මහාචාර්ය රත්නජීවන් හූල්
අපේ‍්‍රල් 16 වැනිදා මැතිවරණ කොමිසමේ සාමාජික රත්නජීවන් හූල් මැතිවරණ කොමිසම වෙත ලිපියක් යොමුකර තිබුණි. මේ ඉංග‍්‍රීසි භාෂාවෙන් යුත් එම ලිපියෙන් උපුටාගත් කොටස් ඇතුළත් සංක්ෂිප්ත පරිවර්තනයකි.
‘දින දෙකකට පෙර සභාපතිවරයා මා වෙත දූරකථන ඇමතුමක් ලබාදී අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදාට නියමිත කොමිෂන් සභා සාකච්ඡාවට සහභාගි වෙන්නේදැයි විමසා සිටියා. ඒ අතර මැතිවරණය මැයි 28 වැනිදාට නියම කරමින්, ගැසට් පත‍්‍රය නිකුත් කිරීමට යෝජනා කළා. ඒ වනවිට වසංගත තත්වය අවසාන නොවුණොත් නැවත මැතිවරණය කල්දැමිය බව ඔහු යෝජනා කළා. මම එයට එකඟ වුණේ නැහැ. මම ඒ වනවිටත් කොමිෂන් සභාව වෙත යොමු කරන්නට සටහනක් ලියමින් සිටියා. අප මැතිවරණයට දිනයක් නියම කළොත් රටේ ජනතාවගේ සෞඛ්‍ය ආරක්ෂාව අනතුරේ වැටෙන්නේ නැති බවට සහතිකයක් ලැබෙන තුරු දිනයක් නියම නොකළ යුතු බවයි මගේ අදහස.
වගකීම සහ නොහැකියාව
නව දිනයක් නියම කළොත් දැන් පවතින තත්වයටත් වඩා බරපතළ වේවි. අපේක්ෂකයන් වහාම මැතිවරණ ප‍්‍රචාරය පටන්ගත් පසු අප නැවත දිනය වෙනස් කළොත් විශ්වසනීයත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම ගිලිහී යාවි. මැයි 28 දිනය ළඟා වන විට, ජුනි 02 වැනිදා වන විට මැතිවරණය කැඳවීමට නොහැකි වුණොත් ඇතිවන ව්‍යවස්ථා අර්බුදය නැවැත්වීමට ප‍්‍රමාණවත් පියවරක් ගැනීමට නොහැකි වේවි.
අප සිහිතබාගත යුතුයි ආචාර්ය පී.බී. ජයසුන්දර අපේ‍්‍රල් 06 දිනැතිව අප වෙත ලියා ඇති ලිපියෙන් පෙන්වාදී ඇති කාරණයක්. ඔහු පෙන්වා තිබෙනවා අප මැතිවරණ දිනයක් ප‍්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසුව ස්වාධීන අපේක්ෂකයන් ගණනාවක් හා පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ ගණනාවක් එය පිළිගෙන, එයට අනුව කටයුතු කළ බව.
අප මැයි 28 වැනිදා හෝ ආසන්න දිනයක් මැතිවරණ දිනය ලෙස ප‍්‍රකාශයට පත් කළහොත් පී.බී. ජයසුන්දර මහතා ‘ස්වාධීන අපේක්ෂකයන් ගණනාවක් සහ පිළිගත් දේශපාලන පක්ෂ ගණනාවක් නව දිනය පිළිගෙන ඒ අනුව කටයුතු කළ’ බව කියනු ඇති. අප පෙර මුහුණදුන් අකරතැබ්බයට නැවත මුහුණ නොදීමට එය ප‍්‍රධානම හේතුවක්. අප මුලින්ම කළ යුත්තේ අප සිටගන්නේ කොතැනදැයි පැහැදිලි අවබෝධයක් ලබාගැනීම.
අනෙක් අතට මූල්‍යමය හිඟයක් පවතින මෙවැනි මොහොතක නව තර්කයක්ද ගොඩනැඟීමේ ඉඩක් තිබෙනවා. ඒ මැතිවරණ දිනයක් නියම කළහොත් ඒ දිනය වෙද්දී රජය බිලියන ගණනක් මුදල් වියදම් කළ නිසා, තවත් වතාවක් මැතිවරණය කල් දැමීමෙන් සිදුවන අතිරේක වියදම් දරාගත නොහැකි බවට. අපේක්ෂකයන් පවා තර්ක කරනු ඇති ඔවුන් සතු මුදල් වියදම් කර හමාර බව.
යම් දිනයක මැතිවරණය පැවැත්විය හැකි බව තහවුරු නොවී දිනයක් නියම කළහොත්, නැවත හැරෙන්නට නොහැකි තරම් ප‍්‍රමාද වේවි. පී.බී. ජයසුන්දර මහතා තර්ක කළේ අප නව දිනයක් නියම කළ යුතුම බව. එහෙත් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පනතේ 23(3) වගන්තියෙන් හදිසි තත්වයක් යටතේ කල් තබන ලද මැතිවරණයට නව දිනයක් නියම කිරීම සඳහා උපරිම කාලසීමාවක් ගැන සඳහන් කර නැහැ. පනතෙහි ඉංග‍්‍රීසි පරිවර්තනයෙහි .ප්හ. යන වචනයද පාවිච්චි කර තිබෙනවා. (මා මේ කරුණ කලම්බු ටෙලිග‍්‍රාෆ් වෙබ් අඩවියේ පළවූ ලිපියකින් පෙන්වාදුන් පසුව ඒ ගැන නොසලකා අගමැතිවරයාත් ඒ කරුණම පෙන්වාදී තිබෙනවා.)
මහජන සෞඛ්‍යය
මේ මොහොත වන විට මැතිවරණය පැවැත්වුවහොත් පොදුජනයා වෛරසයට නිරාවරණය වනු ඇතිදැයි බරපතළ ප‍්‍රශ්න තිබෙනවා. යාපනය ශික්ෂණ රෝහලේ අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය ටී. සතියමූර්ති දැඩිව පෙන්වාදී ඇත්තේ අපේ‍්‍රල් 16 වැනිදා පවතින තත්වය අනුව ඉදිරියේදී තත්වය යහපත් වේද, නරක් වේද කියා කිසිවෙකුට අනාවැකි කිව නොහැකි බව.
සැබෑ විශේෂඥයන්ට ජනාධිපති කාර්ය සාධක බලකායට සමීප වීමට ඉඩකඩ නොමැති බවට ඇතැම් අය කියනවා. සැලකිය යුතු පිරිසක් වසංගතය දේශපාලනීකරණය කිරීම ගැන කණස්සල්ල ප‍්‍රකාශ කර තිබෙනවා. එහෙත් ප‍්‍රසිද්ධියේ ඒ බව ප‍්‍රකාශ කිරීමට බියක් දක්වනවා. මෙය නව තත්වයක්
මානව හිමිකම් කැඞීම
ඡන්දය ප‍්‍රකාශ කිරීම මූලික අයිතියක්. පුරවැසියන් ජීවිත අවදානමක සිටින මොහොතක, ඡන්දය නොදී සිටීමෙන් වැළකීමේ ඉඩක් ඇති මොහොතක මැතිවරණය පැවැත්වුවහොත් එම මූලික අයිතිය උල්ලංඝනය විය හැකියි. වැදගත්ම කාරණය වන්නේ ජීවත්වීමේ අයිතියත් මූලික අයිතියක් බව.
කොමිෂන් සභාව මැතිවරණ රාජකාරීවල යෙදෙන නිලධාරීන් මෙන්ම ඡන්දදායකයන් ඡන්දය පාවිච්චි කිරීමට තල්ලූ කිරීමෙන් ඔවුන්ගේ ජීවත්වීමේ අයිතිය හා පුරවැසියන්ගේ පරමාධිපත්‍ය බලය උල්ලංඝනය විය හැකියි.
දකුණු කොරියාව
අපේ‍්‍රල් 15 වැනිදා ‘දි අයිලන්ඞ්’ පුවත්පත මහාචාර්ය ජී.එල්. පීරිස්ගෙන් ශ‍්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ වහා බෝවෙන වෛරසයකින් ඇතිවූ අර්බුදයක් මැද පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වීම සාධාරණීකරණය කරන්නේදැයි විමසා තිබුණා. ඒ මොහොතේ ඔහු පිළිතුරු දෙමින් වසංගතය මැද ජාතික මට්ටමේ මැතිවරණයක් පැවැත්වූ දකුණු කොරියාව ගැන සඳහන් කර තිබුණා. වඩා දිළිඳු රටක් වන අපට දකුණු කොරියාවේ මට්ටමට ළඟා විය නොහැකියි.
‘ෆොරින් පොලිසි’ සඟරාවට අනුව එරට ඡන්දදායකයන්ගෙන් සීයට 26.7ක් නියමිත දිනට පෙර ඡන්දය පාවිච්චි කළා. එමගින් පෝලිම්වල සිටින සැලකිය යුතු පිරිසක් අඩු වුණා. එහෙත් අපට එය කළ නොහැකියි. තැපැල් ඡන්ද අයදුම්පත් යොමු කළ යුත්තේ මැතිවරණය ප‍්‍රකාශ කිරීමෙන් දින හතත් දාහතරත් අතර කාලසීමාවක් ඇතුළත. ඒ නිසා දැනටමත් එය ප‍්‍රමාදයි.
අනෙක් අතට වෛද්‍යවරුන් ඡන්දය පාවිච්චි කරන්නට ගියහොත්, රෝහල්වල ගැටලූ ඇතිවිය හැකි නිසා තැපැල් ඡන්ද ලබාදීමේ අයිතිය දෙන්නැයි කොමිෂන් සභාව රජයෙන් විමසීම් කළ විට එම ඉල්ලීම ප‍්‍රතික්ෂේප කෙරුණා. දකුණු කොරියාව කළ දේ කරන්නට මහජන පසුබිමක් අපට තිබෙනවාද යන්න ප‍්‍රශ්නයක්.
දකුණු කොරියාවේ ඡන්දය ප‍්‍රකාශ කිරීම සඳහා ඡන්දදායකයන්ට දෑත් විෂබීජනාශකවලින් පිරිසිදු කරගත යුතු වුණා. මුහුණු ආවරණ පැළඳ, ප්ලාස්ටික් අත් ආවරණ පැළඳ, මීටරයක් දුරින් සිටියා. උෂ්ණත්වය පරීක්ෂා කොට, ශරීර උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 37.5ට වැඩි අය වෙනම ඡන්දය පාවිච්චි කළා. කොවිඞ්-19 ඇතැයි තහවුරු වූ පුද්ගලයන් විශේෂ තත්වයන් යටතේ වෙනම ඡන්දය පාවිච්චි කරනු ලැබුවා. ඔවුන්ට පොදු ප‍්‍රවාහනය පාවිච්චි කිරීම තහනම් වුණා. පෞද්ගලික වාහන සහ පයින් පැමිණ ඡන්දය පාවිච්චි කළ යුතු වුණා.
මෙවැනි ක‍්‍රමවේද පාවිච්චි කරන්නට සංස්කෘතියත් ප‍්‍රධාන සාධකයක්. ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ එඩින්බරෝ විශ්වවිද්‍යාලයේ යන්ග්මි කිම් කියා ඇත්තේ එරට ඡන්දදායකයන් මුහුණු ආවරණ පාවිච්චි නොකරනු ඇති බව. ලංකාවේ ඡන්දදායකයන් මුහුණු ආවරණ සහ විෂබීජනාශක දියර පාවිච්චි කරනු ඇතිද? ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කළ මොහොතේ එකිනෙකාට සමීපව සුපිරි වෙළඳසැල්වල සිටගෙන සිටි ලාංකිකයන් ඡන්දය පාවිච්චි කිරීමේදී මීටරයක් දුරින් සිටගනු ඇතිද? මැතිවරණ නිලධාරීන් රාජකාරී සඳහා පැමිණේවිද? අපේ රජයට එතරම් මුදලක් වියදම් කළ හැකිද?
විස්කොන්සින්
මහාචාර්ය ජී.එල්. පීරිස් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ විස්කොන්සින් ප‍්‍රාන්ත අධිකරණය එරට ඡන්ද විමසීම කල් නොදමා අපේ‍්‍රල් 07 වැනිදා පවත්වන ලෙස නියෝගයක් කළ බව උපුටා දක්වා තිබුණා. ඒ මොහොතේ ඇමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප්ගේ රිපබ්ලිකන් පක්ෂය මැතිවරණය කල් නොදමන ලෙස ඉල්ලා අධිකරණය වෙත ගොස් තිබුණා.
මහාචාර්ය පීරිස් කියන්නට අසමත් වූ කාරණය වන්නේ ‘ටයිම්’ සඟරාවට අනුව බොහෝ ඡන්දපොළවල මැතිවරණ නිලධාරීන් තමන්ගේ පෞද්ගලික සෞඛ්‍යය ගැන සිතමින්, නොපැමිණි නිසා ඒ ඡන්දපොළවල් වසා තිබුණු බව. විස්කොන්සින් ප‍්‍රාන්තයේ විශාලම නගරය වන මිල්වාකි ප‍්‍රදේශයේ විවෘත කර තිබුණේ ඡන්ද පොළවල් 180න් 5ක් පමණයි. අප රටේ මැතිවරණ නිලධාරීන් රාජකාරීවලට පැමිණේවිද?
කොමිසමට ඇති ගෞරවය
දකුණු කොරියානු මැතිවරණ කොමිසම වසංගතය පවතින විට ඡන්දය පාවිච්චි කරන ලෙස මහජනතාවගෙන් විමසූ විට, මහජනතාව ඡන්දය ලබාදීමට පැමිණ ධනාත්මක ප‍්‍රතිචාර දැක්වුවා. ඔවුන් තමන්ගේ මැතිවරණ කොමිසම විශ්වාස කළා.
දකුණු කොරියාවේ ජාතික මැතිවරණ කොමිසම ව්‍යවස්ථානුකූලව එරට ව්‍යවස්ථාදායකය, විධායකය සහ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට සමාන තත්වයක් හිමි ආයතනයක්.
එහෙත් අප රටේ මැතිවරණ කොමිසමට එවැනි තත්වයක් තිබෙනවාද? අපට මහරගම පළාත් පාලන මැතිවරණයේ සුදුසුකම් නොමැති නාමයෝජනාවක් පිළිබඳව පුරවැසියෙකු අධිකරණයට යනතුරු ඉන්නට සිදුවුණා. ද්විත්ව පුරවැසි ගීතා කුමාරසිංහගේ මන්ත‍්‍රීධුරය අහෝසි කිරීමට වසර දෙකක් ගතවුණා. වෙන්නප්පුවෙහි වැරදි ලෙස තේරී පත්වූ නියෝජිතයෙකු ඉවත් කිරීමට අපට හැකියාවක් තිබුණේ නැහැ.
කොමිසමට ඇත්තේ සාපේක්ෂව අඩු ගෞරවයක්. පාර්ලිමේන්තුව අපගේ හදිසි ඉල්ලීමක් වූ ප‍්‍රායෝගික නොවන ගණපූරණය පිළිබඳ ගැටලූව නිරාකරණය කර නැහැ.
පූර්ව දින යොදා නීතිවිරෝධීව දේශපාලන පත්වීම් මැතිවරණ සමයකදී ලබාදී තිබෙනවා. ඒ ගැන කොමිසමට පියවර ගැනීමට නොහැකි වුණා.
මෙවැනි මොහොතක අපගේ උපදෙස් කවුරුන් පිළිගනු ඇතිද? මට බියක් ඇත්තේ කිසිවෙකු පිළිනොගනීවි කියායි.
නිගමනය
මාර්තු 02 වැනිදා මහාචාර්ය ජී.එල්. පීරිස් මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ ගණපූරණය ගැන කතාකළා. මැතිවරණ කොමිසමේ සාමාජිකයෙකු මැතිවරණ ක‍්‍රියාදාමයට බාධා කරනු ඇතැයි බරපතළ සැකයක් ඇතිව තිබෙන බව ඔහු කියා තිබෙනවා. මැතිවරණ ක‍්‍රියාදාමය අඩපණ කරන බවට ඔහු අනතුරු හඟවා තිබෙනවා. ශ‍්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණේ සභාපතිවරයා පෙන්වා තිබුණේ 19 වැනි සංශෝධනයට අනුව මැතිවරණ කොමිසමේ සාමාජිකයන් තිදෙනාම සහභාගි නොවී මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට රැස්විය නොහැකි බව. ඔහු කියා තිබුණේ ලෝකයේ කිසිදු ආයතනයක සියලූ සාමාජිකයන් නොමැතිව තීන්දු ගත නොහැකි බවට නියම වී නැති බව.
පුදුම සහගත කාරණය වන්නේ ඔහු නියෝජනය කරන පක්ෂයේ සාමාජිකයන්ද 19 වැනි සංශෝධනයට ඡන්දය පළ කර තිබීමයි. පසුගිය වසර තුන තිස්සේම මා ඉල්ලා සිටියේ ගණපූරණය 2ක් බවට පත්කරන ලෙස. කොමිසම නිල වශයෙන් ගණපූරණය 2ක් බවට පත් කරමින් ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයක් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියා. සාමාන්‍ය බුද්ධියක් ඇති කිසිදු පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරයෙකු එවැනි සංශෝධනයකට එරෙහි නොවේවි. එහෙත් කැබිනට් මණ්ඩලය ඒ ගැන සලකා බලන්නට උනන්දු වුණේ නැහැ.
පිටවීමේ උපායමාර්ගය
අප මහජන සෞඛ්‍ය පිළිබඳ සැලකීමේදී අසීරු උපක‍්‍රම වෙනුවට පහසු උපක‍්‍රම තෝරාගත යුතුයි. පහසුම මාර්ගය පියවර දෙකකින් යුතුයි. පළමුවැන්න ජනාධිපතිවරයා මැතිවරණය ප‍්‍රකාශ කිරීමේ ගැසට් පත‍්‍රය අහෝසි කොට සැප්තැම්බර් 02 වැනිදා දක්වා කාලය ලබාගැනීමයි. මුදල් ගැටලූව ඇතුළු ගැටලූ විසඳාගැනීම සඳහා පෙර පාර්ලිමේන්තුවට අවස්ථාව ලබාදීමයි.
දෙවැන්න වන්නේ ප‍්‍රජා වෛද්‍යවරුන්ගේ වෘත්තීය ආයතනය නිකුත්කර ඇති කොවිඞ්-19 වසංගත තත්වයෙන් පිටවීමේ උපායමාර්ගයෙන් දක්වා ඇති උපදෙස් අනුව ක‍්‍රියා කිරීමයි.
පවතින තත්වය සැලකිල්ලට ගැනීමේදී වැදගත්ම කාරණය වන්නේ සෞඛ්‍ය, ආර්ථික ඇතුළු ක්ෂේත‍්‍ර ගණනාවක විශේෂඥයන්ගේ උපදෙස් සැලකිල්ලට ගැනීමයි.
මැතිවරණ කොමිසම ඒ සියලූ විශේෂඥයන් බවට පත්ව ක‍්‍රියා නොකළ යුතුයි.
අනුරංග ජයසිංහ
