‘ඌරෝ අතර පෝර්ක්’ ඔබේ අලූත්ම නාට්‍යයේ නම, මේ නමින් පටන් ගනිමු.
මම සාමාන්‍යයෙන් නාට්‍යයකට නමක් දානකොට ඒ නම හොයාගන්නේ නාට්‍යයේ අභ්‍යන්තරයෙන්මයි. ‘සංගදාසගේ චූටි කලිසම’ කියන නම අපි ගත්තෙ එහෙම. ඒක නාට්‍යයේ මුලික සිදුවීම් ධාරාවට අදාළ වුණා. ‘මං කෙළින් මිනිහෙක්‘ කියන නමත් එහෙමයි. ඒක රූපිකවත් වක‍්‍රවත්, දේශපාලනිකවත් නාට්‍යයට පුදුම විදියට අදාළ වුණා. ‘ඌරෝ අතර පෝර්ක්‘ කියන්නෙත් සන්දර්භය තුළින්ම ආ නමක්. මේ නාට්‍යයේ මතුපිට කථීකාවේ ඉන්නෙ ඊරියක්. මේ ඊරිය වටා තමයි නාට්‍යය ගොඩ නැගෙන්නේ. ඉතින් සමස්ත නාට්‍යයම නම ඇතුළෙ තියෙන බවයි අපේ විස්වාසය.
මීට කළින් ඔබගේ නාට්‍ය ද්විත්වය ගත්තොත් ඒවා සමාජය ගැඹුරින් විනිවිද දකින ප‍්‍රහසන. ඇයි මෙවැනි මාධ්‍යයක් තමන්ගේ ප‍්‍රකාශන මාධ්‍ය කරගත්තේ
ඔබේ ප‍්‍රශ්නයේ පළමු කොටසට ප‍්‍රවේශ වෙනවා නම් ප‍්‍රහසනයට මම කැමතියි. මම විශ්වාස කරනවා. මිනිස්සුන්ට ගැඹුරු දේවල් සීරියස්ව කියනවාට වඩා ප‍්‍රහසනය හරහා ගැඹුරු දේවල් කියන එක ලේසියි කියලා. මේ මොහොතේ ඒක ඉතාම අදාළයි. මම කාලයක් තිස්සේ ප‍්‍රැක්ටිස් කරමින් යන දෙයක් තමයි, කොහොමද ප‍්‍රහසනය තුළින් මේ වැඬේ කරන්නෙ කියන එක. ‘සංගදාසගේ චූටි කලිසම, මං කෙළින් මිනිහෙක්‘ වගේම ‘ඌරෝ අතර පෝර්ක්‘ කියන්නෙත් ඒ ප‍්‍රැක්ටිස් එකේම දිගුවක්. ඒ වගේම මේ සමාජයේ ජීවිත වන පුරවැසියෙක් විදියට, මේ සමාජය ගැන මේ ක‍්‍රමය ගැන මටත් දැනෙන සංවේදනා කලාපයක් තියෙනවා. ඒ සංවේදනා නිර්මාණ ඇතුළේ පිටකිරීම තමයි මගේ කලාව. විවිධ කලා මාධ්‍යයන් මම ඇසුරු කරමින් ඒ වැඬේ කරනවා. වේදිකාව තමයි ඒ වැඬේදී මට වඩාත්ම අවංක සහ වඩාත් ඍජුව ඒ සංවේදනා පිට කරන්න පුළුවන් මාධ්‍ය. ඒකට හේතුව තමයි ප‍්‍රාග්ධන තර්කණයේ දී මට ලැබෙන නිදහස.
මම ටෙලිනාට්‍යයත් ලියනවා. නමුත් ටෙලිනාට්‍ය ඇතුළේ මට ඕනෑ දේ ඒ විදියට කරගන්න මට ඉඩ ලැබෙන්නෙ නෑ. මොකද ප‍්‍රාග්ධන හිමියෙක් එළියෙන් ඉන්නවා. අවසාන වශයෙන් ඒ ප‍්‍රාග්ධනයට ගැළපෙන සීමාවෙ ඉඳලා තමයි අපේ වැඬේ කරන්න වෙන්නේ. මම නවකතා කෙටිකතා ලියනවා. නමුත් එතැනදී වුණත් යම් තරමකට ප‍්‍රාග්ධන තර්කයට මම යටත්. මොකද මට හිතෙන ඕනෑම දෙයක් අච්චු ගහන්න ප‍්‍රකාශකයෝ සූදානම් නෑ. නමුත් වේදිකාවේ ප‍්‍රාග්ධන හිමියෙක් නෑ. අපේ සල්ලිවලින් සහ හිතවතුන්ගේ උදව්වෙන් තමයි, අපේ නිර්මාණය එළියට එන්නේ. එතැනදි ඕනෑ දෙයක් අත දිගෑරලා කරන්න කවුරුත් අපිට ඇඟිිලි ගහන්න එන්නේ නෑ. ඒ නිදහස නිසා තමයි වේදිකාව මගේ අවංක සහ ඍජු ප‍්‍රකාශන මාධ්‍ය බවට පත්වෙලා තියෙන්නෙ.
ඔබගේ තුන්වෙනි නාට්‍ය තමයි මේ නාට්‍යය. ලංකාවේ නාට්‍ය කලාව පවතින්නේ නාට්‍යකරුවන් කේන්ද්‍රගත කරගන්න පේ‍්‍රක්ෂාගාරයක් මත. මම කැමතියි ඔබගේ නාට්‍ය පේ‍්‍රක්ෂාගාරය ගැන කතාකරන්න.. කොළඹින් පිටතට යනකොට මේ තත්ත්වය කොහොමද?
ඔබේ ප‍්‍රශ්නයම තමයි අපේ අභියෝගය. දැන් අවුරුදු හය හතක ඉඳලා මේ අභියෝගයට මුහුණ දීම ගැන අපි අතරේ විශාල සාකච්ඡාවක් තිබුණා. මොකද අපි හදන නාට්‍ය බලන්න රඟහල තුළට එන බහුතරය අපි ගොඩනගන්න හදන දේශපාලන සංවාදය සමඟ සවිඥානිකයි. ඒ වගේම ඒ පිරිස ඔළුගෙඩි විදියට ඉතාම කුඩා පිරිසක්. හැමදාම අපි මේ ගනුදෙනුව ඔවුන් එක්ක විතරක් කරන එක තේරුමක් නෑ. සමාජය දශමයකින් හරි ඉස්සරහට අරගෙන යන්න නම් ඒ ගනුදෙනුව අපේ කුලකයෙන් පිටතට අරගෙන යන්න ඕනෑ. මොකක්ද එහෙම නම් ඒ සඳහා ක‍්‍රමය. ඒ ගැන අපි යම් තරමක පර්යේෂණාත්මක වැඩක් ගැන කතා කරමින් හිටියේ. ‘ඌරෝ අතර පෝර්ක්‘ කියන්නේ එක විදියකට ඒ පර්යේෂණයේ ප‍්‍රතිඵලය. මේක ආකෘතියක් විදියට ගත්තත් තරමක මතුපිට සරල ආකෘතියක්. වෙනත් නාට්‍යවලදී පේ‍්‍රක්ෂාගාරය අපේ රඟහලට ගොඩ නොවෙන්න බලපාන සීමාවල් අපි අවම කරගන්න මේ තුළ උත්සාහ කළා. උදාහරණයක් විදියට වැඩිහිටියන්ට පමණයි වගේ ලේබලයක් අලවගන්නේ නැතුව පවුලේ සියලූ දෙනා රඟහලට ගේන්න අපි මේ තුළ හිතාමතාම වැඩ කළා. එතැනදී නාට්‍ය තල දෙකක් විහිදුවමින් තමයි අපේ දේශපාලන සංවාදය ගොඩනගන්න, අපි උත්සාහ කළේ.
මෑතක එක්තරා සංවාදයක මතුවුණා. යථාර්ථය ප‍්‍රතිනිර්මාණය කිරීමෙන් වැඩක් නෑ. අලූත් යථාර්ථයක් නිර්මාණය කිරීමයි වැදගත් කියලා. ඒ තර්කය මාත් පිළිගන්නවා. නමුත් අලූත් යථාර්ථයක් නිර්මාණය කිරීමට නම් තියෙන යථාර්ථය ගැන මිනිස්සුන්ට විග‍්‍රහයක්, දැක්මක් තියෙන්න ඕනෑ. අපේ රටේ සාතිශය බහුතරයකට තමන් ගෙවමින් සිටින යථාර්ථය තේරෙන්නේ නෑ. තේරෙනවා නම් මේ සමාජය මෙහෙම වෙන්නෙත් නෑ. ඒ නිසා එක විදියකට අපේ මේ උත්සාහය පවතින මජර යථාර්ථය නාට්‍යානුරූපීව අභිමුඛ කිරීම.
පසුගිය කාලයේ රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙල පැවතියා. මේ නාට්‍ය උළෙලේ විනිශ්චයකාරවරුන් ගැන සමාජ මාධ්‍ය හරහා විශාල සංවාදයක් පැවතියා. ලංකාවේ නාට්‍ය උළෙල සහ එහි විනිශ්චයකාරවරුන් ගැන ඔබගේ අදහස මොකද්ද?
කොහොමත් ඔය නාට්‍ය උළෙලවල් කියන්නේ අශුචි වළවල්. නාට්‍යකාරයෝ ඔය වළට බහින්නේ එක්කෝ සම්මාන ගන්න. නැත්තම් නාට්‍යය වැඩිපුර පේ‍්‍රක්ෂකයන්ට පෙන්නගන්න, නැත්තම් සම්මානත් එක්ක අතට ලැබෙන කීයකින් හරි නාට්‍යයේ ණයක් පියවගන්න. තවත් අරමුණු තියෙන්න පුළුවන්. අපේ ම හිතවතුන් විනිශ්චය ආසනවල වාඩිවෙන්නෙත් ඒ වගේ අරමුණුවලින්. එක්කො විනිශ්චය මණ්ඩල සාමාජිකයෙක් වීමේ ප‍්‍රහර්ෂය භුක්ති විඳින්න, නැත්තම් ඇත්තටම තරගකාරී නාට්‍ය බලමින් ඒවා සාධාරණ විනිශ්චයකට ලක් කරන්න. එහෙම නැත්තම් මතුවෙමින් එන නාට්‍යකරුවන්ට කෙළවන්න. ඒ නිසා වළට බහිනකොට නාට්‍යකරුවාත් විනිශ්චයකරුවාත් දෙන්නාම තමන් බහින්නේ එහෙම තැනකට කියලා දැනගෙන බැස්සම වැඬේ ඉවරයි. එතකොට නාට්‍යය කැපුවා කියලා නාට්‍යකාරයෝ අඬන්න ඕනෑත් නෑ. අපිට නාට්‍යකාරයෝ බැන්නා කියලා විනිශ්චයකරුවෝ අප්සට් ගන්න ඕනෑත් නෑ. මම නම් නාට්‍යකරුවෙක් විදියට දැන් ඒ වළට බැස්සොත් බහින්නේ ඒක හොඳට දැනගෙන.
60/70/80 දශක සිනමාවේ සහ නාට්‍යයේ පැවති තත්ත්වය දැන් සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වෙලා. දැන් අපිට ඒ ගැන අනුරාගයක් විතරයි තියෙන්නේ. මේ කඩාවැටීම යුගයට සාපේක්ෂ අනිවාර්තාවක්ද? නැතිනම් වෙනයම් සමාජමය කාරණාවක්ද?
නාට්‍ය කලාවේ ස්වර්ණම යුගය ඉවරයි කියලා කියන කතාවට මම එකඟ නෑ. ඔය ස්වර්ණමය යුගය කියන්නේ හොඳ නාට්‍ය හැදුණා වගේම ඒවා දර්ශන වාර 1000, 2000 දිව්වා කියන අර්ථයෙන්. ඒ කියන්නෙ නාට්‍ය ශාලාවට වැල නොකැඞී පේ‍්‍රක්ෂකයෝ ආවා. ඔවුන් නාට්‍ය කලාවත් එක්ක දියුණු සංවාදයක හිටියා. හැබැයි හොඳටම මේ කාරණය ඇනලයිස් කළොත් එතන තිබුණේ දියුණු කලාවකට වඩා කර්මාන්තමය ගුණයක්. නාට්‍ය දිව්වා. දිව්ව නිසා නාට්‍යකාරයෝ අතදිගෑරලා නාට්‍ය කළා. නළුනිළියෝ පූර්ණකාලීනව නාට්‍යත් එක්ක හිටියා. අද ඒක සම්පූර්ණ වෙනස්. නාට්‍ය දුවන්නේ නෑ. ඒ නිසා නාට්‍යකරුවන්ට අත දිගෑරලා නාට්‍ය කරන්න බෑ. නළුනිළියෝ වෙන වැඩ ගොඩක් කරනවා. නාට්‍යවලට දින දෙන්නේ නෑ. එතකොට කර්මාන්තයක් විදියට නාට්‍ය කලාව හතරගාතෙන් වැටිලා. හැබැයි හොඳ නිර්මාණ බිහිවෙන්නේ නැද්ද? බිහිවෙනවා. ඒවා ස්වර්ණමය යුගයේ තරම් විශිෂ්ට නැද්ද? විශිෂ්ටයි. සමහර නාට්‍ය ඒ ස්වර්ණමය යුගයේ නාට්‍ය කියන ඒවාට වඩා ගව්ගණන් ඉස්සරහින් තියෙන්නේ. නාට්‍ය කලාවේ ස්වර්ණමය යුගය ඉවර නෑ. අනිත් එක එහෙම ඉරි අඳින්නත් බෑ. අනිත් අතින් ඒක අනිවාර්යතාවක් නෙමෙයි. අනිවාර්යයෙන් බිඳ වැටෙනවා කියලා එකක් නෑ. මේ සියලූ අර්බුද මැද පවා දර්ශනවාර 500, 1000 යන නාට්‍ය තියෙනවා. ඒ නිසා අවශ්‍ය වෙන්නේ වෙනස් වුණ, යුගයට ගැළපෙන විධික‍්‍රම මතින් ගොඩ නැගෙන නාට්‍ය කර්මාන්තයක්. පරණ ටැක්ටික්ස්වලින් දැන් නාට්‍ය දුවවන්න බෑ.
නාට්‍යයක් කරලා ඒ නාට්‍ය මිනිස්සු අතරට ගෙනියන්න නාටකරුවන් මොනවගේ මහංසියක් වෙන්න ඕනෑද? අනික් පැත්තෙන් නාට්‍ය කලාවට නිෂ්පාදකයන් හිඟවීම නාට්‍ය සංස්කෘතියක් නැතිවීමේ කරුමයද?
නාට්‍ය කලාවට නිෂ්පාදකවරු සොයා ගැනීම ඉතාම අසීරු වැඩක්. අනිත් කලාවන්ට සාපේක්ෂව මෙතන ලොකු ආයෝජනයක් කරන්න අවශ්‍ය නැතත් ප‍්‍රතිලාභ අවම නිසා නිෂ්පාදකවරු මේ වැඬේට මැලිකමක් දක්වනවා. ඒ නිසා අපිට සිද්ධ වෙනවා අපේ ශක්ති ප‍්‍රමාණයට නාට්‍ය හදන්න. අපිට හොයාගන්න පුළුවන් මුදලේ සීමාවට, අපිට ණය වෙන්න පුළුවන් මුදලේ ප‍්‍රමාණයට නිෂ්පාදනයේ දිග පළල තීරණය වෙනවා. මේ තත්ත්වය වෙනස් වෙයි කියලා අපිට බලාපොරොත්තු වෙන්න බෑ. ඒක වෙනස් වෙනකම් නාට්‍ය කරන්නෙ නැතුව අපිට ඉන්න බෑ. මගේ යෝජනාව තත්ත්වය යථාර්ථය විදියට පිළිඅරන් අලූත් උපාය උපක‍්‍රම හොයා ගැනීම. නාට්‍ය නිෂ්පාදනය කිරීමට වගේම නාට්‍ය දුවවන්නත් අලූත් උපාය උපක‍්‍රම නාට්‍යකරුවෝ විසින්ම හොයාගන්න ඕනෑ.x
- මංජු කස්තුරිආරච්චි
