ලංකාවට පැය හතරක් ඈතින් තිබෙන සීෂෙල්ස් රාජ්යයේ සිටින ලාංකිකයන්ව ලංකාවට ගෙන්වාගැනීමට කටයුතු නොකිරීමත්, එසේ තිබියදී සීෂෙල්ස් රාජ්යයේ රෝගීන් පිරිසක් විශේෂ ගුවන් යානයකින් ලංකාවට ගෙන්වා පෞද්ගලික රෝහලක ප්රතිකාර ලබාදීමත් පසුගිය සතියේ ඉහළින්ම කතාබහට ලක්වූ මාතෘකාවක් විය. ඒ කතාව ඉදිරියට ගෙනයන්නට පෙර පසුබිම් කතාවක් කිව යුතුය.
අක්වෙරළ කෙම්බිම්
ලෝකයේ සමහර රටවල් හා නගර ‘අක්වෙරළ කෙම්බිම්’ හෙවත් Offshore haven ලෙස හඳුන්වයි. කළු සල්ලි ඇතැම් රටවල්වලට බාධාවකින් හෝ බදු අයකිරීමකින් තොරව යැවීමත්, ඒවා තැන්පත් කර තැබීමත් කළ හැකිය. එලෙස සල්ලි තබමින්, ටිකෙන් ටික ඒවා ‘සෝදා’ පිරිසිදු මුදල් බවට හරවාගැනීම ලොවපුරා කුඩු වෙළෙන්දන්, අවිආයුධ ජාවාරම්කරුවන් හා දේශපාලන ‘කෙළිකාරයන්’ එවැනි අක්වෙරළ කෙම්බිම් වලට මුදල් යවයි. මෑත කාලයේ ලොවපුරා ප්රසිද්ධ චරිත රැසක් පිළිබඳ තොරතුරු හෙළිදරව් වූ ‘පැනමා පේපර්ස්’ යනු එලෙස අක්වෙරළ කෙම්බිම් වලට මුදල් යැවූ පුද්ගලයන් පිළිබඳව හෙළිදරව්වකි.
මේ වන විට ලොව ඉහළින්ම පිළිගත් බදු කෙම්බිම් ලෙස සලකන ප්රදේශ 50කට වඩා ඇත. පැනමා, ලක්සම්බර්ග්, කේමන් දූපත්, බර්මියුඩාව, හොංකොං, සිංගප්පූරුව, බ්රිතාන්ය වර්ජින් දූපත්, මැකාවූ, මොනාකෝ, සැමෝවා, ටොංගා ආදී විවිධ කුඩා රාජ්යයන් හා නගර අක්වෙරළ කෙම්බිම් ලෙස පිළිගනු ලබයි. නිත්යානුකූල නොවන ආකාරයට ධනය පවත්වාගෙන යන ප්රකෝටිපතියන් එවැනි තැන්වලට ආකර්ශනය වෙයි.
සීෂෙල්ස් එවැනි අක්වෙරළ කෙම්බිම් ලෙස හඳුන්වන රාජ්යයන් අතරින් එකකි. එය එවැනි අක්වෙරළ කෙම්බිම් අතරින් ශ්රී ලංකාවට හා ඉන්දියාවට සමීපතම රටකි. සීෂෙල්ස් කළු සල්ලි සුදු කිරීමට පාවිච්චි කිරීම ලංකාවේ පමණක් නොව ඉන්දියාවේද අවධානය යොමුවී ඇති දැවැන්ත මාතෘකාවකි. ඉන්දියාවේ රජය දේශපාලන බලවතුන් ඇතුළු අය කළු සල්ලි සුදු කිරීමට සීෂෙල්ස් යැවීම ගැන ඇතැම් පියවර පවා ගෙන ඇත. 2016 දී ඉන්දීය අගමැතිවරයා හා සීෂෙල්ස් ජනාධිපතිවරයා අතර දෙරට ගිවිසුමක් අත්සන් කර තිබේ. ඉන්දීය මාධ්ය වාර්තා කර ඇති අන්දමට එම ගිවිසුමේ එක් ප්රධාන අරමුණක් වී ඇත්තේ ඉන්දීය කළු සල්ලි සීෂෙල්ස් දක්වා ඇදී යෑම වැළැක්වීමටය.
මෙවැනි හඳුනාගැනීමක් තිබෙන සීෂෙල්ස් රාජ්යයට අදාලව රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව සමයේ සිදුවූ විශේෂ සිදුවීමක් ගැනත් කිව යුතුය. එසමයෙහි ලංකා බැංකුවේ ශාඛාවක් සීෂෙල්ස් රාජ්යයේ විවෘත කිරීමට කටයුතු කළේය. ලංකා බැංකුවට ශාඛා පිහිටුවීමට සඳහා විදෙස්ගත ලාංකිකයන්ද සිටින රටවල් ගණනාවක් තිබේ. සීෂෙල්ස් වල රැකියාවේ යෙදෙන ලාංකිකයන් සංඛ්යාව 1800ක් බව මේ වන විට වාර්තා පළවෙයි. ඒ සංඛ්යාව මෙන් සිය ගුණයක් හෙවත් ලක්ෂ ගණන් ලාංකිකයන් සිටින රටවල් ඇත. එවැනි රටවල් වල විවෘත නොකළ ලංකා බැංකු ශාඛාවක් සීෂෙල්ස්හි විවෘත කළේ මන්දැයි බොහෝ අය විමසූහ.
ලංකාවට ආ අය
සීෂෙල්ස් සිට එරට වැසියන් 35 දෙනෙකු ලංකාවට පැමිණ තිබුණේ මැයි 22 වැනිදාය. ඔවුන් පැමිණ තිබුණේ සීෂෙල්ස් රාජ්යයෙන් එවූ විශේෂ ගුවන් යානයකින්ය. බොහෝ අය ඔවුන්ගේ පැමිණීම ප්රශ්න කළේ ශ්රී ලාංකිකයින් 350 කට අධික පිරිසක් සීෂෙල්ස් රාජ්යයේ රැඳී සිටින පසුබිමක් තුළය.
අනෙක් ප්රධානම කාරණය වන්නේ මෙය ජාත්යන්තර ගුවන් ගමන් සීමා වී ඇති කාලයක් වීමය. ලංකාවට පැමිණි ඇතැම් සංචාරකයන් පවා ලංකාවේ සිරවී සිටින බව කියයි. ලෝකයේ බොහෝ රටවල වැසියන්, තමන්ගේ රටවල් කරා යෑමට නොහැකිව සිරවී සිටී.
සීෂෙල්ස් රාජ්යයෙන් සිදු කළ ඉල්ලීමක් අනුව එම පිරිස ඔවුන්ගේ අසනීප සදහා මෙරට පෞද්ගලික රෝහල් වලින් ප්රතිකාර ගැනීමට සීෂෙල්ස් වැසියන් 28 දෙනෙකු පැමිණ ඇතැයි මේ පිළිබඳව සමාජය තුළ කතිකාවක් ගොඩනැගෙන අවස්ථාවේදී විදේශ සබඳතා පිළිබඳ ජනාධිපති අතිරේක ලේකම් අද්මිරාල් මහාචාර්ය ජයනාත් කොළඹගේ මාධ්ය වෙත පවසා තිබුණි. ඔහු වැඩිදරටත් පවස සිටියේ මේ ආකාරයෙන් සීෂෙල්ස් වැසියන් පැමිණිම රාජ්යත්රාන්තිකව සිදුවන බවත් ශ්රි ලංකා රජයේ අනුමැතිය මත අදාල පිරිස මෙරටට පැමිණි බවත්ය.
පෙනෙන ආකාරයට 35 දෙනෙකු ගැන ලංකාවේ රාජ්යයට විශේෂ ආදරයක්, සැලකිල්ලක් පහළ වී ඇත.
ඔවුන් සීෂෙල්ස් රාජ්යයෙන් පිටත් වීමට පෙර පීසීආර් පරීක්ෂාවකට ලක් කර එම සහතිකය රැගෙන මෙරටට ආ බවත් පැමිණීමෙන් පසුව පිරිස රජයේ අනුමත තරු පහේ හෝටලයක නිරෝධායනය සඳහා යොමු කළ බවත් ඔහු කියා ඇත. තරු පහේ හෝටලයක නතර කිරීමෙන් ආදරය හා සැලකිල්ල ගැන අප කලින් කී අදහස තවත් තහවුරු වේ.
ප්රතිකාර ලබාගැනීමට පැමිණි ඔවුන්ව නිරෝධායනයෙන් පසුව, පීසීආර් පරීක්ෂාවට ලක් කර රෝහල් කරා යොමු කිරීමට නියමිත බව අද්මිරාල් ජයනාත් කොළඹගේ මහතා වැඩිදුරටත් පවසා තිබුණි. ලංකාවේත් පීසීආර් පරීක්ෂණ කිරීම බොහෝ අයට සීමා වී තිබෙන පසුබිමක, සීෂෙල්ස් රාජ්යයෙන් එන පිරිසකට පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන්නට පවා රජය සූදානම්ය.
ආණ්ඩුව කියන ආකාරයට පැමිණි අයගෙන් බහුතරයක් හෘද හා අක්මා රෝගීන්ය. ඉදිරියේදී ඔවුන්ට ප්රතිකාර සඳහා තලවතුගොඩ සහ වත්තල පිහිටි හේමාස් රොහල් වෙත ඇතුළත් කිරිමට නියමිත බව සෞඛ්ය අමාත්යංශයේ ආරංචි මාර්ග පවසයි.
මැයි 25 වන දින ශ්රී ලංකාවේ සීෂෙල්ස් මහ කොමසාරිස් කොන්රැඞ් මෙඞ්රික් මහතා නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් සඳහන් කර තිබුණේ, ආසධ්ය රෝගීන් 11 දෙනෙකු සහ ඥාතීන් ශ්රී ලංකාවට පැමිණි පිරිස අතර සිටින බවය. අදාල රෝගීන්ට විශේෂඥ වෛද්ය ප්රතිකාර අවශ්ය පිරිසක් බවත් ඔහුගේ නිවේදනයේ සදහන් වී තිබුණි.
සීෂෙල්ස් සිට ලංකාවට ප්රතිකාර සඳහා එරට වැසියන් සාමාන්යයෙන් පැමිණෙන බව පෙන්වන්නට රජය උත්සාහ කරන බවත් පෙනී යයි. එහෙත් සීෂෙල්ස් අවට දියුණු ආසියානු රටවල් ගණනාවක් තිබෙන බව අමතක නොකළ යුතුය. කොටින්ම ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයාත්, හිටපු සෞඛ්ය ඇමතිවරයාත් ඇතුළු බලවතුන් ප්රතිකාර ගන්නට සිංගප්පූරු යයි. සීෂෙල්ස් වැසියන් ලංකාවෙන් බලාපොරොත්තු වන ඉහළ ප්රමිතියේ විශේෂ සෞඛ්ය සේවය කුමක්ද යන්න ගැටළුවකි.
අප සමඟ නිර්නාමිකව අදහස් දැක්වු ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තුවෙහි, වසර ගණනාවක් තිස්සේ කටුනායක ගුවන් තොටුපළේ සේවය කළ නිලධාරියෙකු කීවේ සාමාන්යයෙන් ලංකාවට ප්රතිකාර ලබන්නට එන්නේ මාලදිවයින් වැසියන් පමණක් බවය. මාලදිවයින් ජාතිකයන් අධ්යාපනය ලබාගැනීමේ සිට බොහෝ කටයුතු සඳහා ලංකාවට එන නිසා එය පුදුමයක් නොවේ. සීෂෙල්ස් සිට ලංකාවට ප්රතිකාර ගන්නට එන බව තමාගේ අත්දැකීමේ හැටියට නොදන්නා බව අප කලින් කී නිලධාරියා කීය.
ලංකාවේ අය
කුමන හෝ විශේෂ ආදරයක් නිසා ලංකාවේ රජයේ විශේෂ අවසරයක් ලබා සීෂෙල්ස් රාජ්යයෙන් පිරිසක් විශේෂ ගුවන් යානයකින් ලංකාවට පැමිණීම ගැටළුවක් නැතැයි අපි සිතමු. එහෙත් එරට සිට එන්නේ 35 දෙනෙකු පමණක් වන පසුබිමක ලංකාවේ ආණ්ඩුවට එක දෙයක් කරන්නට තිබුණි. ඒ ලංකාවට එන්නට බලාගෙන සිටින, දිගින් දිගටම ඒ සඳහා ඉල්ලීම් කරන සීෂෙල්ස්හි සිරවී සිටින ලාංකිකයන් අතරින් පිරිසක් හෝ එම ගුවන්යානයෙන්ම ගෙන්වාගැනීමට කටයුතු කිරීමය.
ඒ ශ්රි ලාංකිකයන්, තමන්ගේ රැකියාවන් අහිමි වී සහ රැකියා කොන්ත්රාත් කාලය අවසන් වී සිර වී සිටී. ආහාරපාන හා මුදල් පහසුකම් පවා ඔවුන්ට සීමිතය. එරට සිටින ශ්රී ලාංකිකයන් 1800 කට ආසන්න පිරිසක් අතරින් ලංකාවට පැමිණීමට බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්නේ 352ක පිරිසකි. අප සමඟ අදහස් දැක්වූ එරට ලාංකිකයෙකු කීවේ ලංකාවට පැමිණීමට ගුවන් ටිකට්පත් පවා මැයි 13 වන විට මිලදීගෙන තිබුණු බවය.
ලංකාවට පැමිණීමට නොහැකිව සීෂෙල්ස්හි රැඳී සිටින ශ්රී ලංකිකයින් ඔවුන් මුහුණදී සිටින තත්ත්වය පිළිබඳව මුහුණු පොතෙහි ඇති ‘අපි සීෂෙල්ස්’ නම් පිටුවේ විඩීයෝ පළ කර තිබුණි. තමන්ව ශ්රි ලංකාවට ගෙන ඒමට කටයුතු කරන මෙන් ජනාධිපතිවරයාගෙන් ඉල්ලීම් කර තිබුණි.
රංග ක්ල්ටන් මෙසේ අදහස් පළ කර තිබුණි. ‘අපි දැනට මේ සීෂෙල් රාජ්යයේ මාස 3 ක පමණ කාලයක් සිට ලංකාවට ඒමට විදියක් නැතුව සිර වෙලා ඉන්නවා. අපි එයාර් ලයින් එකේ ටිකට් පවා බුක් කරලා තිබෙන්නේ. ලෙඩ හැදිච්ච කට්ටිය ඉන්නවා බෙහෙත් ගන්න විදියක් නැතුව. එතකොට ජිඕපී ඉවර වෙලා කට්ටිය ඉන්නවා ඒත් එක්කම රස්සාවල් නැතුව ගොඩක් කට්ටිය ඉන්නවා. කාරුණිකව ඉල්ලා සිටිනවා. අපිට ගෙන්නගන්න. ෆ්ලයිට් එකක් එවන්න රජයට වියදම් කරන්න යුතු නැහැ. අපි ඔක්කොම ටිකට්ස් අරං තියෙන්නේ. සමහරුන්ට ගෙදරට සල්ලි යවන්න විදියක් නැහැ. ගෙදර දරුවෝ වයිෆ් බඩගින්නේ. සමහරු අතේ තිබ්බ සලිල්වලින් ටිකට් එක දාගෙන දැන් කිසිම දෙයක් නැතුව දුක් විඳිනවා. මේ හැම ප්රශ්නයක් පිළිබඳවම මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය දැනුවත් කර තිබුණත් මේ වන තෙක් රජය මගින් අපි ගැන කිසිදු ක්රියාමාර්ගයක් අරගෙන නැහැ. අපිට මේ ඒම්බසිය ගැන කිසිම විශ්වාසයක් නැහැ. වෙනත් රටවල් වල අයව තමන්ගේ රටවල් වලට ගෙන්වන වෙලාවන් ඇතුලත් දර්ශකයක් ප්රසිද්ධ කරලා තියෙනවා. ඒ ලැස්තුවේ ශ්රී ලංකාව නැහැ.’
සීෂෙල්ස් රාජ්යයේ තවත් ගැටළුවක් වන්නේ එරට මහකොමසාරිස් කාර්යාලයක් තිබුණත්, වත්මන් ආණ්ඩුව යටතේ මහකොමසාරිස්වරයෙකු පත් කර නොතිබීමය. එරට නිලධාරිනියකගේ ප්රධානත්වයෙන් මහකොමසාරිස් කාර්යාලයේ කටයුතු සිදුකරන අතර, සීෂෙල්ස්හි ජීවත්වන ලාංකිකයන් ඇගේ ක්රියාකලාපය කෙරෙහි දැඩි විරෝධය පළ කර තිබේ.
විශේෂ සැලකිල්ලකින් සීෂෙල්ස් වැසියන් ලංකාවට ගෙන්වා, සුපිරි හෝටල්වල නිරෝධායනය කොට, පීසීආර් පරීක්ෂණද සිදුකළත් ලංකාවේ අයව ගෙන්වා නොගන්නා පසුබිමක, අප මුලින්ම කී ‘අක්වෙරළ කෙම්බිම්’ කතාව ගැනත් අවධානය යොමු කරමින් යමෙකු සැකයක් පහළ කරගැනීම සාධාරණ තත්වයක් බව කිව හැකිය.
