පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මහමැතිවරණයක් පැවැත්වීම සඳහා ජනාධිපතිවරයා විසින් නිකුත් කර ඇති ගැසට් නිවේදනය බල රහිත කරන ලෙස ඉල්ලා පාර්ශ්ව කිහිපයක් පවරා ඇති මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් පිළිබඳ සලකා බැලීම් මේ දිනවල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සිදුවෙමින් පවතී. පෙත්සම්කරුවන්ගේ පාර්ශ්වයෙන් කරුණු දැක්වීම් මේ වන විට අවසන් වී ඇති අතර වගඋත්තරකාර පාර්ශ්ව මේ වනවිට කරුණු දක්වමින් සිටිති.
ඒ අතරින් නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් අතිරේක සොලිසිටර් ජෙනරාල්වරිය දක්වන කරුණු ඉතා වැදගත්ය. මෙම කරුණු දැක්වීම්වලදී නීතිපතිවරයා කරුණු දක්වන්නේ කවුරුන් වෙනුවෙන්ද යන්න සිතා බැලීමට අපට බලකෙරී ඇත. නීතිපතිවරයා යනු රාජ්‍යයේ ප්‍රධාන නීති නිලධාරියාය. රාජ්‍යයේ නීති රාමුව කඩකිරීමකින් හෝ උල්ලංඝනය කිරීමකින් හෝ තොරව පවත්වාගෙන යෑමට ඔහුගේ උපදෙස්, නිරීක්ෂණ හා මැදිහත්වීම් අවශ්‍යය.
මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයක් ලබාදෙන ඇප දීම වැනි තීන්දු අභියෝග යට ලක් කරමින් ඊට ඉහළ උසාවියකට කරුණු දක්වා පහළ අධිකරණයේ එම තීන්දු නීතිපතිවරයා ආපසු හරවන්නේ ඒ නිසාය. ඊට මෑතක හමුවන හොඳම උදාහරණය වන්නේ හිටපු අමාත්‍ය රාජිත සේනාරත්නට මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයෙන් ලබාදුන් ඇප නියෝගයට එරෙහිව නීතිපතිවරයා මහාධිකරණයට කරුණු දක්වා එම ඇප නියෝගය අවලංගු කිරීමය. නීතිය පිළිබඳ අර්ථකථනයේ ගැටලුවක් ඇති විට නඩු පැවරීමේ බලය හිමි රාජ්‍ය නිලධාරීන් නීතිපතිවරයාගේ උපදෙස් ලබාගන්නේත් ඒ නිසාය.
නීතිපතිවරයාගගේ එවැනි මැදිහත්වීම්, අර්ථ දැක්වීම් හා කරුණු දැක්වීම් සෑම දෙනාගේම හිතසුව පිණිස නොවන අවස්ථා බොහෝය. විශේෂයෙන්ම නීතිපතිවරයාගේ භූමිකාවේ ඇතැම් අවස්ථා ගැටලුකාරී වූ අවස්ථා ඉතිහාසය පුරා නොමැකෙන අයුරින් සටහන් වී තිබේ.
ඉන් එක් අවස්ථාවක් වන්නේ 2018 වර්ෂයේදී හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ඔහුට බලය පැවරී ඇති නියමිත කාලයට ප්‍රථම පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමය. එහිදී නීතිපතිවරයාගේ මතය වූයේ හිටපු ජනාධිපතිවරයා නියමිත කාලයට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීම නීත්‍යනුකූල බවය. වගඋත්තරකාර ජනාධිපතිවරයාගේ පාර්ශ්ව කීවේත් එම කටයුත්ත නීත්‍යනුකූල බවය. එහෙත් එම මතය නිවැරදි නොවන බව සත් පුද්ගල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරු මඬුල්ල ලබාදුන් ඒකමතික තීන්දුවෙන් පැහැදිලි විය.
එදා නීතිපතිවරයා ලෙස කටයුතු කළ ජයන්ත ජයසූරිය මහතා අද අගවිනිසුරුවරයාය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැර මහමැතිවරණය කැඳවීමේ ජනාධිපතිවරයාගේ ගැසට් නිවේදනය අභියෝගයට ලක් කර ඇති පෙත්සම් පිළිබඳ සලකා බලන පංච පුද්ගල විනිසුරු මඬුල්ලේ ප්‍රධානියා ඔහුය.
මෙම පෙත්සම්වලදී අද නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් දක්වන කරුණුවලත්, එදා එම පෙත්සම්වලදී නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් දක්වන කරුණුවලත් එක් සමානකමක් දැකගත හැකිය. ඒ මෙදාද නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් දක්වන කරුණු දැක්වීම් වගඋත්තරකාර පාර්ශ්වයන්ගේ කරුණු දැක්වීම්වලට සමානකමක් දක්වන බවය.
මෙම උදාහරණවලින් අප තුළ මතුකරන ප්‍රශ්නය වන්නේ නීතිපතිවරයා නියෝජනය කරන්නේ කාවද යන්නය. ඔහු නියෝජනය කරන්නේ රජය හෙවත් සමස්ත පුරවැසියන්වද, නැතහොත් ආණ්ඩු බලය හොබවන පුද්ගලයන්වද යන්නය.
මන්ද නීතියේ හෝ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ඇති සමහර පැහැදිලි වගන්ති තහවුරු කිරීම වෙනුවට මෙවැනි නඩුවලදී නීතිපතිවරයාගේ කරුණු දැක්වීම් බොහෝවිට වගඋත්තරකරුවන්ගේ කරුණු දැක්වීම්වලට සමාන වන නිසාය. සලකා බලන මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම්වලදීද ඒ තත්වය මනාව ප්‍රදර්ශනය වේ.
මෙම පෙත්සම් විභාගයට ගන්නවාද නැද්ද යන්න මෙම සටහන ප්‍රකාශයට පත්වීමට පෙර හෝ පසු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීන්දු කරනු ඇත. පෙත්සම් විභාග යට ගතහොත් පෙත්සම්කාර පාර්ශ්වයේ ඉල්ලීම්වලට එකඟ තීන්දුවක් හෝ එකඟ නොවන තීන්දුවක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දිය හැකිය. ඒ කෙසේ වෙතත් නීතිපතිවරයාගේ භූමිකාව හෙවත් මෙවැනි පෙත්සම්වලදී දක්වන කරුණු දැක්වීම් කවුරුන් වෙනුවෙන්ද යන්න පුළුල් සාකච්ඡාවට ලක්විය යුත්තකි.
පුරවැසියා
