිටුවක් (සඳහන් කර ඇති නිලධාරීන්ගෙන් යුතුව) පත් කරන ලෙසත්, එම සාකච්ඡා කමිටුවේ සහාය සඳහා ව්‍යාපෘති කමිටුවක් පත්කරන ලෙසත් හා නැගෙනහිර පර්යන්තය වෙනුවෙන් පිහිටුවීමට යන පර්යන්ත මෙහෙයුම් සමාගමේ ව්‍යුහය සමාගම් පනත යටතේ සලකා බලන ලෙසත්ය.
යහපාලන ආණ්ඩුවට බැණ බැණ අපට කරන්නට දෙයක් නැතැයි අඬ අඬා සිටියාට මේ ආණ්ඩුවද හොර රහසේම නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් දිගු දුරක් ගමන් කර ඇති බව ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දුගේ එම කැබිනට් පත්‍රිකාව අනුව පැහැදිලි වේ. වරාය නැගෙනහිර පර්යන්තය සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාව බලපෑම් කරනවායැයි අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ, වරාය ඇමති ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු හා වරාය සභාපති ජෙනරාල් දයා රත්නායක කියන්නේ හොර රහසේ ගිය එම දිගු දුර ගැන බව දේශ හිතෛෂී රාජපක්ෂ බැතිමතුන් දැන්වත් වටහාගත යුතුය.
