කොවිඩ්-19 වසංගත සමය පාලකයන් පුරවැසියන් ඉදිරියේ ආදර්ශවත් වීම අත්යාවශ්ය වන කාලයක්. නිරෝධායනය සඳහා පුරවැසියන්ගේ සහයෝගය අවශ්යයි. ඒ සහයෝගය ලබාගන්නට නම් නිරෝධායන නීති රාජ්ය නායකයකයන් හෝ සමීපතමයන් අනුගමනය කළ යුතුයි. ජනාධිපතිවරයෙක් මුඛ ආවරණ පළඳින්නේ නැතිව ප්රසිද්ධ උත්සවයකට සහභාගී වුවහොත්, ඔහුට හැකිනම් අපට බැරි මොකදැයි පුරවැසියන් විමසනවා. අගමැතිවරයෙක් සමාජ දූරස්ථකරණ රීති අනුගමනය නොකරන විශාල පිරිසක් එකතු වූ තැනක, තවත් කෙනෙක්ව වැළඳගත්තොත්, අපට එය කරන්න බැරි ඇයිදැයි පුරවැසියන් විමසනවා.
එවැනි පසුබිමක බ්රිතාන්ය අගමැති බොරිස් ජොන්සන්ගේ ප්රධානම උපදේශකයා වන, බ්රිතාන්යයේ ඇතැම් ඇමතිවරුන්ට පවා දේශපාලන බලයත් හිමි පුද්ගලයෙකු වන ඩොමිනික් කමිංස් හා බිරිඳ මාර්තු මාසයේදී නිරෝධායන නීති කඩමින්, මාර්තු මාසයේදී කිලෝමීටර් 400 ක දුරක් රට හරහා ගමන් කර තිබුණා. ඒ ඔවුන් දෙදෙනාට කොවිඞ්-19 රෝග ලක්ෂණ ඇතිවීමෙන් පසුව, ඔවුන්ගේ මාපියන් වෙත සිය දරුවාව බාරදීම සඳහා. එයින් සුව ඔවුන් නැවතත් කිහිප වතාවක් ලොක්ඩවුන් තත්වය නොතකා ගමන් බිමන් ගොස් තිබෙනවා. කොවිඩ්-19 රෝගය 37,000ක පිරිසක් මරණයට පත්කර ඇති මොහොතක මෙය රටේ අනෙක් පුරවැසියන්ට බලපාන නීතිය බලවතුන් කඩ කිරීමක් බවට විශාල සංවාදයක් ඇතිව තිබෙනවා.
මේ වන විට කමිංස් තනතුරෙන් ඉවත් විය යුතු බවට විපක්ෂයෙන් දැඩි විරෝධයක් නැගී තිබෙනවා. එමෙන්ම එම සිදුවීම නිසා ඔවුන්ට හැකිනම් අපට බැරි ඇයිදැයි විමසමින් පුරවැසියන් නිරෝධායන නීති කඩකිරීමේ ප්රවණතාවයක්ද හටගෙන තිබෙනවා.
සාමාන්යයෙන් අතිශය නිහඬ, තිරය පසුපස චරිතයක් වන ඩොමිනික් කමිංස්, තමාගේ ක්රියාකාරකම් සාධාරණීකරණය කිරීම සඳහා දීර්ඝ මාධ්ය හමුවක් පවත්වා තිබුණා. තමන්ගේ අතේ කිසිදු වරදක් නැති බව ඔහු තර්ක කර තිබුණා.
එසේ තිබියදීත් බ්රිතාන්ය අගමැති බොරිස් ජොන්සන් කමිංස්ට එරෙහි පියවරක් ගන්නේ නැහැ. මේ සිදුවීම විශාල ප්රශ්නයක් නොවන බවට ඔහු තර්ක කරනවා. ඒ අතරේම ජනතාව ලොක්ඩවුන් නීතිරීති රැකීම සඳහා අවනත කරවාගැනීමේ වුවමනාවකුත් ඔහුගේ ආණ්ඩුවට තිබෙනවා.
කමිංස්ට එරෙහිව පියවර නොගැනීමට දැඩි හේතුවක් තියෙනවා. හේතුව ඕනෑනම් වචන පහකට කෙටි කළ හැකියි. ඒ ‘වෝට් ලීව්, ටේක් බැක් කන්ට්රෝල්’ යන වචන පහ. ‘පිටවෙන්න ඡන්දය දෙන්න, පාලනය ආපහු ගන්න.’ යනුවෙන් එය සරලව සිංහලයට හැරවිය හැකියි.
බ්රෙක්සිට් හිතවාදීන් ආඩම්බරයෙන් කියන පරිදි 2015 අගෝස්තුවේදී බ්රෙක්සිට් හිතවාදී මැතිවරණ ව්යාපෘතිය වෙනුවෙන් සාකච්ඡා කරමින් සිටියදී, එක්වරම ‘වෝට් ලීව්, ටේක් කන්ට්රෝල්’ යන වචන හතර ඩොමිනික් ඉදිරිපත් කළ බව කියනවා. පසුව එය අප පෙර කී වචන පහ බවට හැරුණේ රටක ඉතිහාසය වෙනස් කරමින්.
මේ වචන පහ මුල් කරගත් ඩොමිනික් කමිංස් සැලසුම් කළ ප්රචාරක ව්යාපෘතිය නොවෙන්නට බ්රෙක්සිට් හෙවත්, බ්රිතාන්ය යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් වීමට පක්ෂව 2016 ජනමතවිචාරණයේදී ගෙනගිය බොරිස් ජොන්සන්ලාගේ ව්යාපාරය සාර්ථක වෙන්නේ නැහැ.
බ්රිතාන්ය යුරෝපා සංගමයේ සිටිය යුත්තේ ඇයිද යන්න අතිශය සංකීර්ණ මාතෘකාවක් වුණා. එහෙත් බ්රිතාන්යය ඉවත්විය යුත්තේ ඇයිද යන කාරණාව අතිසරල කරමින්, එම දේශපාලන ගැටළුවේ සංකීර්ණත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම යටපත් කරමින්, වචන පහක් මුල් කරගත් ප්රචාරක ව්යාපෘතියක් ඇරඹුණා. තර්කානුකූල හේතු සිය ගණනක් තිබියදී, බ්රෙක්සිට් ජනමත විචාරණය උඩුයටිකුරු කරන්නට ඩොමිනික් කමිංස්ගේ ප්රචාරක සැලසුම් හේතු වුණා.
එතැනිනුත් පසු, බොරිස් ජොන්සන් ඉහළින්ම මහ මැතිවරණයේ ජයග්රහණය දක්වා ගෙනගිය ‘ගෙට් බ්රෙක්සිට් ඩන්’ ව්යාපෘතියත් ඩොමිනික් කමිංස්ගේ සැලසුමක්. 2019 බ්රිතාන්ය මහමැතිවරණයේදීත් බ්රිතාන්ය යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත්වීම යන සංකීර්ණ ක්රියාවලිය සම්පූර්ණයෙන්ම හෑල්ලු කොට, ‘ගෙට් බ්රෙක්සිට් ඩන්’ යන කෙටි තේමා පාඨය වටා බොරිස් ජොන්සන්ගේ ප්රචාරක ව්යාපෘතිය ගොඩනැඟුවා.
ඇත්තටම ඩොමිනික් කමිංස් කියන්නේ බොරිස් ජොන්සන් වැනි දේශපාලන නායකයෙකුගේ සිහින වල සිටිය හැකි වර්ගයේ සගයෙක්. මිනිසුන්ගේ තර්ක බුද්ධිය නිදිකොට, හැඟීම් අවදි කරවන අන්දමේ ප්රචාරක ව්යාපෘති කිරීමේ සමතෙක්.
එහෙත් මෙම සිදුවීමට අදාල වැදගත්ම කාරණාව වන්නේ ඩොමිනික් කමිංස් නීතිය කැඩීමත්, එය බොරිස් ජොන්සන් ආරක්ෂා කිරීමත් නොවෙයි. එරට මාධ්ය ආයතන, පුරවැසියන්, විපක්ෂයේ දේශපාලඥයන් එම තත්වය ඉවසාගෙන නිහඬව නොසිටීම තමයි වැදගත්ම කාරණාව. පුරවැසියන් නිහඬ වහලුන් නොවී ප්රශ්න කරනවා. මාධ්ය වන්දිභට්ටයන් නොවී චෝදනා කරනවා. විපක්ෂය ඕලාරික නොවී, මේ ප්රශ්නය ගැන ප්රසිද්ධියේ කතාකරනවා. කොටින්ම කීවොත්, මෙවැනි සිදුවීම් එරට සමාජය ඉවසන්නේ නැහැ.
අනුරංග ජයසිංහ