මල්පෝච්චි වැඩක් නෑ
එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂක සමන් රත්නප්‍රිය
ජාතික ලැයිස්තුව සමානුපාතික ඡන්ද ක්‍රමය යටතේ අනිවාර්ය සාධකයක්. මූලිකවම 225ක් වන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගෙන් 29ක් ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පත් වෙනවා. පක්ෂයට ලැබෙන ඡන්ද අනුපාතය අනුව තමයි මන්ත්‍රී සංඛ්‍යාව තීරණය වෙන්නේ. මෙයට නම් කිරීමේදී දේශපාලන පක්ෂ ඡන්දයකට වියදම් කරලා, ඡන්දයක් හසුරුවලා එන්න හැකියාවක් නැති අය සලකා බලන්න ඕනෑ.
එසේ වුණත් යම් දක්ෂතාවක් තියෙන, වුවමනාවක් තියෙන, රටට යමක් කළ හැකි, දේශපාලන භාවිතාව හොඳ බව හිතෙන අය තමයි නාමලේඛනයට ඇතුළත් කරන්න ඕනෑ. ඒ කාරණය ගැන බරපතළ සැලකිල්ලක් දක්වන්න ඕනෑ බව මගෙත් අදහස. පාර්ලිමේන්තුවේදී දැක්කා ඡන්දයෙන් ආවත්, ලැයිස්තුවෙන් ආවත් වගකීම් ඉෂ්ට කිරීමේදී අඩුපාඩු තියෙන බව. පාර්ලිමේන්තුවේ එක් වතාවක්වත් කතා නොකළ මන්ත්‍රීවරු හිටියා. පාර්ලිමේන්තුවට යන්නේ ප්‍රතිපත්ති තීන්දු කරන්න. ඒකට අවධානයක් නැත්නම්, උනන්දුවක් නැත්නම්, විෂය හදාරලා ඒ වැඬේ කරන්නේ නැත්නම් එහි බරපතළ අඩුපාඩුවක් තියෙනවා. පාර්ලිමේන්තුවට එන්නේ යම් නියෝජනයක්. ඒ නියෝජනයට සාධාරණය ඉටු කරන්න ඕනෑ. ඒක ඉටු නොකිරීම ඛේදවාචකයක්.
පහුගිය කාලයේ සියලු පක්ෂවලින් කළ වරදක් තමයි දේශපාලන වශයෙන් සක්‍රිය නැති අය ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රීවරුන් ලෙස පත්කිරීම. කෙළින් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරන්න බැරි අය හිටියා. ඔවුන් යම් විෂයකට ප්‍රවීණ විය හැකියි. එම විෂයට අයත් ආයතනවලට ඔහු වැදගත් ඇති. එහෙත් පාර්ලිමේන්තුවේ දේශපාලන ක්‍රියාවලියට ඔවුන්ගේ මැදිහත්වීමක් නැහැ. ඔවුන් චරිත ලෙස මල්පෝච්චි වගේ පාර්ලිමේන්තුවේ ඉඳලා වැඩක් නෑ. ඔවුන්ගෙන් සක්‍රිය දේශපාලනික හැසිරීමක් බලාපොරොත්තු වෙනවා. හැම පක්ෂයකින්ම එසේ නොවන අය ඉදිරිපත් කරලා වැරදීම් වෙලා තියෙනවා.
ආකර්ෂණීය නම් දමා පැරදුණ අපේක්ෂකයන් යැවීම වරදක්
හිටපු ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රී ජනාධිපති නීතිඥ ආචාර්ය ජයම්පති වික්‍රමරත්න
ජාතික ලැයිස්තුවෙන් ප්‍රයෝජනයක් වෙනවා. විවිධ හේතු නිසා මනාප පොරයට නොඑන, එහෙත් පාර්ලිමේන්තුවේ වැදගත් කාර්යයක් ඉටුකරන්නට හැකි අයට එයින් අවස්ථාවක් ලැබෙනවා. කදිරගාමර්, නීලන් තිරුචෙල්වම් වැනි අයට එමගින් අවස්ථාවක් ලැබුණා. මැතිවරණයේදී ඉතා ආකර්ෂණීය නම් ජාතික ලැයිස්තුවට දමා ඔවුන්ව මාර්කට් කරලා ඡන්දෙන් පස්සේ පැරදුණ අපේක්ෂකයන් නම් කිරීමත් බහුලව සිදුවෙනවා. එය සෑම පක්ෂයක්ම කර ඇති වරදක්. තවත් කරන දෙයක් තමයි පෙරමුණු තුළ කුඩා පක්ෂවල ආකර්ෂණීය චරිත මෙන්ම සිවිල් සමාජයේ ආකර්ෂණීය චරිත ජාතික ලැයිස්තුවට දමා ඔවුන් මාකට් කර, ඡන්දයෙන් පසු ඔවුන්ව නම් නොකර ප්‍රධාන පක්ෂයේ අය පමණක් පාර්ලිමේන්තුවට යැවීම. මෙවරවත් එසේ නොකරනු ඇතැයි මා බලාපොරොත්තුවෙනවා.
බල නියෝජනය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අවශ්‍යතා සමතුලිත කරගන්න ඕනෑ
සමගි ජන බලවේගයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂක නීතිඥ ශිරාල් ලක්තිලක
නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ බහුතරයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මත. බහුතරයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ක්‍රියාත්මක වෙනකොට යම් හිඩැස් ඇති වෙනවා. එක් පැත්තකින් ජන නියෝජනය පැත්තෙන්. අනෙක ප්‍රතිපත්ති නියෝජනය පැත්තෙන්. ජාතික ලැයිස්තුව හදලා තියෙන්නේ නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පූර්ණ ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා හිඩැස් නැති කරන්න. එහෙත්, ජාතික ලැයිස්තුව හඳුන්වාදුන් කාලයේ ඉඳලා ඒක ඒ විදියට ක්‍රියාත්මක වුණාද නැතිද කියන ප්‍රශ්නය තියෙනවා. බොහෝ විට පක්ෂ ඒක පාවිච්චි කරන්නේ තමන්ගේ දේශපාලන බල ව්‍යාපෘතියට අදාළ පුද්ගලයන් පත් කිරීමට. එහෙත් 2015දී මේක බරපතළ ලෙස ඛණ්ඩනය වුණා. මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පිට පුද්ගලයන් පත්කළා. මා හිතන විදියට ඒක නරක පූර්වාදර්ශයක්. බල නියෝජනය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අවශ්‍යතා කියන දෙක එකට සමතුලිත කරගන්න ඕනෑ. එහෙත් අපේ දේශපාලන නායකයන් තවම එහෙම පුළුල් අරමුණක් ඇතිව කටයුතු කරන බවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. උදාහරණයක් ලෙස ප්‍රතිපත්ති ගැන බොහොම උනන්දුව දක්වන ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ පවා එය එසේ සිදු කරන්නේ නැහැ.
හැම පක්ෂයක්ම වැදගත් අය දාලා
ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂක මහාචාර්ය චරිත හේරත්
ජාතික ලැයිස්තුවෙන් කරන්නේ මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වෙන්න බැරි අයට එන්න අවස්ථාවක් හදන එකනේ. ජාතික වශයෙන් වැදගත්කමක් ඇති, එහෙත් පක්ෂ දේශපාලනයට ගියේ නැති අය තමයි ගත්තේ. උදාහරණ විදියට කදිරගාමර්, ජී.ඇල්. පීරිස් වගේ අය ආවේත් ඒ ක්‍රමයට. යූඇන්පීයේ චොක්සි වැනි අය ආවේත් ඒ විදියට. මා හිතන විදියට හැම පක්ෂයක්ම පාහේ මෙවර වැදගත් අය ලැයිස්තුවට දාලා තියෙනවා. ඒක හොඳ බව තමයි මම හිතන්නේ.
දේශපාලනයට උනන්දුවක් නැති කෙනෙක්ට ඇවිත්, දීර්ඝ වශයෙන් දේශපාලනයේ ඉන්න බැහැ. ජී.ඇල්. කදිරගාමර් වගේ අය දීර්ඝ කාලයක් දේශපාලනයේ හිටියා. හර්ෂ ද සිල්වා, විජයදාස රාජපක්ෂ වගේ අය ඒ ක්‍රමයට ඇවිත් ඡන්ද දේශපාලනයට ඇවිල්ලා. ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පාර්ලිමේන්තු ගිහින් ඡන්ද දේශපාලනයට ආපු අය නවතිනවා. ආපු නැති අය අවුරුදු පහෙන් පස්සේ යනවා. මා හිතන විදියට වෘත්තීය වශයෙන් වැඩ කරන කෙනෙක් දේශපාලනඥයෙක් වශයෙන් වැඩ කරන්න කැමති නම් ජනතා නියෝජිතයෙක් විදියට පත් වෙන්නට ජාතික ලැයිස්තුව හොඳ ක්‍රමයක්.
මෙවර ජාතික ලැයිස්තුව ඇති කළ පරමාර්ථයට සමාන්තර උත්සාහයක් බොහෝ පක්ෂවලින් කරලා තියෙනවා. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ. අපේ ජාතික ලැයිස්තුව ඉතා සමබර එකක්. ජනාධිපති නීතිඥවරුන් දෙදෙනෙක් ඉන්නවා, විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් දෙදෙනෙක් ඉන්නවා, මහාචාර්යවරුන් තුන්දෙනෙක් ඉන්නවා, ගණකාධිකාරිවරුන් දෙන්නෙක් ඉන්නවා. විශිෂ්ට ගණයේ එකතුවක් ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ ජාතික ලැයිස්තුවෙන් දාලා තියෙනවා.
සහයෝගය දක්වනවා කියන අදහස තමයි සංකේතවත් වුණේ
ජාතික ජන බලවේගයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂිකා ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය
විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන් වූ නිසා හෝ විද්වතුන් නිසා ජාතික ලැයිස්තුවට ඇතුළත් කරනවා කියා අදහසක් අපට තිබුණේ නැහැ. අනෙක මා දන්නේ නැහැ විද්වතුන් කියන යෙදුම නිර්වචනය කරන්නේ කොහොමද කියලා. අපේ අදහස වුණේ ඒක නෙවෙයි. පූර්ණකාලීන දේශපාලනය නොකළත්, දේශපාලන පක්ෂයකට ඍජුව සම්බන්ධ නොවූ දේශපාලන ක්‍රියාකාරීන් විදියට අත්දැකීම් සහිත පිරිසක් ගැන තමයි අපි හිතුවේ. යම් වෘත්තියක යෙදෙන, වෘත්තියෙන් සහ වෘත්තියට පිටින් දේශපාලන හා සමාජ ක්‍රියාකාරීන් ලෙස කටයුතු කරන අයට නියෝජනය දුන්නේ. වෘත්තිය සමිතිවල හෝ වෙනත් සංවිධානවල විය හැකියි. ඒ අනුව වෘත්තීය සහ දේශපාලන ක්‍රියාකාරීත්වය කියන දෙකම එක සේ වැදගත්.
ප්‍රායෝගිකව සැලකුවාම අප සියලුදෙනාට ජාතික ජන බලවේගයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට යන්න පුළුවන් කියන අදහස නැහැ. සාමාන්‍යයෙන් ජාතික ලැයිස්තු ආසන දෙක තුනක් අපට එන්න ඉඩ තියෙනවා. ජාතික ලැයිස්තුවේ ඉන්න 21 දෙනාගෙන් අපට තෝරාගන්න සිද්ධවෙනවා. ඒ අනුව ඡන්දයෙන් තේරී පත්වුණ අයට සහයෝගය දැක්විය හැකි, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයාගේ භූමිකාව ඉටු කළ හැකි දෙතුන්දෙනා තමයි තෝරන්න වෙන්නේ.
ජාතික ජන බලවේගයට අප ක්‍රියාකාරීව සහයෝගය දක්වනවා කියන අදහස තමයි අපි ජාතික ලැයිස්තුවට එක් වීමෙන් සංකේතවත් වුණේ. පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් පසුවත් අපට බලවේගයක් ලෙස කරන්නට දෙයක් තියෙනවා. ජාතික ජන බලවේගය නියෝජනය කරමින් පාර්ලිමේන්තුවෙන් පිට තියෙන කාර්යභාරය කරන්නට ඒ අය අවශ්‍යයි.
සහතිකය නෙවෙයි අංක එක
සමගි ජන බලවේගයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂිකා ඉනෝකා සත්‍යාංගනී කීර්තිනන්ද
ජාතික ලැයිස්තුවෙන් ඉදිරිපත් කරන්න ඕනෑ අවසානයේ සාමාන්‍ය ජනතාව නියෝජනය කිරීම උදෙසා පාර්ලිමේන්තුවට යැවිය යුතු පුද්ගලයෙක්. ජාතික ලැයිස්තුවේ හිටියත් පොදු ලැයිස්තුවේ ඉඳලා ආසනයකට තරඟ කළත් අවසාන විග්‍රහයේදී සිදුවෙන්නේ මහජනයා වෙනුවෙන් නියෝජිතයන් බවට පත්වීම. ඔවුන් කරන්නේ පුරවැසියන් ගැන තීන්දු තීරණ ගැනීමේ වගකීමට උරදීම. එවැනි තැනකදී නොගැළපෙන පුද්ගලයන් විදියට හඳුනාගන්නා උදවිය පත් නොකළ යුතුයි. අපි කාලාන්තරයක් තිස්සේ දැක්කේ දේශපාලනය ව්‍යාපාරයක් කරගත් පිරිසක් දේශපාලනඥයන් හැටියට වැජඹෙන බව. රටේ සම්පත් අත්පත් කරගැනීමේ ව්‍යංග්‍ය කොන්දේසියක් යටතේ ඔවුන් කටයුතු කළේ.
දේශපාලනඥයෙක් හැටියට ඉදිරිපත් වෙන කෙනාට මුලින් තියෙන්න ඕනෑ වංචා, දූෂණ, මැරකම්වලින් තොර පුද්ගල හැඳුනුම්පතක්. එයා ගමේ චණ්ඩියෙක්, බාර් හිමිකරුවෙක් වෙන්න බැහැ. වෙනත් මුදල් වංචාවකට අහුවෙලා තියෙන්න බැහැ. ඔහු ආදර්ශවත් චරිතයක් හිමි කෙනෙක් වෙන්න ඕනෑ. ඒ පුද්ගලයා මොන ඇඳුම අන්දත් අවසානයේ මිනිසුන්ගේ ජීවිත පිළිබඳ අවසාන තීන්දු ගන්නවා. දේශපාලන සාක්ෂරතාවකින් යුත්, දේශපාලන සවිඥානිකත්වයෙන් යුත් කෙනෙක් විය යුතුයි. සහතිකය නෙවෙයි අංක එකට සලකන්න ඕනෑ. එහෙම වුණත්, ඕනෑම කෙනෙකුට අපි අධ්‍යාපන සුදුසුකම් ගැනත් විමසනවානේ. ඒ නිසා ප්‍රාමාණික අධ්‍යාපනයක් තිබීමත් සලකා බැලිය යුතුයි. අනෙක් කාරණය යම් පුද්ගලයෙක්ට පොළොවේ සුවඳ තේරෙනවාද කියන එක. ජන ජීවිතයට සංවේදීද කියන කාරණය සලකා බැලිය යුතුයි.
අපි හැම වෙලාවේම ඡන්දදායකයන්ට බණිනවා. එහෙත් ඔවුන් කැමැත්ත ප්‍රකාශ කරන්නේ වරණයට ලක් කරන ලද, පක්ෂයක නියෝජිතයන් හැටියට ඉදිරිපත් කළ අයට විතරයි. තට්ටු මාරු දේශපාලන ක්‍රමය යටතේ මහ පක්ෂවල තියෙන බල තණ්හාව සහ දේශපාලනය පුද්ගලික තීරණ බවට පත්කිරීම මත හොඳ මහජන නියෝජිතයන් ගැන බලාපොරොත්තු තියාගන්න අමාරුයි. එහෙත් මම පෙර කීවා වගේ යහපත් චරිත ලක්ෂණ තියෙනවා නම් සාපේක්ෂ බලාපොරොත්තුවක් තියාගන්න පුළුවන්.
උගතුන් බය වෙලා හිටියේ
සමගි ජන බලවේගයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂක ඉමිටියාස් බාකීර් මාකාර්
මම වෘත්තිකයෙක් හෝ විද්වතෙක් නොවෙයි. මම දේශපාලනඥයෙක්. එහෙත් මම ජාතික ලැයිස්තුවෙන් ඉදිරිපත් වෙනවා. සමගි ජන බලවේගය බිහිවුණේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලයේ තීන්දුවක් මත. එහෙත් එම කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩල තීන්දුවට පිටින් ගිහින් එක්සත් ජාතික පක්ෂය වෙනම ඉදිරිපත් වෙන්න තීන්දු කළ නිසා, අපට ක්ෂණිකව අපේක්ෂක ලැයිස්තු හදන්න වුණා. හැකි ඉක්මනින් සමබර ලැයිස්තුවක් ඉදිරිපත් කරන්නට අපි හැකි සෑම උත්සාහයක්ම ගත්තා. ඒ අතරේ අප තීන්දු කළා ජාතික මට්ටමෙන් මැතිවරණය මෙහෙයවන දේශපාලනඥයන් කිහිපදෙනෙක්ට ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂකත්වය ලබාදෙන්නට.
ඒ අතරේ අපි හැකි තරම් වෘත්තිකයන්, සිවිල් ක්‍රියාකාරිකයන් වැනි අයට ජාතික ලැයිස්තුවේ වගේම දිස්ත්‍රික් අපේක්ෂක ලැයිස්තුවලත් ඉඩකඩ විවර කළා. ඒ අයටත් අවස්ථාව දෙන්න ඕනෑ. ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ විවිධ වෘත්තිකයන්ගේ අඩුවක් තියෙනවා. වෘත්තිකයන් දේශපාලන පක්ෂවලින් දේශපාලනයට පැමිණීම නරක දෙයක් නෙවෙයි. එය අප දිරිමත් කළ යුතු දෙයක්. අසූ ගණන්වල ඉඳලා වෘත්තිකයන් දේශපාලනයට යොමු වීමට බියක් දැක්වුවා. භීෂණකාරී දේශපාලන ලෝකයට එන එක ඔවුන් නුසුදුසු දෙයක් ලෙස සැලකුවා. උගතුන් බය වුණා. දැන් අප පෙන්වාදෙන්න ඕනෑ බයවෙන්න දෙයක් නැති බව. අලුත් දේශපාලන ලෝකයක් සඳහා, අලුත් දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් ලෙස අප උත්සාහ කරනවා ඔවුන්ට බය වෙන්න දෙයක් නැති බව පෙන්වන්න. ඒ වගේම වෘත්තිකයන් දේශපාලනයට පැමිණීම දිරිමත් කරන්න.
