මැයි 19 වැනිදා පැවැති රණවිරු සමරු උත්සවයේදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයා කළ කතාව, ලංකාවේ මෙන්ම විදේශවල බොහෝ දෙනාගේ අවධානයට ලක්වී තිබේ. ‘රටට අසාධාරණයක් වෙන ආකාරයට කිසියම් ජාත්‍යන්තර ආයතනයක් හෝ සංවිධානයක් දිගින් දිගටම කටයුතු කරන්නේ නම්, ඒවායේ සාමාජිකත්වයෙන් ශ්‍රී ලංකාව ඉවත් කර ගැනීමට තමා කිසිවිටෙක පසුබට වන්නේ නැතැ’යි ජනාදිපතිවරයා එහිදී කීවේය.
‘ලෝකයේ බලවත්යැයි හඳුන්වන රටවල නායකයන් පවා පැහැදිලිවම තමන්ගේ රටේ රණවිරුවන්ට විරුද්ධව කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් ගැනීමට ඉඩ ලබා නොදෙන බව ප්‍රකාශ කර තිබෙන අවස්ථාවක ශ්‍රී ලංකාව වැනි කුඩා රටක මේ තරම් කැපවීමක් කළ රණවිරුවන් අනවශ්‍ය පරිදි පීඩනයට පත්කිරීමට තමා ඉඩ දෙන්නේ නැතැ’යිද එහිදී ඔහු කීය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති වීමෙන් පසු ආනන්දයට පත්ව සිටින ස්වෝත්තමවාදී යුදකාමීන්ගේ ආහ්ලාදයට ජනාධිපතිවරයා කළ ඒ කතාව හේතුවක් විය හැකි නමුත්, රාජ්‍යතාන්ත්‍රික වශයෙන් එය කෙතරම් දුර්වල හා අදූරදර්ශී කතාවක්දැයි දැනටමත් බොහෝ දෙනෙක් කතා කරති. එක පැත්තකින් එම කතාවේදී ජනාධිපතිවරයා අමෙරිකාව හා ලංකාව සමාන තත්ත්වයේ තබයි. මන්ද යත්, පසුගිය කාලයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයෙන් ඉවත් වුණේ අමෙරිකාව පමණක් නිසාය. ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් මානව හිමිකම් කවුන්සිලය හැඳින්වූයේ වැසිකිළි වළක් ලෙසය. ඒ විවිධ රටවල ආක්‍රමණශීලීව රැඳී සිටින තම හමුදා ගැන පියවර ගැනීමට මානව හිමිකම් කවුන්සිලය තුළ බලපෑමක් එද්දීය. අමෙරිකාව කළ දේ, තවත් එවැනි ලෝක ත්‍රස්තවාදීන් ලෙස හැසිරෙන රටක්ම මිස අන් කවුරුවත් අගය කරන්නේ නැත. බොහෝවිට ලබන නොවැම්බරයේදී ජනතාව විසින් පලවා හැරෙන ට්‍රම්ප්ගෙන් පසු ජනාධිපති වන ඕනෑම කෙනකු වහාම මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට ඇතුළු වන හැටි නැවත සලකා බලනවා ඇත.
එහෙත්, ඒ අර්ථයෙන් ලංකාව සිටින්නේ අමෙරිකාවට සමාන තැනකද? අමෙරිකාව ඉවත්වීම නිසා ඔවුන්ට ඇතිවන ප්‍රතිඵලත්, ලංකාව ඉවත් වුවහොත් ලංකාවට ඇතිවන ප්‍රතිඵලත් සමානද? ලංකාව ඇමරිකාව තරම් ලොකුද? බලවත්ද? ශක්තිමත්ද?
ජනාධිපතිවරයා බොහෝ දුරට එසේ කියන්නට ඇත්තේ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය ගැනය. මන්ද යත්, යුද්ධයේ අවසාන කාලය තුළ සිදුවුණු මානව අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයන් ගැනත්, ජාත්‍යන්තර මානුෂීය නීති කඩකිරීම ගැනත් ලංකාවට එරෙහිව දිගින් දිගටම විමසිල්ලෙන් සිටියේත්, ලංකාවේ වගවීම සහතික කර ගැනීම සඳහා විවිධ යෝජනා සම්මත කරගත්තේත් මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේදී වන නිසාය. ලංකාවේ සන්නද්ධ හමුදා අතින් සිදුවූ මානව හිමිකම් කඩවීම් ගැන පසුගිය කාලයේ විශේෂයෙන් කතා කළ ලංකාවද කොටස්කාරයකු වන වෙනත් ජාත්‍යන්තර සංවිධානයක් ඊට අමතරව නැත.
දැන් ජනාධිපතිවරයාගේ මේ ප්‍රකාශය විකාරයකැයි කියන්නී වෙන කවුරුත් නොවේ, තමාරා කුනනායගම්ය. මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේ ජිනීවාහි එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ ලංකාවේ නියෝජිතව සිටි ඇය රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ සමීපතම හිතවතියකි. thuppahi.wordpress.com නමින් යුත් සුප්‍රකට සමාජ විද්‍යාඥ මයිකල් රොබර්ට්ස්ගේ බ්ලොග් අඩවියේ, මැයි 20වැනිදා සඳහන් වන ඇගේ ප්‍රතිචාරයේ සරල අනුවාදයක් මෙසේය.
‘ජනාධිපතිවරයා බොහෝදුරට කියනවා ඇත්තේ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහකොමසාරිස් කාර්යාලය ගැනයි. ජනාධිපතිවරයාගේ ප්‍රකාශයෙන් පෙනෙන්නේ එක්කෝ ඔහුට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ගැන වැරදි උපදෙසක් ලැබී ඇති බවයි. මේ ප්‍රකාශයේ තිබෙන වරද කුමක්ද?
ලංකාව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ සාමාජිකයෙක් නොවෙයි. එය හුදෙක් එහි නිරීක්‍ෂක රාජ්‍යයක් පමණයි. ඒ නිසා ‘සාමාජිකත්වයෙන් ඉවත් වීම’ කියන එකක් පැනනගින්නේ නැහැ. අනෙක් අතට, මානව හිමිකම් කවුන්සිලය එක්සත් ජාතීන්ගේ සහසම්බන්ධ ඓන්ද්‍රීය අංගයක්. ඒ වගේම එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලය යටතේ පවතින අනු ආයතනයක්. මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ සාමාජිකයන් (47ක්) වරින් වර තෝරා ගැනෙන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාමාජික රාජ්‍යයන් අතරින්. මානව හිමිකම් කවුන්සිලයෙන් සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් වීමේ එකම මාර්ගය නම්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාමාජිකත්වයෙන් ඉවත් වීමයි.
මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ සම්බන්ධතාවලින් ඉවත් වෙන්නටත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයෙන් ඉවත් වෙන්නට ඕනෑ. මහකොමසාරිස් කාර්යාලයත් එක්සත් ජාතින්ගේ සංවිධානයේම කොටසක්. වෙනම ආයතනයක් නොවෙයි.
එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්තිය අනුව ලෝකයේ බහුපාර්ශ්විකතාව ආරක්‍ෂා කිරීමට හැකියාව තිබෙන, අප වැනි බලයක් නැති රටවල අවශ්‍යතාවන් ආරක්‍ෂා කිරීමට පවතින එකම ජාත්‍යන්තර බහුපාර්ශ්වීය සංවිධානය වන එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයෙන් ඉවත් වන්නට සිතීම පවා විකාරයක්.
කවර අඩුපාඩුකම් තිබුණත් -සහ බොහෝ අඩුපාඩුකම් තිබෙනවා- අප වැනි බලය රහිත හා කලක් යටත්විජිතයන්ව පැවති රාජ්‍යයන්ගේ ස්වෛරීභාවය, බාහිර බලපෑම්වලින්, මැදිහත්වීම්වලින්, ආක්‍රමණයන්ගෙන් සය යුද්ධවලින් ආරක්‍ෂා කිරීමට තිබෙන එකම බලය ඇත්තේද ඊටයි.
එක්සත් ජාතීන්ගේ ක්‍රමය තවදුරටත් ශක්තිමත් විය යුතුයි. දුර්වල නොවිය යුතුයි. විශේෂයෙන් අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය, ඒක පාර්ශ්විකව, සම්බාධක, තර්ජන හෝ සම්බාධක ගැන තර්ජන, තහනම් කිරීම්, බාධක, කොන්දේසි දැමීම් හරහා සිය ප්‍රතිපත්ති වෙනස් කිරීම සඳහා ස්වෛරී රාජ්‍යයන්ට කරන බලහත්කාරකම්වලින් ආරක්‍ෂා කළ හැක්කේද එයටයි. එක්සත් ජාතීන්ගෙන් ඉවත් වෙනවා යනු, ලෝකය පිළිබඳ අමෙරිකාවේ අධිපතිවාදී, ඒකපාර්ශ්වික දැක්ම ශක්තිමත් කිරීමක් පමණයි.
අරුණ ජයවර්ධන
