අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදා රැස්වී පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය සම්බන්ධයෙන් මැතිවරණ කොමිසම ගැනීමට නියමිත තීන්දුව පිළිබඳව දේශපාලන උනන්දුවක් දක්වන පාර්ශ්ව පමණක් නොව මුළු රටම දැන් බලා සිටියි.
මැතිවරණ කොමිසමේ එම තීන්දුව සම්බන්ධයෙන් මේ වන විට පැතිරී යන ආරංචි වන්නේ මැයි මස අවසන් සතියේදී මහමැතිවරණය පැවැත්වීමට මැතිවරණ කොමිසම තීන්දුවක් ගන්නා බවය. එමෙන්ම තවත් පැතිරී යන ආරංචියක් වන්නේ රට පුරා එක් දවසක නොවන කඩින් කඩ මැතිවරණය පැවැත්විය හැකි බවය.
ශ‍්‍රී ලංකාව තවම නිදහස් වී නැති කොවිඞ්-19 ගෝලීය වසංගත තත්වය හමුවේ මහමැතිවරණයක් පැවැත්වීම සඳහා දැනට රට තුළ කැමති පාර්ශ්වයක් සිටින්නේ නම් ඒ ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, අගමැති මහින්ද රාජපක්ෂ ඇතුළු ආණ්ඩු කරවන දේශපාලන කණ්ඩායම පමණය. විපක්ෂයේ දේශපාලන පක්ෂත්, මැතිවරණ නිරීක්ෂණ සංවිධානත්, සිවිල් සමාජ ක‍්‍රියාකාරීනුත් මේ අවස්ථාවේ මහමැතිවරණයක් පැවැත්වීමට විරුද්ධය. ඒ කොවිඞ්-19 වසංගතය තවදුරටත් රට තුළ පැතිරීමට ඒ මගින් බලපෑමක් වේය යන්න සැලකිල්ලට ගනිමින්ය.
රට කොවිඞ්-19 වසංගතයෙන් අඩපණවී මිනිස් ජීවිත අවදානමට ලක්වීම ගැන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ඇතුළු පාලක නඩයට කිසිදු සංවේදීතාවක් නැති බව, ජනාධිපතිවරයා මැතිවරණ කොමිසමට ලබාදුන් පිළිතුරෙන් හා ජනාධිපති නීතිඥ හා නීතිඥ පට්ටම් ඇති ආණ්ඩු පක්ෂ දේශපාලන කේවට්ටයන් සිදුකරන තුට්ටුවකට වැඩක් නැති පැහැදිලිකිරීම්වලින් පෙනේ. මේ අයට හැමදාම තිබූ ප‍්‍රතිපත්තිය වූයේ සිය පෞද්ගලික අභිලාෂයන් සාක්ෂාත් කරගැනීම සඳහා සළුවී සිටීමට කේවට්ට කතා කීමේ දේශපාලන ප‍්‍රතිපත්තිය පමණය.
මැතිවරණ කොමිසම ජනාධිපතිවරයාට දැනුම් දුන්නේ පවතින කොවිඞ්-19 වසංගත රෝග තත්වය හමුවේ නියමිත කාලසීමාවේදී මහමැතිවරණය පවත්වා නියමිත දිනට පාර්ලිමේන්තුව රැස්කිරීමේ හැකියාවක් නොමැති බැවින් ඇතිවීමට නියමිත ව්‍යවස්ථා අර්බුදය නිරාකරණය කරගැනීම සඳහා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් මත විමසීමක් ලබාගන්නා ලෙසය.
එහෙත් ඊට ජනාධිපතිවරයා වෙනුවෙන් ජනාධිපති ලේකම්වරයා ලබාදුන් මොන්ටිසෝරි පිළිතුර දැන් රටම දනී. ජනාධිපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර ඇති අවස්ථාවක මැතිවරණ කොමිසම නියමිත දින ගණන ඇතුළත පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්විය යුතු බව ඇත්තය. ඒ එම නියමිත දින ගණන රට සාමාන්‍ය තත්වයෙන් තිබුණහොත් පමණය. දැන් ඇත්තේ රට සාමාන්‍ය තත්වයෙන් පවතින මොහොතක් නොව ගෝලීය කොවිඞ්-19 වසංගතයෙන් ඇළලී ගොස් රටේ ජනතාව සංසරණයෙන් වළක්වා නිවෙස්වලට කොටුකර තිබෙන තත්වයක්ය. මෙය කිසිසේත් මැතිවරණයක් පැවැත්විය හැකි සාමාන්‍ය තත්වයක් නොවේ.
රට සාමාන්‍ය තත්වයෙන් නොපැවතුණහොත් මැතිවරණ කොමිසමට මහමැතිවරණයක් පැවැත්විය නොහැකිය. එසේ වුවහොත් ව්‍යවස්ථා අර්බුදයක් ඇතිවීම වැළැක්විය නොහැකිය. ඒ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මාස තුුනක කාලයකදී නැවත පාර්ලිමේන්තුව රැස්කිරීමට නොහැකි වීම නිසාය. මේ ව්‍යවස්ථා අර්බුදය විසඳා ගැනී සඳහා ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් මඟ පෙන්වීමක් ලබාගත යුත්තේ ජනාධිපතිවරයාය. මන්ද මේ ව්‍යවස්ථා අර්බුදයේ නිර්මාතෘවරයා ජනාධිපතිවරයා නිසාය. සැප්තැම්බර් 01 වැනිදා දක්වා පැවතිය හැකි ලෙස මේ රටේ මහජනයා බලය ලබාදී තිබූ පාර්ලිමේන්තුවක් නියමිත කාලයට පෙර විසුරවා හැරියේ ජනාධිපතිවරයා නිසාය. නීති හා ව්‍යවස්ථා පිළිබඳ විශේෂඥයන් පෙන්වාදී ඇති පරිදි ඉතාම ලෙහෙසියෙන් ජනාධිපතිවරයාට මේ ඇතිවීමට නියමිත ව්‍යවස්ථා අර්බුදය විසඳිය හැකිය. ඒ ඔහු නිකුත් කර ඇති පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීමේ ගැසට් නිවේදනය ආපසු කැඳවීම මගින්ය.
මේ ව්‍යවස්ථා අර්බුද කරුණු කෙසේ වෙතත් කොවිඞ්-19 ගෝලීය වසංගත තත්වයෙන් මේ රටේ ජනතාව අසාධ්‍යවීම පාලනය කළ හැකි කාර්යභාරය දැන් මැතිවරණ කොමිසමට පැවරී තිබේ. ඒ සම්බන්ධයෙන් එම කොමිසම අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදා ගන්නා තීන්දුව තීරණාත්මකය. මන්ද එහිදී මැතිවරණ කොමිසම රටේ ජනතාව අනතුරට දමා විධායක බලයට යටවනවාද නැද්ද යන්න තීරණය කරන බැවින්ය.
මහමැතිවරණය සඳහා නාමයෝජනා ලබාගැනීමෙන් පසු කොවිඞ්-19 වසංගත තත්වය හේතුවෙන් මැතිවරණ කොමිසම මැතිවරණ දිනය කල්දැමුවේය. (එම දිනය තවම ප‍්‍රකාශයට පත්කර නැත.) නාමයෝජනා ලබාදුන් කිසිදු දේශපාලන පක්ෂයක් හෝ ස්වාධීන කණ්ඩායමක් ප‍්‍රසිද්ධ මැතිවරණ ප‍්‍රචාරක කටයුතු සිදුකළේ නැත. නාමයෝජනා පටන්ගැනීම හා මැතිවරණය පැවැත්වීම අතර සති 4ත් සති 7ත් අතර කාලයක් තිබිය යුතුය යන්න නීතිමය ප‍්‍රතිපාදනය වේ. නීතිය අනුව කෙසේ වෙතත් සාධාරණව බැලූ කල නාමයෝජනා බාරගැනීමෙන් පසු මේ දක්වා වු හෙවත් අලූතෙන් මැතිවරණ දිනයක් ප‍්‍රකාශයට පත්කරන දිනය දක්වා කාලය එම සති ගණනට අදාළ කරගත නොහැකිය.
රටේ පාසල් පද්ධතිය දෙවන පාසල් වාරය සඳහා ආරම්භ කරනවායැයි කියා ඇත්තේ මැයි 11 දින සිටය. විශ්වවිද්‍යාල සම්පූර්ණ වශයෙන්ම ආරම්භ කරනවායැයි කියා ඇත්තේ මැයි 18 දිනය. ඒ අනුව විශාල වශයෙන් සිසුන් එක්රැස්වන දැනට ප‍්‍රකාශයට පත්කර ඇති මේ දින ගැන බැලූ විටද ඉන් ඉදිරියට ගණනය කළත් මැයි මස අවසන් සතියේ මැතිවරණය පැවැත්වීමට අවශ්‍ය අවම කාලයක්වත් මැතිවරණ කොමිසමට උදාවන්නේ නැත.
එසේම රට තුළ සම්පූර්ණ වශයෙන් කොවිඞ්-19 වසංගතය පාලනය වී නැති හා සමාජ දූරස්ථභාවයෙන් යුතුව ප‍්‍රායෝගිකව මැතිවරණය පවත්වන්නේ කෙසේද යන්නද මැතිවරණ කොමිසමේ අවධානයට ලක්විය යුතුය. ඒ කිසිවක් මැතිවරණ කොමිසමේ අවධානයට ලක් නොවූවා යන්නේ තේරුම එම කොමිසම විධායකයට යට වූවා යන්නය.
