අප්රේල් 09 වැනිදා ගම්පොළ දොළුව ප්රදේශයේ නගරය ආශ්රිතව එක්වූ ආර්ථික අපහසුතා ඇති පිරිසක් උද්ඝෝෂණයක නිරත වී තිබුණි.
ඒ උද්ඝෝෂණයේ වීඩියෝ දර්ශන බැලූ බැල්මට පෙනෙන්නේ එය සංවිධානාත්මක උද්ඝෝෂණයකට වඩා, පීඩා විඳිමින් සිටි පිරිසක් තමන්ගේ ගැටලු ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා එක්රැස්වූ අවස්ථාවක් බවය. සහනාධාර නොලැබෙන, ආදායමක් නැති දිළින්දන් තමන්ට ඇති ප්රශ්න ඉදිරිපත් කරන්නට කඩමණ්ඩියකදී එක්රැස්වීමක් බව පැහැදිලිව පෙනේ.
එහෙත් අප්රේල් 09 වැනිදා රාත්රියේ මෙම උද්ඝෝෂණය සංවිධානය කළ බව කියමින් පේරාදෙණිය පොලීසිය පුද්ගලයෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණි. අප්රේල් 10 වැනිදා මහනුවර මහේස්ත්රාත් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කොට 16 වැනිදා දක්වා රක්ෂිත බන්ධනාගාර කර ඇත.
අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ පුද්ගලයාගේ බිරිඳ සිරිස නිව්ස්ෆ්රස්ට් ප්රාදේශීය මාධ්යවේදියෙකු වෙත අදහස් දක්වමින් මෙසේ කියා තිබුණි. ‘රෑ නවයයි තිහට තිස්පහට විතර පේරාදෙණිය පොලීසියෙන් යුනිෆෝම් ඇඳගත්ත පොලිස් නිලධාරීන් දෙන්නෙක් සහ සිවිල් ඇඳගත්ත හතරදෙනෙක් හිටියා. ඇවිල්ලා කිව්වා මෙයාව අරන් යන්න ඕනෑ කටඋත්තරයක් ගන්න කියලා. රෑ දොළහයි තිස්පහට විතර පේරාදෙණිය පොලීසියෙන් කෝල් එකක් දුන්නා අත්අඩංගුවට ගත්තා කියලා. පහුවදා දැනගත්තා ඔහුව අත්අඩංගුවට ගත්තා කියලා. මොකක්ද වුණේ කියන එක මටත් ප්රශ්නයක්. මට සාධාරණයක් ඉෂ්ට කරලා දෙන්න, මොකද මේ වෙලාවේ බලන්න යන්න එන්නවත් විදියක් නැහැ.’
දොළුව ප්රදේශයේ පැවති උද්ඝෝෂණය මිනිසුන් දුක කීමට එකතු වූ අවස්ථාවකි. එය ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කළ මොහොතක පැවැත්වූ උද්ඝෝෂණයකි. උද්ඝෝෂණයක් යනු එවැනි මොහොතක රෝගය පැතිරීම වේගවත් කරන ක්රියාවක් බවට අර්ථකථනය කිරීම ඇත්ත විකෘති කිරීමකි. උද්ඝෝෂණයක් යනු මිනිසුන් එකිනෙකා වැළඳගන්නා අවස්ථාවක් නොවේ. එකිනෙකා අත් පටලවාගන්නා අවස්ථාවක් නොවේ.
නගරයට එකතු වී සිටි මිනිසුන් පිරිසක්, එකාවන්ව තමන්ට ඇති ගැටලු ප්රකාශ කිරීම පමණි සිද්ධවුණේ. කිසිවෙකු මහජන දේපළවලට හානි කළ බවක් වාර්තා වන්නේ නැත. අදහස් ප්රකාශ කිරීම ජනතාවගේ මූලික අයිතියකි. ඒ අයිතිය පාවිච්චි කරමින් තමන්ගේ දැවෙන ප්රශ්නය ප්රකාශ කිරීම පමණි සිදුවුණේ.
ඒ උද්ඝෝෂණය පවත්වන මොහොතේම කඩයකට එකතු වී භාණ්ඩ හා මුදල් හුවමාරු කරගන්නා අය අතිනුත්, පොදු ප්රවාහනයේ හෝ ත්රීවීලරයක නැගී ගමන් කරන පිරිසක් අතරේ රෝගය පැතිරීමේ ඉඩකඩ වැඩි වීමේ ඉඩක් ඇත.
ඒ නිසා පොදු ප්රවාහනයේ යන අයවත් වෙළඳසැලක බඩු ගන්නා අයවත් අත්අඩංගුවට නොගෙන උද්ඝෝෂණය කිරීම පමණක් වරදක් බවට හැරවීම පැහැදිලිවම අදහස් මර්දනයට ගන්නා පියවරකි.
උද්ඝෝෂණයේ සිටි කාන්තාවක රූපවාහිනී ප්රවෘත්ති වෙත මෙසේ කියා තිබුණි.
‘අපට කිසිම සහනාධාරයක් ලැබිලා නැහැ. ගෙවල්වලට ඇවිල්ලා සමහර අයට සහනාධාර දෙනවා. ඒත් හැමෝටම නෙවෙයි. දුප්පත් මිනිස්සු ගොඩක් ඉන්නවා. ලැබිලා නැහැ.’
තවත් කාන්තාවක මෙසේ කියා තිබුණි.
‘මේක අසාධාරණ විදියට කරන්නෙ. කුලී වැඩක් කරගන්න යන්න නෑ. මිනිස්සු කුලී වැඩ දෙන්නෙ නෑ. රුපියල් පන්දාහක් දුන්නා සමෘද්ධියෙන්. එපමණයි අපට ලැබුණේ. මේ ගම්වල ඉන්නෙ අසරණ මිනිස්සු. මෙහෙම තෙහෙට්ටු කරලා මෙහෙම අපහාසයට පත් කරන්න එපා කියලා හැමෝගෙන්ම ඉල්ලා හිටිනවා. අපි කොස් තම්බලා කකා හතරවේලක් ඉඳලා තියෙනවා. අපට කොහෙන්වත් සහනයක් ලැබුණේ නැහැ.’
මේ ජනතාවගේ දුක ප්රකාශ කිරීමකි. මේ දුක ජනතාව ආණ්ඩුවට කියන්නේ කෙසේද? උද්ඝෝෂණය හැර වෙන මාර්ගයක් ඔවුනට තිබේද? ජනපතිට ලියුමක් ලියන්නද? තවත් බොහෝ පාර්ශ්ව ජනාධිපතිවරයාට ලියා ඇති ලියුම්වලට ප්රතිචාර නැති මොහොතක මේ සාමාන්ය මිනිසුන් ලියන ලියුමකට ප්රතිචාර ලැබේවිද?
මේ මිනිසුන් කර ඇත්තේ තමන්ගේ බඩගින්න ප්රකාශ කිරීමය. ඒ ප්රශ්නයට විසඳුම් සෙවීම වෙනුවට කර ඇත්තේ මර්දනය ක්රියාත්මක කිරීමය. මෙය ඉදිරියේදී ඇතිවීමට නියමිත විරෝධතා හා උද්ඝෝෂණවලටද අනතුරු හැඟවීමක් බව පැහැදිලිය.
මෙම සිදුවීම පිළිබඳ අදහස් දක්වමින් ලංකා ගුරු සංගමයේ ප්රධාන ලේකම් ජෝසෆ් ස්ටාලින් මෙසේ පැවසීය.
‘නිශ්චිතවම දොළුව උද්ඝෝෂණය සමස්ත රටේම තියෙන ප්රශ්නයක් ප්රකාශයට පත්වීමක්. ඇත්තටම ආණ්ඩුව ප්රකාශයට පත්කරලා තියෙන සහනාධාර සහ භාණ්ඩ බෙදාහැරීමේ ක්රියාවලිය නිසි පරිදි සිද්ධවෙන්නේ නැහැ.
පහළ මට්ටමේ ජනතාවට පමණක් නෙවෙයි. ආණ්ඩුව කීවා රාජ්ය සේවකයන්ගේ ණය කපනවා කියලා. එහෙම කියලා උත්සව දීමනාවත් කැපුවා. ඒත් අන්තිමේ රාජ්ය සේවකයන්වත් රැවැට්ටුවා. එහෙම තිබියදී සාමාන්ය ජනතාවට සහන නොදීම පුදුමයක් නෙවෙයි.
දැන් සාමාන්ය මිනිස්සු ස්වෙච්ඡාවෙන් උද්ඝෝෂණය කළාම ඒක සංවිධානය කළා කියලා එක පුද්ගලයෙක්ව හිරේ දානවා. මේක මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරිමක්.
එළවළු ගොවීන් මේ මොහොතේ අස්වැන්න විකුණාගන්න බැරිව ඉන්නවා. ආණ්ඩුව ඒ ගොවීන් සඳහා අස්වැන්න විකුණාගන්න විකල්පයක් හදන්නේ නැතිව ආර්ථික මධ්යස්ථාන වහලා දැම්මා. ඉන්පස්සේ තමයි විකල්ප හොයන්නේ. එතකොට ගොවීන්ගේ එළවළු නරක් වෙනවා. දැන් ඒ මිනිස්සු උද්ඝෝෂණය කළොත් ඔවුන්වත් අත්අඩංගුවට ගන්නවාද?
දැන් ආණ්ඩුව තමන්ට සහනාධාර ලැබීමට අපේක්ෂා කරන ජනකොටස් තර්ජනයක් විදියට දකිනවා.
මේ වගේ සිදුවීම් සම්බන්ධයෙන් මේ රටේ ජනතාව පෙළගැහෙන්න ඕනෑ. මේ රටේ බඩුමිල සම්බන්ධයෙනුත් විශාල ප්රශ්නයක් තියෙනවා. රටේ ජීවත්වෙන ජනතාව බරපතළ විදියට කැකෑරෙන අර්බුදයක ඉන්නේ. ජනතාව කොයිවෙලේ පුපුරයිද දන්නේ නෑ.
ආණ්ඩුවේ දුර්වලතා නිසා සිදුවිය හැකි ජනතා නැගිටීම්වලට එරෙහිව ආණ්ඩුව කරන අනතුරු හැඟවීමක් විදියට තමයි අර උද්ඝෝෂණය දකින්න පුළුවන් වෙන්නේ. මෙය ආණ්ඩුව කොවිඞ්-19 වසංගත තත්වය යටතේ ගෙනයන මර්දන වැඩපිළිවෙළක දිගුවක්.
මේ වන විට ෆේස්බුක්වල අදහස් පළකරන අයව අත්අඩංගුවට ගන්නවා විතරක් නෙවෙයි, දිගින් දිගටම මාධ්ය ඉදිරියට ඇවිත් නියෝජ්ය පොලිස්පතිවරයෙක් තර්ජනය කරමින් ඉන්නවා.
දැන් නිරෝධායනය ක්රියාවලිය පවා ජනතාවගේ සහාය ලබන සාමූහික ක්රියාවලියක් නොවී, දඬුවමක් හැටියට ජනතාව මත පටවලා තියෙන්නේ. මේ තත්වය භයානක ප්රවණතාවක්.
මේ තත්වයට එරෙහිව රටේ ප්රජාතන්ත්රවාදී අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනීසිටින සිවිල් සංවිධාන, වෘත්තිය සමිති විරෝධය පළ කරන්න එන්න ඕනෑ කියලා කියනවා.
මේ ප්රවණතාව වහාම නවත්වන්න කියලා අපි ආණ්ඩුවෙන් ඉල්ලනවා.’
අවසානයේ එක දෙයක් විමසිය යුතුය. මැතිවරණයක් ප්රකාශයට පත්කර ඇති මොහොතක මෙලෙස මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කරනවා නම්, මැතිවරණයකින් පසුව කෙසේ කරුණු කාරණා සිදුවනු ඇතිද? රතුපස්වල, හලාවත හා කටුනායක අඳුරු අත්දැකීම් නැවත අත්දකින්නට සිදුවනු ඇතිද?
