කුමක් සිදුවේවිද?
– මැයි 02 ඡන්දය තියන්න පුළුවන්ද?
– ප‍්‍රචාරණයට දින 25ක්වත් ඕනෑ
– කැන්වසින්, පත‍්‍රිකා බෙදීම්, පොකැට් මීටින්, ජනරැළි පැවැත්විය හැකිද?
– මැතිවරණ රාජකාරි කරන්නේ මීටරයක් දුරින් හිටගෙනද?
මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදා වනවිට පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පිළිබඳව තීන්දුවක් ගැනීමට නියමිතය.
කොමිසම හමුවේ තීරණ දෙකක් ඇත. එකක් වන්නේ වසංගතයෙන් රටම අවතැන් වුණත් මැතිවරණය පැවැත්වීම සඳහා ආණ්ඩුවට ඇති තදියමට ගැළපෙන තීන්දුවක් ගැනීමය. දෙවැන්න පවතින තත්වය මත තර්කානුකූල තීන්දුවක් ගැනීමය.
අපේ‍්‍රල් 11 වැනිදා ‘සිළුමිණ’ පුවත්පතෙහි මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපති මහින්ද දේශප‍්‍රියගේ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් පළවී තිබුණි. එම සාකච්ඡාවෙහි සිරස්තලය ලෙස සඳහන් වුණේ ‘අපේ‍්‍රල් 20 තීරණයක් ගන්න පුළුවන් වුණොත් මැයි 02 හෝ 06 ඡන්දය තියන්න පුළුවන්.’ යනුවෙනි.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පවත්වන දිනය පිළිබඳ තීන්දුවක් ගැනීම සඳහා මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදා හමුවීමට නියමිතය. ඒ පිළිබඳව ගැටලූවක් නැත. එහෙත් අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදා තීන්දුවක් ගෙන මැයි 02 වැනිදා වන විට මැතිවරණය පැවැත්වීම කිසිසේත්ම කළ හැක්කක් නොවේ. අප මේ කතාකරන දිනයේ සිට මැයි 02 දක්වා ඇත්තේ දින 21ක් පමණි. අපේ‍්‍රල් 20 සිට මැයි 02 දක්වා ඇත්තේ දින 12ක් පමණි.
ආණ්ඩුව දැන් කියන්නේ අපේ‍්‍රල් 19 වනවිට ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කරන්නට උත්සාහ කරන බවය. අපේ‍්‍රල් 11 වනවිටත් රෝහල්වල රෝගීහු සියයකට වඩා සිටිති. අද හෝ හෙට කොවිඞ්-19 තුරන් නොවේ.
ආණ්ඩුව කියන විදියට අපේ‍්‍රල් 19 වැනිදා ඇඳිරි නීතිය තුරන් කළත් එදා සිට මැයි 02 දක්වා ඇත්තේ දින 13ක් පමණකි.
මේ පිළිබඳව අප මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිවරයාගෙන් විමසූ අතර ඔහු ප‍්‍රකාශ කළේ සිළුමිණ පුවත්පතෙහි සිරස්තලයට යොදා ඇති කරුණු වැරදි බවය. මැයි 02 හෝ 06 දිනවල මැතිවරණය පැවැත්විය හැකි බව තමා කීවේ නැති බව කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිවරයා කීය.
කෙසේ වෙතත් අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදා රැස්වී මැතිවරණය පැවැත්විය හැකිද නැද්ද යන්න පිළිබඳවත්, පැවැත්විය හැක්කේ කවදාද යන්නත් පිළිබඳව තීන්දුවක් ගන්නා බව ඔහු කීය. රටේ ආයතන විවෘත කොට, ඒවායේ කටයුතු කිරීමේ හැකියාවක් තිබේනම් මැතිවරණය පැවැත්විය හැකි බව ඔහු කීය. ඇඳිරි නීතිය හා නිරෝධායනය මැද මැතිවරණය පැවැත්වීමට ඇති අසීරුව ඔහු අවධාරණය කළේය.
ආණ්ඩුවට මැතිවරණය පැවැත්වීමට තදියමක් තිබෙන බව තර්ක බුද්ධියක් ඇති ඕනෑ කෙනෙකුට වැටහෙන කාරණාවකි. මහින්ද දේශප‍්‍රිය මහතා කී කතාවක් විකෘති කරමින් සිළුමිණේ පළවීමෙන් පෙනෙන්නේද ඒ තදියමයි. එහෙත් ඒ තදියම ගැන පැති කිහිපයකින් බලන්නට සිදුවෙයි.
හදිස්සියේ ඡන්දය තියන්න බෑ
මුලින්ම තේරුම් ගන්නට ඕනෑ කාරණය වන්නේ ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කොට දවස් හතර පහකින් හෝ දවස් පහළොවකින් ඡන්දය පැවැත්විය නොහැකි බවය.
සාධාරණ මැතිවරණයක ප‍්‍රධානම ලක්ෂණයක් විය යුත්තේ ප‍්‍රචාරක කටයුතු සඳහා දේශපාලන පක්ෂවලට සාධාරණ ඉඩකඩක් ලබාදීමය.
ප‍්‍රචාරක කටයුතු ගැන කියද්දී මුලින්ම තේරුම් ගන්නට ඕනෑ කාරණාව ඒ සඳහා සාධාරණ කාලසීමාවක් ලබාදිය යුතු බවය.
මැතිවරණ ප‍්‍රචාරණ කටයුතු සඳහා ලබාදිය යුතු සාධාරණ කාලසීමාව ගැන මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපතිවරයාගෙන් අප කළ විමසීමේදී ඔහු පැවසුවේ මැතිවරණ ප‍්‍රචාරණ කාලසීමාව යැයි පනතෙහි කාලසීමාවක් සඳහන් නොවන බවය.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ පනතෙහි සඳහන් වෙන්නේ මැතිවරණය ප‍්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු ඡන්ද විමසන දිනය දක්වා ලබාදිය හැකි අවම හා උපරිම කාලසීමාවයි.
කෙසේ වෙතත් අප කළ විමසීමේදී කොමිසමේ සභාපතිවරයා කීවේ මැතිවරණ ප‍්‍රචාරණ කටයුතු වෙනුවෙන් ලබාදිය හැකි කාලසීමාව දින 25ක කාලයක් බවයි. ඒ අනුව අපේ‍්‍රල් 20 සිට පටන්ගත්තත් ඡන්දය පැවැත්විය හැකි මුල්ම දිනය මැයි 14 වැනිදාය.
එහෙත් එක් සත්‍යයක් අප දෑස් ඉදිරිපිට ඇත. ඒ අපේ‍්‍රල් 20 සිට සාධාරණ ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කළ නොහැකි බවය.
ආණ්ඩුවේ සැලසුම
දැන් ඇතැම් ප‍්‍රකාශකයන් කියන්නේ අපේ‍්‍රල් 19 වන විට ඇඳිරි නීතිය ඉවත්කළ හැකි බවය. ආණ්ඩුවේ ප‍්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය වන නිව්ස් ඩොට් එල්කේ වෙබ් අඩවියෙහි සෞඛ්‍ය ඇමතිනි පවිත‍්‍රා වන්නිආරච්චි අපේ‍්‍රල් 09 වැනිදා කළ ප‍්‍රකාශයක් දැක්වේ.
‘රට පුරා ඇඳිරි නීතිය යොදවා විදේශ රටවල සිට පැමිණි රෝගය ආසාදනය වූ පුද්ගලයන් සමීපව ඇසුරු කළ පුද්ගලයන් විශාල ප‍්‍රමාණයක් නිරෝධායනය කිරීමට කටයුතු කරනු ලබයි. පසුගිය 19 වැනිදා සිට ගුවන් තොටුපළ වසා දමා 20 වැනිදා සිට දිවයිනටම බලපැවැත්වෙන පරිදි ඇඳිරි නීතිය පැනවීමත් සමඟ පුද්ගලයන්ගේ සංචරණය සම්පූර්ණයෙන්ම සීමා විය. මාර්තු මස 19 සිට අපේ‍්‍රල් මස 19 දක්වා දින 30ක කාලය ඇතුළත රටේ සංචරණය සීමා වී තිබෙන නිසා කොවිඞ් රෝග ලක්ෂණ හඳුනාගැනීමට දින 30ක කාලය ප‍්‍රමාණවත් වේ. එසේම යම් පුද්ගලයෙකු කොවිඞ් රෝග ලක්ෂණ තිබී එය පහව යෑමටත් දින 30ක කාලය ප‍්‍රමාණවත් බව වෛද්‍ය නිර්දේශය වේ.
ඒ නිසා, අපේ‍්‍රල් 19 වැනිදා දක්වා රජය විසින් පනවා ඇති නීතිරීතිවලට අවනත වී සෞඛ්‍ය අංශ ලබාදී ඇති උපදෙස් පිළිබඳව සැලකිලිමත් වී මෙම නිරෝධායන වැඩපිළිවෙළට සහයෝගය ලබාදෙන ලෙස ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටියි.’
දැනට පැහැදිලිව පෙනෙන්නට ඇත්තේ ආණ්ඩුව ඇඳිරි නීතිය අපේ‍්‍රල් 19 ඉවත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවය.
සෞඛ්‍ය ඇමතිනිය කියන්නේ දින 30ක කාලයක් තුළ යම් පුද්ගලයෙකුට කොවිඞ්-19 තිබුණා නම් සනීප වෙන්නට ප‍්‍රමාණවත් බවය. එහෙත් ඒ දින 30 කාලය ඇතුළත 28 වැනි දිනයේ යමෙකුට වෛරසය ආසාදනය වීමට ඇති ඉඩකඩ ගැන ඇයට එක්කෝ වැටහෙන්නේ නැත. නැත්නම් එය සඟවයි. රෝගීන් ඇසුරු කළ අය ඇතුළු 50,000කට ආසන්න සැකසහිත පුද්ගලයන් පරීක්ෂණවලට ලක් කර නැත. ඒ නිසා ඔවුන්ගෙන් කී දෙනෙකුට රෝග ලක්ෂණ නැතිව රෝගය තිබෙනවාදැයි දන්නේ නැත. කොවිඞ්-19 යනු දින 30ක් රට වසා තබා 31 වැනි දිනයේ රට විවෘත කළ පසු ඉබේ පහවෙන රෝගයක් නොවේ. ඒ දින 30 අතරමැද්දේ රෝගය සංසරණය විය හැකි බව රෝගය ගැන මූලික දැනුමක් ඇති අයට පවා වැටහේ.
එහෙත් පෙනෙන ආකාරයට ඒවා නොතකා අපේ‍්‍රල් 20 වන විට රෝගය අඩු වූ බවට කෘත‍්‍රිම මතයක් නිර්මාණය කිරීමට ආණ්ඩුව උත්සාහ කරනවාදැයි සෞඛ්‍ය ඇමතිනියගේ ඉහත කී ප‍්‍රකාශය බලන අයෙකුට සැක පහළ වේ.
ඒ සැකය ඇත්තක් වුණත්, බොරුවක් වුණත් ආණ්ඩුව අපේ‍්‍රල් 19 වෙද්දී ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කිරීමේ ඉලක්කයකින් කටයුතු කරන බව පෙනෙන්නට තිබේ.ි
මැතිවරණය පිළිබඳ තීන්දුව අපේ‍්‍රල් 20 වැනිදාට නියමිතව තිබියදී, අපේ‍්‍රල් 19 වනවිට ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කිරීමේ ඉලක්කයක් තිබීම නිරීක්ෂණය කරන්නට වටින කාරණයකි.
අපේ‍්‍රල් 11 වැනිදා වනවිට අපට පෙනෙන තත්වය වන්නේ කොවිඞ්-19 වසංගතයෙන් අපේ‍්‍රල් 19 වනවිට සම්පූර්ණයෙන්ම රට මුදාගැනීමේ හැකියාවක් කිසිසේත්ම නොමැති බවය. අවසාන රෝගියාත් හමුවී, දින 21ක්වත් ගෙවෙන තුරු සම්පූර්ණයෙන් රට නිදහස් බව කියන්නේ කෙලෙසද? එසේ වුවත්, වෙනත් රටකින් රෝගය පැමිණීමට ඇති අවදානම අවතක්සේරු කළ හැකිද?
මැතිවරණ රාජකාරි
නැවත මැතිවරණය පැවැත්වීම දෙසට හැරෙමු.
වසංගත අවදානම මැද රජයේ නිලධාරීන් මැතිවරණ රාජකාරි කරන්නේ කෙලෙසද? විෂබීජනාශක සාක්කුවේ දාගෙන, මුඛවාඩම් දාගෙන, මීටරයන් දුරින් හිටගෙන මැතිවරණ රාජකාරී කිරීම පහසු නොවේ. මැතිවරණ රාජකාරීවල යෙදෙන රාජ්‍ය සේවකයෝ ඍජුවම අවදානමකට විවෘත වෙති.
විශේෂයෙන්ම ඡන්ද විමසීම කරන්නේ කෙලෙසද? පුද්ගලයන්ගේ අත් පාට කිරීම, ඡන්ද පත‍්‍රිකා සහ ඒ පත‍්‍රිකා නැවත නැවත ස්පර්ශ කරමින් ඡන්ද ගණනය කිරීම කළ හැකිද?
ලෙඬේ බෝකරන ප‍්‍රචාරක ක‍්‍රම
ශ‍්‍රී ලංකාවේ සාම්ප‍්‍රදායික දේශපාලනය තුළ ප‍්‍රධානම ප‍්‍රචාරක උපක‍්‍රම එදිනෙදා භාෂාවෙන් හැඳින්වුවොත් කැන්වසින්, පත‍්‍රිකා බෙදීම් පොකැට් මීටින් සහ ජනරැලි වේ. ඒ ක‍්‍රම හතරම කොවිඞ්-19 වසංගතය බෝවීම වර්ධනය කරන ක‍්‍රම වේ. ඒ ක‍්‍රම හතරම තහනම් කරන ලද මැතිවරණ ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක්, සාධාරණ ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපාරයක් යැයි හැඳින්වීම අසීරුය.
ඒ ක‍්‍රම තුනම තහනම් කළොත් ඉතිරි වන්නේ විද්‍යුත් මාධ්‍ය පමණි. රූපවාහිනිය, ගුවන්විදුලිය හා අන්තර්ජාලය ඉතිරි වේ. මේ වන විට රජයේ මාධ්‍ය ඇත්තේ ශ‍්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ පැත්තේය. රජයේ මාධ්‍ය නම් කොමිසමට පාලනය කළ හැකිය. එහෙත් පෞද්ගලික මාධ්‍ය ආයතන ගණනාවක් ඉන්නේත් පොදුාජන පෙරමුණ පැත්තේය. පෞද්ගලික මාධ්‍ය මැතිවරණ කොමිසමේ උපමාන තඹේකට නොතකන බව අපි අත්දැකීමෙන් දන්නෙමු. අන්තර්ජාලය රටේ සියලූ පුරවැසියන්ට ආමන්ත‍්‍රණය කළ හැකි වේදිකාවක් නොවේ.
ඒ අනුව මැතිවරණ ප‍්‍රචාරක කටයුතු සම්පූර්ණයෙන්ම විකෘතියක් වනු ඇත. අනෙක කුමන සීමා පැනවුවද ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කළහොත් අපේක්ෂකයන් රැස්වීම් පැවැත්වීම හා ගෙන් ගෙට යෑම නතර කළ නොහැකිය.
රෝග ලක්ෂණ නොපෙන්වන කොවිඞ්-19 රෝගීන් 10 දෙනෙකු ඉහත ක‍්‍රියාවලියට හසු වුවහොත් කොපමණ දුරකට රෝගය යා හැකිද. රෝගය ගැන තොරතුරු සඟවමින් මැතිවරණය පවත්වන දිනය තෙක් දවස් විස්සක් විසිපහක් රට විවෘත කොට තබාගත්තායැයි සිතමු. එහෙත් ඒ කාලසීමාව අවසන් වෙද්දී කෙතරම් දුරට රෝගය පැතිර නොයනු ඇතැයි සහතික විය නොහැකිය.
ඒ සියලූ කාරණා සලකද්දී අපට පෙනෙන්නේ ආණ්ඩුව මැතිවරණ උමතුවෙන් මිදිය යුතු බවය. රෝගීන් හා සම්බන්ධතා පැවැත්වීම නිසා නිරෝධායනයට නිර්දේශ කළ 50,000කට ආසන්න පිරිසක් ලංකාවේ සිටිති. ඒ අය අතර රෝගීන් කීදෙනෙකු සිටිනවාදැයි පරීක්ෂාවට ලක් නොකරන්නේ මැතිවරණය පැවැත්වීම වෙනුවෙන් කෘත‍්‍රිමව රෝගීන් සංඛ්‍යාව අඩු කර පෙන්වීමටදැයි විමසන්නෝ සිටිති. කොවිඞ්-19 වසංගතයෙන් රට සුව කරන්නට නම් ආණ්ඩුව මැතිවරණ උමතුව සුව කරගන්න ඕනෑය.
මේ වසංගතයක් මැද පවත්වන්නට තරම් මෙය හදිසි මැතිවරණයක් නොවන බවත්, පාර්ලිමේන්තුවට නීත්‍යනුකූලව තවත් කාලය ඇති බවත් ඉතා පැහැදිලි කාරණාවකි.
