අන්තවාදී ආගමික මතවාද සහිත සැකකරුවන් එම මතවාදයෙන් මුදවා ගැනීම සඳහා පුනරුත්ථාපන රෙගුලාසි කෙටුම්පතක් නීතිපතිවරයා සංශෝධන වලට යටත්ව අනුමත කර ඇතැයි පසුගිය සතියේ පුවත්පත් වාර්තා කර තිබුණි. ආරක්ෂක අමාත්යාංශයේ ලේකම් කමල් ගුණරත්න මෙම කෙටුම්පත නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව වෙත එවා ඇත. මෙම පුවත ජුනි 17 වැනිදා නීතිපතිවරයාගේ සම්බන්ධීකරණ නිලධාරිනි නීතිඥ නිශාරා ජයරත්න මෙනවිය කළ ප්රකාශයකින් හෙළිදරව් විය. මෙතෙක් අප දැන නොසිටි පුනරුත්ථාපන කඳවුරු පිළිබඳ පනත් කෙටුම්පතක් පිළිබඳ අසන්න ලැබුණේ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ මෙම ප්රකාශයෙන්ය. එතෙක්, එවැනි කෙටුම්පතක් පිළිබඳ සාමාන්ය පුරවැසියන් දැන සිටියේ නැත.
පාස්කු ඉරිදා ප්රහාරය සම්බන්ධයෙන් සැක පිට අත්අඩංගුවට පත් සෘජුවම ප්රහාරය හා සම්බන්ධ නොවූ අන්තවාදී මතවාද දරන සැකකරුවන් එම මතවාදයන්ගෙන් මුදා ගැනීමට මෙම පුනරුත්ථාපන රෙගුලාසි සකස් කර ඇති බව නිශාරා ජයරත්න මෙනෙවිය කියා තිබුණි. මෙම පිරිස පාස්කු ප්රහාරයට සෘජුවම සම්බන්ධ නොවුණත් සහරාන්ගේ දේශනයන්ට සහභාගී වූ අන්තවාදී අදහස් දරන පිරිසක් බව ඇය කියා තිබුණි.
ඉන්පසුව සන්ඬේ ටයිම්ස් පුවත්පත, ඬේලි ෆයිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් පුවත්පත ඇතුළු මාධ්ය ආයතන වලින්ද, අප කරන ලද විමසීම් වලින්ද මෙම රෙගුලාසි කෙටුම්පත පිළිබඳ මූලික තොරතුරු හෙළිදරව් වී ඇත. එහෙත් දැනට නීති කෙටුම්පත් දෙපාර්තමේන්තුවේ ඇති මෙම රෙගුලාසි ගැන වැඩි දෙයක් පුරවැසියන් දන්නේ නැත. ආණ්ඩුව ඒ ගැන රටට කියා නැත. අප වෙනුවෙන් නීති සැකසීමට පත් කළ මහජන නියෝජිතයෙකු නොවන, හමුදාමය පසුබිමක් ඇති නිලධාරියෙකු පමණක් වන ආරක්ෂක අමාත්යාංශයේ ලේකම් කමල් ගුණරත්න සකස් කළ මෙම කෙටුම්පත ගැන තොරතුරු මෙතෙක් හෙළිදරව් නොවීම භයානක කාරණාවකි. ඒ එය අතිශය සංවේදී කෙටුම්පතක් විය හැකි නිසාය.
දැනට ඇති තොරතුරු
වාර්තා වන ආකාරයට මෙම පුනරුත්ථාපන කඳවුරු පිහිටුවීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ බන්ධනාගාර කොමසාරිස් යටතේය. කෙටුම්පතෙන් කර ඇත්තේ කඳවුරු පිහිටුවීම සඳහා බන්ධනාගාර දෙපාර්තමේන්තුවට බලය ලබා දීමය.
මෙම රෙගුලාසි හඳුන්වාදීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතේ 27 වැනි වගන්තිය යටතේය. එහෙත් ගැටලුව ඇත්තේ එම වගන්තිය අනුව රෙගුලාසි පැනවීමේ බලය ඇත්තේ ආරක්ෂක අමාත්යවරයාට වීමය. ආරක්ෂාව රකිනවා යැයි කියමින් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ බලයට ආවත්, ලංකාවේ ආරක්ෂක අමාත්යවරයෙක් නැත. ඒ නිසා ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්යවරයා පැනවිය යුතු රෙගුලාසි පනවන්නට කෙනෙක්ද නැත. වාර්තාවන ආකාරයට නීතිපතිවරයා උපදෙස් දී ඇත්තේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවට අනුව ජනාධිපතිවරයාට රටේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ බලතල පැවරෙන බැවින්, ඒ යටතේ මෙම රෙගුලාසි පනවන ලෙසය. නීතිපතිවරයා එසේ උපදෙස් දුන්නත්, එය වලංගු තර්කයක්දැයි වෙනම කතා කළ යුතුය. සේනාධිනායක හා ආරක්ෂක විෂයභාර අමාත්ය යනු එකිනෙකට වෙනස් තනතුරු දෙකකි.
සන්ඬේ ටයිම්ස් හා ඬේලි ෆයිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් පුවත්පත් පෙන්වාදී ඇති ආකාරයට මෙම කෙටුම්පත අනුව පිහිටුවන පුනරුත්ථාපන කඳවුරු වලට කණ්ඩායම් තුනක් මෙම කඳවුරු වලට යැවීමට බලාපොරොත්තු වෙයි. මුල්ම පිරිස වන්නේ අන්තවාදී මතවාද දරමින් බරපතළ අපරාධ සිදුකර ඇති බවට චෝදනා ලබා ඇති පුද්ගලයන්ය. දෙවැනි කොටස වන්නේ බරපතළ අපරාධ ගැන චෝදනා නැතත් අන්තවාදී ක්රියා වලට සම්බන්ධතා ඇති පුද්ගලයන්ය. තෙවැනි කොටසක්ද සිටී. ඒ එවැනි ක්රියා වලට සම්බන්ධයක් නැතත්, අන්තවාදී අදහස් අනුමත කරන ක්රියා සිදුකර ඇති පුද්ගලයන්ය. මෙම පුනරුත්ථාපන ක්රියාවලියට මුලින්ම යොමු කරන්නේ තෙවැනි පිරිස බව සන්ඬේ ටයිම්ස් වාර්තාවෙහි දැක්වේ.
මීට පෙර එල්ටීටීඊ සංවිධානයට සම්බන්ධ පිරිස් පුනරුත්ථාපනය කිරීම සඳහා ආරක්ෂක හමුදා යටතේ පුනරුත්ථාපන කඳවුරු ක්රියාත්මක කර තිබුණි. ඒ 2009 සහ 2011 වර්ෂවලදී ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ නිකුත් කළ ආරක්ෂක රෙගුලාසි යටතේය. එහිදී පුනරුත්ථාපනයට ලක් කළේ බාර වූ එල්ටීටීඊ ක්රියාකාරීන් හා එල්ටීටීඊය පාලනය කළ ප්රදේශ වල සිටි පුද්ගලයන්ය.
මෙම පුනරුත්ථාපන ක්රියාවලිය ගැන තොරතුරු නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව නම් ස්වාධීනත්වයක් ඇති ආයතනයට යනතෙක්ම ආණ්ඩුව එය සඟවාගෙන සිටීම ලෙහෙසි පහසු කාරණයක් නොවේ. මේ මොහොතේදී පවා එම පුනරුත්ථාපන ක්රියාවලිය කුමක්ද, එය ගැන බියක් ඇති කරගත යුතුද යන කාරණා නිශ්චිතව සිතාගත නොහැක. අන්තිමේ මේ ගැන හරියටම දැනගැනීමට හැකි වනු ඇත්තේ එය ක්රියාත්මක කිරීමෙන් පසුය. එනම්, ගැසට් මගින් ප්රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසුය.
මෙම රෙගුලාසි ගැන දැනට හෙළිවී ඇති කරුණු අනුව කිව යුතු දේවල් කිහිපයක් ඇත.
අන්තවාදීන් තීන්දු කිරීමේ බලය
මෙය අනුව ‘අන්තවාදීන්’ කවුදැයි තීන්දු කොට ඔවුන්ව පුනරුත්ථාපන කඳවුරු වලට යැවීමේ බලය හිමිවන්නේ අධිකරණයට නොවේ. ඒ වෙනුවට එම බලය ආණ්ඩුවේ වුවමනාව යටතේ පාලනය වන ආයතනවලට හිමි වේ. ඒ අනුව ‘අන්තවාදීන්’ කවුදැයි තීන්දු කිරීම දේශපාලනික කාරණයක් බවට පත්වේ. ‘අන්තවාදී’ යන වචනයත්, දැනට ඇති නීතිරීතිත් ප්රතිවාදීන්ට එරෙහිව හතර අතේ වනන ආණ්ඩුව ගැන ඇති අවිශ්වාසය මෙම රෙගුලාසි ගැනත් ඇති වන්නේ ඒ නිසාය.
මේ ආණ්ඩුවට අනුව ‘අන්තවාදී’ යන වචනයට සීමා නැත. නීතිඥ හිජාස් හිස්බුල්ලා අත්අඩංගුවට ගෙන චෝදනා ඉදිරිපත් නොකරම සිරකර තබාගෙන සිටී. දැනටමත් ඔහු ‘අන්තවාදියෙකු’ ලෙස ලේබල් කර හමාරය.
ඉස්ලාම් ආගම අනුව පුළුල් අර්ථයක් ඇති ‘ජිහාද්’ යන වචනය, අන්තවාදයට කිසි සම්බන්ධයක් නැති සාමකාමී ෆේස්බුක් සටහනක් වෙනුවෙන් යෙදූ නිසා රම්සි රසාක් නම් තරුණයා අත්අඩංගුවට ගෙන මාස කිහිපයකි. ඔහු තවම අත්අඩංගුවේය.
වෛද්ය සාෆි ෂියාබ්දීන් මීට පෙර අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණේද ‘අන්තවාදී’ ලේබලය අලවමින්ය. එහෙත් වසරක් ගතවීත් ඔහුට එරෙහි එක චෝදනාවක්වත් ඔප්පු කිරීමට තබා, පිළිගත හැකි සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමටවත් හැකිවී නැත. වඳ කළා යැයි කියන එක අම්මා කෙනෙකු ගැනවත් ඔප්පු කිරීමට හැකිවී නැත.
හිටපු අමාත්ය රිෂාද් බදියුදීන්ගේ සහෝදරයා අත්අඩංගුවට ගැනීමද රිෂාද් බදියුදීන් නම් දේශපාලනඥයා සහ ඔහු අයත් වන දේශපාලන ධාරාව කෙරෙහි චෝදනා එල්ල කිරීම හැර වෙනත් පිළිගත හැකි සාධක මත සිදු කළාදැයි විශ්වාස කිරීම අසීරුය.
ඉදිරියේ මේ ආකාරයට කුමන පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගනු ඇතිදැයි සිතාගත නොහැක. හිටපු ආණ්ඩුව යටතේ පාස්කු ඉරිදා ත්රස්ත ප්රහාරයෙන් පසු සිදුකළ අත්අඩංගුවට ගැනීම් කීයක් විකාර සහගත ඒවාදැයි අමතක නොකළ යුතුය.
දෙවැනි කාරණය යම් පුද්ගලයෙකුගේ ‘අන්තවාදී අදහස්’ ඉවත් කිරීම සිදු කරන්නේ කෙසේද යන්නය. පුද්ගලයෙකුගේ අදහස් වෙනස් කිරීම පහසු ක්රියාවක් නොවේ. අනෙක් අතට ‘අන්තවාදී අදහස්’ ඉවත් කළ පසු ඔවුන්ගේ හිසට ඇතුළත් කරන නව අදහස් මොනවාද යන්නය. මෙම පුනරුත්ථාපන ක්රියාවලිය ඉස්ලාම් ආගම මුල් කරගත් සැකකරුවන්ට ඉස්ලාම් මවුලවිවරුන්ව ගෙන්වා ඔවුන්ගේ ධර්මය පිළිබඳ දේශන පවත්වමින් සිදුකරන එකක් නම් එය යම් දුරකට පිළිගත හැකිය. එහෙත් මෙවැනි කඳවුරු සඳහා දැනට ඇති ආදර්ශ අනුව සිදු කරන්නේ ඉස්ලාම් ආගම ඉගැන්වීම නොව, ඔවුන්ව සිරකරුවන් ලෙස තබාගෙන රජයට අවැසි ලෙස ඔවුන්ගේ ඔළු හේදීමය.
චීනයේ නරක උදාහරණය
තුන්වැනි අවදානම් සහගත කාරණය පෙන්වාදිය යුත්තේ ඒ අනුවය. ඒ මීට පෙර මෙවැනි කඳවුරු පිහිටවූ කුප්රකට චීන සමූහාණ්ඩුව හා මෙවැනි කඳවුරු පිහිටුවීමට බලාපොරොත්තු වන බව කියන ඉන්දියාවය.
පසුගිය වසර තුනකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ මෙවැනි කඳවුරු චීනයේ පිහිටුවා තිබුණි. චීනයේ සුළුතර ජනවර්ගයක් වන චීනයේ උයිගර් මුස්ලිම්වරුන්ව එම කඳවුරු වල රඳවා තිබුණි. ලොව පුරා ප්රජාතන්ත්රවාදයට ගරු කරන, මානව හිමිකම් ගැන උනන්දුවක් දක්වන ආයතන, සංවිධාන හා පුද්ගලයන් මෙම කඳවුරු ගැන සැක පළ කර තිබුණි. එහෙත් චීනය නිල වශයෙන් ප්රකාශ කර තිබුණේ එම කඳවුරු වලට ස්වෙච්ඡාවෙන් අන්තවාදී අදහස් දරන අය පැමිණෙන බවය. තමන් අන්තවාදියෙකු බව තමන්ම තේරුම්ගෙන, තමන්ම ස්වෙච්ඡාවෙන් මෙවැනි කඳවුරකට යන බව කිසිසේත් පිළිගත නොහැකි ප්රකාශයක් විය. ගෙවුණු වසර තුනේ චීනයට කිසි ත්රස්ත ප්රහාරයක් එල්ල නොවුණේ මෙම කඳවුරු නිසා බව චීනය ආඩම්බරයෙන් කියා තිබුණි.
එහෙත් මානව හිමිකම් ක්රියාකාරීන් කියා තිබුණේ ස්වාධීන අනන්යතාවයක් ඇති උයිගර් මුස්ලිම්වරුන්ගේ අනන්යතාවය නැති කිරීමටත්, චීන රජයට අවශ්ය ආකාරයට ඔවුන්ගේ හිස් සේදීමටත්, අධිකරණ ක්රියාවලියකට පිටින් ඔවුන්ව සිරගත කිරීමටත් මෙම කඳවුරු පාවිච්චි කරන බවය.
2019 නොවැම්බර් මාසයේ අයි.සී.අයි.ජේ. නම් සංවිධානය සහ එම සංවිධානය සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන බීබීසී, ගාඩියන් ඇතුළු මාධ්ය ආයතන 17ක් මෙම කඳවුරු වලට අදාළ දත්ත එකතුවක් ඇසුරෙන් ගවේෂණාත්මක හෙළිදරව් සිදුකර තිබුණි. මෙම කඳවුරු සිර කඳවුරු වූ බව එයින් තහවුරු විය. මිලියනයකට අධික පිරිසක් මෙම කඳවුරු වල රඳවාගෙන සිටි බව හෙළිදරව් විය.
චීන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ප්රධානියෙකු යැවූ ලිපියක් හෙළිදරව් වූ ලේඛන අතර විය. එම ලිපියේ පැහැදිලි ලෙස සඳහන් කර තිබුණේ මෙම කඳවුරු ‘ආරක්ෂිත සිරගෙවල්’ ලෙස ක්රියාත්මක කරන ලෙසය. එහි රඳවන පුද්ගලයන්ට ‘පැන යෑමට ඉඩ නොදීම’, ‘වැරදි වලට දඬුවම් කිරීම’ ආදි උපදෙස් එහි ඇත. හෙළිදරව් වූ කරුණු අනුව කඳවුරු වල සිටි පුද්ගලයන් වැසිකිළි යෑම ඇතුළු සියලු ක්රියා නිරීක්ෂණය කිරීම සිදුවී තිබේ.
මෙම කඳවුරු වලට පුද්ගලයන් යවා ඇත්තේ ත්රස්ත ක්රියා වලට සම්බන්ධයැයි තොරතුරු හෙළිවීම නිසා නොවේ. උදාහරණයක් ලෙස එක් ජංගම දූරකථන යෙදවුමක් පාවිච්චි කළ මිලියන 1.8 දෙනෙකුගේ තොරතුරු මෙම කඳවුරු වලට යැවීම පිළිබඳ සලකා බැලීමට යොමු කර තිබුණි. අවසානයේ චීන රජයට අවශ්ය ලෙස එම පුද්ගලයන්ගේ අදහස් ප්රතිසංස්කරණය කිරීම කඳවුරු වල අරමුණ විය. මෙම සිදුවීම හියුමන් රයිට්ස් වොච් ඇතුළු ජාත්යන්තර සංවිධාන ගණනාවක් තමන්ගේ වාර්ෂික වාර්තා වල ප්රධාන කරුණ ලෙස ඇතුළත් කර තිබුණි. මෙම කඳවුරු අධිකරණ ක්රියාදාමයට පිටින්, ආණ්ඩුවේ වුවමනාව මත පුද්ගලයන්ට සිර දඬුවම් ලබාදීමේ ක්රමයක් බව පැහැදිලි විය.
ඊට අමතරව ඉන්දීය ආරක්ෂක ප්රධානී බිපින් රාවත් ඉන්දියාවේ මෙවැනි කඳවුරු පිහිටුවීම ගැන ප්රකාශයක් 2020 ජනවාරි 15 වැනිදා කර තිබුණි. කාෂ්මීරයේ අන්තවාදී අදහස් දරණ පුද්ගලයන්ව පුනරුත්ථාපනය කළ යුතු බව ඔහු කියා ඇත. ඉන්දීය ආණ්ඩුව මෙවැනි කඳවුරු පිහිටුවීමක් කරනු ඇතැයි එරට මානව හිමිකම් ක්රියාකාරීන් සැක පළ කර තිබේ. මෙම ප්රකාශයම බරපතළ කාරණයක් ලෙස ගෙන, ඉන්දීය ක්රියාකාරීන් විරෝධය පළ කර තිබුණි. මෙවැන්නක් ප්රකාශ කිරීමම කම්පනයක් ඇති කරන සිදුවීමක් බව නිව්යෝක් ටයිම්ස් වැනි ආයතන වලට ප්රකාශ ලබාදෙමින් එම ක්රියාකාරීන් කියා තිබුණි.
ත්රස්තවාදී ප්රහාර ගැන සැබෑ බියක් දක්වන කෙනෙකු චීනයේ කඳවුරු ගැන ප්රසාදජනක හැඟීමක් ඇති කරගනු නොඅනුමානය. එහෙත්, විධිමත් අධිකරණ ක්රියාදාමයකින් එවැනි ක්රියා වලට සම්බන්ධ අයට දඬුවම් කිරීමත්, අන්තවාදයට පුද්ගලයන් තල්ලු නොවන ආකාරයේ ජාතිවාදයෙන් තොර සාමකාමී රාජ්යයක් ගොඩනැඟීමත්, නිසි ආරක්ෂක පියවර අනුගමනය කිරීමත් අන්තවාදය පරාජය කරන්නට කළ යුතු ක්රියාය. යම් ජනවර්ගයකට අයත් අය අධිකරණ ක්රියාදාමයකට පිටින් සිරගත කිරීමෙන් සිදු වන්නේ අන්තවාදය මැඬලීමක් නොවේ.
ශ්රී ලංකාවේ අප නොදුටු රෙගුලාසි කෙටුම්පතක් නීති කෙටුම්පත් දෙපාර්තමේන්තුවටම යවා ඇත. දැන් අප කළ යුත්තේ කුමක්ද? ආණ්ඩුවට මේ ගැන කරුණු හෙළි කරන්නැයි බල කළ යුතුය.
