උදාහරණ ලෙස ඉන්දියාව 3.4% (මුළු රෝගීන් ගණන 6,725) , පකිස්ථානය 1.43% (මුළු රෝගීන් 3,808), නේපාලය 0 (මුළු රෝගීන් 9), භූතානය 0 (මුළු රෝගීන් 5), මාලදිවයින 0 ( මුළු රෝගීන් 19) . (බංගලාදේශය සඳහා මෙම අගය 6.36% වන අතර එහි මුළු රෝගීන් ගන්න 424 කි. බංගලිදේශය සම්බන්ධව ද රෝගීන් හඳුනාගැනීමේ පර්යේෂණ සිදු කිරීම ඉතා අවම මට්ටමින් පවතින බවට චෝදනාවක් පවතී).
සමස්තයක් වශයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධතිය සහ සේවාවන් කලාපයේ අන් සියලූ රටවලට වඩා ඉහල මට්ටමක පවතියි. එසේ නම් ශ්‍රී ලංකාව හා සම්බන්ධ මෙම තත්ත්වය බලාපොරොත්තු විය නොහැකි තත්වයකි. මේ අනපේක්ෂිත තත්ත්වය විස්තර කළ හැක්කේ කෙසේද?
දැනට රටේ ක‍්‍රියාත්මක වන කොරෝනා මර්දන වැඩපිළිවෙළ සම්බන්ධව දිගින් දිගටම අඩුපාඩුවක් වශයෙන් පෙන්වා දෙන කරුණක් වන්නේ රෝගීන් හඳුනා ගැනීම පිණිස කෙරෙන පර්යේෂණවල සංඛ්‍යාත්මක අඩුවය. රෝගය ආශ‍්‍රිත මරණ අනුපාතිකයේ (CFR ) මේ පෙන්වන අසාමාන්‍ය වැඩිවීම සඳහා මෙම කරුණද සෘජුවම බලපාන සාධකයක් විය හැක. කිමද, මුළු මරණ සංඛ්‍යාව (ලවය) ආසාදිත රෝගීන්ගේ සැබෑ මුළු අගයට වඩා අඩු අගයකින් (හරය) බෙදීම නිසා මෙම තත්ත්වය ඇති වූවා විය හැක.
විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලංකාව හා සම්බන්ධව කිව හැකි තවත් කරුණක් වනුයේ 102 වෙනි රෝගියා හඳුනාගන්නා තුරු කිසිදු මරණයක් සිදු නොවීමය. සියලූ මරණ සිදුවී ඇත්තේ ඉන් පසුවය. එනම් නව රෝගීන් 88ක් හඳුනාගන්නා විට මරණ 7ක් සිදු වී ඇත. මෙයද යම් ප‍්‍රමාණයකට ශ්‍රී ලංකාව වැනි වඩාත් හොඳ සෞඛ්‍ය සේවාවක් පවතින සහ එසේම රට තුළ රෝගය පුළුල් ලෙස ව්‍යාප්ත නොවූ තත්ත්වයක් තුළ අනපේක්ෂිත සිද්ධියකි. කිමද රටක මරණ අනුපාතිකය සාමාන්‍යයෙන් වැඩි වන්නේ රෝගීන් වැඩි වැඩියෙන් මතු වීමත්, එම නිසා සෞඛ්‍ය පද්ධතියට එය දරාගැනීමට අපහසුතාවකට (overburden ) පත්වීමත් සමඟය. ශ්‍රී ලංකාව හා සම්බන්ධව එවැනි තත්ත්වයක් දක්නට නැත. මහජන සෞඛ්‍යය විෂයේ දී Epidemilogical Fallacies ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ මෙවැනි තත්වයන් ය. පර්යේෂණ මුල් කරගත් වඩාත් සක‍්‍රිය රෝගීන් හඳුනාගැනීමේ වැඩපිළිවෙළක් මගින් රෝගය ආසාදිත අයවලූන් වැඩි ප‍්‍රමාණයක් හඳුනාගන්නා තත්ත්වයක් යටතේ මෙය මීට වඩා වෙනස් වීමට ඉඩ තිබිණි. එනම් CFR අගය මීට වඩා ඇතැම් විට බොහෝ සේ අඩු වීමට ඉඩ තිබුණි.
කොරෝනා වසංගතය හා සම්බන්ධව දැනට ශ්‍රී ලංකාව පසුවන අවධිය සැලකිල්ලට ගැනීමේදී රෝගීන් හඳුනාගැනීමේ පර්යේෂණ වැඩිපුර කිරීමේ පැහැදිලි අවශ්‍යතාවක් ඇත. මේ අවශ්‍යතාව කිහිප විටකදීම ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සංගමය, රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය ඇතුළු සංවිධාන ගණනාවක් විසින් පෙන්වා දී ඇත.
මේ පිළිබඳව පර්යේෂණයක් කළ සෞඛ්‍ය ප‍්‍රතිපත්ති පිළිබඳ ආයතනයේ විධායක අධ්‍යක්ෂ වෛද්‍ය රවී රනන්එළිය මහතා පෙන්වා දෙන්නේ අද දිනකට පර්යේෂණ සිදු කෙරෙන 250 සීමාවේ සිට අඩුම වශයෙන් 2,000 දක්වාවත් එය වැඩි කළ යුතු බවය. අද පවතින ඇඳිරි නීතිය තත්වය මේ සඳහා ඉතා සාර්ථකව යොදාගත හැකි බව ද ඔහු පෙන්වා දෙයි.
සෞඛ්‍ය ප‍්‍රතිපත්ති ආයතනයේ ප‍්‍රකාශනයට අනුව දකුණු ආසියානු මට්ටමින් ද කොරෝනා පර්යේෂණ සිදුකිරීම අතින් අප සිටින්නේ පහළ මට්ටමකය. දකුණු ආසියානු කලාපයේ රටවල ජනගහනයෙන් මිලියනයකට කරන කොරෝනා පරීක්ෂණ ගණන, ශ්‍රී ලංකාව 152, ඉන්දියාව 129, පාකිස්තානය 248, බංග්ලාදේශය 45, නේපාලය 99, භූතානය 1,209, මාලදිවයින 466.
කොරෝනා පාලනය සඳහා පර්යේෂණ මගින් ආසාදිතයන් හඳුනාගැනීම ඉතා සාර්ථකව කළ රටවල් හා සංසන්දනය කිරීමේ දී මෙම අගය ඉතා පහළ මට්ටමක පවතී. උදාහරණ ලෙස හොංකොං-12,079, සිංගප්පූරුව -6,917, තායිවානය -1,468, දකුණු කොරියාව -9,812. (විශේෂයෙන් මෙම නැගෙනහිර ආසියානු රටවල් ජනජීවිතයට පනවන සීමාවන් අවම මට්ටමේ පවත්වා ගනිමින් රෝග පාලනය සඳහා පර්යේෂණ වැඩිපුර යොදාගන්නා ලද රටවල් සදහා හොඳ උදාහරණ වේ).
ආසාදිතයන් හඳුනාගැනීම සඳහා කෙරෙන පර්යේෂණ ප‍්‍රමාණය වැඩි කිරීම කොරෝනා පාලනය සඳහා විය යුතු ක්ෂණික අවශ්‍යතාවක් වන අතර එය අවම වශයෙන් අපේ‍්‍රල් හා මැයි මාස පුරා පැවතිය යුතු බව වෛද්‍ය රනන්එළිය මහතාගේ අදහසයි. ශ්‍රී ලංකාවේ නව රෝගීන් ඇති වීම යම් ප‍්‍රමාණයකට පාලනය කළ ද, රෝග පාලනය සඳහා සැක සහිත පුද්ගලයන් දිගට පර්යේෂණ සදහා යොමු කිරීම රෝග පාලනය සම්බන්ධව මධ්‍ය කාලීන හා දීර්ඝ කාලීන වැඩපිළිවෙළේ අංගයක් විය යුතුය.
වෛද්‍ය ප‍්‍රසන්න කුරේ
(වෛද්‍ය ප‍්‍රසන්න කුරේ මහජන සෞඛ්‍ය, සමාජ විද්‍යාව හා ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳව ද පශ්චාත් උපාධි ලාභියෙකි. ඔහු සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයේ ප‍්‍රාදේශීය වසංගත රෝග විද්‍යාඥයෙකු හා කොළඹ වෛද්‍ය පීඨයේ කථිකාචාර්යවරයෙකු ලෙස සේවය කොට ඇත. ගෝලීය ඒඞ්ස් ව්‍යාපෘතියේ හිටපු දකුණු ආසියානු කලාපීය කළමනාකරුවෙකි.)
ඡායාරූපය: Getty Images
