නිසි ක්‍රියාදාමය සහ නීතියේ ආධිපත්‍යය නොසලකා හරිමින් කටයුතු කිරීම සහ යුක්තිය ඉටුකරගැනීමේ නාමයෙන් අත්තනෝමතික ලෙස කටයුතු කිරීම අප විසින් කිසිවිටෙකත් සාධාරධෑකරණය කිරීම හෝ ඉවසීම නොකළ යුතු ය.
රුකී ප්‍රනාන්දු
පාස්කු ඉරිදා එල්ල වූ බිහිසුණු බෝම්බ ප්‍රහාර මාලාවේ වින්දිතයන්ගෙන් බහුතරයක් ක්‍රිස්තියානි භක්තිකයන් වූ අතර, ඔවුන්ගෙනුත් බහුතරයක් දේවස්ථාන 3ක් තුළ ඝාතනයට ලක් වූහ. බෝම්බකරුවෝ මුස්ලිම්මු වූහ. ප්‍රහාර පිළිබඳව සැළවූ වහාම බොහෝ මුස්ලිම්හු ප්‍රහාරය ගැන කම්පාවට පත්ව, එය දැඩි සේ හෙළා දැකීමෙන් නොනැවතී වින්දිතයන් අතරෙන් සාතිශය බහුතරය වූ ක්‍රිස්තියානි භක්තිකයන්ට සහ මියගිය අයගේ පවුල්වලට සිය සහයෝගයේ සහ සහෝදරත්වයේ දෑත් දිගුකළහ. බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් පසු සති කිහිපයක් පුරා රට වටා වූ දේවස්ථාන සියල්ලම වසා තැබූ විට, අවම තරමින් එක් මුස්ලිම් පල්ලියක් හෝ ඉරුදින දේවමෙහෙය සිය පල්ලියේ කරන මෙන් ආරාධනා කළේය. බෝම්බ ප්‍රහාරයට වසර කිහිපයකට පෙර සිටම මුස්ලිම්හු චෝදිත ත්‍රස්තවාදී කල්ලියේ නායකයා ඇතුළු ඔවුන්ගේ ප්‍රජාව නියෝජනය කරන සුළුතරයක් වූ අදාළ අන්තවාදී කණ්ඩායම්වලට සිය විරෝධය දක්වමින්, ඔවුන් ගැන රජයට තොරතුරු ද සැපයූහ.
එහෙත් පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයෙන් පසු වෙනස් කොට සැලකීම්වලට ලක්වීමටත්, ප්‍රහාරවලට භාජනය වීමටත් මුස්ලිම් ජනතාවට සිදු විය. ඔවුන්ගේ ආගමික ස්ථාන, නිවාස සහ ව්‍යාපාරවලට ප්‍රහාර එල්ල විය. එලෙස සිදු වූ එක් පහරදීමකින් පුද්ගලයෙක් මරණයට පත්විය. ඇෆ්ඝනිස්තානය සහ පාකිස්තානය ආදි වෙනත් රටවල මුස්ලිම් අන්තවාදීන්ගේ වධහිංසා නිසා ඒ රටවලින් ශ්‍රී ලංකාවට පලා ආ සරණාගතයන්ටද, මෙහි තාවකාලිකව ලැගුම් ගෙන සිටි පුද්ගලයන් වෙතද ඒ ප්‍රහාර එල්ල වුණේ ඔවුන්ද ත්‍රස්තවාදයට රුකුල් දෙන මුස්ලිමුන් ලෙස වටහාගනිමිනි. පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාර මාලාවට පෙර සිටම පැවති මුස්ලිම් විරෝධී මනෝභාවයට, මුස්ලිම් විරෝධයට, වෙනස් කොට සැලකීමට සහ ප්‍රචණ්ඩත්වයට එම ප්‍රහාර මාලාවෙන් නව පණක් ලැබුණි. මේ මුස්ලිම් විරෝධී මනෝභාවය කොවිඩ්-19 පවතින කාලය තුළ තවදුරටත් පෝෂණය විය.
හිජාස් හිස්බුල්ලා අත්තඩංගුවට ගැනීම
බෝම්බ ප්‍රහාරයේ සංවත්සරයත් සමග පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය සඳහා වන දිනයද ළඟා වන විට, පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් නව අත්තඩංගුවට ගැනීම් කිහිපයක්ම වාර්තා විය. මේ වසරේ අප්‍රේල් 15 වැනිදා වන විට 197 දෙනෙක් අත්තඩංගුවට ගෙන ඇති බව පොලිසිය කීය. ඉන් සමහරු වසරකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ චෝදනා ගොනු කෙරී නොමැතිව, තවමත් රැඳවුම්භාරයේ පසු වෙති. මේ වසරේ අප්‍රේල් මාසයේ අත්තඩංගුවට ගත් අය අතර ජාතික සමගිය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ සමාජ සේවා කටයුතුවල ද නිරත වූ නීතිඥ හිජාස් හිස්බුල්ලා ද විය.
අත්තනෝමතික බව සහ නිසි ක්‍රියාදාමය අනුගමනය නොකිරීම නිසා හිජාස් අත්තඩංගුවට ගැනීම ගැන දැඩි ලෙස හෙළාදැකීම් සිදු වන අතරතුර, මෙතෙක් පාස්කු ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් සහ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත්තඩංගුවට ගත් බහුතරයකට ද එය එලෙසින්ම අදාළ වනු ඇත. හිජාස්ගේ පවුලේ සාමාජිකයන් සහ කනිෂ්ඨ නීතිඥයන්ට අනුව, අත්තඩංගුව සඳහා පැමිණි නිලධාරීන් මුලින් දූරකථන ඇමතුමක් හරහා ඔවුන් සෞඛ්‍ය නිලධාරීන් බව පවසා තිබුණු අතර, හිජාස්ගේ සේවාදායකයන්ට අයත් ලිපිගොනු පිරික්සා බැලීමෙන් නීතිඥ-සේවාදායක රහස්‍ය බව ද කඩ කර ඇත. ඔහු අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත්තේ ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ බව පැවසෙන මුත්, පැය 72ක කාලසීමාව තුළ රඳවාගැනීමේ නියෝග නිකුත් කිරීම හෝ මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු වෙත ඔහු ඉදිරිපත් කිරීම යන නීතිමය අවශ්‍යතා උල්ලංඝනය වී තිබේ. මසක් ගතවීත් ඔහු තවමත් මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු ඉදිරියට පමුණුවා නොමැති අතර, ඉන් ශ්‍රී ලංකා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මාර්ගෝපදේශ උල්ලංඝනය කර ඇති බව ශ්‍රී ලංකා නීතිඥ සංගමයට නීතිඥයන් 185 දෙනෙකු අත්සන් කර ඉදිරිපත් කළ ලිපියකින් පෙන්වා දී තිබේ.
හිජාස් අත්තඩංගුවට ගැනීමෙන් පසු, වයස අවුරුදු 11,13, සහ 16 ළමුන් තිදෙනෙකු ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සම් ඉදිරිපත් කරමින් තමන් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් විසින් හඳුනානොගත් ප්‍රදේශයකට බලෙන් රැගෙන ගිය බව සඳහන් කර ඇතැ‘යි වාර්තා විය. ඔවුන් සමග ඔවුන්ගේ භාරකරුවන් කැඳවාගෙන ගොස් නොමැති අතර, තම දරුවන් රැගෙන ගියේ කොහේටදැ‘යි පිළිබඳ සටහනක් හෝ තොරතුරු භාරකරුවන්ට ලබා දී නොමැත. දරුවන් පවසන්නේ ඔවුන්ට යම් යම් ඡායාරූප පෙන්වා, ඒවායේ සිටි පුද්ගලයන් තමන් ශිෂ්‍යත්ව ලබා ඉගෙනුම ලබමින් සිටි පාසලට පැමිණ අන්තවාදී දේශනා සහ ප්‍රචණ්ඩකාරී අදහස් ප්‍රචාරය කළ බවට පිළිගන්නා ලෙසට බලපෑම් කළ බව යි. ඒ දරුවන්ගෙන් වැඩිදුරටත් අසා ඇත්තේ ඔවුන්ට ආයුධ පුහුණුවක් ලබා දුන්නේ ද යන්නයි, ඊට ඔවුන් නැත යනුවෙන් පිළිතුරු ලබා දී තිබේ. ඔවුන් වීඩියෝගත කර ඇති අතර, ඔවුන්ට කියවා තේරුම් නොකළ ලියැකියවිලිවලට අත්සන් කරන්නට පවසා තිබේ. මේ පිරිමි ළමයින් තිදෙනාම දුප්පත් පවුල්වලට අයත් වන අතර, හිජාස් ද දායකයෙකු වන පුණ්‍යභාරයක් මගින් අරමුදල් ලබා දුන් පාසලක ඔවුන් තිදෙනාම ඉගෙනගෙන තිබේ. එමෙන්ම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ පෙත්සම් ඉවත් කරගන්නා මෙන් මෙම ළමයින්ට තර්ජන එල්ල වී ඇති බව ද මාධ්‍ය වාර්තා පළ වී තිබුණි.
ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනතේ භයානකකම
පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාර සිදු වන තෙක් ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත බොහෝ විට භාවිත වී තිබුණේ දමිළ ඊලම් විමුක්ති කොටි සංවිධානයට එරෙහිව ආණ්ඩුව කළ යුද්ධයේ සන්දර්භය මත පදනම්ව දෙමළ ජාතිකයන් අත්තඩංගුවට ගැනීමට හා රඳවා තබාගැනීමටයි. මාධ්‍යවේදීන්, මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරීන් සහ ක්‍රිස්තියානි සභා සේවකයන් ඇතුළු රජයේ විවේචකයන්ට එරෙහි මෙවලමක් ලෙස ද එය පාවිච්චි කෙරුණි. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත මගින් අත්තනෝමතික අත්තඩංගුවට ගැනීම්, චෝදනා ගොනු නොකර දිගුකාලීනව රඳවා තබාගැනීම්, දිගින් දිගටම ඇදී යන අධිකරණ කටයුතු සහ නඩු විභාග, එක් සැකකරුවෙකුට එරෙහිව නඩු ගණනාවක් පවත්වා ගැනීම, අමානුෂික රඳවා තැබීමේ තත්ත්ව, වදහිංසා සහ නිර්දෝෂී සැකකරුවන් සහ චූදිතයන් නිදහස් කිරීම සඳහා වසර ගණනින් කල් ගැනීම ආදිය සඳහා මං විවර විය. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත්තඩංගුවට පත් රැඳවියෙකු වසර 15ක් පුරා චෝදනා රහිතව බන්ධනාගාරයේ කල්ගත කර, සමස්තයක් වශයෙන් නඩුව විභාග කර අවසන් කිරීමට වසර 20ක් ගත වූ පුවත් ද වාර්තා වී තිබේ. එමෙන්ම, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ රඳවා තබාගත් සමහර පුද්ගලයන් බන්ධනාගාරයේ වසර ගණන් කල් ගත කළ පසු අධිකරණය විසින් නිදොස් කොට නිදහස් කරන ලද අවස්ථා ද, එවන් එක් අවස්ථාවක දී අදාළ රැඳවියා වසර 15ක් බන්ධනාගාරයේ කල් ගත කළ පුවතක් ද වාර්තා වී තිබේ.
වෙනත් බොහෝ අපරාධවල දී මෙන් නොව, වධහිංසා කිරීම හෝ වධහිංසා කරන බවට තර්ජනය කරමින් බලහත්කාරයෙන් පාපොච්ඡාරණ ලබාගැනීම් පිළිබඳව වාර්තා වී ඇත. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ පැවරූ නඩුවල දී පොලිස් භාරයේ දී කරන පාපොච්ඡාරණ නඩු විභාගය සඳහා අදාළ කරගත හැකි අතර, ඒ නිසා ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ සිදු කෙරෙන නඩු විභාග බොහෝ විට දීර්ඝකාලීන ඒවා වේ. බොහෝ දමිළ රැඳවියන්ට ඔවුන්ට තේරුම් ගැනීමට නොහැකි බසක් වන සිංහල බසින් ලියැවුණු පාපොච්ඡාරණවලට අත්සන් කිරීම සඳහා බලකෙරී තිබේ. ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ අත්තඩංගුවට පත් අයට ඒ ක්‍රියාවලිය ම දඬුවමක් හා සමාන ය.
නිසි ක්‍රියාදාමය හා නීතියේ ආධිපත්‍යය
ජේසුතුමන් කුරුසයේ ලා ඇණ ගැසුවේ අසත්‍ය චෝදනා මත පදනම්ව, දරුණු, අමානුෂික, පහත් වධහිංසාවට ලක්කිරීමෙන් අනතුරුව ජනහිතකාමීත්වයේ නාමයෙන් පැවැත්වූ අසාධාරණ නඩු විභාගයකින් පසුව ය. ජේසුතුමන්ගේ අපෝස්තුලු වරයෙකු වූ පාවුළුතුමාද, අසත්‍ය චෝදනා මත වසර ගණනාවක් රඳවා තබාගෙන, එහි දී තලා -පෙළන ලද වුවත්, ඔහු අල්ලාගෙන සිටි පාලකයන් ඔහු කියන්නේ කුමක්දැ‘යි ඇහුම්කන් දීම සඳහා නිතරම එතුමා නොයෙක් විනිසුරුවරුන් ඉදිරියට පනවන්නට කටයුතු කළහ. දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්වහන්සේට අනුව, “අසාධාරණ නඩුවිභාග සහ වැරදිකරු කිරීම්වලට එරෙහිව චූදිතයන්ගේ අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීම යනු පුද්ගල වටිනාකම්වල මූලික වශයෙන් මුල් බැසගත් මූලධර්ම වන අතර, ඒවා සක්‍රිය රජයක සදාචාරාත්මක අවශ්‍යතාවන් තෘප්ත කරයි.” එමෙන්ම “මේ මූලධර්ම නිසි ලෙස අනුග මනය නොකෙරෙන විට, දේශපාලන සහජීවනයේ මූලික පදනම දුර්වල වන අතර, සමාජයේ ජීවය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් උවදුරෙහි වැටී, තර්ජනයට ලක් වී, ඉන්පසුව විනාශ වී, ක්ෂය වී යයි”. ෆ්‍රැන්සිස් පාප්වහන්සේ අවධාරණය කොට ඇත්තේ “මානව හිමිකම් පිළිබඳව කතාකිරීම යන්නෙන් අන් හැමදෙයකටම වඩා අදහස් වන්නේ දෙවියන්ගේ අභිමතය පරිදි ඔහුගේ ප්‍රතිරූපයක් ලෙස සහ ඔහුට අවශ්‍ය පරිදි මැවූ මනුෂ්‍ය පුද්ගලයෙකුගේ කේන්ද්‍රීය ගුණාංග යළි පිහිටුවීමයි” .
යුක්තිය සඳහා සටන් කිරීම කිතුදහමේ ප්‍රධාන කොටසකි, එය මඟහැරිය හැකි විකල්පයක් නොවේ. පිළිවෙළින් 1995 සහ 2006 දී යාපනය දිස්ත්‍රික්කයේ නාවලි සහ අල්ලයිපිඩි කතෝලික දේවස්ථානවලට එල්ල වූ බිහිසුණු ප්‍රහාර මෙන්ම පසුගිය වසරේ සිදු වූ පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය වැනි ප්‍රචණ්ඩකාරී සිදුවීම්වලින් විපතට පත් පවුල් සහ වින්දිතයන්ගේ අයිතීන් සහ ගරුත්වය ආරක්ෂා කිරීම කිතුනුවන්ගේ ශුද්ධ වූ යුතුකමකි.
එහෙත් කිතුනුවන් ලෙස අපි හිජාස් වැනි සැකකරුවන් සහ චුදිතයන්ගේ අයිතීන් සහ ගරුත්වය ප්‍රවර්ධනය සහ ආරක්ෂා කිරීම ද අත්‍යවශ්‍ය වේ. ඒ විශේෂයෙන්ම ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ රඳවා තබාගත් සැකකරුවන් බොහෝ දෙනෙකු අධිකරණය විසින් අවසානයේ නිර්දෝෂී බවට ප්‍රකාශ කරනු ලැබීමත්, ඔවුන්ගේ තරුණවියෙන් වැඩි කොටසක් බන්ධනාගාරගතව සිටීම නිසා ඔවුන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වල අයගේ ජීවිත නැවත නොහැරවිය හැකි ලෙස විනාශ වීමත්, අමානුෂික තත්ත්ව සහ වධහිංසා යටතේ දීර්ඝකාලීනව රඳවා තබා ගැනීම නිසා ඔවුන්ගේ මානසික සහ ශාරීරික සුවතාව දරුණු ලෙස බලපෑමට ලක්වීමත් වැනි වේදනාත්මක ඉතිහාසගත සන්දර්භයක් පවතින බැවිනි. එමෙන්ම නිසි ක්‍රියාදාමය සහ නීතියේ ආධිපත්‍යය නොසලකා හරිමින් කටයුතු කිරීම සහ යුක්තිය ඉටුකරගැනීමේ නාමයෙන් අත්තනෝමතික ලෙස කටයුතු කිරීම අප විසින් කිසිවිටෙකත් සාධාරණීකරණය කිරීම හෝ ඉවසීම නොකළ යුතු ය.
එම බිහිසුණු ප්‍රහාරයෙන් දිවි ගලවාගත්තවුන්, වින්දිත පවුල් සහ බලපෑමට ලක් වූ ප්‍රජාවන්ගේ අයිතීන් සහ පුළුල් අර්ථයෙන් ගත් කල සියල්ලන්ටම යුක්තිය ඉටුවීම යන කරුණු වඩා ශක්තිමත් වන්නේ සහ අර්ථවත් වනුයේ සැකකරුවන් සහ චූදිතයන්ගේ හිමිකම්වලට ගරු කිරීමෙන් සහ අත්තනෝමතික නොවන, නීතියේ ආධිපත්‍යයට ගරු කරන, නිසි ක්‍රියාදාමය හරහා ලබාගත් යුක්තියක් වන්නේ නම් පමණි.
පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාර මාලාවෙන් පසුව, දේශපාලනික සහ සමාජීය වශයෙන් බලවත් කොළඹ අගරදගුරු මැල්කම් කාදිනල් රන්ජිත් තුවාල ලැබූ පුද්ගලයන්ට සහ මරණයට පත් පුද්ගලයන්ගේ පවුල්වලට අවශ්‍ය සහයෝගය සහ රැකවරණය ලබාදීමේදී මෙන්ම, යුක්තිය ඉටුකරන ලෙස හඬ නැගීමේදීත්, සියලු ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට, විශේෂයෙන් කතෝලිකයන්ට ඉවසා සිටින ලෙසත්, අහිංසකයන්ගෙන් පළිනොගන්නා ලෙසත් ඉල්ලීමේදී ප්‍රමුඛ භූමිකාවක් ඉසිලුවේය. වසරක් ගතවෙද්දී, මුස්ලිම්වරුන්ට එරෙහි විරෝධය අඛණ්ඩව පවතින සමයක සහ හිජාස් සම්බන්ධ කාරණයේ දී මෙන් අත්තනෝමතික ක්‍රියාකාරකම් හරහා පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරය සඳහා යුක්තිය ඉටුවීම අනතුරට ලක්ව ඇති සමයක, කාදිනල්තුමා, සියලු ම කිතුනු නායකයන් සහ ප්‍රජාවන් බල කළ යුත්තේ සත්‍යය සහ යුක්තිය ඉටු විය යුත්තේ නීතියේ ආධිපත්‍යයේ රාමුව තුළ බවය. කිතුනුවන් ලෙස අපේ ආගමික විශ්වාසයන්, අපේ මනුෂ්‍යත්වය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තහවුරු කෙරෙන්නේ එමඟිනි. පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාරයට යුක්තිය ඉටුවිය යුතු ය. එහෙත් හිජාස් ඇතුළුව පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් පසු අත්තනෝමතිකව අත්තඩංගුවට ගත්, රඳවා තබාගත් සහ අනෙකුත් ආකාරවල ප්‍රචණ්ඩත්වයන්ට, හිරිහැර කිරීම්වලට සහ වෙනස් කොට සැලකීමට ලක්වූවන්ටද යුක්තිය ඉටුවිය යුතු ය.
රුකී ප්‍රනාන්දු කතෝලික ලබ්ධිය අනුගමනය කරන, නොයෙක් කිතුනු හා ඓහික හිමිකම් සංවිධාන සමග එක්ව කටයුතු කරන මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරිකයෙකි. ඔහු ශ්‍රී ලංකා පැවිදි නිකායික ශ්‍රේෂ්ඨයන්ගේ සංගමයේ යුක්තිය, සාමය සහ මැවිල්ලේ ඒකාග්‍රතාව සඳහා වූ කොමිසමේ සාමාජිකයෙකු ලෙස කටයුතු කරන අතර, ජාත්‍යන්තර කතෝලික ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරයේ ආසියා – පැසිෆික් කලාපීය උපාධ්‍ය කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙකු ලෙස ද කටයුතු කළේ ය.
