තිස්තුන් වසක් පරණ කැඩපතකින් දශක තුනක දේශපාලනය කියැවීම
එච් ආර් ජෝතිපාල නම් ලංකාවේ එතෙක් මෙතෙක් බිහිවූ ජනප්‍රියතම ගායකයා මියගොස් මේ ජූලියට වසර 33කි.
ජෝතිපාලගේ අවමඟුලට ගැලූ මහා ජනගංගාව දුටු ආචාර්ය සරත් අමුණුගම ‘බිඳවැටුණු සංස්කෘතික බලකණුව’ නම් ආන්දෝලනාත්මක ලිපිය ‘විචිත්‍ර’ නම් කලා පුවත්පතට ලියා මේ ජූලි 25ට වසර 33ක් ගතව ගොසිනි.
එදා අමුණුගමගේ නිරීක්ෂණය වූයේ, ජෝතිපාලගේ (සහ රමණී බර්තොලමියුස්ගේ) මළගමට ආ ‘සියයට අනූවක්ම සැදුම් ලද්දේ ළාබාල තරුණ තරුණියන්ගෙන්ය’ යන්නයි. මේ ලියන මාද ඒ නිරීක්ෂණයට අනුව හරිනම් එදා සිටිය යුතු වූයේ ඒ මළගෙවල ගිය පිරිස අතරේ ය. මා ද එකල ඔහු කියන වයස් කාණ්ඩයේ සිටි බැවිනි. එහෙත් මම මේ මළගෙවල් දෙකෙන් එකකටවත් නොගියෙමි. මේ මරණ දෙකම අමුණුගම නිරීක්ෂණය කළ අන්දමින් මා කම්පාවට පත්කළේ ද නැත.
කොටින්ම මම එදා කොහෙත්ම ජෝතිපාල රසිකයෙක් නොවීමි. ඒ වෙනුවට ජෝතිපාල යනු එකල මට පෙන්නන්නට බැරි ගායකයෙකි. මා මෙයින් කියන්නේ අමුණුගමගේ එදා නිරීක්ෂණය වැරදිය කියා නොවේ.ඔහුගේ නිරීක්ෂණයට හසුවූ ‘අතිබහුතර ළාබාල තරුණ තරුණියන්ගේ කණ්ඩායමේ’ මා නොසිටි බවය. මා පමණක් නොවේ, පසුගිය වසර 33ටම මේ කතාව එහෙමකට සූත්‍රගතකර එළිපිට නොකියූ ‘ළාබාල තරුණ සුළුතර කණ්ඩායමක්’ අර මළගෙදර ගිය ‘සියයට අනූවක් වූ බහුතර කණ්ඩායමෙන්’ බැහැරව මේ මළගෙවලින් මහා කම්පනයකට පත්වන්නේද නැතිව, ජෝතිපාල සංස්කෘතික වීරයෙකු කරගන්නේද නැතිව එදා එහි සිටි බවය.
මා මේ කියන මගේ සුළුතර පරපුරේ දීප්තිමත්ම සොයුරු සොයුරියෝ විශාල පිරිසක් ජෝතිපාලගේ මළගෙදරින් වසරක් දෙකක් ඔබ්බෙන් ආ අන්ධකාර භීම සමයේ දී රුදුරු ඝාතනයන්ට ගොදුරු කරවූවාහුය යන්න ජෝතිපාල මියයන විට – අමුණුගම ඉහත ලිපිය ලියන විට අප නොදැන සිටි, එහෙත් අද අප දන්නා ඉතිහාසයයි.
එදා අර මළගෙවල ගිය සාතිශය බහුතරයක් වූ තරුණ කැළෙන් වෙන්ව සුළුතරයව සිටි අප, ඒ ලෙයින් තෙත්බත් වූ භීම සමයෙන් ද පණබේරාගෙන ඉන් මෙපිටට, එනම් අනූව දශකයට පාතැබූ කල සාතිශය සුළුතරයක් වී සිටි බව අප මෙන්ම අමුණුගම ද සිය පශ්චාද් නිරීක්ෂණ සමයේ දී උගත් සත්‍යයයි.
අපේ සංස්කෘතික වීරයෝ කවරහුද?
ජෝතිපාලලා නොවිණි නම්, එදා අපේ සංස්කෘතික වීරයෝ කවුරු නම් වූවාහුද?
සත්‍යයේ ගීතය හා පවන කළ නන්දා මාලිනී ය. ඒ ගී ලියූ සුනිල් ආරියරත්න ය. නිර්දය සාහිත්‍ය විචාර භාවිතාවක යෙදුණු මහාචාර්ය සුචරිත ගම්ලත් ය. මරාසාද් කළ සුගතපාල ද සිල්වා ය. කරුමක්කාරයෝ පමණක් නොව ගනඳුරු මැදියම දකිනෙමි අරුණලු ද ලියූ ගුණදාස අමරසේකර ය. ගුණදාස කපුගේ ය, ධර්මසේන පතිරාජ ය, ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක ය. මේ ලැයිස්තුව තව ටිකක් දික්කළ හැකි වෙතත්, එය මහා දිග ලැයිස්තුවක් නම් නොවේ.
අර රුහිරු ගංගාවෙනුත් පිහිනා ඇවිත් ටික කලක් ගතවූ පසු මේ බොහෝ සංස්කෘතික වීර ප්‍රතිමාවෝ බොල් පිළිම වී අප ඇස් පනාපිට ගරාවැටුණහ. එහෙත් ඒ ඇතැම් වීරයෝ ඔවුන් හා අප අතර වූ දුරස්ථ වීරත්වය වෙනුවට අප සිය මිත්‍ර සන්ථවයන්ට පවා ඇතුළු කරගෙන, සිය වීරත්වය ද විනාශ නොකරගනිමින් අප අතිසුළුතර පරම්පරාව හා කිසියම් සංවාදයක දිගටම නියැලී සිටියහ. පළමු කාණ්ඩයට උදාහරණ වන්නේ ‘සිටින් පුටු කබල් මත සීරුවෙන්’ යයි අපට කියා, අන්තිමේදී අප සීරුවෙන් ඉන්නා අතරම ‘නෝනා නාන්නනන් නාන්න නෝනා’යි අර බහුතරයට ගැයූ නන්දා මාලිනී ය. ‘අයුක්තියේ අණ පිළිපැද කුමටද ඔබ පළඳින තරු’ යි එදා ලියා අද පෝලිමට රජකතා ද, බණකතාද බයිස්කෝප් කර අර ‘බහුතර යෞවනයන්ගේ’ වැඩිහිටි වියට විකුණන සුනිල් ආරියරත්න ය. ගැමි සිංහල බෞද්ධ ප්‍රඥාංකුරයක් සොයාගොස්, විමල් වීරවංශ නම් වූ පළාතම ගඳගස්සවන කිඩාරම් පඳුර අසළ නතරවූ ගුණදාස අමරසේකර ය.
දෙවැනි කාණ්ඩයට උදාහරණ වන්නේ අවසානය දක්වා අප තුළ වූ ගෞරවය පළුදු නොකරගත් නමුත් මිත්‍රත්වය හා සහෘදත්වයද අපට නොමසුරුව ප්‍රදානය කළ සුචරිත ගම්ලත්ලා සුගතපාල ද සිල්වලා ය.
88-89 භීෂණයෙන් විනාශ නොවී අර සුළුතරයෙන් ඉතිරිවී සිටි අපි කෙමෙන් ජෝතිපාල මියගිය ’87ට වඩා වෙනස් විදියකට එයින් දශකයක් යන්නට මත්තෙන් ලෝකය බලමින් සිටියෙමු. එවිට අපට ජෝතිපාල පෙන්නන්නට බැරි ගායකයෙක් නොවුණේ ය. නිහාල් නෙල්සන් වෙනත් විදියක හැකියාවක් ඇති වෙනත් රසික තීරුවකට අමතන අවධානයට යොමුවිය යුතු ගායකයෙකු ලෙස දකිමින් සිටියෙමු. එම් එස් ප්‍රන්‍ාන්දු නූතන නාගරික ජනකවියෙක් නොවේදැයි සිතමින් සිටියෙමු. නිහාල් සිල්වා අපතේ ගිය යෝධ රංග කුසලතාවක් ලෙස දකිමින් සිටියෙමු.
අමුණුගම මේ ලිපිය තුළ කරන, මෙහිදී අපට අදාළවන වැදගත්ම නිරීක්ෂණය මෙයයි. ‘නොබෝ කලකින් අප දේශපාලනයද මේ තරුණ කැලගේ ඉල්ලුම අනුව අලුත් ස්වරූපයක් ගනු ඇත.’
මේ අනාවැකිය පවසන විට තව නොබෝ කලකින් ලංකා සමාජය මත පතිත වීමට නියමිතව තිබූ දැවැන්ත භීෂණය ගැන (කිසියම් අනුමානයක් තිබුණා නම් හැර) එහෙමකට යමක් අමුණුගම දැනසිටියායයි සිතිය නොහැකි ය. එහෙත් ඔහුගේ ‘බහුතර තරුණ්‍යයෙන්’ අතිබහුතරය ඒ ඓතිහාසික ලේ ගංගාවෙන් ද නිරුපද්‍රැතව එතෙර වූවායයි ද, ඊට අයත් නොවූ ‘අතිසුළුතර තරුණ කුලකය’ ඒ ලේ ගංගාවෙන් පිහිනා එතෙර වන විට සාතිශය සුළුතරයක් වී සිටියායයි ද අප දන්නා ඉතිහාස කරුණුවලට අනුව සූත්‍රගත කළ කල, මේ අනාවැකිය අද වනවිට මුළුමනින් සත්‍යයක් බවට හැරී ඇතැයි නිගමනය කළ හැකි නොවේද?
මේ ජෝතිපාල සංස්කෘතික වීරයෙකු කරගත් තාරුණ්‍යය, දේශපාලන තලයේ දී නියෝජය කළේ කවුරුන්ද යන්න හඳුනාගැනීම ඉතා වැදගත්ය.
‘ජෝතිපාල සංස්කෘතියේ’ දේශපාලන නියෝජනය
ජේආර් විසින් පුද්ගල ඒකකයක් ලෙස ඍජුව නියෝජනය නොකළත්, ඔහු ස්ථාපිත කර හදාවඩාගත් ක්‍රමය විසින් ’87 දක්වාත් නියෝජනය කැරුණේ එයයි. එහෙත් ජේආර්ගේ ඇවෑමෙන් ඊට අතිශයින් ගැළපෙන නියෝජිතයා එජාපය තුළින්ම හමුවිය. ඒ ප්‍රේමදාසයි. අර ලේ වැකි භීමසමයෙන් මෙපිටටත්, ඔහුගේ ඝාතනය දක්වාත් ඒ ප්‍රවාහයේ නියෝජිතත්වය අනභියෝගීව ඔහුටම උරුමවී තිබිණි.
ජේආර් පුද්ගලානුබද්ධව නොව ක්‍රම සම්පාදකයෙකු ලෙසත්, ප්‍රේමදාස පුද්ගල පංචස්කන්ධයක් ලෙසත් නියෝජනය කළ මේ ප්‍රවාහයේ ආධිපත්‍යය රනිල්ගේ එජාපයෙන් මුළුමනින් පාහේ ගිලිහිණි. ඔහුගේ එජාපයෙන් ඒ නියෝජිතත්ව බලවේග මුළුමනින් අහෝසිවී ගියා නොවේ. ඒවා යටපත් වී ගියේ ය. ඔහු ඒවා යටපත් කළේ ය. ඉනුත් අනතුරුව කෙමෙන් ඉන් පිටතට කාන්දුවී ගියේ ය. දේශපාලනය පිළිබඳ ඔහුගේ අදහසට අමතරව, රනිල්ගේ පන්ති පසුබිම, ඇබ්බැහිකම්, ළැදියාවන් හා බැඳියාවන් ද ඊට බලපෑ බව පෙනේ.
චන්ද්‍රිකා යනු පන්තිමය අනන්‍යතාවකින් මේ ප්‍රවාහය නියෝජනය කළ නායිකාවක නොවුණත්, ඇගේ දේශපාලන දේහය මෙන්ම භාෂා ලෝකය ද නියෝජනය කළේ එයයි. ඒ අනුව ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධ සංස්කෘතියක් පන්තිමය වශයෙන් උරුමකරගෙන සිටියදී පවා, එහි නියෝජිතයා බවට කිරුළු පැළැඳීමට ඇය සමත්වූවා ය. ඊට අර ප්‍රවාහයේ ජෝතිපාල බඳුම සංස්කෘතික දැවැන්තයෙකු වූ විජයගේ උරුමය ඈට තිබූ දැවැන්තම සුදුසුකමයි, ශක්තියයි, බලයයි. එහෙත් ඇගේ ඒ නියෝජිතත්ත්වය අභියෝගයට ලක්වන, සැකකැරෙන සංසිද්ධීන් ඇගේ පාලන කාලය පුරාම මතුවිය. එවකට නාමකායක් පමණක් වූ විජය උරුමය අබිබවා පන්ති උරුමය පිටතට පොලාපැන්න අවස්ථාවලදී ද, ඇගේ ‘විජය ප්‍රවාහයේ’ සමාජ සම්බන්ධතාවල අව්‍යාජත්වය ප්‍රශ්නකැරුණු තැන්වලදීද ඒ තත්ත්වය කැපීපෙනිණි. විජයට පෙම්බැන්දාට විජයගේ උතුර පිළිබඳ දේශපාලන මැදිහත්වීමට කිසිදු සංවේදීත්වයක් නොදැක්වූ අර ‘බහුතරය’ චන්ද්‍රිකා උතුරට යුද්ධය වෙනුවට දේශපාලන විසඳුමක් සොයන තැනට තල්ලු වූ හැම විටෙකම විශේෂයෙන් ඈ සැක කළහ.
එහෙත් ප්‍රේමදාසගෙන් පසු මේ ප්‍රවාහයට හරියටම හරියන නියෝජිතයා මුණගැසුණේ 2005දී ය. ඒ අන්කිසිවෙකු නොව මහින්ද රාජපක්ෂයි.
අමුණුගම පුරෝකථනයේ කූටප්‍රාප්තිය
මහින්ද චින්තනය යනු මේ අරුතින් ගත් කල අන් කිසිවක් නොව අමුණුගම එදා නිරීක්ෂණය කළ – පුරෝකථනය කළ ප්‍රවාහයේ කූටප්‍රාප්ති ආත්ම ප්‍රකාශනයයි. රනිල්ගේ එජාපයෙන් පිටමං කැරුණු ජෝතිපාල සංස්කෘතියේ නියෝජිත බලවේග ද මහින්ද සරණ ගිය පසු, එදා අප නියෝජනය කළ සුළුතරයේ සංස්කෘතික වීරයන්ව සිටි අමරසේකරලා, සුනිල් ආරියරත්නලාත් එහි කුස්තූරවලට හරියටම හරියන සක්ක කෑලි ලෙස එකලස් වූ පසු එය පරිපාකයට පත්විය. රුහිරු ගංගාවක ගිල්වා දෙමළ තරුණයන්ගේ අරගලය ද වනසා දැමුවායින් අනතුරුව මහින්දවාදය ආගමක් බවට පත්වූ අතර, අමුණුගමගේ අනාගත වාක්‍යය එහි පරිසමාප්තියට ළඟා විය.
‘87 සිටි අපේ සුළුතර තාරුණ්‍යයෙන් බහුතරයක දේශපාලන නියෝජිතයා ඍජුව හෝ වක්‍රව ජවිපෙ විය. එහෙත් පශ්චාද් භීෂණ සමයේ, විශේෂයෙන් පශ්චාද් පාර්ලිමේන්තු සමයේ අපේ සුළුතරය රැකගන්නවාට වඩා ‘ජෝතිපාල සංස්කෘතික බහුතරයේ’ උරුමයට ඉව අල්ලන්නට ගොස් එය අප විතැන්කර දැම්මේ ය. අද දක්වාම ඔවුහු රණවිරු කඳවුරුවල ඉඳුල් ලෙවකන්නටත්, ජාතිවාදී කඳවුරුවල නිදිවදින්නටත් යමින් මේ පරිවර්තිත දේශපාලන සන්දර්භයට අන්ධ වී සිටින අතර, කුමන ගොහොරුවල ලැග්ගත් ‘ජෝතිපාල සංස්කෘතියේ බහුතරය’ තමන් ඔවුන් තුළට ලේසියෙන් වැද්ද නොගන්නා බව තේරුම් නොගෙන සිටිති.
ජෝතිපාල මියගිය 33 වසරකට එපිට අතීතයේ දී සුළුතරය වී සිට, එයින් කෙටි කලක් ඇවෑමෙන් රුහිරු ගංගාවක පිහිනා සාතිශය සුළුතරය බවට පත්වූ ක්ෂුද්‍ර පරපුරක උරුමය අත්නොහැරීමේ වරදට අපි අද අමුණුගම පුරෝකථනය කළ සන්දර්භයේ පරිපූර්ණ පිටස්තරයෝ වෙමින් සිටිමු.
වසර 33කට පෙර සංස්කෘතික දේශපාලනය ගැන ආන්දෝලනාත්මක ලිපියක් ලියූ ශාස්ත්‍රීය චරිතයක් වූ ආචාර්ය සරත් අමුණුගම ඉක්මනින්ම ඒ ‘තරුණ කැලගේ ඉල්ලුම අනුව අලුත් ස්වරූපයක් ගත් දේශපාලනයේ’ ගිලී, තිස්තුන් වසක් ඇවෑමෙන් ඒ දේශපාලනයේම කුණුවී ඕජස් ගලන තිස්තුන්කෝටියක් පංචස්කන්ධවලින් එකක් බවට පත්වී තිබේ. 33 වසකට පෙර මේ අනාගත පෙරළිය පෙර දුටු තමාට කරන්නට තිබුණේ ඒ ප්‍රවාහයේ කුණුවී ගිය තවත් එක් මළමිනියක් වීමද, ඊට වඩා දෙයක් තමන්ට කරන්නට නොතිබුණේද යන්න අමුණුගම තමන් වෙනුවෙන් නොව අනුන් වෙනුවෙන්වත් අද සිතා බලා, අනාගත වාක්‍යයක් ලෙස නොව ස්වයංවිවේචනයක් ලෙසවත් යමක් ලියා තබනවා නම්, එය ඔහු පසුගිය දශක තුන පුරාම කළ දේශපාලනයට වඩා වැඩදායක වනු ඇත.
