වසංගතය ද්වාරයකි – අරුන්දතී රෝයි

මෙම ලිපිය ප්‍රකට ඉන්දියානු සාහිත්‍යවේදිනියක මෙන්ම ප්‍රබල සමාජ ක්‍රියාධරයකු වන අරුන්දතී රෝයි Financial Times පුවත්පත සඳහා රචනා කළ ලිපියකි. මෙය අප්‍රේල් මස 3 වන දින එම පුවත්පතේ පළවිය.

– පරිවර්තනය හිමන්සි දෙහිගම

”වෛරසයක් වගේ පැතිරිලා” යනුවෙන් අන් දිනවල නිකමට මෙන් කියන කිසිවකුට ඇඟ කිලිපොලා යාමකින් තොරව දැන් එසේ පැවසිය හැකි ද? දොරක හැඬලයක්, කාඞ්බෝඞ් පෙට්ටියක්, එළවළු මල්ලක් වැනි අන් දිනවල කිසි ලෙසක අපගේ විශේෂ අවධානය හිමි නොවුණු යමක් දෙස සුපුරුදු ඇල්මකින් බැලීමට දැන් අවකාශ තිබේ ද? ඇසට නොපෙනෙන බූවල්ලෙකුගේ මෙන් පිටතට නෙරාගිය චූෂක සහිත කොරෝනාව අපගේ පෙණහලූවලට පැන එහි කිඳා බැසීමට මාන බලමින් සිටින බව පරිකල්පනය නොකොට ඒ දෙස බැලීමේ අවකාශය තිබේ ද?              

නන්නාඳුනන්නෙකුට හාදුවක් දීම, බසයකට ගොඩවීම හෝ දරුවා පාසල් යැවීම වැනි ක්‍රියාවන් මේ මොහොතේ නියත බියකින් තොරව අපට සිදු කළ හැකි ද? අපගේ ම තෘප්තිය ඇතැම් විට අවදානමක් ලෙස නොසිතිය හැක්කේ කාට ද? මේ වන විට සුළු මොහොතකට හෝ වසංගත විද්‍යාඥයෙක්, වෛරස විද්‍යාඥයෙක් හෝ ශාස්තෘවරයෙක් නොවී සිටින්නේ අප අතරින් කවුද? සිහිනෙන් හෝ සිතට සැනසීම ලබා ගැනීමට කිසියම් හෝ ප්‍රාතිහාර්යයක් සිදුවේ යැයි මේ වෙලාවේ නොසිතන්නේ කුමන වෛද්‍යවරයා ද? කුමන විද්‍යාඥයා ද? රහසින් හෝ විද්‍යාව අනුමත නොකරන පූජකවරයෙක් මේ වෙලාවේ අප අතර සිටීද?

එහෙත් වෛරසය ශීඝ්‍රයෙන් ප්‍රචාරණය වෙමින් පවතින මෙවන් අවස්ථාවක නගර මධ්‍යයේ ඇසෙන කුරුලූ කිචිබිචියකින්, ජනශුන්‍ය වූ පදික හුවමාරුවේ සහ පාලූවට ගිය මංසන්ධිවල පිල් විදහා නටන මොනර කිකිළියකගේ දසුනකින් මෙන්ම නිහඬ වූ අහස් තලය පිළිබඳ නෙත් කන් යොමා කුල්මත් නොවන්නෝ කවරහු ද?

පසුගිය සතියේ ආසාදිතයන් සංඛ්‍යාව මිලියනයටත් වඩා වැඩි විය. මේ වන විටත් රෝගීවූවන්ගෙන් පනස්දහසටත් වඩා අධික පිරිසක් මියගොස් හමාරය. (අනිද්දාහි මේ ලිපිය පළවන විට ආසාදිත සංඛ්‍යාව මිලියන දෙකක්ද, මියගිය සංඛ්‍යාව ලක්‍ෂයක්ද ඉක්මවා තිබේ- සංස්කාරක) අනුමාන කරන ආකාරයට තවත් සිය දහස් ගණනක් හෝ ඊටත් වැඩියෙන් මෙම සංඛ්‍යාව ඉහළ යා හැකිය. වෛරසය නිදහසේ අන්තර්ජාතික වෙළඳ මාර්ග ඔස්සේ ගමන් කරමින් ප්‍රාග්ධන මූලයන් වෙත සම්ප්‍රේෂණය වෙමින් පවතී. එහි දැඩි බලපෑම් එල්ල වී ඇත්තේ රටවල්, නගරවලට පමණක් නොව සිය නිවෙස් තුළ සිරවී දොරගුළු ලාගෙන සිටීමට සිදුව ඇති මනුෂ්‍ය සංහතියටයි.

එහෙත් ප්‍රාග්ධනයේ ගලායාම මෙන් නොව මෙම වෛරසය සොයා යන්නේ ප්‍රගුණයයි. ලාභය නොව ප්‍රාග්ධනයේ ගමන් මග ආපසු හැරවීමට එය සමත් ව ඇත. එසේම ආගමන විගමන පාලන පනත්, ජීව දත්ත, ඩිජිටල් තාක්ෂණය ඔස්සේ කෙනෙකුගේ චර්යාවන් නිරීක්ෂණය සහ වෙනත් දත්ත විශ්ලේෂණ සියල්ල මහත් සමච්චලයකට ලක් කිරීමට වෛරසය සමත්ව ඇත. එසේම ඉතා බරපතළ ලෙස මෙහි අතුරු ප්‍රතිඵල අත්විඳිමින් සිටින ලොව සුපිරි සහ බලවත්ම රටවල ධනවාදයේ යාන්ත්‍ර ණය ප්‍රබල කම්පනයකට පමණක් නොව සසළ කිරීමකට මෙය සමත් ව ඇත. මෙම තත්වය තාවකාලිකව විය හැකි මුත් මෙම ධනේශ්වර යාන්ත්‍රණය පරික්ෂා කර බැලීමටත් ඒ පිළිබඳ තක්සේරුවක් ලබා ගැනීමට මෙන්ම එය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමට හෝ ඊටත් වඩා හොඳ යාන්ත්‍රණයක් අනාගතයේ අවශ්‍යදැයි තීරණය කිරීම සඳහා මෙම කාලය ප්‍රමාණවත් වනු නියත යි.

මේ වන විට මෙම වසංගතය කළමනාකරණය කරන චීන්නු යුද්ධය ගැන කතා කිරීමට මහත් ඇල්මක් දක්වති. ඔවුනට යුද්ධය හුදු රූපකයක් පමණක් නොව ඔවුන් එය භාවිත කරන්නේ එහි සැබෑ අරුතින්මයි.  මෙය ඇත්ත වශයෙන්ම යුදමය අවස්ථාවක් වූවා නම් ඇමෙරිකාව තරම් ඒ සඳහා සුදානම් වන තවත් ජාතියක් වෙත් ද? ඉදිරි පෙළ සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට අවශ්‍ය වන මුඛ ආවරණ, අත් ආවරණ වෙනුවට තුවක්කු, බෝම්බ, සබ්මැරීන, ප්‍රහාරක යානා සහ පරමාණු බෝම්බ වැනි දේ අවශ්‍ය වූවා නම් මෙවන් හිඟයක් ඇතිවනු ඇති ද?

ගත වන සෑම රාත්‍රියක් පාසාම ලොව පුරා ප්‍රචාරය වන නිව්යෝක් ආණ්ඩුකාරවරයා මාධ්‍ය අමතා කරන විස්තර කිරීමට අපහසු මන බඳින කතාවලට අපි බොහෝ දෙනා සවන් දෙමු. මේ පිළිබඳව සැපයෙන සියලූම දත්ත පිළිබඳ ව අපි දැනුවත් වන්නෙමු. ඉදිරි පෙළ සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට දරාගත නොහැකි ලෙස කොවිඞ් 19 ආසාදිතයන්ගෙන් පිරී ඉතිරී යන ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ රෝහල් පිළිබඳව අපි දැනුවත් වෙමු. රෝගියාගේ සහනය සහ සිතසුව පිණිස මහත් අවදානමක් දරමින් තමා වැඩ කළ යුතු සේවා මුරයටත් වඩා වැඩි පැය ගණනක් වැඩ කරමින්, අවම වේතනයකට සේවය කරන හෙදියන්ට තමා විසින් ම පරණ වැහි කබා, කසළ බඳුන්වලට දමන පොලිතීන් උරවලින් සාදාගත් පෞද්ගලික ආරක්ෂක ඇඳුම් කට්ටලවලින් තම ශරීරය ආවරණය කර ගැනීමට සිදුවීම පිළිබඳව අපට නිතර අසන්නට ලැබේ. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ එක් එක් ප්‍රාන්ත අතර ශ්වසන උපකරණ සඳහා ඇති තරගකාරිත්වය කොපමණ ද යත් එම උපකරණ රෝගීන්ට සවි කිරීමේ දී ඒ සඳහා මූලිකත්වය ලබා දිය යුත්තේ කුමන රෝගියා සඳහා ද, මියැදෙන්නට අරින්නේ කුමන රෝගියා ද යන්න තීරණය කිරීමට සිදුවීම තුළින් මහත් උභතෝකෝටිකයකට මුහුණ දෙන වෛද්‍යවරුන් පිළිබඳ ව අපට නිතර අසන්නට ලැබේ. මේවා දකින විට අපිට මෙසේ සිතෙයි: ”දෙයියනේ මේ ඇමෙරිකාව ද?”

මේ ව්‍යසනය දැන් අප දෙඇස් ඉදිරිපිට ක්ෂණිකවත්, සැබෑ ලෙසත්, දැවැන්ත ලෙසත් විවර වෙමින් පවතී. එහෙත් මෙය අපට අලූත් දෙයක් නොවේ. මෙය වසර ගණනාවක සිට ගමන් කරමින් තිබෙන පණ අදින පරණ දුම්රියකි. ඇමෙරිකාවේ රෝහල් ඉදිරිපිට සහ අවට මාර්ගවල අත හැර දමා ගිය රෝගීන් පිළිබඳ වීඩියෝ දර්ශන අමතක කා හටද? රෝගීන්, පසුපස නිරාවරණය වූ රෝහල් ඇඳුම් පිටින්ම රහසේ මහමග විදි කොන්වල දමා ගිය වීඩියෝ දර්ශන? මේවා අමතක කා හට ද? තමාගේ රටේ පුරවැසියෙක් කුමන අසනීපයකින් පෙලූණා ද, එම අසනීපය නිසා කෙතරම් වේදනාවක් වින්දා ද යන්න ඒ මොහොතේ කිසිවෙකුට වැදගත් වූයේ නැත. සිදුවූයේ එම අවාසනාවන්ත වැසියන් සඳහා ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ රෝහල්වල දොරටු විවර නොවුණා පමණි.

මේතාක් තත්ත්වය වූයේ මෙය යි. මේ මොහොත වන විට වෛරසය සමාජගත වීමත් සමග දුප්පත් මිනිසාගේ ශාරීරික සෞඛ්‍යය, ධනවත් සමාජයේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය කෙරෙහි බලපෑම් කිරීමට සමත් ව ඇත. මේ වන විටත් සියලූ ඇමෙරිකානුවන් සඳහා පොදු සෞඛ්‍ය පහසුකම් පිළිබඳව සංවිධානාත්මක මැතිවරණ ව්‍යාපාරයක යෙදෙමින් සිටි සෙනෙට් සභික බර්නි සැන්ඩර්ස්, මේ ධවල මන්දිර තරගයෙන් ඉවත්ව ගොස් ඇති අතර ඔහු තම පක්ෂයට ද නොගැළපෙන මිනිසෙකු බවට පත් වී ඇත.

——–

මේ වන විට මගේ රට ගැන කියන්නට ඇත්තේ කුමක් ද? මගේ පොහොසත් එහෙත් දුප්පත් රට, වැඩවසම් ක්‍රමයත්, ආගමික මූලධර්මවාදයත් අතර දෝලනය වන – කුලක්‍රමය, සහ ධනේශ්වරවාදයෙන් පරිපීඩිත, අන්තවාදී හින්දු ජාතිවාදීන් විසින් පාලනය කරනු ලබන මාගේ දේශය – මේ වන විට සිටින්නේ කොහි ද?

දෙසැම්බර් මස චීනය, වූහාන් නගරයේ කොරෝනා වෛරස සමඟ සටන් වදින විට, ඉන්දීය ආණ්ඩුව සිටියේ ඒ වන විටත් පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත වූ, නිර්ලජ්ජිත මුස්ලිම් විරෝධී පුරවැසි පනතට එරෙහිව වීදි බසිමින් සටන් කළ දස දහස් ගණන් මිනිසුන්ගේ නැගිටීම මර්දනය කිරීමේ මෙහෙයුමක ය.

ඉන්දියාවේ කොවිඞ් 19 පළමුවෙනි ආසාදිතයා හමුවූයේ ජනවාරි 31 එනම් ‘ඇමේසන් වන භක්ෂක’ මෙන්ම කොරෝනා වෛරසයේ බරපතළකම ඉතා සුළුවෙන් තැකූ ජයිර් බෝල්සොනාරෝ අප රටේ ජාතික නිදහස් දින උත්සවයේ ගෞරවනීය ආරාධිතයා ලෙස සහභාගි වී දිල්ලියෙන් නික්ම දින කිහිපයකට පසුව යි. පෙබරවාරි මාසය වන විට තිබුණු රාජකාරිවල තරමේ හැටියට කොරෝනාව පිළිබඳ උනන්දු වීමට සහ එය පාලක පක්ෂයේ න්‍යාය පත්‍රයට අදාළ කර ගැනීමට ඔවුනට නොහැකි විය. පෙබරවාරි මස අවසන් සතියේ ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ගේ නිල ඉන්දියානු සංචාරයක් යෙදී තිබුණි. ගුජරාට ප්‍රාන්තයේ පිහිටි විශාල ක‍්‍රීඩාපිටියක මිලියනයක පමණ ජනතාවක් ඔහුට සවන් දීම සඳහා රැස් වීමට නියමිත බව පවසා ඒ වන විටත් ට්‍රම්ප් මෙම සංචාරය සඳහා පොළඹවා අවසන් ව තිබිණි. මේ වැඩවලට ගිය කාලය සහ මුදල් සුළුපටු නොවේ. 

මීළඟට ආණ්ඩුවේ න්‍යාය පත්‍රය වූයේ ඡන්දයෙන් පරාජය වීමේ ලකුණු පෙන්නුම් කරමින් සිටි භාරතීය ජනතා පක්ෂය ඒකරාශි කොට, ළඟ එන දිල්ලි මහජන සභා ඡන්දයට සූදානම් කිරීම යි. මෙය නිමාවට පත්වූයේ විවිධ තර්ජන ගර්ජනවලින් සංතෘප්ත වූ හින්දු ජාතිකවාදී ව්‍යාපාරයේ ප්‍රචණ්ඩ අවදිවීමක් අවසානයේ ”ද්‍රෝහීන්” ලෙස හංවඩු ගසනු ලැබූ සුළුතරයක් වෙඩි කෑමෙන් ද අනතුරුවයි.

කෙසේ නමුත් අවසානයේ දී ඔවුහු පරාජය වූහ. එහෙත් එහි දඬුවම් විඳීමට සිදුවූයේ ඇතිවූ ලැජ්ජාව වෙනුවෙන් වගකීම පැවරුණු දිල්ලියේ මුස්ලිම් ජනතාවටයි. පොලිසියේ රැකවරණය යටතේ නීතිය අතට ගත්, ආයුධ අතට ගත් කල්ලිය ඊසානදිග දිල්ලියේ වැඩ කරන ජනතාව ජීවත්වන ප්‍රදේශවල මුස්ලිම් ජනතාවට පහර දෙන්නට විය. නිවාස කඩ සාප්පු, පල්ලි, පාසල්, විශාල ප්‍රමාණයක් ගිනි තබා විනාශ කරන ලදි. මෙම පහර දීම බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි මුස්ලිම් ජනතාව එයට ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කළහ. මෙහිදී පනහකට වැඩි මුස්ලිම් සහ ඇතැම්විට හින්දු ජනතාවගේ ජීවිත ද අහිමි විය.

දහස්ගණන් අවතැන්වූවවෝ සොහොන් පිටිවල සකසා තිබූ සරණාගත කඳවුරුවලට ඇදී යන්නට වූහ. අවයව කැඞී බිඳී වෙන්වී, විරූප වී තිබුණු මළකඳන් නගරය වටා ඇති කුණුවී, ගඳ ගසන කාණුවලින් ඉවතට අදින මොහොතක, රාඡ්‍ය නිලධාරීහු කොවිඞ් 19 පිළිබඳ ප්‍රථම රැස්වීම පැවැත්වූහ. බොහොමයක් ඉන්දියානුවන් ජීවිතයේ ප්‍රථම වතාවට අත් සේදීමට යොදා ගන්නා විෂබීජ නාශක දියරයක් පිළිබඳව දැනගත්තේ මේ මොහොතේදී ය.

මාර්තු මස ද එලෙස ම කාර්ය බහුල එකක් විය. මුල් සති දෙක වෙන් වූයේ මධ්‍ය ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්තයේ කොන්ග්‍රස් ආණ්ඩුව පෙරළා දමා, භාරතීය ජනතා පක්ෂයේ ආණ්ඩුවක් පත් කිරීම සඳහා ය. මාර්තු 11 වන දින ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් කොවිඞ් 19 වසංගත තත්ත්වයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. එයින් දින දෙකකට පසු එනම් මාර්තු 13 වන දින, කොරෝනා වෛරසය ”හදිසි සෞඛ්‍ය තත්ත්වයක් නොවන බව” සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි.

අවසානයේ මාර්තු 19 දින අග්‍රාමාත්‍යවරයා ජාතිය ඇමතුවේ ය. එහෙත් ඒ ජාතිය ඇමතීමේ කතාව එතරම් කරුණු සොයා බලා පුරුදු පුහුණු වූ එකක් බව පෙනුණේ නැත. ඔහු ළඟ තිබුණේ ඉතාලියෙන් සහ ප්‍රංශයෙන් ණයට ගත් තාවකාලික විසඳුම් කිහිපයක් පමණි. ඔහු සමාජ දුරස්ථබව ගැන අපට කියා දුන්නේ ය (කුල ගර්වයේ පතුලේ සිටින සමාජයකට සමාජ දුරස්ථභාවය ගැන අමුතුවෙන් බණ කිව යුතු නැත). පසුව මාර්තු 22 දින ”ජනතා ඇඳිරිනීතියක්” ඔහු විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. තම ආණ්ඩුව මෙම ව්‍යසනකාරී තත්ත්වය මැඩ පැවැත්වීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ කෙසේ ද යන්න පිළිබඳ ව වචනයකුදු නොකියූ ඔහු තම නිවෙස්වල සඳලූ තලයෙන් පිටතට විත් සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට උපහාර කිරීම සඳහා සීනු නාද කරන ලෙසත් හට්ටි, මුට්ටි, හැලි වළං ගටා ශබ්ද පූජා පවත්වන ලෙසත් ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය.

ඉන්දියාව ඒ වන විටත් තම රටේ සෞඛ්‍ය සේවකයන්ට සහ රෝහල්වල ප්‍රයෝජනයට ගත හැකිව තිබූ ආරක්ෂක සහ ශ්වසන උපකරණ අපනයනය කරන බව ඒ මොහොත වනතුරුත් ඔහු රටට හෙළි කළේ නැත.

නරේන්ද්‍ර මෝදිගේ ඉල්ලීම ඉතාම උද්යෝගයෙන් යුතු ව මිනිසුන් බාර ගැනීම පුදුමයට කරුණක් නොවේ. හට්ටි මුට්ටිවලට ගසමින් යන පා ගමන් ද විවිධ ජන කණ්ඩායම්වල නැටුම් සහ පෙරහැර සංදර්ශනයන් ද නිතර දකින්නට ලැබුණි. එහෙත් මේ කිසිම දෙයක කිසිදු සමාජ දුරස්ථභාවයක් නම් පෙනෙන්නට තිබුණේ නැත. ඉන්පසු  දින කිහිපය ගෙවී ගියේ පූජනීය ගොම බැරල් තුළ කිමිදෙමින්, ගවමූත‍්‍රා බොමින් ප‍්‍රීති වන භාරතීය ජනතා පාක්ෂිකයන්ගෙන් පිරී ගිය උත්සවවලනි. මෙයට නොදෙවෙනි ලෙස බොහෝ මුස්ලිම් සංවිධාන තම එකම ගැලවුම්කාරයා – උතුම් වූ අල්ලා දෙවියන් බව පවසමින් සියලූ අනුගාමිකයන්ට පල්ලි තුළ එක් රොක් වී යාඥා කිරීමට ආරාධනා කළේය.

———

මාර්තු 24 වන දින රාත්‍රි අටට මෝදි නැවතත් රුපවාහිනියේ පෙනී සිටියේ එදින මධ්‍යම රාත්‍රී 12න් පසු මුළු ඉන්දියාවම වසා දමන බව ප්‍රකාශයට පත් කරමිනි. සියලූ වෙළඳසැල්, පෞද්ගලික හා රාඡ්‍ය ප්‍රවාහන සේවාවලට අවසර නොමැති  බව නිවේදනය කෙරිණි.

ඔහු පැවසුවේ මෙම තීරණය ඔහු ගන්නේ ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍යවරයා වශයෙන් පමණක් නොව ඉන්දීය පවුලේ වැඩිමහල් සාමාජිකයා ද වශයෙන් බව යි. පැය හතරක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ අවම සූදානමක්වත් නොමැතිව බිලියන 1.38 වන ජනගහනයක් සම්පූර්ණයෙන් අක්‍රිය කර දැමීමට, එහි ප්‍රතිවිපාක හොඳින්ම විඳීමට සිදුවන ප්‍රාන්ත රාඡ්‍යවල නායකයන්ගෙන් වත් කිසිම උපදේශනයක් ලබා ගැනීමකින් තොරව, මෙසේ තනි තීරණයකට එළඹීමට හැක්කේ වෙන කාට ද? මෝදි මෙසේ අනුගමනය කළ ක්‍රියාපටිපාටියෙන් පෙනී ගියේ ඉන්දීය පුරවැසියන් යනු සැඟවී සිට පහර දිය යුතු සතුරු බලවේගයක් මිස විශ්වාසදායී ජන කණ්ඩායමක් ලෙස ඔහු පිළිනොගන්නා බව යි.

ඉතින් අපි ‘ලොක් ඩවුන්’ වුණෙමු.  නොයෙක් සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයන් සහ වසංගත රෝග විශේෂඥයන් මෙම ක්‍රියාමාර්ගය අනුමත කළ බව පෙනුණි. ඔවුන් න්‍යායාත්මකව නිවැරදි විය හැකි ය. එහෙත් අවිධිමත්

 සහ සැලසුම් විරහිතව සිදු කළ ලොව විශාලතම ‘වසා දැමීම’ සහ එයින් අරමුණු කළ දෙයට හාත්පසින්ම විරුද්ධ අරමුණක් කරා ළඟා වෙමින් තිබූ එම ක්‍රියාවලියට මේ උගතුන් කිසිවෙකුත් සහය දෙනවා  විය නොහැකි ය.

විච්චූරණ සංදර්ශනවලට ළැදි ‘වැඩිමහල් සහෝදරයා’ ලොව සියලූ සංදර්ශනවල මව් සංදර්ශනය එසේ නිර්මාණය කළේ ය.

——–

මුළු ලොවම පිළිකුලෙන් බලා සිටිද්දී ඉන්දියාව තම ලැජ්ජාව, එනම් ඇගේ මෘග සමාජීය මෙන්ම ආර්ථික අසමානතාව සහ දුක් විඳින්නන් කෙරෙහි ඇයගේ අකාරුණික සහ අනුකම්පා විරහිත බව මුළු ලෝකයටම හෙළි කර සිටියා ය.

රට වසා දැමීම ක්‍රියාත්මක වූයේ සැඟවී තිබූ දෙයක් හදිසියේ ආලෝකමත් කළ රසායනික විපර්යාසයක් ලෙසිනි. කඩසාප්පු, ආපනශාලා, කර්මාන්ත ශාලා, සහ වෙළඳපොළ වසා දැමෙද්දී ධනවත් මධ්‍යම පන්තිකයන් ආරක්ෂිත ගේට්ටුවලින් වටවූ තම ”ජනපද” වසා දොරගුළු ලා ගනිද්දී, අපගේ යෝධ නගර, ඔවුන්ගේ වැඩකරන ජනතාව – මේ රටෙහිම පුරවැසියෝ, සංක්‍රමණික සේවකයෝ- රටට අනවශ්‍ය මිනිස් සමූහයක් ලෙසින් නෙරපා දැමුණාහ.

තම සේවාදායකයා හෝ කුලී නිවෙස් හිමියා විසින් එළියට ඇද දැමූ, මිලියන සංඛ්‍යාත දිළින්දන්, බාල, මහලූ, තරුණ, ස්ත්‍රී, පුරුෂ, රෝගීන්, අන්ධයන්, කුසගින්නෙන් පිපාසිතව වෙනත් කිසිවක් කරගත නොහැකිව පොදු ප්‍රවාහන සේවයක සලකුණක්වත් දකින්නට නොමැති කල ඔවුන්ගේ ගම්බිම් කරා දීර්ඝ පාගමනක් ආරම්භ කළහ. බදොන්, අග්‍රා, අසම්ගාර්, අලිගර්, ලක්නව්, ගොරක්පුර් යන ප්‍රදේශ වෙත දින ගණනක් තිස්සේ කිලෝමීටර් සිය ගණනක් ඔවුහු ඇවිද ගියහ. ඇතැම්හු අතරමගදී මියැදුණහ.

ඔවුන් තම නිවෙස්වලට ගිය විට ළඟා වන්නේ, සෙමෙන් මිය යන සාගතයක් වෙත බව ඔවුහු දැන සිටියහ. ඇතැම් විට තමා වෛරස් වාහකයෙකු වීමට ඉඩ ඇති බවත්, එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස තම දරු පවුල් ආසාදිතයන් විය හැකි බවත් ඔවුන් දැන නොසිටියේ නොවේ. එහෙත් මේ මොහොත වන විට ඔවුන්ගේ තදබල අවශ්‍යතාව වී තිබුණේ තමාට හුරුපුරුදු සමීපබවක්, යම් කිසි සෙවණක්, යම් කිසි ආත්මාභිමානයක් සහ ආදරයක් නැතහොත් ආහාර ටිකක්වත් ළඟා කර ගත හැකි පරිසරයක් වෙතට ගමන් කිරීමයි.

ඔවුන් එසේ ඇවිද යද්දී ඇතැමුන්ට පොලිසියෙන් ඉතා නින්දිත ලෙස ගුටි බැට කන්නට සිදු වූවා පමණක් නොව මහත්වූ අවමන් විඳින්නට ද සිදු විය. මේ වන විට ඇඳිරිනීතිය තදින් ක්‍රියාත්මක කරන ලෙසට පොලිසියට අණ ලැබී තිබිණ. බොහෝ තරුණ පිරිස්වලට ඇඳිරි නීතිය කඩ කිරීම වෙනුවෙන් ලබා දුන් දඬුවම වූයේ ගෙම්බන් ලෙස අධිවේගී මාර්ගය දිගේ පැන පැන යාම යි. බරෙයිලි නගරයෙන් පිටත මෙසේ ඇවිද ගිය එක්තරා කණ්ඩායමක් එක් රැස් කොට විෂබීජ නාශක දියරවලින් ඔවුන් නහවනු දක්නට ලැබුණි.

දින කිහිපයකට පසු පලා යන මිනිසුන්ගෙන් ඈත ගම්බිම් කරා වෛරසය ව්‍යාප්ත වේයැයි යන බියෙන් ප්‍රාන්ත අතර දේශසීමා වසා දමන ලදි. දින ගණනක් තිස්සේ ඇවිද යමින් සිටි විශාල ජන කණ්ඩායම් නවත්වා ඔවුනට පලායාමට බලකළ නගරවල පිහිටි නිරෝධායන කඳවුරු වෙත ගාල් කිරීමට කටයුතු කෙරිණි.

වයස්ගත පුද්ගලයන්ට අතීතාවර්ජනයක් වූයේ 1947 ඉන්දියාව දෙකඩ වී පකිස්ථානය බිහිවීමත් සමග, ඉන්දියාවේ සිට පකිස්ථානය දක්වා සිදුවූ ජන සංක්‍රමණයයි. වෙනසකට තිබුණේ මෙම ජන සමූහයේ නික්මයාම තුළ පැලපදියම් වි තිබුණේ පන්ති විෂමතාව මිස ආගමික වශයෙන් බෙදීමක් නොවීම යි. එහෙත් මෙසේ පලායමින් සිටි කණ්ඩායම ඉන්දියාවේ අන්ත දුගී මිනිසුන් කොටසට අයත්වූවෝ නොවෙති. මේ පිරිස මේ වන තෙක් නගරයේ ජීවත්ව යම් කිසි රැකියාවක නිරත වීමේ ශක්‍යතාව තිබූ, තමාටම කියා ඉන්දියාව තුළ කොහේ හෝ ගෙයක් දොරක් තිබූ පිරිසයි. රැකියා විරහිත, හිසට සෙවණක් නැති, අපේක්ෂා භංගත්වයෙන් පෙළුණු පිරිස මේ වන විටත් ඉන්දියාවේ ඈත කොන්වල, ග්‍රාමීයවත්  නගරවලත් ජීවත් ව සිටිති. මොවුන් මෙම ගැඹුරු පීඩා මැද, ඉන්දියාව පුරා ජීවත් වන්නේ කොරෝනා වෛරසය ආගමනයට බොහෝ  කාලයකට පෙර සිටම ය.  මෙසේ ගෙවීගිය දින ගණනාව පුරාම ස්වදේශ කටයුතු පිළිබඳ ඇමති අමිත් ෂා ජනතාව ඉදිරියට ඒමෙන් සම්පූර්ණයෙන් වැලකී සිටියේ ය.

දිල්ලියේ සිට පා ගමන් ආරම්භ වන විට, මා ඒ වන විට ලියමින් සිටි සඟරාවකින් ලැබුණු මාධ්‍ය ප්‍රවේශ පතක් යොදා ගනිමින් ගාර්සිපුර් වෙත වාහනය පැදවූවෙමි. එය දිල්ලියේ සහ උත්තර ප්‍රදේශයේ දේශසීමාවයි.

මෙම දර්ශනය බයිබලයේ එන කතාවකට අදාළ විය හැකි ය. එසේ නොමැති වීමට ද ඉඩ ඇත. මෙවැනි විශාල මිනිස් සමූහයක් බයිබලය ද අත් විඳින්නට නැතුව ඇත. ශාරීරික දුරස්ථබව ඇතිකිරීමේ අරමුණින් කළ වසා දැමීම එහි ප්‍රතිවිරුද්ධ අරමුණ වන, ඇදහිය නොහැකි පරිමාණයක ශාරීරික සම්පීඩනයක් කරා ළඟා වෙමින් ඇත. ඉන්දියාවේ සුවිසල් නගර මෙන්ම කුඩා නගර පිළිබඳව ද සත්‍යය මෙයයි. ප්‍රධාන නගර මාර්ග හිස්ව පවතිනු ඇත. එහෙත් දිළින්දන් නගරවල කුඩා ඇහිරුණු ඉඩකඩ සහිත ගෙවල්වල හෝ මුඩුක්කුවල තෙරපී සිටිති.

මා කතා කළ, ඇවිදිමින් සිටි සෑම පුද්ගලයෙකුම වෛරසය පිළිබඳව මහත් වූ සිත් තැවුලකින් සිටි බව පෙනුණි. එහෙත් ඔවුන්ගේ ජිවිත තුළ වෛරසය පිළිබඳව පසුතැවෙනවාට වඩා වැඩියෙන් දක්නට ලැබුණේ රැකියා විරහිත බව, කුසගින්න, සහ පොලිසියෙන් ඔවුන් වෙත මුදාහළ ප්‍රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ භීතිය යි. මා එදින කතා කළ පුද්ගලයන් අතර මීට සති කිහිපයකට පෙර මුස්ලිම්වරුන්ට විරුද්ධව දියත් කළ ගැටුමක දී අනූනවයෙන් දිවි ගලවා ගත් මුස්ලිම් ඇඳුම් මසන්නන්ගේ කණ්ඩායමක් ද විය. මා එදා මුණගැසුණු පුද්ගලයන් අතුරෙන් මගේ සිතට තදින්ම කාවැදුණු එක් මුණගැසීමක් විය. ඔහුගේ වචන මගේ සිතේ මහත් කම්පනයක් ඇති කළේය. නේපාල දේශසීමාවේ පිහිටි ගොරක්පුර් නම් ප්‍රදේශයට ඇවිද යාමට අදිටන් කරගෙන සිටි ඔහු නමින් රම්ජීත් නම් වඩුවෙකි.

”සමහර විට මෝදි මහත්තයා මේ තීරණය ගනිද්දී අපි ගැන එයාට කවුරුවත් කියන්න නැතුව ඇති. අපි ගැන සමහර විට එයා දන්නෙ නැතුව ඇති”. ඔහු මා සමග පැවසීය.

ඔහු එදා ”අපි” නමින් හැඳින්වූයේ මිලියන හාරසිය හැටක ජනතාවයි.

———

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය මෙන් ඉන්දියාවේ ප්‍රාන්ත රාඡ්‍යද  මෙම ව්‍යසනය පිළිබඳව සානුකම්පික අවධානයක් යොමුකොට ඇත. වෘත්තීය සමිති, පුරවැසියන් සහ වෙනත් කණ්ඩායම් අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය ජනතාව වෙත ලබා දෙමින් සිටිති. මෙම අවස්ථාවේ මූල්‍යමය අරමුදල් සඳහා ප්‍රාන්ත රාඡ්‍ය විසින් කරනු ලබන ඉල්ලීම්වලට මධ්‍යම රජය ප්‍රතිචාර දක්වන බවක් නොපෙනේ. අගමැතිතුමාගේ ජාතික සහන අරමුදල සතුව හදිසියේ ලබා දීමට මුදල් නැති බවයි පැවසෙන්නේ. එහෙත් MP Cares නමින් යුතු අරමුදලක් වෙත හිතවතුන්ගෙන් විශාල වශයෙන් මුදල් ප්‍රමාණයක් ගලා එමින් පවතින බව වාර්තාවේ. මෝදිගේ රුව සහිත පැකට් කරන ලද ආහාර පාර්සල් බෙදා හැරීම අරඹා ඇත.

මීට අමතරව අගමැතිතුමාගේ යෝග ව්‍යායාම දර්ශන පට ද තැන තැන ප්‍රදර්ශනය වේ. මෙහි මෝදිගේ පරිගණකයෙන් ගොඩ නගන ලද සිහිනමය සිරුරක් සහිත සජීවකරණය කරන ලද රුවක් ජනතාවගේ මානසික පීඩනය සහ තනිවීම දරාගැනීම උදෙසා යෝගාසන ප්‍රදර්ශනය කරන වැඩසටහන් ප්‍රචාරය කරමින් තිබේ.

මේ ස්වකාමය මහා ව්‍යසනයකි. සමහර විට මෝදි මේ මොහොතේ කළ යුත්තේ ප්‍රංශ ආණ්ඩුව සමග අත්සන් කළ, මතභේදාත්මක ප්‍රහාරක ජෙට් යානා ගනුදෙනුව අවලංගු කර ඒ සඳහා වැය කරන යූරෝ බිලියන 7.8 මුදල හාමතින් සිටින මිලියන කිහිපයක් වන ජනතාව ට කන්න යමක් දීම සඳහා ප්‍රයෝජනයට ගැනීම නොවේ ද? ප්‍රංසකාරයෝ මේ යෝජනාවට අකමැති නොවනු ඇත.  

ඉන්දියාවේ ”වසා දැමීම” දෙවන සතියට ද එළඹ  ඇති මේ මොහොතේ සියලූ සැපයුම් පුරුක් අඩපණ වී ඇත. අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය මෙන්ම ඖෂධ හිඟ වෙමින් පවතී. ට්‍රක්රථ රියැදුරන් දහස් ගණනක් ඉතා අල්ප වශයෙන් ආහාර සහ ජලය අතැතිව මහා මාර්ගවල හුදකලා වී ඇත. නෙලීමට ඔන්න මෙන්ම කියා තිබූ සරුවට පැසුණු අස්වැන්න ක්‍රමයෙන් කුණු වෙමින් පවතී.

ආර්ථිකය එහි උග්‍රතම අර්බුද අවස්ථාවට එළඹ ඇත. දේශපාලනික අර්බුදය තව දුරටත් ඉදිරියට ඇදේ. ප්‍රධාන දහරාවේ මාධ්‍ය සතියේ දින හත පුරාම පැය විසිහතරම, කොවිඞ් 19 කතාව මුස්ලිම්වරුන්ට විරුද්ධව  විසකුරු ලෙස සමාජගත කරමින් සිටී. දිල්ලිය වසා දැමීමට දින කිහිපයකට පෙර රැස්වීමක් කැඳවා තිබූ ”තබ්ලිජි තමාජ්” නම් සංවිධානය කොවිඞ් 19 වෛරසයේ දරුණු වාහකයකු ලෙස හංවඩු ගසමින් සිටී. මෙසේ මුසල්මානුවා යක්ෂයෙක් ලෙස හුවා දක්වමින් සමාජය ත්‍රස්ත කිරීමට යොදාගෙන ඇත. සමාජය තුළ පතුරුවන මෙම අදහස් ජාලාව තුළින් ම සංකේතාත්මකව කියවෙන්නේ මුස්ලිම්වරුන් ඉස්ලාම් ශුද්ධ යුද්ධය (ජිහාඞ්) උදෙසා මෙම වෛරසය හිතාමතාම ව්‍යාප්ත කර ඇති බවකි.

කොවිඞ් ව්‍යසනයේ අර්බුදය අපට දැනෙනු ඇත්තේ තව ඉදිරියට ය. එය එසේ නොවන්නට ද ඉඩ ඇත. අප ඒ ගැන හරියට ම දන්නේ නැත. එය කෙදිනක හෝ අප වෙත එළඹිය හොත් එවිට එය කළමනාකරණය කරනු ඇත්තේ මේ වන විට සමාජය පුරා පැතිරී ඇති ආගම, කුලය, පන්තිය යනාදි විෂමතා ස්ථාවරව පවතිමිනි.

අද දින (අප්‍රේල් 2) ඉන්දියාව පුරා හඳුනා ගත් වෛරස් ආසාදිතයන්ගේ සංඛ්‍යාව 2000 කට ආසන්න වන අතර මරණ 58ක් සිදු වී හමාරය. මේවා ද නිසි ලෙස සම්මත නොවූ නිශ්චිත වශයෙන් ඉදිරිපත් කළ තොරතුරු දත්ත සහ ඉතාමත් අඩු රෝගී පරීක්ෂා සංඛ්‍යා දත්ත මුල් කොට ගෙන ඉදිරි පත් කළ තොරතුරු ය. මේ පිළිබඳ විශේෂඥයන්ගේ මත විවිධාකාරය. ඇතැමුන් අනුමාන කරන්නේ මිලියන ගණනක ආසාදිතයන් පිළිබඳව ය. තවත් සමහරු එය ඉතා අඩු මට්ටමක් විය හැකි බව සිතති. මෙම ව්‍යසනය පූර්ණ වශයෙන් අප රටේ ව්‍යාප්ත වුණ කාලෙක වත් අපට එහි දිග පළල හරි හැටි දැනගත නොහැකි වනු ඇත. දැනට අප දන්නේ අපගේ රෝහල් උතුරා යාම තවම ඇරඹී  නැති බව පමණි.

වසරක් පාසා අතීසාරයෙන් මිය යන මිලියනයක් පමණ වූ ළමයින්, දසදහස් ගණන් වූ ක්ෂය රෝගීන් (ලෝකයේ  ක්ෂය රෝගීන්ගෙන් හතරෙන්  ඒකක් සිටින්නේ ඉන්දියාවේ ය), රක්තහීනතාව සහ මන්දපෝෂණය නිසා මරණයේ ඛේදයෙන් අවසන් වන වෙනත් විවිධ ඒ තරම් බරපතළ නොවෙන රෝගවලට ගොදුරුවීමේ අවදානමක් ඇති රෝගීන් දහස් ගණනක් දරාගෙන සිටින ඉන්දියාවේ රජයේ රෝහල් සහ සායන පද්ධතියට, යුරෝපය හෝ ඇමරිකාව දැනට මුහුණ පා සිටින්නාක් වැනි අර්බුදයකට මුහුණ දීමට නොහැකි වනු ඇත.

වෛරසයට ප්‍රතිකාර කිරීම වෙනුවෙන් රෝහල් වෙන් කොට ඇති නිසා වෙනත් සෞඛ්‍ය පහසුකම් මේ වන විට අත්හිටුවා ඇත. දිල්ලියේ පිහිටි සුප්‍රකට ඉන්දියානු වෛද්‍ය විද්‍යා ආයතනයේ ක්ෂති මධ්‍යස්ථානය (Trauma Centre) මේ වන විට වසා දමා ඇත. එම රෝහලට පිටතින් ඇති මාර්ගවල තැනින් තැන නිරන්තරයෙන් ගැවසෙන ”පිළිකා සරණාගතයන්” ලෙස හඳුන්වන පිළිකා රෝගීන් හරක් රැලක් සේ මේ වන විට එළවා දමා හමාරය.

මිනිසුන් රෝගාතුර වී නිවසේ දී ම මිය යනු ඇත. ඔවුන්ගේ කතා අපට අසන්නට නොලැබෙනු ඇත. ඔවුන් සංඛ්‍යා දත්තයක්වක් නොවනු ඇත. අපට තබා ගත හැකි එකම බලාපොරොත්තුව වන්නේ ඇතැම් පර්යේෂකයන්  පවසන  පරිදි කොරෝනාව ශීත දේශගුණයට වඩා ඇල්මක් දක්වන බව පමණි. (එහෙත් තවත් කොටසක් මේ මතය ගැන සැක පළ කරති). කෙසේ වෙතත් මේ තරම් අතාර්කික ලෙස, අකාරුණික, ගිනිගහන ඉන්දියානු ග‍්‍රීෂ්ම සෘතුවක් එනතෙක් ඇඟිලි ගනිමින් බලා සිටි ජනතාවක් අපට නම් මතකයේ නැත. 

අපට මේ සිදු වූයේ කුමක් ද? ඔව්, එය වෛරසයකි. හුදෙක්  වෛරසයක් ලෙස ගත් කල ඊට සදාචාරබව පිළිබඳ  වාර්තාවක් නැත. එය අනිවාර්යයෙන්ම වෛරසයකට වඩා දෙයකි. දෙවියන් වහන්සේ විසින් අප අපටම තේරුම් ගැනීම සඳහා කළ දෙයක් බව ඇතැම්හු පවසති. තවත් සමහරෙකු විශ්වාස කරන්නේ මෙය ලොව ජය ගැනීම උදෙසා චීනුන් කළ කුමන්ත්‍රණයක් ලෙසයි.

මොනවා කළත්, බලවතුන් දණ ගැස්වීමටත් වෙන කිසිම දෙයකට හෝ කෙනෙකුට නොකළ හැකි ලෙස මුළු ලොවම නැවතීමකට ගෙන ඒමටත් මෙම වෛරසයට මේ වන විට හැකි වී ඇත. අපගේ මනස තවමත් චංචල ය. අප තවමත් අපේක්ෂා කරන්නේ සාමාන්‍ය තත්ත්වය නැවත පැමිණීමක් පිළිබඳව ය. අපගේ අනාගතය සහ අතීතය අතරින් ඇතිවී ඇති පැල්ම ප්‍රතික්ෂේප කොට ඒවා  එකට තබා මැසීමට අපි තවමත් තැත් කරමින් සිටිමු. එහෙත් මෙම විවරය තවමත් සජීවී ව අප ඉදිරියේ ප්‍රාදුර්භූත ව ඇත. මෙම බිහිසුණු අපේක්ෂා භංගත්වය මධ්‍යයේ අප විසින්ම සාදා ගත් ‘ලෝක විනාශ යන්ත්‍රය’  පිළිබඳව අපට නැවත ආවර්ජනය කිරීමට ඉඩප්‍රස්ථා සලසා ඇත. නැවත පෙර සිටි සාමාන්‍ය තත්ත්වය කරා ළඟා වෙනවා තරම් භයානක දෙයක් තවත් නොවනු ඇත.

ඉතිහාසය තුළ වසංගතවලින් මිනිසාට අතීතයෙන් වෙන් වී නව ලොවක් නිර්මාණය කිරීමෙහි ලා පාඩම් උගන්වා ඇත. මෙයත් එසේම ය. මෙයත් එක ලෝකයකින් තවත් ලෝකයකට පිය නගන ද්වාරයකි; පිවිසුම් මගකි. 

අපට අවශ්‍ය නම් අපගේ ගතානුගතිකත්වයන්, තෘෂ්ණාවන්, දත්ත ගබඩා, යල් පැනගිය මතිමතාන්තර, වියලී ගිය ගංගාවන්, කළු දුමාරයෙන් වැසී ගිය අහස් තල නම් වූ මළකඳන් ද ඇදගෙන මේ දොරටු තුළින් ඇවිද යන්නට තීරණය කළ හැක. එසේත් නැතිනම් කුඩා ගමන්මල්ලක් ද කැටුව වෙනත් ලෝකයක් පිළිබඳව පරිකල්පනය කරමින් එය දිනා ගැනීමේ සටන පෙරදැරිව, සැහැල්ලූවෙන් එම දොරටුවෙන් ඉදිරියට ඇවිද යා හැකි ය.

මෙම ලිපිය සිංහලට පරිවර්තනය කිරීමේ දී ආචාර්ය ප්‍රභා මනුරත්නගෙන් ලද සහය අගය කොට සලකමි.