ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරණ සටනින් දෑස් ඉවතට ගැනීම පහසු කටයුත්තක් නොවෙයි. ඇමෙරිකාවේ මීලඟ ජනාධිපතිවරයා කවුරුන් වනු ඇතිද යන්න ලෝකයම බලා සිටින මාතෘකාවක්. එක් පැත්තකින් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී රටක නායකයාව තෝරාගන්නේ කෙසේද යන්න තේරුම් ගැනීමට වසර හතරකට වතාවක් එන ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරණය අධ්‍යාපන අවස්ථාවක් කරගත හැකියි.
ජනාධිපතිවරයාව තේරීමට පෙර ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයාව තෝරාගැනීම සඳහා ප‍්‍රධාන පක්ෂ දෙකම ප‍්‍රාන්ත මට්ටමෙන් ප‍්‍රාථමික මැතිවරණයක් පවත්වනවා. මෙවර රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ සටනේදී ට‍්‍රම්ප්ට පහසු ජයක් හිමිවෙමින් තිබෙනවා. ඒ නිසා සියල්ලන්ගේ අවධානය යොමු වන්නේ ට‍්‍රම්ප්ට එරෙහි අපේක්ෂකයාව තෝරන ඩිමොක්‍රොටික් ප‍්‍රාථමික මැතිවරණය ගැන. මෙතෙක් සටනේ ඉදිරියෙන් සිටියේ බර්නි සෑන්ඩර්ස්. එහෙත් දින කිහිපයක් ඇතුළත සියල්ල කණපිට හැරුණා.
නාට්‍යරූපී දවස
මාර්තු 02 අඟහරුවාදා එම ජනාධිපතිවරණ තරගයේ නාට්‍යරූපීම දවසක් උදා වුණා. පෙරමුණේ සිටි බර්නි සෑන්ඩර්ස්ව පසු කරමින් දැවැන්ත පිම්මක් ඉදිරියට පනින්නට ජෝ බයිඩන් සමත් වුණා. දැන් ඇමෙරිකාවේ මීළඟ ජනාධිපති තනතුර සඳහා වැඩිම අවස්ථා ඇති පුද්ගලයා බවට පත්ව ඉන්නේ බයිඩන්. එක් දිනක් ඇතුළත ඉදිරියට එන්නට බයිඩන් සමත් වුණේ පෙබරවාරි 29 වැනිදා පැවති දකුණු කැරොලිනා ප‍්‍රාථමික මැතිවරණය හා මාර්තු 02 වැනිදා තිබුණු සුපිරි අඟහරුවාදා ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ නිසා.
‘මම තවම පණපිටින්.’ දකුණු කැරොලිනා ජයග‍්‍රහණයෙන් පසුව කළ ජයග‍්‍රාහී කතාවේදී ඔහු ප‍්‍රකාශ කළා. කැරොලිනා පරාජයෙන් පසුව අපේක්ෂක සටනේ සිටි අපේක්ෂකයන් අතරින් තිදෙනෙක් ඉවත් වුණා. ඒ අතර මුල්ම ප‍්‍රාථමික මැතිවරණය වූ අයෝවා මැතිවරණය ජයගත්, නිව් හැම්ප්ෂයර් මැතිවරණයේදී දෙවැනි තැනට ආ පීට් බුඩිජෙග්ද සිටිනවා. කුඩා ප‍්‍රාන්ත වල පැවති මුල්ම ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ වලදී නොසිතූ ජයක් ලැබූ ඔහුට ඒ ජයග‍්‍රහණය විශාල ප‍්‍රාන්තවල ජයග‍්‍රහණයක් බවට හරවාගන්නට නොහැකි වුණා.
පීට් බුඩිජෙග් හා ඇමී ක්ලෝබචර් මැතිවරණ ව්‍යාපාරයෙන් ඉවත් වූ විගස ජෝ බයිඩන්ගේ වේදිකාවට නැග බයිඩන්ට සහාය පළකරන බව ප‍්‍රසිද්ධියේ ප‍්‍රකාශ කළා. ඒ අනුව සුපිරි අඟහරුවාදා මැතිවරණය පැවති මාර්තු 03 වැනිදා වන විට බයිඩන් වඩා ශක්තිමත් වුණා. සුපිරි අඟහරුවාදාව යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ ප‍්‍රාන්ත ගණනාවක නියෝජිත ආසන වැඩිම ප‍්‍රමාණයක ප‍්‍රාථමික මැතිවරණය එක දිනක පවත්වන අවස්ථාව. මෙවර සුපිරි අඟහරුවාදාවේදී රටේම නියෝජිත ආසන අතරින් තුනෙන් එකක ප‍්‍රාථමික මැතිවරණය පැවැත්වෙනවා. එය ජයගන්නා පුද්ගලයාට ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය ලැබීමේ විශාල ඉඩකඩක් නිර්මාණය වෙනවා. සුපිරි අඟහරුවාදාවේ අසමත් වන අපේක්ෂකයන් එතැනින් ඉදිරියට තරඟ නොකරන අවස්ථා තිබෙනවා.
සුපිරි අඟහරුවාදා
ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයාව තෝරාගැනීම වෙනුවෙන් ඩිමොක්‍රොටික් පක්ෂය හා රිපබ්ලිකන් පක්ෂය තම පක්ෂ අභ්‍යන්තරයේ ඡන්ද විමසීමක් සිදු කරන බව බොහෝ අය දැනසිටින කාරණයක්. එහෙත් මේ අභ්‍යන්තර ඡුන්දය ඇමෙරිකානු ඉතිහාසය පුරා තිබුණේ නැහැ. මුලින් අපේක්ෂකයන්ව තේරුවේ පක්ෂයේ ඉහළ නිලධාරීන්ගේ කැමැත්ත මත.
පසුකාලීනව ඇතැම් ප‍්‍රාන්තවල අපේක්ෂකයාව කවුදැයි විමසමින් ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ පවත්වන්නට පටන්ගත්තා. රට පුරා මැතිවරණ තිබුණේ නැහැ. ඒ නිසා ඒ ප‍්‍රාථමික මැතිවරණවල තීන්දුව මත අපේක්ෂකයාව තෝරාගත්තේ නැහැ. එහෙත් ක‍්‍රමයෙන් ප‍්‍රාන්ත සියල්ල එක්වී, ප‍්‍රධාන පක්ෂ දෙකේම රටපුරා ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ පැවැත්වුවා. ඒ ප‍්‍රාථමික මැතිවරණයෙන් ජයගන්නා පුද්ගලයාව අදාල පක්ෂයේ අපේක්ෂකයා ලෙස නම් කරන තැනට පත්වුණා.
එහෙත් සියළු ප‍්‍රාන්තවල මැතිවරණ පැවැත්වුවේ එකම දිනයක නෙවෙයි. එක් එක් ප‍්‍රාන්ත විවිධ දිනවල මැතිවරණ පැවැත්වුවා. සම්ප‍්‍රදායක් ලෙස මුලින්ම පැවැත්වුවේ අයෝවා සහ නිව් හැම්ප්ෂයර් ප‍්‍රාන්තවල ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ. එයට හේතුවක් තියෙනවා. ඒ ප‍්‍රාන්ත දෙකම කුඩා ප‍්‍රාන්ත. එමෙන්ම ඒවායේ ජන විවිධත්වයක් පවතිනවා.
විවිධත්වය පවතින කුඩා ප‍්‍රාන්තයක මුල් වටයේ මැතිවරණ පැවැත්වීමෙන් විශාල ධනයකට හිමිකම් නොකියන එතරම් ප‍්‍රසිද්ධ නැති අපේක්ෂකයෙකුට සාධාරණ අවස්ථාවක් හිමිවෙනවා. මුළු ඇමෙරිකාව පුරා ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපාර කිරීම වෙනුවට ඔහුට මුල් ප‍්‍රාන්ත මත වැඩි බරක් තැබිය හැකියි. ඒ ප‍්‍රාන්තවල බිම් මට්ටමට ගොස් ජනප‍්‍රියත්වය දිනාගත හැකියි. මුල් ප‍්‍රාන්ත මැතිවරණවල ජයග‍්‍රහණයෙන් ලැබෙන ජනප‍්‍රියත්වය මත ජාතික මට්ටමේ ජයග‍්‍රහණයකට පාර කපාගත හැකියි. බරක් ඔබාමා වැනි එතරම් ප‍්‍රසිද්ධ නැති අපේක්ෂකයන් ජනාධිපති පුටුව දක්වා ගියේ ඒ අනුව.
කෙසේ වෙතත් පසුකාලීනව ඇතැම් ප‍්‍රාන්ත වෙනස් දිනවල ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ පැවැත්වීම වෙනුවට එකම දිනයක එකවර මැතිවරණ පවත්වන තැනට යොමු වුණා. සුපිරි අඟහරුවාදා කියන්නේ පෙබරවාරි මාසයේ අවසාන සතියේ හෝ මාර්තු මුල් සතියේ දිනයක ඇමෙරිකාවේ වැඩිම ප‍්‍රාන්ත සංඛ්‍යාවක එකවර ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ පවත්වන දිනය.
ඇලබාමා, ආකන්සා, කැලිෆෝනියා, කොලරාඩෝ, මේන්, මැසචුසෙට්ස්, මිනසෝටා, උතුරු කැරොලිනා, ඕක්ලහෝමා, ටෙනසි, ටෙක්සාස්, යුටාහ්, වර්මොන්ට්, වර්ජිනියා යන ප‍්‍රාන්තවල ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ එදින පවත්වනවා.
එම මැතිවරණයෙන් ඇලබාමා, ආකන්සා, මේන්, මැසචුසෙට්ස්, මිනසෝටා, උතුරු කැරොලිනා, ඕක්ලහෝමා, ටෙනසි, ටෙක්සාස්, සහ වර්ජිනියා ප‍්‍රාන්ත ජෝ බයිඩන් ජයගත්තා. බර්නි සෑන්ඩර්ස් කැලිෆෝනියා, කොලරාඩෝ, යුටාහ් සහ ඔහුගේ ප‍්‍රාන්තය වන වර්මොන්ට් ජයගත්තා.
ඒ අනුව නියෝජිත ආසන 566ක් ජයගත් ජෝ බයිඩන් මැතිවරණයේ ඉදිරියට පැමිණ සිටිනවා. දෙවැනි ස්ථානයේ ඉන්නේ නියෝජිත ආසන 501ක් ජයගත් බර්නි සෑන්ඩර්ස්.
මෙතැනින් එහාට තරඟ කොට පලක් නැති බව පෙනී යන ප‍්‍රධාන පෙළේ අපේක්ෂකයන් දෙදෙනෙකු සිටිනවා. එළිසබෙත් වොරන් හා මයිකල් බ්ලූම්බර්ග් එම අපේක්ෂකයන් දෙදෙනායි. දෙදෙනාම අපේක්ෂා කළාට වඩා අඩු නියෝජිත ආසන ප‍්‍රමාණයක් ජයගත්තා. තෙවැනි තැන සිටින එළිසබෙත් වොරන් ලබා ඇත්තේ නියෝජිත ආසන 61ක් පමණයි. මයිකල් බ්ලූම්බර්ග් නියෝජිත ආසන 53ක් පමණක් ජයගත්තා. සටහන ලියන මොහොත වන විට ඔවුන් තරගයෙන් ඉවත් වී නැහැ.
ජෝ බයිඩන් කවුද?
ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ ආරම්භ වන්නට පෙර මැතිවරණ සටනේ සිටි ඩිමොක්‍රොටික් අපේක්ෂකයන් අතරින් අංක එකේ තෝරාගැනීම වුණේ ජෝ බයිඩන්. සමීක්ෂණ අනුව ඔහු ඉදිරියෙන් සිටියා. එහෙත් මුල් ප‍්‍රාන්ත කිහිපයේ ප‍්‍රාථමික මැතිවරණ වලින් බර්නි සෑන්ඩර්ස් ඉදිරියට එද්දී බයිඩන් තුන්වැනි තැනට ඇදවැටුණා.
බයිඩන් නැවත ඉදිරියට පැමිණියේ කළු ජාතික ඇමෙරිකානුවන් වැඩි පිරිසක් ජීවත් වූ ප‍්‍රාන්ත වලදීයි. ඒ අනුව කළු ජාතිකයන් අතර ජනප‍්‍රියම අපේක්ෂකයා ජෝ බයිඩන් බව පෙනෙනවා. සුදු ස්වෝත්තමවාදයට උඩගෙඩි දෙන ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප්ව පැරදවීමේ දැඩි වුවමනාවකින් කළු ජාතික ඇමෙරිකානුවන් ජෝ බයිඩන්ට සහාය පළකිරීමට හේතු තිබෙනවා.
ජනාධිපතිවරණයට පෙර ඇමෙරිකාවේ තිබුණු අංක එකේ මාතෘකාව වුණේ ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප්ට එරෙහි දෝෂාභියෝගය. දෝෂාභියෝගයට මුල් වුණේ ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප් ජනාධිපතිවරයා ජෝ බයිඩන්ගේ පුත‍්‍රයාට එරෙහි චෝදනා ගැන සොයා බලන්නැයි යුකේ‍්‍රනයේ ජනාධිපතිවරයාට කළ බලපෑමක් හෙළිදරව් වීම. එය තමන්ට එරෙහි අපේක්ෂකයෙක්ට එරෙහි චෝදනා ගැන සොයන්නැයි රාජ්‍ය බලය පාවිච්චි කරමින් බලපෑම් කිරීමක්.
ජෝ බයිඩන්ට එරෙහිව රාජ්‍ය බලය යොදමින් බලපෑම් කරන තැනට ඇමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප් පෙළඹුණ නිසා, ට‍්‍රම්ප් වැඩිපුරම බියක් දක්වන අපේක්ෂකයා ලෙස ජෝ බයිඩන් මතුවීම අහම්බයක් නොවෙයි.
ජෝ බයිඩන් ජනාධිපති ධුරයට සුදුසු බව සිතන්නටත්, කළු ජාතිකයන් ඔහුට කැමති වන්නටත් තවත් ප‍්‍රධාන හේතුවක් තිබෙනවා. ඒ කළු ජාතිකයන් ඉහළින්ම පේ‍්‍රම කරන ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා වූ බරක් ඔබාමා යුගයේ උප ජනාධිපතිවරයා ජෝ බයිඩන් වීම. දෙවැනි පුරවැසියා ලෙස ධවල මන්දිරයේ සේවය කර තිබීම ඔහුට අනිවාර්ය සුදුසුකමක්.
ජෝ බයිඩන්ගේ දැන් වයස අවුරුදු 77ක්. මීට පෙර ඔහු සෙනෙට් සභිකයෙකු ලෙසත් කටයුතු කර තිබෙනවා.
1987 වර්ෂයේදී ජෝ බයිඩන් මුල් වරට ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකත්වය වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් වුණා. එහෙත් ඔහුගේ ප‍්‍රතිවාදියෙකු වීඩියෝවක් ප‍්‍රසිද්ධ කර තිබුණා. ඒ වීඩියෝවෙහි තිබුණේ බි‍්‍රතාන්‍ය දේශපාලන නායකයෙකුගේ කතාවක් ජෝ බයිඩන් තමන්ගේම කතාවක් ලෙස ඉදිරිපත් කරන ආකාරය. වීඩියෝව ප‍්‍රචාරය වන විට බයිඩන් ජනාධිපතිවරණ සටනින් ඉවතට විසිවුණා.
ඒ වන විට බයිඩන් ඇමෙරිකානු සෙනෙට් සභාවේ අධිකරණ කමිටුවේ සභාපති. ඔහුට එම තනතුරින්ද ඉවත් විය යුතු බවට හ`ඩක් නැඟුණා. එහෙත් රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ සෙනෙට් සභිකයෙකු වන ස්ට්‍රෝම් තර්මන්ඞ් කීවේ, බයිඩන් ඉවත් නොවිය යුතු බව. ‘ඔබ තමයි මගේ සභාපති.’ එම සෙනෙට් සභිකයා කියා තිබුණා. රිපබ්ලිකන් පාක්ෂිකයා බයිඩන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටියා.
පුදුමය වන්නේ ස්ටෝම් තර්මන්ඞ් කළු ජාතිකයන්ව හා සුදු ජාතිකයන්ව වෙන් කිරීමට පක්ෂ රිපබ්ලිකන් පාක්ෂිකයෙකු වීම. ( 20 වැනි සියවසේ මැද කාලය වන විටත් ඇමෙරිකාවේ කළු ජාතිකයන්ව හා සුදු ජාතිකයන්ගේ අවන්හල්, පාසල්, වැසිකිලි ආදිය බෙදා වෙන් කර තිබුණා. ඒ බෙදා වෙන්කිරීමට පක්ෂ සුදු ජාතික දේශපාලන නායකයන් සිටියා. * එසේ වුණත් ස්ටෝම් තර්මන්ඞ්ගේ හිත දිනාගන්නට බයිඩන් සමත් වුණා.
බයිඩන්ගේ දේශපාලන දිවිය පුරා මෙවැනි මිත‍්‍රකම් පවතිනවා. ඔහු සතුරු පාර්ශ්වය තුළ පවා මිතුරන් ගොඩනගාගැනීමට දක්ෂයෙක්. දැන් ඔහු ජනාධිපතිවරණය සඳහා ඉදිරිපත් වන්නේ මතවාදීව බෙදී වෙන්ව සිටින ඇමෙරිකාව එකඟත්වයකට ගෙන ඒම කළ හැකිය, එය කළ යුතුය යන තේමාවෙන්. බයිඩන්ට රිපබ්ලිකන් පක්ෂය සමඟ එකඟතාවයක් හදාගැනීමේ හැකියාවක් තිබෙන බව කියනවා.
‘සමහරුන් කියනවා මට තවදුරටත් රිපබ්ලිකන්ලා එක්ක ගනුදෙනු කරන්න බැරි බව. එහෙම නෙවෙයි දැන් වැඩකටයුතු සිද්ධවෙන්නේ කියලා. එහෙත් මිත‍්‍රවරුණි, මම දන්නවා ආණ්ඩුව කරන්නේ කොහොමද කියලා. මට දෙපැත්තේම අය සමඟ ගනුදෙනු කරන්න පුළුවන්. මම ඒක දන්නවා.’
බයිඩන්ගේ මූලිකම පොරොන්දුව ඇමෙරිකාව පෙර තිබූ තත්වයට නැවත ගෙන එන බව. නිවැරදිවම කීවොත් ඇමෙරිකාව පෙර තිබුණායැයි ඇමෙරිකානුවන් විශ්වාස කරන්නට කැමති තත්වයට නැවත ඇමෙරිකාව ගෙන ඒම. ඒ නිසා ඔහු අතීතකාමයට බර තැබූ නායකයෙක්. එමෙන්ම මිනිසුන්ව දිනාගැනීමේ හැකියාවක් ඔහුට තිබෙනවා.
කෙසේ වෙතත් බයිඩන් පිළිබඳ විශේෂම කාරණය වන්නේ ඔහු දේශපාලන අදහස් අතින් මධ්‍යස්ථ නායකයෙකු බව කීම. මේ වනවිට ඇමෙරිකාවේ බර්නි සෑන්ඩර්ස් නියෝජනය කරන ප‍්‍රගතිශීලී අන්තය හා ට‍්‍රම්ප් නියෝජනය කරන කන්සර්වේටිව් අන්තය අතර මධ්‍යස්ථ තැනක ඔහු සිටින බව ප‍්‍රසිද්ධ මතයක්. කෙසේ වෙතත් බොහෝ අවස්ථාවල සාමාන්‍ය පුරවැසි අයිතීන් ඉලක්ක කරගත් ප‍්‍රගතිශීලී යෝජනා වලට බයිඩන් සහාය පළ කරනවා. මෙවර ඩිමොක්‍රොටික් අපේක්ෂක සටනේ බර්නි සෑන්ඩර්ස් හා එළිසබෙත් වොරන් වැනි විශාල වෙනසක් යෝජනා කරන අපේක්ෂකයන් සිටින නිසා බයිඩන්ව මැද මාවතේ නායකයෙකු ලෙස පෙනෙනවා. එහෙත් ඇත්තෙන්ම බයිඩන්ගේ ප‍්‍රතිපත්ති සැලකුවද මෙතෙක් ඇමෙරිකානු සටනේ සිටි බොහෝ අපේක්ෂකයන්ට වඩා ඔහු ප‍්‍රගතිශීලී නායකයෙකු බව කිව හැකියි. ඇත්තෙන්ම ඔහු සෙනෙට් සභාවේදී ප‍්‍රගතිශීලී පනත් හා යෝජනා සම්මත කරවාගන්නට රිපබ්ලිකන් පක්ෂය කැමති කරවාගන්නට සමත් වී තිබෙනවා.
දිනන්න පුළුවන්ද
කෙසේ වෙතත් බයිඩන්ට ඩිමොක්‍රොටික් පක්ෂය තුළ ඇති ඉහළම වාසිය වෙන්නේ ඔහුට ට‍්‍රම්ප්ව පරාජය කළ හැකි යැයි සමාජ මතයක් පැවතීම. දැනට සිටින සියළුම ඩිමොක්‍රොටික් අපේක්ෂකයන් සමීක්ෂණ අනුව ජාතික මට්ටමෙන් ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප්ට වඩා වැඩිපුර ඡුන්ද ලබන්නට සමත්. එහෙත් ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරණයේ රහස ඇත්තේ ලබාගන්නා ඡුන්ද සංඛ්‍යාව අනුව නොවෙයි. එසේ වී නම් ට‍්‍රම්ප් කිසිදා ජනාධිපති වෙන්නේ නැහැ. 2016 ජනාධිපතිවරණයේදීත් වැඩි ඡුන්ද සංඛ්‍යාවක් ලබාගත්තේ ට‍්‍රම්ප්ට එරෙහිව ඩිමොක්‍රොටික් පක්ෂයෙන් ඉදිරිපත් වූ හිලරි ක්ලින්ටන්.
ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරණයක් දිනන්නට නම් වැඩි නියෝජිත ආසන සංඛ්‍යාවක් ජයගත යුතුයි. ඇත්තෙන්ම තීරණාත්මක ප‍්‍රාන්ත ප‍්‍රමාණයක් ජයගත යුතුයි.
මිචිගන්, ඔහායෝ, විස්කන්සින්, පෙන්සිල්වේනියා යන ප‍්‍රාන්ත ජයගත් ට‍්‍රම්ප්ට ජනාධිපතිවරණයේදී වාසි ලැබුණා. ඒ අනුව මෙවර තීරණාත්මක සාධකය වන්නේ ගියවර රිපබ්ලිකන් පක්ෂයට ජයග‍්‍රහණය හිමිවූ එම තීරණාත්මක ස්ථාන මෙවර ජයගත හැක්කේ කුමන අපේක්ෂකයාටද යන කාරණය. ඇතැම් විට වාමාංශික අදහස් දරන බර්නි සෑන්ඩර්ස්ට එම ස්ථාන ජයගත නොහැකි වීමේ ඉඩක් තියෙනවා.
ඇත්තෙන්ම අවසාන වරට පැවති නියෝජිත මන්ත්රී මණ්ඩල මැතිවරණ වලදී රිපබ්ලිකන් පක්ෂයට වාසිදායක ආසන බයිඩන්ගේ ක‍්‍රමවේදයට ජයගැනීමට ඩිමොක්‍රොටික් පක්ෂයේ අපේක්ෂකයන් සමත් වුණා. ඇතැම්විට ඒ ක‍්‍රමය වාසිදායක විය හැකියි. එහෙත් එය එසේ නොවීමේ ඉඩක් තිබෙනවා.
ශ‍්‍රී ලංකාවේ අත්දැකීම අනුව නම් සාම්ප‍්‍රදායික අදහස් නියෝජනය කරන ජාතිකවාදී හා ජනප‍්‍රියවාදී අපේක්ෂකයෙකුට එරෙහිව මධ්‍යස්ථ අපේක්ෂකයෙකු ඉදිරිපත් කිරීමෙන් අත්වුණේ වෙනත් ප‍්‍රතිඵලයක්. මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී සාම්ප‍්‍රදායික අදහස් වලට තීරණාත්මක අභියෝගයක් එල්ල වුණේ නැහැ. ඒ නිසා ඒ අදහස් ශක්තිමත් වී ජනපි‍්‍රයවාදී සාම්ප‍්‍රදායික අපේක්ෂකයා මැතිවරණය ජයගත්තා. ඇමෙරිකාවටත් එසේ වේදැයි බලා සිටිය හැකියි.x
x අනුරංග ජයසිංහ
