නවීන් දිසානායක පෑ ප‍්‍රාතිහාර්යයක් සමාජ මාධ්‍ය පවා ඉස්මතු කළේය. මේ සිද්ධිය උපුටා දැක්වූයේ කෂඩ උවමනාවක් වෙනුවෙනි. ඒ උත්සාහය දේවානි ජයතිලක පිළිබඳ මීගමු සිද්ධියට අලූත් පාටක් ආලේප කිරීමටය. නීතිය අතට ගැනීම හෝ නිලධාරීන් මට්ටු කිරීමට දේශපාලනඥයන්ට ලයිසන් දී නැත. එය නවින්ටත් වලංගුවේ. නවින් දිසානායකත් අතපය විසි නොකළා නම් හොඳය.
පසුගිය දවසක සතුටු සාමීචියක් අතර, දුමින්ද සිල්වා නිදහස් කළ යුතු බව කෙනෙක් කීය. භාරතට වෙඩි වදින විට දුමින්ද සිල්වා වෙඩි වැදී සිටිම තුළ භාරත මැරුවේ දුමින්ද නොවේ. දුමින්දගේ ඇපෑල ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙහි සලකා බැලෙන අතර, ඉහත වාර්තාව නැවත නැවත පළ කළේ එය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට කියවීමටය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ පූර්ණ විනිශ්චය මණ්ඩලය මාධ්‍ය වාර්තා සහ නීතිය මිශ‍්‍ර කර ගත්තේ නැත. ඉහත පැවති සතුටු සාමීචියේදී අර තැනැත්තාට දේවානි නිවැරදිය. එහෙත් අතපය දිගු කරමින් කතා කළ ආකාරය වැරදිය. දඩයක්කාරයන් ගොදුරට ළංවන ක‍්‍රම බොහෝ වේ. මෙහිදී ගොදුර යනු නීතිය සහ සාධාරණත්වය පමණක් බව සටහන් කිරීමට කැමැත්තෙමි. දඩයක්කාරයා කවුදැයි නොඅසන්න.
නවින් දිසානායකගේ සිද්ධියට සම්බන්ධව ව්‍යාපාරිකයා එකී දේපළ පාවිච්චි කළේ අනවසරයෙන් නොවේ. නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය සමග ඇති කරගත් ගිවිසුමක් හරහා ය. නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය 1979 අංක 7 දරන රජයේ ඉඩම් සන්තකය ආපසු ගැනීමේ පනත යටතේ නඩු නොපැවරුවේ ඒ නිසාය. එසේ නොකොට බලෙන් කැඞීමට පැමිණීිම වැරදිය. අධිනීතිඥ නවින් දිසානායක කළේ ඒ වැරැුද්ද ඉස්මතු කිරීමය.
රටේ නීතිය අනුව ගිවිසුමකින් ලැබෙන අයිතිය අනවසර කි‍්‍රයාවක් ලෙස සැලකිය නොහැකි ය. කරුණාවතී ජයමහ එ. ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලය. SC APPEAL No නඩු තීන්දුව, ගිවිසුමක් අතැති කෙනෙකුට අනවසර නීතිය කි‍්‍රයාත්මක කළ නොහැකි බව තීරණය කළේය. එවැනි දේපලක් කඩා බිඳ දැමිය නොහැකිය. ‘කඩපන්’ කී වහාම කඩා ඉවත් කිරීම කිසිදු නීතියකින් අනුමත නොකෙරෙයි.
නුවරඑළියේදී නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය නිවැරදි නොවේ. ගිවිසුමේ කාලය සමග ආණ්ඩුව ද මාරුවිය. ඒ නිසා වහාම එකී ව්‍යාපාරය වසා දමා වෙනත් කෙනෙකුට එය බදු දීම අරමුණ වුණා විය හැකිය. එය දේශපාලන හේතුවක් නම්? නීතිය අවභාවිත වීමකි. රාජ්‍ය සේවය සවුත්තු කිරීමකි. 2015ට පෙර දෙපාර්ශ්වයක ඉඩම් හබයක් පොලිසියට වාර්තා විය. දෙපාර්ශ්වයටම නිසි අයිතිවාසිකම් නොතිබිණ. පොලිසිය මහේස්ත‍්‍රාත් උසාවියේදී විසඳා ගන්නා ලෙස දෙපාර්ශ්වයට දැන්විය. ඒ අතර, ආරවුලේ එක් පාර්ශ්වයක් දේපළෙහි ඡුායාරූප කිහිපයක් ගෙන පොලිසිය වෙත පැමිණියේය. එකී ඡුායාරූපවල ‘මෙම ඉඩම රාජ්‍ය ආරක්‍ෂක අමාත්‍යාංශයේ දේපලකි. ඇතුල්වීම සපුරා තහනම්’ බව දැක්වෙන එතෙක් නොනොතිබූ විශාල දැන්වීම් පුවරුවක් සිටුවා තිබිණ. ඉන් එපිටට එකී ඉඩම් ආරවුල ගැන කි‍්‍රයා කිරීමට පොලිසිය මැලි විය.
පසුව දැනගත් ආකාරයට එකී දැන්වීම් පුවරුව රජයේ කිසිදු ආයතනයක මැදිහත්වීමෙන් ප‍්‍රදර්ශනය කරවන ලද්දක් නොවේ. මේ නැවත උදාවන්නේ එකී කාලයම නෙවේද? ප‍්‍රශ්නය වර්තමාන පාලකයන්ට හෝ ඔවුන්ගේ හෙන්චයියන්ට තමන් අවශ්‍ය ප‍්‍රමාණයට නීතිය අතට ගැනීමට නොහැකිවීම පමණකි. වාසිය පිණිස ඕනෑම දෙයක් කිරීමේ අවකාශය යම් පමණකට ඇහිරී ඇත. කඩොලාන ආරවුලේ මුල යම් ව්‍යාපෘතියක මුදල් ඉතිරිව තිබීමය. නවින් දිසානායක පැටලූණ නුවරඑළියේ සිද්ධිය බදු කාලය අවසන්වූ ව්‍යාපාරයක් වහාම වෙනත් කෙනෙකුට පවරා දීමේ උවමනාවකි.
නුවරඑළියේ සිද්ධිය අතරට පැමිණි නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියේ නිලධාරියා කීවේ කුමක්ද? ‘මේක ඔයගොල්ල ඉවත් කරගන්න’ කියාය. සත්තකින්ම විය යුතුව තිබුණේ එයයි. නමුත් ඉහළින් ලැබුණ නියෝගයේ බර සහ පැවති හදිසිය අනුව නීතිය හෝ ක‍්‍රමය යටපත් විය. එවැනි අවස්ථාවක සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකු විරෝධය පෑවා නම් කුමක් සිද්ධවේද? සමහර විට එය රාජකාරියට බාධා කිරීමකි. නවින් දිසානායකට ඒ ඇ`ගිල්ල දිගු කිරීම අපහසු වේ. මේ අවස්ථාව එකී සිද්ධිය විග‍්‍රහ කරන විට නවින් දිසානායකගේ පෙනී සිටීම ජනතාව අපේක්‍ෂා කළ යුත්තකි.
දැන් රටේ නීතියක් පවතී. ඒ 19 වෙනි සංශෝධනයට පසුවය. රුසියාවේ හිටපු තානාපති උදයංග වීරතුංග අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ අවස්ථාවේ මහේස්ත‍්‍රාත් රංග දිසානායක මහතා කළ ප‍්‍රකාශයේ දිග පළල රහසක් නොවේ. 2019 නොවැම්බර් මසට පසුව, රාජපක්‍ෂ පාලනයේ ගෝති‍්‍රක පැවැත්ම වර්තමානයේ යම් පීඩනයක සිරවී ඇත. තමන්ට අවශ්‍ය ලෙස පාලනය හැසිරවීමේ හැකියාව නව පාලකයන්ට නැත. එයට විවිධ බාධා පැමිණේ. රේගුවේ ප‍්‍රධානියා ලෙස විශ‍්‍රාමික හමුදා නිලධාරි විජිත රවිපි‍්‍රය පත් කිරීම වහා කි‍්‍රයාත්මක නොවීය.
නව ජනාධිපති පත්වන විට රේගු අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල්ව සිටියේ කීර්තිමත් පරිපාලන නිලධාරිනියක වන පී.එස්.එම්. චාර්ල්ස් මහත්මියයි. ඇය හිටපු මුදල් ඇමති සමග විෂයබද්ධ ප‍්‍රශ්නවලදී ගැටුණාය. ඇය සතුු පිට කොන්ද නව පාලනයට ප‍්‍රශ්නයක් වුණාට සැක නැත. පළමුව ඇය අමාත්‍යාංශ ලේකම් තනතුරකට කැඳවා, රේගු අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් තනතුර හිස් කළේය. ඇයගේ ස්වාධීනභාවය තුළ ඇයට අමාත්‍යාංශ ලේකම් තනතුර දැරීමද පාලනයට අවදානමකි. ඒ නිසා ඇය උතුරු පළාතේ ආණ්ඩුකාර ලෙස පත් කර යැවීය. මේ සියල්ල රේගු අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් තනතුර අත්පත් කර ගැනීමේ ව්‍යාපෘතියකි. විශ‍්‍රාමික විජිත රවිපි‍්‍රය රේගුවට නම් කළ පසුව ඊට ශී‍්‍ර ලංකා පරිපාලන සේවය සහ රේගු වෘත්තීය සමිති එරෙහි විය. ගිය සඳුදා විජිත රවිපි‍්‍රය තනතුරේ වැඩ භාර ගැනීමෙන් ප‍්‍රශ්නය අවසන් විය.
1978 ව්‍යවස්ථාවේ 55(1* වගන්තියෙන් රාජ්‍ය නිලධාරින්ගේ පත්වීම් මාරුවීම් විනය ආදි සියලූ කි‍්‍රයාවන් දැන් බලාත්මක නොවේ. තවදුරටත් රාජ්‍ය සේවය, සවුත්තු කොට පාලකයන්ගේ මුට්ට ඉස්සු ලලිත් වීරතුංගලා අපේක්‍ෂා කළ යුතු නැත. සිල් රෙදි බෙදන්න භාණ්ඩාරයේ මුදල් ඇද්ද දවසේත්, 1979 අගෝස්තු මස 06 වෙනි දින නිකුත් කළ අංක 48/2 දරන ගැසට් නිවේදනයේ 10 වෙනි වගන්තිය එනම්, ‘ලේකම්වරු රජයේ සියලූම මුදල් රෙගුලාසිවලටද, අනෙකුත් රෙගුලාසිවලටද පටහැනි නොවන තාක් මෙහි ඉහතින් විධිවිධානවලට යටත් වන්නේය’ යන්න එසේම පැවතිණ. ලලිත් වීරතුංග එදා හැසිරුණේ ප‍්‍රවේණි දාසයෙකු ලෙසය.
1978 ව්‍යවස්ථාවේ 55(1වගන්තිය වෙනුවට අද බලාත්මකව පවත්නේ 19 වෙනි සංශෝධනයේ 52(2 වගන්තිය යි. එහි අමාත්‍යාංශයක ලේකම්වරයා ධුරය දැරීම, ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ විධිවිධාන යටතේ විය යුත්තේය. මේ තත්වය තුළ මොකා නියෝග දුන්නත් රටේ නීතිය අනුව කි‍්‍රයා කිරීමට රාජ්‍ය සේවයට සිදුවේ. තම බලතල අයුතු ලෙස යොදවන නිලධාරින්ගේ කි‍්‍රයා දණ්ඩ නීති සංග‍්‍රහයේ 162, 163 164 යන ඡේද අනුව සිරදඬුවම් ලැබිය හැකි අපරාධ වැරදි වේ.
ඉහතින් සඳහන් කළ සාකච්ඡුාවේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ගැන අදහස් ප‍්‍රකාශ විය. ඒ රාජපක්‍ෂ හිතවාදියා කීවේ, විනිසුරුවන් පත්කරන්නේ ජනාධිපති හෙයින් පත්වීම් බලධාරියාට විනිසුරුවන් කන්දිය යුතු, අවනත විය යුතු, බවය. එය අසා සිටි නීතිඥයෙක් මෙසේ කීය.
‘තනතුරුවලට පත්කරන්නේ කවුද, නම් කරන්නේ කවුද යන්න නියම කර ඇත්තේ රටේ නීතිය විසිනි. එකී පත්වීම් කිරීමට නීතිය නියම කළ කෙනා ජනාධිපති මිස, රාජපක්‍ෂ හෝ සිරිසේන විය නොහැකිය. ඒ අනුව කවුරු පත්කළද පත්වීම ලද තැනැත්තා රටේ නීතියට අනුව කි‍්‍රයා කරනු මිස, ලලිත් වීරතුංග හෝ මොහාන් පිරිස් නොවිය යුතුය. රන්ජන් රාමනායක කතා කළේ රටේ නීතියක් නැත යන පදනම අනුවය. දුමින්ද සිල්්වා වැරදිකරු කළ විනිසුරුවරියට උසස්වීම නොලැබුණේ සහ ඔහු නිවැරදිකරු බවට ප‍්‍රකාශ කළ විනිසුරුවරයාට උසස්වීම් ලැබුණේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය නිසා මිස, දුන් නඩු තීන්දුවක දිග පළල නිසා නොවේ. එහෙත් සුදුකොඩි නඩුවේ පොන්සේකා නිවැරදි බව කී විනිසුරු වරාවැවට සේවා දිගුව නොලැබිණ. පොන්සේකා වැරදිකරු බවට තීන්දු කළ විනිසුරු දීපාලි විජේසුන්දර උසස්වීම් ලැබුවාය. මේ සිද්ධිමය උදාහරණයෙන් විනිසුරු දීපාලි විජේසුන්දර පිට දොරකින් ගියා යයි අදහස් නෙකෙරයි. සිද්ධි සමාන කිරීමක් පමණකි.
ඒ නීතිඥයාගේ විග‍්‍රහය නිවැරදිය. නීතියෙන් ජනාධිපති වූ පුද්ගලයාට, පත්වීමේ බලධාරියා ලෙස අධිකරණය, රාජ්‍ය සේවය අවනත විය යුතුද? එසේ වූ කල ප්රජාතන්ත්රවාදය, නීතියේ අධිපත්‍යය අවසන් විය යුතුද? එය එසේ විය හැකි නම්, ජාතික කළ අප්පාට තම දියණියක අඹුකමට ගත හැකි විය යුතු වේ. අකීකරු පුතෙකු නම් මරා දැමිය හැකි විය යුතු වේ. පාලකයෙකු නීතිය කැඞීම, පියෙකු දියණියක ¥ෂණය කළා වැනි කි‍්‍රයාවකි. මෙහිදීි රොඞී කුප්පායමක් පසුබිම් කර ටී.එන්. කරුණාතිලක නම් විශිෂ්ට ලේඛකයා ලියූ නවකතාවක් සිහිපත් වේ. කුප්පායමේ ගම් ප‍්‍රධානි හුලවාලියා තම දියණියක අඹුකමට පාවිච්චි කරයි. එය දැනගත් පළාතේ ගම්මුලාදෑනියා මේ ගැන හුලවාලියාගෙන් විමසීය. හුලවාලියා ‘තරහ අවසර අපි රොඩියොනේ’ යනුවෙන් උත්තර දුන්නේය.
රොඞී රැුහැ යනු ගෝත‍්‍රයකි. ගෝත‍්‍ර පාලන රටාවෙහි සුවිශේෂ නියමන් පවතී. ඒ අර්ථයෙන් ශී‍්‍ර ලංකා ප‍්‍රජාතාන්ති‍්‍රක ජනරජයේ විධායක ජනාධිපතිට හෝ කිසිම පාලකයෙකුට තම පාරම්පරාවේ චාරිත‍්‍ර රටේ නීතිය ලෙස සලකා හැසිරිය නොහැකිය. දැරියන් 200ක් කෙළෙසා සාද පැවැත්වීම මැදමුලන විධායක යුගයට ගැළපුණාට එය රටේ නීතිය නොවේ. සාරුව සුනිල් හිරේ ගියේ ඒ නිසාය. භාරත ලක්‍ෂමන් ඝාතනයෙන් දුමින්ද බේරා ගැනීමට පාවිච්චි කළේ හමුදා හෙලිකොප්ටර්ය. ඒත් අද දුමින්ද කොහේද? ශී‍්‍ර ලංකා ප‍්‍රජාතාන්ති‍්‍රක ජනරජය ගෝත‍්‍රික රාජ්‍යයක් නොවේ.
ඉහත කී කරුණාතිලක අර්ථයෙන් මහ හුලවාලියාට සිය දියණිය අඹුකමට ගත හැකිද? ගෝති‍්‍රක චාරිත‍්‍රයන්ට, ස්ත‍්‍රී පුරුෂ සීමා සහ පැවතුම් ඉක්මවා යා හැකිද? සිරිතක් නීතියක් වීමට එය සදාචාරාත්මක විය යුතුවේ. පාලකයා තම වාසියට රටේ නීතිය කඩයි නම් ඔහු පාලකයෙකු ලෙස සැලකිය නොහැකිය. තම වාසියට අධිකරණ ක‍්‍රමය හෑල්ලූ කළ විට, අසරණ ගැහැනියකගේ වාසියට දුන් නඩත්තු නියෝගයක් බලාත්මක කළ හැකිද? රට එතැනට පත්විය යුතු නැත. මේ 21 වෙනි සියවසයි. මර්වින් සිිල්වාට රූපවාහිනියේ රාජකාරි පවරා තිබුණේ විධායක ක‍්‍රමය යටතේය. 19 වෙනි සංශෝධනයට පසුව එකිනෙකාගේ තරාතිරම නම නියම කර ඇත. මේ සියල්ල සාරාංශ කළ විට, නවින් දිසානායක පෑ ප‍්‍රාතිහාර්යය රටේ යහ පාලනය වෙනුවෙන් තැබූ පියවරකි.
නීතිඥ චන්ද්‍රසිරි සෙනෙවිරත්න
