ඊනියා ජනමතයෙන් ව්‍යවස්ථාව යටපත් කළ හැකිද?
‘නඩුකාර හාමුදුරුවනේ! අනේ අපට ඡුන්දෙ දාන්න ඉඩ දෙන්න’ ලෙස සටහන් වූ ‘ඩබල් ඩිමයි’ පෝස්ටරයක් 2018 නොවැම්බර් මාසයේදී කොළඹ නගරයේ තාප්ප පුරා අලවා තිබිණි. ‘යුතුකම‘ සංවාද කවය විසින් ප‍්‍රසිද්ධ කරනු ලැබූ මේ පෝස්ටරයට නිමිත්ත වූයේ ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන විසින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් අත්හිටුවීමට නියෝග කරනු ලැබීමෙන් අනතුරුව ඒ සම්බන්ධව පැවැති නඩු විභාගයයි.
පාර්ලිමේන්තුව කල් පිරීමට පෙර විසුරුවා හැරීමෙන් ජනාධිපතිවරයා තම මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කළ බව කියමින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරු 126 දෙනෙක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පෙත්සම් ඉදිරිපත් කළහ. මෙසේ අභියෝග කරන ලද්දේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ එහි 19 වන සංශෝධනය මගින් විධායක ජනාධිපතිවරයාගේ බලයට පනවා ඇති සීමාවන් මතය. සිවිල් සමාජයේ අතිවිශාල බහුතරයක් මේ මතයට සහාය පළ කළ අතර ඒ වෙනුවෙන් ධෛර්යවන්ත ලෙස පෙනී සිටියහ. ‘යුතුකම‘ සංවාද කවය ඇතුළු විකල්ප සිවිල් සමාජය කියා සිටියේ රටේ පාලනයේ සුජාතභාවය පිළිබඳ අර්බුදයක් පවතින අවස්ථාවේදී ඒ පිළිබඳව අවසන් තීරණය ගැනීම සඳහා පරමාධිපත්‍ය බලය හිමි මහජනතාවට පැවරීම වඩා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පියවර නොවන්නේ ද කියාය. මෙහිදී තේරුම් ගැනීමේ පහසුව පිණිස සිවිල් සමාජය ප‍්‍රමුඛ යහපාලන බලවේගය ‘රිපබ්ලිකන්වරුන්‘ ලෙසත්, ‘යුතුකම‘ සංවාද කවය ප‍්‍රමුඛ විකල්ප සිවිල් සමාජය ‘ඩිමොක‍්‍රටික්වරුන්‘ ලෙසත් සාවද්‍ය ලෙස හැඳින්වීමට අපට පුළුවන.
මෙම තර්කය කොළඹ වීදිවල පමණක් නොව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තුළ ද සාකච්ඡුා විය. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම බල රහිත කරමින් ‘රාජවරෝද්‍යම් සම්බන්ධන් එරෙහිව නීතිපති’ නඩුව සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පූර්ණ විනිශ්චය මණ්ඩලය ලබා දුන් ඓතිහාසික තීන්දුවේ මේ කාරණය විසඳා ඇත්තේ මෙසේය.
‘නඩුවේ පෙත්සම්කරුවන්ගේ අයැදුම්පත් ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීම මගින් ජනාධිපතිවරයාගේ ප‍්‍රකාශනයෙහි දක්වා ඇති පරිදි මහ මැතිවරණයක් පැවැත්වීමට ඉඩ සැලසෙන හෙයින් එයින් මහජනතාවගේ ඡුන්ද බලය බලාත්මක වන බැවින්, මෙම අයදුම්කරුවන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීම සාධාරණීයකරණය වන බව, මෙම නඩු කටයුත්තට (පසුව* එකතු කරන ලද සමහර වගඋත්තරකරුවන් විසින් ප‍්‍රකාශ කරන ලදි. මෙම කරුණු දැක්වීම නිවැරැුදි නොවේ. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි විධිවිධානවලට පටහැනිව සිදු කරන ලද පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීමෙහි ප‍්‍රකාශනයක ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස කැඳවනු ලබන මහ මැතිවරණයක් පැවැත්වීමට අධිකරණය විසින් අවසර දීම මගින් ජනතාවගේ ඡුන්ද බලය බලාත්මක නොවෙයි. එවැනි මහ මැතිවරණයක් පැවැත්වෙනු ඇත්තේ නීති විරෝධීව වන අතර, එයින් ලැබෙන ප‍්‍රතිඵලය විවාදයට තුඩු දෙනු ඇත. මැතිවරණයක් වලංගු වන්නේ එය නිත්‍යනුකූලව පවත්වන ලද්දේ නම් පමණකි. එබැවින් ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙහි විධිවිධානයන්ට පටහැණිව සිදු කරනු ලබන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමේ ප‍්‍රකාශනයක ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස පැවැත්වෙනු ලබන මහ මැතිවරණයක් මගින් ජනතාවගේ ඡුන්ද බලය සැබෑ ලෙස අභ්‍යාස කිරීමක් සිදු නොවනු ඇත. (රාජවරෝද්‍යම් සම්බන්ධන් එරෙහිව නීතිපති, මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු තීන්දුව-85 පිටුව, 3 වන ෙඡ්දයෙහි සිංහල පරිවර්තනය ලියුම්කරු විසිනි.*
ජනප‍්‍රිය ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී තර්කය පිළිකෙව් කරමින් මේ අවස්ථාවේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කරන ලද්දේ ප්රජාතන්ත්රවාදය ආරක්ෂා වන්නේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කිරීමෙන් බවයි. ඒ අනුව ඩිමොක‍්‍රටික්වරුන්ගේ තර්කය පරාජය කරමින් රිපබ්ලිකන්වරුන්ගේ මතය ජය ලබා ඇත.
එක්සත් ජාතික පක්ෂය (එජාප* වනාහි විපක්ෂයේ ප‍්‍රධාන පක්ෂයයි. එමෙන්ම රාජපක්ෂ රෙජීමයෙහි පාලනයට එරෙහිව විපාක්ෂික සහ සිවිල් සමාජ බලවේග පෙළ ගස්වන ලද්දේ එම පක්ෂයේ නායකත්වය කේන්ද්‍ර කර ගෙනය. ‘නිදහසේ වේදිකාව‘ (2009*, ඒකාධිපති වියරුවට එරෙහි ජනතා ව්‍යාපාරය (2010*, විපක්ෂයේ විරෝධය (2011* සහ සමගි බලවේගය (2013* ඒ සඳහා නිදසුන් වෙයි. එමෙන්ම 2015 ජනවාරියේ රාජපක්ෂ පාලනය පෙරළා දැමීමෙන් අනතුරුව, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ ක‍්‍රියාත්මක කරන ලද්දේද එජාප නායකත්වයෙහි මූලිකත්වයෙන් පැවැති ආණ්ඩුව විසිනි. අද වන විට නැවතත් රාජපක්ෂ පාලනයක් මහජනතාවගේ වරමක් ලැබ බලයට පත්ව තිබුණද, එම පාලනයට තමන්ට රිසි පරිදි හැසිරීමට නොදී එහි අතිකරණයන් සීමා කරන ලද්දේ එකී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ මගින් ගොඩ නගන ලද ආයතන ව්‍යුහයෙහි සහ සම්ප‍්‍රදායෙහි ශක්තියෙනි. එයට මෑතම නිදසුන ජනාධිපති විසින් පත් කරන ලද පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභාව ක‍්‍රියාකරන ආකාරය සම්බන්ධයෙන් නීතිපතිවරයා මෙන්ම ත‍්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණය විසින් ප‍්‍රතිචාර දක්වා ඇති ආකාරයයි. එකී ප‍්‍රතිසංස්කරණ සහ එමගින් ගොඩනගන ලද ආයතන පද්ධතිය මගින් ඇති කරන සංවරණ සහ තුලනයන් තම ගමනට බාධාවක් ලෙස ඡුන්දයෙන් පත්වූ විධායක ජනාධිපතිවරයා සලකන බව පෙනෙයි. එබැවින්, මීළඟ පාර්ලිමේන්තු ඡුන්ද විමසීමේදී 2/3 ක බලයක් ලබා ගෙන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 19 වන සංශෝධනය වෙනස් කිරීම තම අභිප‍්‍රාය බව ඔහු කියයි. වර්තමාන ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ඒ දෑත ශක්තිමත් කිරීම තම බලාපොරොත්තුව බව හිටපු ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන කියයි.
එහෙයින් එයට එරෙහිව එකී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ආයතන පද්ධතිය සහ 19 වන සංශෝධනය ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා පෙරගමන්කරු ලෙස කටයුතු කළ යුත්තේ එජාපය වෙයි. මේ නිසා විපක්ෂයේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ප‍්‍රමුඛ ජාතික ජන බලවේගය හැරුණු විට සෙසු පක්ෂ සහ සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් එජාපය සමග සෘජුව හෝ වක‍්‍රව සන්ධානගතව සිටී යැයි කීම අතිශයෝක්තියක් නොවෙයි. මෙම තතු යටතේ එජාපය බිඳී ගොස් කණ්ඩායම් දෙකක් ලෙස පාර්ලිමේන්තු ඡුන්ද විමසීම තරග කරන තත්ත්වයක් ඇතිවීම ‘රිපබ්ලිකන්වරුන්ගේ‘ කණස්සල්ලට හේතු සාධක වී ඇත.
පසුගිය සතියේ ලිපියෙන්ද දක්වා ඇති පරිදි විපක්ෂයේ සන්ධානයට එක්ව ඇති බලවේග අලූත් ඒවා නොවේ. ඒවා එජාපයේ නායකත්වය විසින් මෙහෙයවන ලද ඡුන්ද ව්‍යාපාරයකට ‘අලියා‘ ලකුණෙන් ඉදිරිපත්ව ජයග‍්‍රහණය කොට එම නායකත්වය විසින් අග‍්‍රාමාත්‍ය ධුරය දරමින් අමාත්‍යවරුන් වශයෙන් පත් කළ යුතු යැයි ජනාධිපතිවරයාට නිර්දේශ කිරීමෙන් අනතුරුව කැබිනට් අමාත්‍යවරුන් වශයෙන් සාමූහික වගකීමෙන් බැඳී කටයුතු කළ පිරිසකි. ඔවුන් සමග එක්ව සන්ධානයක් ගොඩ නැගීමට අවශ්‍ය මැන්ඬේට් එක හෙවත් අධිකාර බලය පැන නගින්නේ එක්සත් ජාතික පක්ෂ ව්‍යවස්ථාව අනුව තීරණ ගන්නා මණ්ඩලය වන කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලය වෙතිනි. 2020 ජනවාරි 30 වන දින රැස්වූ කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලය විසින් යෝජිත සන්ධානයේ නායකත්වය සහ එහිදී එජාපය නියෝජනය කිරීමේ වගකීම විපක්ෂ නායක සජිත් පේ‍්‍රමදාස වෙත පැවරීමටද, එම් සන්ධානයෙහි තීරණ ගන්නා මණ්ඩලවල බහුතර බලය එජාප නියෝජිතයන්ට ලැබිය යුතු බවද තීරණය විය. යෝජිත සන්ධානයෙහි ප‍්‍රධාන ලේකම් ධුරය දැරීම සඳහා සුදුසු පුද්ගලයෙකු එජාප සාමාජිකයන් අතරින් සන්ධානයේ නායක සජිත් පේ‍්‍රමදාස විසින් නාම යෝජනා කළ යුතු අතර එකී නාම යෝජනාව සඳහා එජාපයේ කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලයේ එකඟතාව අවශ්‍ය වෙයි. තරග කරනු ලබන අපේක්ෂකයන් තෝරාගැනීම සඳහා වන නාම යෝජනා මණ්ඩලයේ සභාපතිත්වය සන්ධානයේ නායක සජිත් පේ‍්‍රමදාස විසින් දරනු ලැබිය යුතු අතර සෙසු නිලධාරී මණ්ඩලය එහි සාමාජිකත්වය දරයි. අවසාන නාම යෝජනා ලැයිස්තුවට එජාප නායක රනිල් වික‍්‍රමසිංහගේ එකඟත්වය ලබා ගත යුතු බවද තීරණයේ දැක්වෙයි. ආසන සහ දිස්ත‍්‍රික් සංවිධායකවරුන් පත් කිරීම සම්බන්ධව පක්ෂ නායක රනිල් වික‍්‍රමසිංහ සහ සන්ධානයේ නායක සජිත් පේ‍්‍රමදාස විසින් සාකච්ඡුා කළ යුතු බවද කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩලය විසින් තීරණය කොට ඇත.
එසේ නම් සජිත් පේ‍්‍රමදාස සන්ධානය ගොඩ නැගිය යුතුව තිබුණේ එජාප කෘත්‍යාධිකාරී මණ්ඩල තීරණය ප‍්‍රකාරව වෙයි. එහෙත්, පක්ෂයේ බහුතර සහ සුළුතර කණ්ඩායම් අතර ඝට්ටනය හේතුවෙන් සජිත් පේ‍්‍රමදාස විසින් ගොඩ නගා ඇත්තේ සන්ධානයක් නොව වෙනම දේශපාලන පක්ෂයකි. මින් ඉහත එජාපය සමග අවබෝධතා ගිවිසුම් අත්සන් කර අලියා ලකුණ යටතේ ඡුන්දයට ඉදිරිපත් වූ රවුෆ් හකීම්, රිෂාද් බදියුදීන්, මනෝ ගනේෂන්, පලනි දිගම්බරම් සහ චම්පික රණවක වැනි නායකයන් කර ඇත්තේ එජාපය වෙනුවට සමගි ජන බලවේගය පක්ෂය සමග අවබෝධතා ගිවිසුම්වලට එළැඹීමයි. මෙහිදී ගැටලූව වන්නේ සමගි ජන බලවේගය සමග අවබෝධතා ගිවිසුමකට ඇතුළත්වීමට එජාපයට නොහැකි වීමයි. එජාප නායකයාට සහ මහ ලේකම්වරයාට තම පක්ෂයේ වෙනත් සාමාජිකයන් දෙදෙනෙකු සමග අවබෝධතා ගිවිසුමකට ඇතුළත් විය නොහැකිය. එබැවින් එජාපය යෝජනා කරන්නේ එය සමගි ජන බලවේගය සමග අවබෝධතා ගිවිසුමකට එළැඹී ඡුන්දයට තම පක්ෂයේ නම සහ ලකුණ යටතේ ඉදිරිපත් වන්නට සූදානම් බවයි.
නමුත්, මෙම එකඟතාව භාර ගැනීමට සජිත් පේ‍්‍රමදාස ප‍්‍රමුඛ කණ්ඩායම සූදානම් නැති බැවින් ඔවුන් ප‍්‍රකාශ කොට සිටින්නේ තමන් සෙසු පක්ෂ සමග එකව ‘දූරකථනය‘ ලකුණෙන් තරග කරන බවයි. මේ තත්ත්වය යටතේ එජාප ය මැතිවරණ කොට්ඨාස 22 කටම ‘අලියා‘ ලකුණෙන් තරග කිරීමට තීරණය කොට ඇත. එජාප ව්‍යවස්ථාවෙහි 3.3 වගන්තිය ප‍්‍රකාරව ‘පක්ෂයේ ප‍්‍රතිපත්ති පිළිගනිමින් සහ පක්ෂයෙ අපේක්ෂකයන්ට හැකි සියලූ සහයෝගය ලබා දෙමින් කටයුතු කිරීමටත්, එමෙන්ම වෙනත් දේශපාලන ක‍්‍රියාකාරිත්වයකට සහය නොවීමටත් තමන් වගබලා ගත යුතු බව පක්ෂයේ සියලූ පළාත් පාලන ආයතන නියෝජිතයන් වෙත මහ ලේකම්වරයා විසින් මේ වන විටත් දන්වා ඇත. මෙම තීරණයට පටහැනිව ක‍්‍රියාකරන පළාත් පාලන නියෝජිතයන්ගේ පක්ෂ සාමාජිකත්වය පක්ෂ ව්‍යවස්ථාවේ 3.4 වගන්තිය අනුව අහෝසි වනු ඇත. එම තීරණය බහුතරයගේ හිත සුව පිණිස නොවිය හැකි වුවද, තම පක්ෂය සහ පක්ෂයේ ප්රජාතන්ත්රවාදය ආරක්ෂා කර ගැනීමට තම පක්ෂ ව්‍යවස්ථාව අනුව කටයුතු කිරීමට එම පක්ෂයට අයිතිවාසිකමක් පවතින බව ඩිමොක‍්‍රටික්වරුන්ට කෙසේ වුවත් රිපබ්ලිකන්වරුන්ට තේරුම් ගත හැකි විය යුතුය.
- x සුදර්ශන ගුණවර්ධන
