ශී‍්‍ර ලංකාවේ සුන්දරත්වය විඳීමට පැමිණි සංචාරකයෙකු ත‍්‍රීවීල් රථයක් පදවාගෙන යනු දුටුවහොත් ඔබට සිතෙනු ඇත්තේ කුමක්ද? ඒ සිතීම වි`දිමින් ඔබ ඒ දෙස පුදුමයෙන් බලනවාට සැක නැත.
ත‍්‍රීවීල් රථ පදවාගෙන සිය සංචාරක විඳීම් සඳහා රට පුරා යන ‘සුද්දෙක්’ හෝ ‘සුද්දියක්’ දැක ඇති අයද සිටිය හැක.
මේ සියල්ලන්ටම ඇතිවන කුහුල වන්නේ සුද්දන් සුද්දියන් ත‍්‍රීවීල් පදවාගෙන යන්නේ ඇයි? ත‍්‍රීවීල් පදවන්න මේ අයට ලයිසන් තියෙනවාද? ත‍්‍රීවීල් පැදගෙන මේ අය යන්නේ කොහාටද ආදි ප‍්‍රශ්නය.
මන්ද අප මෙතෙක් දැක ඇත්තේ හෝ අපට දැක පුරුදු සංචාරය සඳහා ශ‍්‍රී ලංකාවට ආ විදේශිකයන් විශාල සුඛෝපභෝගී බස් රථවල ගමනේ යෙදීම, කාර්වල ගමනේ යෙදීම ආදිය නිසාය. ඉඳහිට අප දකින්නේ ව්‍යායාමය සඳහා හෝ වෙනත් අවශ්‍යතාවක් මත පාපැදිවල ගමනේ යෙදෙන විදේශිකයෝය. එහෙමත් නැත්නම් ත‍්‍රීවීලරයක ගමන් පහසුකම් ලබාගෙන ත‍්‍රීවීලරයේ පිටුපස අසුන්වල යන විදේශිකයෝය. එහෙමත් නැතිනම් පොදු බස් රථවල හා දුම්රියේ නැගී ගමනාගමනයේ යෙදෙන විදේශිකයෝය.
අයිඞීපී හෙවත් ජාත්‍යන්තර රියදුරු බලපත‍්‍රයක් තිබෙන අයකුට අවශ්‍ය නම් මේ රටෙන් වාහනයක් කුලියට රැුගෙන සිය ගමනාන්තයන් සඳහා යා හැකිය. එහෙත් ත‍්‍රීවීල් සාමාන්‍ය රෝද හතරේ වාහනයක් පදවන ආකාරයෙන් පැදවිය නොහැකිය. අපට රටට සංචාරය සඳහා පැමිණෙන බටහිර රටවල අයට මෙන්ම අනෙකුත් ආසියාතික රටවල අයටතද එම රටවලදී ත‍්‍රීවීල් අත්දැකීම් නැත. ඉන්දියාවේ උපත ලැබූ ත‍්‍රීවීල් ඇත්තේ ඒ අවට පාකිස්ථානය, බංගලිදේශය වැනි රටවල පමණය.
ඒ නිසා ශ‍්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන විදේශිකයන්ට ත‍්‍රීවීල් පැදවීමට නොහැකි බව සක්සුදක් සේ පැහැදිලිය. මේ සුද්දන්ට සුද්දියන්ට ත‍්‍රීවීල් පැදවීමට උගන්වනවා යැයි අපි මොහොතකට සිතමු. එහෙත් ලයිසන් නැතිව පාරේ යන්නේ කෙසේද? මේ සටහන ලියන දවසේ දිනපතා පත්තරයක තිබුණේ ලයිසන් නැතිව ත‍්‍රීවීලරයක් පදවාගෙන ගිය අයෙකුට මහේස්ත‍්‍රාත් අධිකරණයක රුපියල් විසිඅටදහසක දඩයක් නියම කළ බවය.
ත‍්‍රීවීල් පදවාගෙන සිය සංචාරයේ යෙදීමේ අවස්ථාව විදේශිකයන්ට ලබාදීමේ ‘ටුක්ටුක්’ බිස්නස් එක පටන් අරගෙන තිබුණේ මීට වසර කිහිපයකට පෙරදීය. ඒ ‘ටුක්ටුක් රෙන්ටල්ස්’ නම් ආයතනයය. එහි අයිතිය ඇත්තේ ශ‍්‍රී ලාංකිකයන් නොවන විදේශිකයන්ටය. ඔවුහු නෙදර්ලන්ත හා ඕස්ටේ‍්‍රලියා ජාතිකයෝය. ඔවුන් යටතේ මේ ව්‍යාපාරයේ සේවය කරන්නෝ පමණක් ශ‍්‍රී ලාංකිකයෝය. සමානකමක් ලෙස කීවොත් ඌබර් වාහන වෙන් කරගන්නා ඇප් එක වාගේය. දැන් මේ ව්‍යාපාරයටකට ‘ටුක් ටුක් වෙන්චර්’ යනුවෙන් අලූත්ම සමාගමක් එක්වී ඇත. හිමිකරුවා නම් ශ‍්‍රී ලාංකිකය. සංචාරක ක්ෂේත‍්‍රයේ සිටි එහි අත්දැකීම් ඇති අයෙක්ය.
ටුක් ටුක් රෙන්ටල්ස් හෝ ටුක්ටුක් වෙන්චර් වෙබ් අඩවි පරිශීලනය කරන්නකු ශ‍්‍රී ලංකාවට සංචාරයකට පැමිණෙන්නට පෙරම ටුක් ටුක් මගින් සංචාරයේ යෙදීමේ සිය කැමැත්ත දැනුම් දිය යුතුය. ඒ සමගම සිය ගමන් බලපත‍්‍රයේ පිටපතක් ජාත්‍යන්තර හෝ දේශීය වාහන පැදවීමේ බලපත‍්‍රයේ පිටපත්, ගුවන් ටිකට්පතේ පිටපතක්, වීසා ප‍්‍රමාණයේ ඡුායාරූපයක් ආදිය ඇමෙරිකානු ඩොලර් 45ක ගාස්තුවක්ද සමග මේ සේවාව ලබාදෙන්නන්ට එවිය යුතුය.
ඒ ටුක්ටුක් පැදීම සඳහා අවශ්‍ය රියදුරු බලපත‍්‍ර ලබාගැනීම සඳහාය. මේ රියදුරු බලපත‍්‍රය විදේශ රටවල රියදුරු බලපත‍්‍ර ඇති අයට ලබාදෙන්නේ ඔටෝමොබයිල් ඇසෝෂියේසන් ඔෆ් සිලෝන් ආයතනයය.
ටුක් ටුක් පැදවීමේ බලපත‍්‍රය එසේ ලැබුණා කියා ටුක් ටුක් පැදවීමේ හැකියාව සුද්දන්ට සුද්දියන්ට ලැබෙන්නේ නැත. මේ ආයතන ඔවුහු මුලින්ම පුහුණුවකට යොමු කරනු ලබති. එහිදී ත‍්‍රීවීලරය ගැනත්, එහි තාක්ෂණික ක‍්‍රමවේදය ගැනත්, රෝදවල හුළං තත්වය ගැනත්, ත‍්‍රීවීලරයට දැමිය යුතු ඔයිල් හා ඉන්ධන ගැනත්, එහි සංඥා පද්ධතිය ගැනත්, යා හැකි උපරිම වේගය ගැනත්, ටයර් මාරු කිරීම් ගැනත් එහිදී කියා දෙනු ලැබේ.
ඉන්පසු ත‍්‍රීවීලරය පැදවීම පිළිබඳ පුහුණුව ඔවුන්ට ලබාදෙයි. පළමුව එම පුහුණුව වාහන නොමැති පා`එ පාරක සිදුකරන අතර පසුව වාහන ඇති පාරක පුහුණුවට යොමුකරයි. පුහුණු උපදේශකයා සෑහීමට පත් වුවහොත් පමණක් මේ අයට ඔටෝමොබයිල් ආයතනයෙන් රියදුරු බලපත‍්‍රය ලබාදීම නිර්දේශ කරයි. එම සෑහීමට පත්වීම පුහුණු උපදේශකයා කරන්නේ පුහුණුවට පෙර හා පුහුණුවෙන් පසු ලබාදෙන ප‍්‍රශ්නාවලියකට ලබාදෙන පිළිතුරු පිළිබඳවද අමතර ඇයීමකින් පසුවය.
ටුක් ටුක් පැදවීමේ පුහුණුව ලබාගැනීම හා ඊට අදාල රියදුරු බලපත‍්‍රය ලබාගැනීම ශ‍්‍රී ලංකාවේ සංචාරයකට ආ පසුත් සංචාරකයන්ට සිදු කරගත හැකිය. කොන්දේසි පෙර පරිදිමය. රියදුරු බලපත‍්‍රය ඇතුළු පුහුණු කිරීම් මුදල ගෙවිය යුතුය. ඉන්පසු ටුක් ටුක් එකක් රැුගෙන රට වටේ යන්නේ නම් ඇමෙරිකානු ඩොලර් 150ක තැන්පතුවක් තැබිය යුතුය.
එක් දිනකට පමණක් ටුක් ටුක් එකක් ලබාගැනීම මිල වැඩි එකකි. ඒ සඳහා දිනකට ඩොලර් 65ක් පමණ ගෙවන්නට සිදුවේ. පැකේජ් ක‍්‍රමය ලාභය. පැකේජය අවමය දින 14කටය. සාමාන්‍ය ටුක් ටුක් එකකට දිනකට ඩොලර් 22 කි. සුවපහසු ලෙස නැවත සකස් කරන ලද හෙවත් මොඩිෆයි කරන ලද ටුක් ටුක් එකකට දිනකට ඩොලර් 25කි. දින ගණන වැඩිවන විට මේ ගාස්තු තවදුරටත් අඩු වේ.
මේ ටුක් ටුක් එකක් තුළ ෆෝන් චාජරයක් හා ෆෝනය ර`දවාගැනීමේ පහසුකම් ඇත. අමතර පහසුකම් ඕනෑ නම් ඒවාට අමතරව ගෙවිය යුතුය. සින්දු ඇසීමට අවශ්‍ය නම් බ්ලූටූත් ස්පීකරයකට ඩොලර් එකකි. සර්ෆ් රැක් එකක් අවශ්‍ය නම් එයට ඩොලර් එකකි. බේබි සීට් එකක් අවශ්‍ය නම් එයට ඩොලර් එකකි.
සංචාරකයන්ට මේ ටුක් ටුක් ලබාදෙන්නේ සම්පූර්ණ රක්ෂණයක් සමගින්ය. වාහනයට වන රුපියල් 3000කට අඩු අලාභහානි දී ඇති තැන්පතුවෙන් කපාගැනීම සිදුකෙරේ. අලාභහානිය ඊට වැඩි නම් රක්ෂණයෙන් ප‍්‍රතිපූරණය කරගැනීම සිදුකෙරේ. රථවාහන වැරදි සම්බන්ධ දඩ ටුක් ටුක් විදේශ රියදුරා ගෙවිය යුතය. එහිදී ලබාදෙන අවවාදය නම් ශ‍්‍රී ලංකා පොලිස් නිලධාරීන්ට ජරාව හෙවත් අල්ලස් නොදෙන ලෙසය. එමෙන්ම සංචාරයේදී වාහන අලූත්වැඩියාවක බිල්පත් සංචාරකයා ගෙවා එය වාහනය බාරදෙන අවස්ථාවේදී ප‍්‍රතිපූරණය කරගත හැක.
මේ ගමන් සැරියට පෙර මේ විදේශිකයන්ට ලබාදෙන උපදෙස් කිහිපයක් තිබේ. එකක් සවස 6න් පසු වාහන නොපදවන ලෙසය. අනෙක පැයට කිලෝමීටර 40ට වඩා වේගයෙන් ගමන් නොකරන ලෙසය. තවද ප‍්‍රධානතම කාරණය අධිවේගී මාර්ගවලට ටුක්ටුක්වලට ඇතුළුවීමට බැරි බවය. (ජීපීඑස් මගින් ගමනාගමනයේ යෙදීමේදී බොහෝ විට අධිවේගී මාර්ග පෙන්නුම් කරන බැවින්ය.*
මේ ටුක් ටුක් සංචාරකයන්ට ලබාදෙන උපදෙස් ඇතුළත් පොතෙහි රට පුරා ඇති අඩු මිලට නවාතැන් ගැනීමේ නේවාසිකාගාර ඇතුළු සවිස්තරාත්මක විස්තර තිබේ. මේ අඩු මිල නේවාසිකාගාර හඳුන්වන්නේ ‘හැන්ග් ඕවර් හොස්ටල්’ යනුවෙන්ය. සංචාරකයන්ට ඒවාහි ලැබෙන්නේ පොදු අවකාශයේ ඇති ඇඳක් පමණය. වැසිකිළි කැසිකිළි පහසුකම් ද පොදු නාන කාමරවල සිදුකරගත යුතුය. ගමන්මලූ තබන්නේ නේවාසිකාගාරය සතු එක් ස්ථානයකය. මේ ආකාරයේ නවාතැන් ස්ථාන මීගමුව, කොළඹ, නුවර, උණවටුන, මිරිස්ස, තංගල්ල, වැලිගම, ඇල්ල, සීගිරිය, යාල, ආරුගම්බේ, අනුරාධපුරය, ත‍්‍රිකුණාමලය, හා කොත්මලේ ආදි ප‍්‍රදේශවල ඇති බව එකී සංචාරක උපදෙස්වල විස්තරද සහිතව සදහන් කර තිබේ.
දුම්රිය ගමනාගමනයේ අසිරිය වි`දිමින්ද සංචාරයේ යෙදිය හැකි ටුක් ටුක් පැකේජ් තිබේ. දුම්රිය ගමනාන්තයේදී ත‍්‍රීවීලරය සංචාරකයාට ලැබේ. ඒ සඳහා ඇත්තේ වෙනම අය කිරීමේ ක‍්‍රමයක්ය. එසේම මෙම ටුක් ටුක් සේවාව හෙවත් පුහුණුව හා සංචාරකයන් සඳහා ත‍්‍රීවීලරයක් ලබා ගැනීම සිදුකළ යුතු නිශ්චිත ස්ථානයක්ද නැත. සංචාරකයාට ඔහුගේ හෝ ඇයගේ ගමන් මාර්ගය අනුව පහසු ස්ථානයකින් මෙම ටුක් ටුක් ගමන් ආරම්භ කිරීමද අවසන් කිරීමද සිදුකළ හැකිය. ඒ අනුව ගමන් ආරම්භ කරන ඕනෑම ස්ථානයකදී පුහුණුව ලබාදීම, ගමන් අවසන් කරන ඕනෑම තැනකදී ත‍්‍රීවීලරය බාරගැනීමද සිදුකරනු ලබයි. වසර තුනක කාලයක් ඇතුලත ලියාපදිංචි කරන ලද අලූත්ම ත‍්‍රීවීල් මේ සඳහා සංචාරකයන්ට ලබාදුන්නත් අතරමගදී අනතුරක් නිසා හෝ වෙනත් හේතුවක් නිසා ධාවනය කළ නොහැකි ත‍්‍රීවීල් සඳහා එම ස්ථානයේදීම වෙනත් ත‍්‍රීවීලරයක් ලබාදීමද සිදුකරයි.
එහෙත් සංචාරකයන්ට ටුක්ටුක් ලබාදෙන මේ ව්‍යාපෘතියට රටේ සංචාරක කර්මාන්තය බහුලව ඇති ප‍්‍රදේශවල ත‍්‍රීවීල් එළවන්නන්ගේ මැර තර්ජන එල්ලවෙන අවස්ථාද ඇත. ඔවුන් සිතන්නේ ඔවුන්ගේ ත‍්‍රීවීල් එකක නැගලා යන සුද්දන්ට හා සුද්දියන්ට මේ ව්‍යාපාරිකයන් ත‍්‍රීවීල් පදින්නට පුරුදු කර ඔවුන්ගේ ආදායම අහිිමි කරන බවය. නමුත් මෙම ටුක් ටුක් පැකේජ් යනු පිරිමැසුම්දායක සංචාරක විඳීමක් වුවත් ඒ තුළ දුෂ්කරතා සංචාරක විඳීමක්ද තිබේ. ඒ නිසා මේ සඳහා ඇදී එන්නේ දුෂ්කරතා වීඳීමට කැමති සංචාරකයන්ය. ඒ අය අතර සාමාන්‍ය රැකියාවල යෙදෙන සංචාරකයන් මෙන්ම ඉහළ වෘත්තීන්වල යෙදෙන සංචාරකයන්ද සිටී. ත‍්‍රීවීල් පාක් අරක්ගත් අපේ අයට නොතේරෙන දේද එයය.x
x ඉඳුවර බණ්ඩාර
