ලංකාවේ මේ දිනවල ත‍්‍රිත්ව අර්බුදයක්, පාලනය කිරීමට නොහැකිව, තියුණු වෙමින් පවතින බව පෙනේ. පළමුවැන්න කොරෝනා වසංගතය විසින් ඇතිකරන ලද මහජන සෞඛ්‍ය අර්බුදයයි. දෙවැන්න, පාර්ලිමේන්තුව විසිරවීමෙන් පසුව, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ විධිවිධානවල රාමුව ඇතුළත පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වීමට නොහැකි වීමෙන් හටගෙන ඇති ව්‍යවස්ථා අර්බුදයයි. තුන්වැන්න, මෙම අර්බුද දෙකට මුහුණදීම පිළිබඳව ආණ්ඩුවත්, විරුද්ධ පක්‍ෂ දේශපාලන පක්‍ෂත් අතර ප්‍රතිවිරෝධතා තියුණු වීම නිසා මුළු දේශපාලන ක්‍ෂෙත්‍රයේම හටගෙන තිබෙන අවිනිශ්චිතභාවයයි.
සිව්වැනි අර්බුදයක්ද ළඟදීම ඇතිවීමට ඉඩ තිබේ. එය නම් ආර්ථික සහ සමාජ ජීවිතය සති පහකට ආසන්න කාලයක් සම්පූර්ණයෙන්ම ඇණහිටීම නිසා ගොඩනැගෙමින් යන සමාජ අසහනයයි.
මේ ප්‍රශ්න විසඳාගැනීම පහසුවෙන් කළ හැකියැයි ආණ්ඩුවත්, අදාළ අනෙකුත් පාර්ශ්වත් මෙතෙක් කල් සිතා සිටිය නමුත්, එය එසේ වන බවක් පෙනෙන්නටද නැත. කොරෝනා වෛරසයේ පැතිරීමේ ව්‍යාප්තිය, රජය සහ වෛද්‍යවරුන් අපේක්‍ෂා කළ ආකාරයට පාලනය කරගැනීමට අසමත්වීම නිසා, රටේ පවතින අවිනිශ්චිතතාවද දිනෙන් දින උග්‍ර වෙමින් පවතී.
මැතිවරණය
මෙම බහු-පැතිකඩ අර්බුදයේ තියුණු බව සංකේතවත් කරන අලූත්ම සිදුවීම වන්නේ, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය සඳහා ජුනි 20දා දින නියම කිරීමට මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව ගෙන ඇති තීරණයයි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව ජුනි 02දාට පෙර පැවතිය යුතු පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, එම අවසන් දිනයට දින 18කට පසු පැවැත්වීමට තීරණය කිරීමෙන්, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව අත්වැරදීමකින් හෝ කර තිබෙන්නේ, පවත්නා ප්‍රශ්නය විසඳනු වෙනුවට, එය අලූත් ප්‍රශ්නයක් බවට පත්කිරීමයි. එය නම්, ජුනි 02දාට පෙර පවත්වන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාමය වලංගුතාව ගැන ඇති බරපතළ නොපැහැදිලිකමයි.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පිළිබඳ ගැටලූව දැන් තිබෙන්නේ බෙහෙවින් සංකීර්ණ හා අවුල් තත්වයකය. ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් මේ ගැටලූව ගැන මහජනතාවට කරුණු පැහැදිලි කරන නීති විශේෂඥයන් යෝජනා කරන බව පෙනෙන්නේ, ජනාධිපතිතුමා එක්කෝ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා විධිවිධාන ඉතා සරලව තේරුම් ගනිමින්, තම සිතැඟි පරිදි ක්‍රියා කළ යුතු බවයි. දැනට මතුවී තිබෙන සංකීර්ණ ව්‍යවස්ථාමය සහ නීතිමය ප්‍රශ්න හාස්‍යයට ලක්කරමින් සහ නොවැදගත් ඒවා බවට ඌනනය කරමින්, ඔවුන් ආණ්ඩුවටත්, මහජනතාවටත් දෙන උපදේශය බව පෙනෙන්නේ, 19වැනි සංශෝධනය කේන්ද්‍රකොටගත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව, ජනාධිපතිතුමා ජනවරමක් ලබාගෙන දියත් කළ රට සෞභාග්‍යය කරා ගෙනයාමේ ව්‍යාපෘතියට ඇති බාධාවක් බවයි.
ජනාධිපතිතුමාගේ ගමනට තවත් ආයතනයක් බාධාවක්ව පවතින බවද ඔවුහු පෙන්වා දෙති. එනම්, දැනට විසුරුවා හැර තිබෙන පාර්ලිමේන්තුවයි.
තෙවැනි තර්කයක්
මේ වෙතින් තවත් තර්කයක් ගොඩනැගීමට ඉඩ තිබේ. එය නම්, නොවැම්බර් 19 වැනිදා ජනාධිපතිවරණයේදී ප්‍රකාශ වූ මහජන පරමාධිපත්‍යයේ තීන්දුවට ඉදිරියට යාමට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවත්, දැනට ව්‍යාකුලව පවතින පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ ක්‍රියාවලියත් විසින් නිර්මාණය කරනු ලැබ ඇති බාධා ඉවත් කිරීම, ජනතා පරමාධිපත්‍යය සහතික කිරීමේ, ව්‍යවස්ථාවෙන් පිටත තිබෙන, එහෙත් දේශපාලන වශයෙන් අවශ්‍ය සහ සුජාත ක්‍රියාමාර්ගයක් වන්නේය යන්නයි.
ලංකාවේ දේශපාලන අර්බුදය දැන් ගමන් කරන එක මාවතක් මෙම ගොඩනැගෙන තර්කය විසින් විවෘත කරනු ලැබීමට දැනට ඇති ඉඩකඩ බහුලය.
මෙය වනාහි, වැළැක්විය යුතු විකල්පයකි. එහෙත් එය වැළැක්වීමට නම්, සියලූම දේශපාලන පක්‍ෂවලත්, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේත්, සුදුසු පරිදි ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේත් සාමූහික සහභාගිත්වය අවශ්‍ය වේ.
දැනට මතුවී ඇති ප්‍රශ්න සමහරකට, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ විධිවිධාන ඇතුළත විසඳුම් සෙවිය හැකිය. තවත් සමහරක් විසඳීමට අවශ්‍ය විධිවිධාන ව්‍යවස්ථාවේ නැත. එහෙත් ව්‍යවස්ථාවෙන් ඉඩ තිබෙන විසඳුම් කරා යාමට මෙන්ම, ව්‍යවස්ථාවේ විධිවිධාන නැති, එහෙත් ව්‍යවස්ථාවේ රාමුව තුළ සෙවිය හැකි විසඳුම් කරා යාමටත්, ජනාධිපතිතුමා නායකත්වය දෙන විධායකයට සහ ආණ්ඩු පක්‍ෂයට තනිවම නොහැකිය. ඔවුන්ට දැන් තනියම සෙවිය හැක්කේ ව්‍යවස්ථාවෙන් පිට විසඳුම්ය. එහෙත් එවැනි විසඳුම් රටටත් ජනතාවටත් හිතකර ඒවා විය නොහැකිය.
ව්‍යවස්ථාමය විසඳුම් සඳහා
එබැවින් මේ මොහොතේ හදිසිම අවශ්‍යතාව නම්, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා විධිවිධාන ඇතුළත්, රාමුව ඇතුළත්, විසඳුම් සෙවීම සඳහා ආණ්ඩු පක්‍ෂය හා විරුද්ධ පක්‍ෂ, විධායකය සහ විසිරූ පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කළ දේශපාලන පක්‍ෂ යන මූලික පාර්ශ්ව දෙක අතර ගැටලූ විසඳීමේ (problem solvng) සාකච්ඡා වහාම ආරම්භ කිරීමයි. එවැනි සාකච්ඡුා වටයකින් පසු තාවකාලික අවම පොදු ක්‍රියාමාර්ගයකට (common mnmum programme ), ප්‍රසිද්ධියේ ගිවිසුමකට එළඹීමයි. දැනට දෙපාර්ශ්වය අතර ඇති අවිශ්වාසය සහ සැකය දුරුකරගත හැක්කේ එවිටය.
ලංකාවේ දැනට ගොඩනැගෙන බහුවිධ අර්බුදය සුළුපටු එකක් නොවේ. එය අනපේක්‍ෂිත දේශපාලන ප්‍රතිඵලවලට තුඩුදිය හැකි එකකි. එය විසඳීමට ඇති සබුද්ධික ක්‍රියාමාර්ගයක් වන්නේ ආණ්ඩුව සහ විරුද්ධ පක්‍ෂය සමගත්, ජනාධිපතිතුමා සහ පක්‍ෂ නායකයන් සමගත් ක්‍රමානුකූලව, න්‍යාය පත්‍රයකට අනුව, ප්‍රතිඵලයක් ඇතිකර ගැනීම ඉලක්ක කරගත් ගැටලූ විසඳීමේ සහමන්ත්‍රණයක් වහාම ආරම්භ කිරීමයි. කිසිදු පාර්ශ්වයක් නොපරදින සහ මහජනතාවත්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයත් ජයගන්නා විසඳුමක් සෙවිය හැක්කේ එවිටය.
ඡායාරූපය: ලක්රුවන් වන්නිආරච්චි/ Getty
