ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂට උපදෙස් දෙන තුන් කොටසක් සිටිති. පළමුවැනි කොටස, වියත්තුය. දෙවැනි කොටස දේශපාලකයෝය. තුන්වැනි කොටස භික්‍ෂූහුය.
මින් අවසන් කොටස වන භික්‍ෂූන් පසුගිය දිනයක රැස්කළ විට කී කතා ජනමාධ්‍යවල පළවිය. ඒ අදහස්වලින් පෙනෙන කාරණා කිහිපයකි. එකක්, ඔවුන් ව්‍යවස්ථාව ගැනවත්, නීතිය ගැනවත්, රට පාලනය ගැනවත් කිසිවක් නොදන්නා බවය. බුදුදහම ගැනත් නොදන්නා බව අලූතෙන් කිවයුතු නොවේ. දන්නේ එකම දෙයකි. ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා වර්ණනා කිරීමට හොඳම වචන පාවිච්චි කරන්නේ කෙසේද යන්නය. ‘හිට්ලර්’ද එවැනි වචනයකි.
දේශපාලකයන් දෙන උපදෙස් සම්බන්ධයෙන්ද එසේය. ලංකාවේ දේශපාලනයේ යෙදෙන්නවුන් බහුතරයකගේ දැනුම, අවබෝධය, බුද්ධිය ගැන අලූතෙන් කිවයුතු නැත. ඔවුන්ගේ ‘උපදෙස’ වන්නේ, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාට වුවමනා යමක්ද, එය නිවැරදියැයි අනුමත කිරීමයි. අහිංසකයන්ගේ ආරාමය කැඩූ නිසා ගෝඨාභයට විරුද්ධ වී සිටි වාසුදේව නානායක්කාර වැනි වෘද්ධ දේශපාලකයකු දෙස බැලීමෙන් ඒ වටහාගත හැකිය.
මේ දෙවර්ගයේම පොදු ලක්‍ෂණය වන්නේ, නායකයාට දක්වන දැඩි අවනතභාවය මත ඔවුන්ගේ පැවැත්ම වහල්කමට ළංවීමයි.
ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා, තමාට උපදෙස් දෙන පිරිස අතරින් වැඩි විශ්වාසයක් තබා ඇත්තේ පළමුවැනි පිරිස හෙවත් වියතුන් ගැනය. සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා හමුවූ අවස්ථාවේදි තමා චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග හෝ මහින්ද රාජපක්‍ෂ හෝ නොවන බවත්, තමන්ට උපදෙස් දෙන විශේෂ පිරිසක් සිටින බවත් ඔහු කී බව මාධ්‍ය පළකර තිබුණේය. ඒ මේ වියතුන්ය.
දැන් මතුවෙමින් තිබෙන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා අර්බුදය සම්බන්ධයෙන්ද රාජපක්‍ෂ මහතාට උපදෙස් දෙන වියතුන් අතර විශාරද නීතිඥවරුද සිටිති.
මේ පිරිසෙන් සමහරක්, 2018 ඔක්තෝබර් 26වැනිදා, ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කළ වේලාවේ, මේ විදියටම ජනමාධ්‍යවල පෙනීසිටිමින් සිරිසේන මහතා ගත් ස්ථාවරය හරි බව කීවෝය. සමහර විට ව්‍යවස්ථාව කඩමින් මහින්ද රාජපක්‍ෂ අගමැති කරන්නට උපදෙස් දෙන්නට ඇත්තේද මේ අය විය හැකිය. නීති විරෝධී අගමැති මහින්ද රාජපක්‍ෂට පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය ගත නොහැකිවූ විට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින්නට උපදෙස් දෙන්නට ඇත්තේද මේ අයය. ව්‍යස්ථාවේ අකුරු කියවිය හැකි ඕනෑම කෙනකුට අවුරුදු හතරහමාරක් යන තුරු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිමට නොහැකි බව පැහැදිලිව පෙනෙද්දීත්, මේ පිරිස තිරසාරව කීවේ විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිට බලය තිබෙන බවයි. පරමාධිපත්‍යය හිමි මහජනතාව ඉදිරියට යෑම ව්‍යවස්ථාවට වඩා වැදගත් බවයි. පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්රීවරුන්, සිරිසේන ජනාධිපතිගේ පියවරට එරෙහිව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියට ගිය විට, සිරිසේන මහතාගේ තීරණය නිවැරදි බව තහවුරු කරන්නට පෙනීසිට කරුණු දැක්වූවේද මේ පිරිසය. ඒ බව, 2018 දෙසැම්බර් 13දා දුන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීන්දුවේ මුල් කොටසේ වගඋත්තරකරුවන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටි නීතිඥවරුන්ගේ නාමලේඛනය පිරික්සීමෙන් වටහාගත හැකිය. අදත් ඔවුහු ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාට දෙන්නේ සිරිසේන මහතාට ලබාදුන් පන්නයේ නීතිමය උපදෙස් බව ඔවුන් දැනටමත් කියන කරන දෙයින් පෙනේ. ප‍්‍රතිඵලය 2018 දී මෙන් වනු ඇත.
මේ විශාරදයන් කියන කතාවල ස්ථාවර කිහිපයක් තිබේ. එක, සියල්ල සිදුවිය යුත්තේ රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිගේ අභිමතය අනුවය යන්නයි. දෙක, ව්‍යවස්ථාමය අර්බුදයක් ඇති නොවේය යන්නයි. තුන, වසංගතය මර්දනයට පාර්ලිමේන්තුවෙන් කළ හැකි දෙයක් නැතිය යන්නයි. හතර, පාර්ලිමේන්තුව මාස තුනකට වඩා වසා තැබිය නොහැකිය යන්න ඕනෑ නම් වෙනස් කරගත හැකි දෙයක්ය යන්නයි. ව්‍යවස්ථාවේ 70(6) පෙන්වමින් (පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරි දිනය හා මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනය අතර ජනාධිපතිවරණයක් පැවැත්වෙයි නම්, අභිනව පාර්ලිමේන්තුව රැස්වන දිනය විසුරුවා හළ දිනයේ සිට මාස හතරක් තුළ විය හැකියැයි එහි දැක්වෙයි.) මෙවැනි එක් නීතිඥ වියතකු රූපවාහිනී සංවාදයකදී කීවේ, මාස තුනක් තුළදී පාර්ලිමේන්තුව රැස්විය යුතුය යන්න ‘අවශ්‍ය පරිදි වෙනස් කරගත’ හැකි බවයි. ඒ වාගේම, ව්‍යවස්ථාවේ තියෙන්නේ අවුරුද්දකට සැරයක්වත් පාර්ලිමේන්තුව රැස්වුණාම ඇතිය කියායැයි තවත් නීතිඥ වියතෙක් කීවේය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මතය විමසීමට ජනාධිපතිම යායුතු නැති බවත්, ඕනෑම කෙනකුට ඒ හැකියාව තිබෙන බවත් තවත් විශාරදයෙක් කීවේය. ඒකාබද්ධ අරමුදලෙන් ජනාධිපතිට මුදල් වියදම් කරන්නට බැරි වුණත්, ‘අවශ්‍යතාවේ නියමය’ පාවිච්චි කර එය කළ හැකියැයි ඔවුන්ගේ තවත් මතයකි.
එහෙත්, අවශ්‍යතාවේ නියමය යෙදෙන්නේ. ‘අන් කිසිවක් කළ නොහැකි’ තැනක බව මේ විශාරදයන් දන්නේ නැත. අර්බුදයක් ඇති නොවීමට ව්‍යවස්ථාවේ ඕනෑතරම් විධිවිධාන තිබියදී, අවශ්‍යතාවේ නියමයක් යොදාගත නොහැකිය. ඒ වාගේම ව්‍යවස්ථාවක ඇති ප‍්‍රතිපාදන මගහැර යාම සඳහාද අවශ්‍යතාවේ නියමය යොදාගත නොහැකිය. අනෙක් කාරණය, ලෝකය පුරා ‘අවශ්‍යතාවේ නියමය’ යොදාගත් තැන්වල සිදුවී ඇත්තේ විනාශයකි.
මේ නීතිඥ වියතුන් හැරුණු විට අනෙකුත් වියතුන්ද ඇතුළුව සැලකිය යුතු පිරිසක්, මේ මැතිවරණයේදී පාර්ලිමේන්තුවට යෑමට බලාපොරොත්තු වෙති. අද වියතුන් හැටියට පෙනීසිටියත්, ඔවුන්ගෙ මනස මුළුමනින්ම වැඩවසම් චින්තනයෙන් පිරී තිබේ. රජවරුන් සිටි කාලයේ මෙන් ව්‍යවස්ථාවක් හදා, රජකු මෙන් රට පාලනය කළ හැකි ඒකාධිපතියකු නිර්මාණය කිරීමේ සිහිනයේ සිටින ඔවුන්ට, දැන් හමුවී ඇත්තේ ඊට ඔබිනම නායකයාය. එවැනි රටකට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයක් හෝ පාර්ලිමේන්තුවක් අවැසි නොවේ. ඒ නිසා, පාර්ලිමේන්තුව නැතිව, ජනාධිපතිට මේ විදියටම රට පාලනය කළ හැකිය. පාර්ලිමේන්තුව කැඳවීමට කරන යෝජනා, කුමන්ත‍්‍රණයක කොටසකි.
දේශපාලන හෝ පුද්ගල ගැතිකම් සාමාන්‍ය මිනිසුන්ට මෙන්ම වියතුන්ටද තිබිය හැකිය. එහෙත්, වියතුන් නම්, ඉහත ගැතිකම්වලට පෙරාතුව ඔවුන්ට රටේ පැවැත්ම හා පාලනය පිළිබඳ මූලධාර්මික ස්ථාවරයක් තිබිය යුතු නොවේද? ව්‍යවස්ථාදායකය, විධායකය හා අධිකරණය කියන ආයතන තුනක් රටේ තිබෙන බවත්, ඒවා අඛණ්ඩව හා සක‍්‍රියව පැවැත්ම මනා රාජ්‍ය පාලනයට අත්‍යවශ්‍ය බවත් යන්න, ප්රජාතන්ත්රවාදය, නීතියේ පාලනය පිළිබඳ මූලධාර්මික කාරණයකි. ඒ ආයතනවල සිටිය යුත්තන් කවුරුදැයි තම ගැතිකම් අනුව අදහසක් තිබිය හැකි නමුත්, එම ආයතනවල පැවැත්ම ගැන එවැනි වෙනස්කමක් තිබිය නොහැකිය.
ඒ නිසා මේ වියතුන් මේ මොහොතේ ගත යුතු, ගැති නැති මූලධාර්මික ස්ථාවරය විය යුත්තේ කුමක්ද? එය මෙලෙස ලිහිල් කළ හැකිය.
ජුනි 2ට පෙර පාර්ලිමේන්තුව කැඳවීමේ අවශ්‍යතාවක් ව්‍යවස්ථාව අනුව තිබෙන බවය. ජුනි 20ට මැතිවරණය කල්දැමීමෙන් එය ඉටු නොවන බවය. ජුනි 2 වැනිදායින් පසු පාර්ලිමේන්තුවක් නොපැවතීම, රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පාලනයේ මූලධර්මවලටම හානියක් බවය. ඒ නිසා එක්කෝ ජනාධිපතිවරයා ඒ ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මතය විමසිය යුතු බවය. නැතිනම් පරණ පාර්ලිමේන්තුව නැවත තාවකාලිකව කැඳවා අඛණ්ඩත්වය ආරක්‍ෂා කරගත යුතු බවය. මේ විදියට පාර්ලිමේන්තුව වුවමනාවෙන්ම නොසලකා හා අපකීර්තියට පත්කර පාලනය ගෙනයෑමෙන් බිහිවන්නේ විධායකය මත පමණක් පාලනය ගැන විශ්වාසය ඇති ඒකාධිපති පාලකයකු බවය. ව්‍යවස්ථාදායකය ගේට්ටුවෙන් එළියේ තබා විධායකය පමණක් රට පාලනය කිරීම, බලතල බෙදීමේ සිද්ධාන්තයට පටහැණි බවය. එහි ප‍්‍රතිඵලය, සියලූ දෙනාගේම අයිතිවාසිකම් හා නිදහස අනතුරේ වැටීම බවය. රටේ නායකයා හා ආණ්ඩුව කුමන පක්‍ෂයකදැයි නොසලකා ඒ තත්ත්වයට රට පත්වීමට එරෙහිව වියතුන් හැටියට තමන් පෙනීසිටිය යුතු බවය.
එහෙත්, මේ අලූත් වියතුන් කිසිවකුට එවැනි මූලධාර්මික පදනමක් තිබෙන බවක් අද වන තුරු නොපෙනේ. ‘ජනාධිපතිම තමයි උතුම්, ඔහුට තමයි අභිමතය, ඔහුට ඕනෑ නම් කරන්නත්, ඕනෑ නම් නොකරන්නත් පුළුවන්, ඒක ප‍්‍රශ්න කරන්න කාටවත් බෑ’ කියන වහල් පිළිවෙත මේ වියතුන්ගේ වර්තමාන ජීවන දර්ශනය වෙයි. එහි අවසානය වනු ඇත්තේ ඒකාධිපති පාලකයෙක් ඔවුන් විසින් සිංහාසනාරූඪ කරනු ලැබීමය.
