කතෝලික සම්ප‍්‍රදායේ සාන්තුවරයෙකු ලෙස යමෙකු නම් කිරීම ඉබේ සිදු වන ලෙහෙසි පහසු කාර්යයක් නොවේ. එය ධුරාවලි තල කිහිපයක හරහා කලින් තීරණය කර ගත් නිර්ණායක හා ක‍්‍රියාදාමයක් අනුව ඉතාමත් සූක්ෂ්ම ලෙස කෙරෙන භාරධුර කර්තව්‍යයකි. සාන්තුවරයෙකු ලෙස යමෙකු සලකා බැලෙන්නේ ඒ අදාළ පුද්ගලයාගේ මරණයෙන් පසු ය. එයත් කෙරෙන්නේ මරණය සිදු වී වසර පහකට පසුව ය. ඊට හේතුව මරණය ආසන්න කාලයේ ඇති භාවාතිශය හා හැඟුම්බර තත්ත්වය මග හැර වාස්තවික තත්ත්වයන් යටතේ සාධාරණ තීරණයක් ගනු පිණිසය. විටෙක මෙය වසර නොව ශතක ගණනකින් ද පමා වේ. උදාහරණයක් ලෙස ශාන්ත බීඞ් ලෙස 1899 සාන්තුවරයෙකු ලෙස ප‍්‍රකාශයට පත් වූ දේවධාර්මිකයා අපවත් වූයේ ක‍්‍රි.ව. 735 දී ය. වෙනත් ලෙසකින් කියතොත්, දේවධාර්මික බීඞ් ශාන්ත බීඞ් වීමට වසර 1,164 ගත විය.
වසර පහ සපිරි පසු, යම් බල ප‍්‍රදේශික දියෝකීසියක බිෂොප්වරයා විසින් යමෙකු සාන්තුවරයෙකු ලෙස නම් කිරීමේ යෝජනාවක් පාප්තුමා යටතේ කටයුතු කරන විශේෂ කමිටුවකට යොමු කළ හැක. ඉන් පසුව එම කමිටුව මූලික විමර්ශනයක් කරන්නේ අදාළ පුද්ගලයා කෙතෙක් දුරට ශුද්ධ ජීවිතයක ගත කළ බව පිරික්සීමට ය. ඒ එසේ සෑහීමකට පත් වුවහොත් පාප්තුමා විසින් අදාළ පුද්ගලයා මුලින් ‘දෙවියන්ගේ සේවකයා‘ ලෙස නම් කරයි. ඉන් පසු තව දුරටත් සාක්ෂි රැුස් කිරීම සිදු කෙරේ. ප‍්‍රමාණවත් සුවිශේෂ ආධ්‍යාත්මික ජීවිතයක් ‘දෙවියන්ගේ සේවකයා‘ ගත කළේ ද කියා සොයා බැලේ. එම කඩඉම පසු කළ පසු එම පුද්ගලයා ‘වන්දනීය‘ ලෙස නම් කෙරේ. ඉන් අනතුරුව වන්දනීය පුද්ගලයා යම් හාස්කමක් ජීවිතයේ කළ බවට සාක්ෂි ගොනු කෙරේ. එය සාර්ථක නම් ඉන් පසු වන්දනීය තත්ත්වය ‘ආශීර්වාද ලත්‘ මට්ටමට උසස් කෙරේ. ඉනුත් අනතුරු ව කෙරෙන ඉතා ඉහළ මට්ටමේ විභාගයකින් පසුව ය අවසානයේ ‘සාන්තුවර‘ නාමයකින් කෙනෙකු ප‍්‍රකාශ කෙරෙන්නේ. සාන්තුවරයෙකු ලෙස නම් කිරීමේ විශේෂ දේව මෙහෙයට වතිකානුවට අතිවිශාල බැතිමත් ජනකායක් රැුස්වෙති. එම දේව මෙහෙයට සහභාගි වන පිරිස කෙතෙක් විශාල ද කියතොත් එම අවස්ථාවේ සේවයට 2,500ක ස්වෙච්ඡුා කණ්ඩායමක් කටයුතු කරන අතර ඔවුන් අතින් නොමිලේ බෙදෙන වතුර බෝතල් ප‍්‍රමාණය මිලියන හතරකි.
මා කුඩා කල හැදුණේ වැඩුණේ ගාල්ලේ ය. කුඩා කඳු ගැටයක ඉස්මත්තේ පිහිටි නිවසක පදිංචි වී සිටි අප ගාල්ලට ආගන්තුකයන් නිසා හුදෙකලා ජීවිතයක් කළ බව මතක ය. සති අන්තයේ සරසවි හෝ ප‍්‍රින්ස්හි චිත‍්‍රපටයක් බලන්නට යෑම අනිවාර්ය අංගයකි. එහෙත් චිත‍්‍රපට සතියකට වරක් මාරු නොවේ. ගාලූ කොටුවට ගිය ද එය එකල දැන් මෙන් ‘හැපනින්‘ තැනක් නොවී ය. මේ ආදි හේතු කාරණා නිසා ද නෑදෑ හිතමිතුරන් අහල පහල නොසිටීම නිසාවෙන් ද අපේ පාළුව තනිකම මැකුණේ එකට හිඳ රේඩියෝවේ නාට්‍ය ඇසීමෙනි. එකල අපට තිබුණේ සර්පිනාවක් තරම් ප‍්‍රමාණයේ වෑල්ව් සෙට් එකක් නමින් හැඳින් වූ රේඩියෝවකි. එය වටා වාඩි වන අපගේ ප‍්‍රියතම අංගය වූයේ මුවන්පැලැස්ස නාට්‍යය ශ‍්‍රවණය කිරීම ය. එකල අපගේ පවුලේ සාමාජිකාවක බඳු මෙහෙකාරියක් සිටියා ය. ඉතා බුද්ධිමත් වුව ද ඇය එකදු දිනයක් හෝ පාසල් නොගිය නිසා අකුරු නොදත්තී ය. අපට පාසලෙන් උගන්වන බොහෝ දේ ඈ නොදැන සිටියා ය. එම නිසා ම ඇයට ම ආවේණික සම්මත උගැන්වීම්වලින් හැඩ නොගැසුණු පරිකල්පනීය ලොවක ඈ සිටියා ය. ඈ සිතුවේ අපගේ රේඩියෝව ඇතුළේ ක්ෂුද්‍ර මිනිසුන් ගැහැනුන් පිරිසක් හිඳ මුවන්පැලැස්සේ කතාව රංග දක්වන බවයි.
මුලින් සාන්තුවරයෙකු පත් කර ගන්නා ක‍්‍රියාවලියක් ගැන කියා පසුව මුවන්පැලැස්ස කුඩා රේඩියෝ පෙට්ටියක හිඳ රඟපාන අඟල් දෙකක තුනක පමණ උස චරිත ගැන කතාවක් ගෙන එන්නේ මන්ද යි පාඨකයා ප‍්‍රශ්න කළ හැක. එහි සම්බන්ධය මෙලෙස ය. සති දෙහෙකට තුනකට පමණ පෙර හැත්තෑ එක කැරැුල්ලට බැඳි පුද්ගලයෙකු සුවිශේෂ පරාර්ථකාමී චරිතයක් ලෙස සැමරීමක් විජේරාම හන්දිය පැත්තේ තැනක පැවැත්විණ. හමෙන් කළු වුණ ද මෙම පුද්ගලයාට ඇත්තේ සුදු හදවතක් බව විජේරාම දායක සභාවේ ප‍්‍රකාශකයෝ කීහ. මෙම නූතන නිරාගමික සාන්තුවරයා සමග තමන්ගේ ජීවිතය හා ඇති සම්බන්ධය සමහරු විස්තර කළහ. සාන්තුවරයා හා සතියකට වරක් හෝ දෙවරක් කොළ කැඳ බීම ද අයෙකු විසින් ඉස්මතු කරන ලදි. මෙලෙස විජේරාමවාසී බැතිමතුන් මෙම සාන්තුවරයා ගැන ප‍්‍රශස්ති ගයමින් තමන් ද සාන්තුවරයා හා ‘ටැග්‘ කර ගැනීම දිගට හරහට කළ අතර ඊට මතවාදීමය ගඩොල් භාගයකින් දමා ගැසුවේ නිදහස් අධ්‍යාපනයේ පියාගේ පෙළපතින් පැවත එන භවතෙකි. කතෝලික සම්ප‍්‍රදායේ එන තවත් භාවිතාවක් වන ඩෙවල්ස් ඇඞ්වකේට් හෙවත් යක්ෂයාගේ අද්වකාත් භූමිකාවය යට කී භවතා කළේ. වතිකානුවේ යම් ඉහළ තනතුරකට යමෙකු පත් කර ගැනීමේ දී ඒ ගැන අගුණ මතු කරන්නට ද යම් පාර්ශ්වයක් පත් කරන්නේ අදාළ තීරණය ගුණ අගුණ දෙක ම එක සේ කිරා බලා නිවැරදි ම තීරණය අවසානයේ ගැනීමට උපකාර වන පිණිස ය. කෙසේ හෝ මෙම මුළු සාන්ත රන්ජිත් එපිසෝඩය ම මගේ මතකය කැන්දා ගියේ ගාල්ලේ අපගේ වෑල්ව සැට් රේඩියෝව අස්සේ සිට මුවන්පැලැස්ස රඟපාන කෝරලේ මහත්තයා, මැණිකේ, පිනා හා කදිරා වෙත ය. X
x උදන් ප‍්‍රනාන්දු
