- මත්පැන්, මත්ද්‍රව්‍ය, නිදිපෙති එපා
- මඟහැරුණු නින්ද නැවත ගන්න බැහැ
- භාවනා, යෝග හා සංගීතයෙන් නින්ද ලැබිය හැකියි
- දවසේ ප‍්‍රශ්න නින්දට කලින් කොළයක ලියන්න
මේ වෙනකොට මුළු ලෝකයම නිදාගන්නේ අඩුවෙන්. 1949දී කළ සංගණනයකදී සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකු දිනකට නින්ද ලැබීමේ සාමාන්‍යය පැය 7 ඉක්මවූවා. මේ වෙද්දී දිනකට නිදාගැනීමේ සාමාන්‍යය පැය 6යි විනාඩි 30ක් පමණ. බොහෝ අය දිනකට පැය පහක් පමණ නිදාගැනීමට හුරුව තිබෙනවා. එහෙත් අප මීට වඩා වැඩිපුර නිදාගැනීම ගැන කල්පනා කළ යුතුයි.
වසර මිලියන ගණනක් තිස්සේ මනුෂ්‍යයන්ගේ ජාන පරිණාමය වී, මනුෂ්‍යයෙකුට ජෛව විද්‍යාත්මකව පැය අටක නින්දක් නියම වී තිබෙනවා. එහෙත් ඒ පරිණාමයට ගතවූ කාලයේ හැටියට ඇසිපිය හෙළන නිමේෂයක් බඳු කාලසීමාවක් තුළ මනුෂ්‍යයන් නිදාගන්නා කාලය පැය ගණන්වලින් තීරණාත්මක ලෙස අඩු කරමින් ඉන්නවා. මිනිසුන්ගේ ජීවිත කාලය කෙටි වීමට නින්ද අඩු වීම ප‍්‍රධාන සාධකයක්.
නින්දේ වැදගත්කම ගැනත්, එහි විද්‍යාත්මක පසුබිමත් පසුගිය සතියක අප මේ අවකාශයෙහි කතාකළා. එහෙත් ඇතැම් අයට හොඳ නින්දක් ලැබීම ඉතා අසීරුයි. නින්දට කාලය සොයාගැනීම කෙසේ හෝ සිදුකළත්, නින්ද නොයෑම නිසා පීඩා විඳින බොහෝ දෙනෙක් ඉන්නවා. එම නිසා අප පසුගිය සතියක උපුටා දැක්වූ නින්ද පිළිබද විශේෂඥයා වන මහාචාර්ය මැට් වෝකර් නින්ද ලබන ආකාරය ගැන දක්වා ඇති අදහස් ඇසුරෙන් නින්ද ගැන මිථ්‍යා මත කිහිපයක් සහ හොඳ නින්දක් ලබන්නේ කෙසේද යන්න මෙහි කතාකරනවා.
බලහත්කාර නින්ද
බොහෝ අය නින්ද ලබන්නට විවිධ උපක‍්‍රම පාවිච්චි කරනවා. ඒවා ඇත්තෙන්ම හොඳ නින්දක් ලැබීම වෙනුවට, නින්ද ලැබීමේ ක‍්‍රියාවට බාධා කරනවා. ඇල්කොහොල් හෝ මත්ද්‍රව්‍යයක් (කංසා ආදි* පාවිච්චි කිරීම නිතර ගත හැකි උදාහරණ දෙකක්. එවැනි ක‍්‍රියාවකින් බලහත්කාර නින්දක් ලැබිය හැකි බව ඔවුන් සිතනවා.
එහෙත් ඇල්කොහොල් පාවිච්චියකින් පසු සැබෑ නින්දක් ලැබෙන්නේ නැහැ. අපේ මොළයෙහි කොර්ටෙක්ස් නම් කොටස දුර්වල කිරීම ඇල්කොහොල් පාවිච්චියෙන් සිද්ධ වෙනවා.
සාමාන්‍යයෙන් ලබන හොඳ නින්දකදී මොළය අක‍්‍රිය වන්නේ නැහැ. මොළය නින්දේදී වෙනම ක‍්‍රියාකාරීත්වයක් පවත්වාගෙන යනවා. අප දිනය පුරා මොළයේ සිදුකළ ක‍්‍රියාකාරකම් සියල්ල, නැවත පරීක්ෂාවට ලක් කිරීමක් වගෙයි. මොළයේ පිරිසිදු කිරීම් ක‍්‍රියාවලියක් බඳුයි. මොළය හොඳින් පිරිපහදු කොට, ඊළඟ දවසට සූදානම් කරන්නේ නින්දේදී. එහෙත් ඇල්කොහොල් පාවිච්චි කොට ලබන නින්දකදී මොළයේ ඒ ක‍්‍රියාකාරීත්වය සිදුවෙන්නේ නැහැ.
එවැනි නින්දකින් අවදි වූ පසු සජීවී, ප‍්‍රාණවත් ගතියක් දැනෙන්නේ නැත්තේ ඒ නිසායි. ඒ වෙනුවට මළානික ගතියක් දැනෙනවා. ‘ආයෙ නම් බොන්නේ නෑ.’ එය ඇල්කොහොල් පානය කොට නිදාගෙන අවදි වූ අයෙකු කියන ජනප‍්‍රිය කියමනක් එය. තද ඇල්කොහොල් නින්දකින් පසු අවදි වෙන අයෙකුට දවසම විනාශ වී ගිය ගතියක් දැනෙන්නේ ඒ නිසායි.
ඇල්කොහොල්වලින් සිහින ලබන නින්ද සිර කරනවා. නින්දේදී සිහින දැකීම එයින් සිර වෙනවා. මිනිසුන්ගේ පැවැත්මට නින්දේදී සිහින දැකීම අත්‍යවශ්‍යයි. එය මානසික සෞඛ්‍යයට අත්‍යවශ්‍ය කාරණයක්.
කංසා වැනි ශාකසාරමය මත්ද්‍රව්‍යවල ඇති ගුණාත්මකබව ගැන බොහෝ අය කතාකරනවා. එහෙත් නින්දට නම් එය ගුණාත්මක නැහැ. නින්දට කලින් කංසා පාවිච්චියත් සිහින දකින තද නින්දට බාධා කරනවා. ඒ ඇල්කොහොල්වලට වඩා වෙනත් රසායනික ක‍්‍රියාවලියක් මත.
මෙවැනි මත්වීම් පාවිච්චි කළ පසුව හොඳ නින්ද අහිමි වෙනවා. එය ශරීරය දුර්වල වීමට පමණක් නෙවෙයි, මානසික සෞඛ්‍යයට පවා බලපානවා. හරිහැටි පිරිපහදු නොවූ මොළයක් සමඟ අප ඊළඟ දවසට සූදානම් වෙනවා. ඒ අනුව දුර්වල මානසික සෞඛ්‍යය නිසාම එලෙස නින්ද දුර්වල වෙන කෙනෙක් තම මානසික ප‍්‍රශ්න විසඳන්නට තව තවත් මත්ද්‍රව්‍ය සොයායෑමේ ඉඩක් පවතිනවා.
නිදිපෙතිවලිනුත් සිදුවන්නේ නින්දට පෙර මොළය දුර්වල කිරීම. එයද හොඳ නින්දකට හේතුවන්නේ නැහැ.
මඟහැරෙන නින්ද
තවත් පැත්තකින් අප කල්පනා කරන්නේ අප යම් රාත‍්‍රියක නිදිවැරුවාට පසු, මඟහැරෙන නින්ද නැවත ලබාගන්නේ කෙලෙසද යන්නයි. අහිමි වූ නින්ද නැවත ලබාගැනීමට අප උත්සාහ කරනවා. එහෙත් කනගාටුදායක කාරණාව වන්නේ නින්ද බැංකුවක මුදල් තැන්පත් කිරීමට සමාන කළ නොහැකි වීම. ණයට නින්දක් ගෙන, පසුව එය ගෙවන්න බැහැ.
මහාචාර්ය මැට් මේ පිළිබඳව පරීක්ෂණ කර තිබෙනවා. යම් කණ්ඩායමකට සම්පූර්ණ රාත‍්‍රියක නින්දක් ලබාදී, දෙවැනි රාත‍්‍රියෙහි ඒ නිදිවැරීම ආවරණය කරන්නට දීර්ඝ නින්දක් ලබාදෙනවා. දෙවැනි රාත‍්‍රියේදී වැඩිපුර කාලයක් නිදාගන්නා බව ඇත්ත. එහෙත් අහිමි වූ පැය අටක සම්පූර්ණ නින්ද ලබාගන්නට ඔවුන් අසමත්. එය කිසිදා නැවත ගෙවන්නට බැහැ.
බොහෝ අය සතිපතා නිදිවරමින් වැඩ කොට, සති අන්තයේදී එය ආවරණය කරන්නට දීර්ඝ නින්දක් ලබනවා. පැය හතකට අඩු නින්දක් ලැබීම ජීවිත කාලය කෙටි වීමට හේතුවන බව අධ්‍යයනයන්ගෙන් පැහැදිලිව පෙනී ගිය කරුණක්. අප ඒ ගැන පෙර ලිපියෙන් කතාකළා. සතියේ දිනවල පැය පහක් පමණ නිදාගෙන සති අන්තයේ වැඩිපුර නිදාගැනීම හැමදාම අඩුවෙන් නිදාගැනීමට වඩා යහපත්. එහෙත් එය සම්පූර්ණ සෞඛ්‍ය සම්පන්න නිදිචක‍්‍රයක් නොවෙයි.
ස්වාභාවික නින්ද
ඉහත කී කාරණා සලකද්දී, යහපත් නිදි පුරුද්ද වන්නේ ස්වාභාවික ලෙස දිනපතා හොඳ නින්දක් ලැබීම. එලෙස යහපත් නින්දක් ලබන අය මානසික රෝගවලට පමණක් නොව, ශාරීරික රෝගවලට පවා ලක්වෙන්නේ අඩුවෙන්. එමෙන්ම ප‍්‍රශ්නයක් තිබියදී හොඳ ස්වාභාවික නින්දක් ලැබුවොත් පසුදින ඒ ප‍්‍රශ්න විසඳීමට තිබෙන හැකියාවත් වැඩිවෙනවා.
සාමාන්‍යයෙන් නින්ද ලැබීම අසීරු කරන ගැටලූ දෙකක් තිබෙනවා. එකක් නින්ද ලැබීමට ඇති අසීරුව. එනම්, නින්ද යන්නේ නැතිකම. අනෙක නින්ද පවත්වාගෙන යෑමේ අසීරුව. මධ්‍යාහ්නයේ නැවත නැවත අවදි වීම.
දිනපතා නිදාගැනීමට හා අවදි වීමට නියමිත වෙලාවක් තබාගැනීම යහපත්. එවිට, අපේ සිරුර නිතිපතා ඒ වෙලාවට නින්දට සූදානම් වෙනවා.
නින්ද නොලැබීමට මනසෙහි ඇති උද්වේගකර බව හේතුවක්. හිතේ කලබලය වැඩිවන තරමට, මානසික පීඩනය වැඩිවන තරමට නින්ද ලැබීම අසීරුයි. දිනපතා නිදාගන්නා වෙලාව වෙද්දී මනස නිවා දැමිය යුතුයි. පීඩනය වැඩිවෙද්දී සිරුරේ ඇතිවෙන රසායනික ක‍්‍රියාවලිය දුර්වල කළ යුතුයි. අභියෝග ජයගැනීමට භාවනා කිරීම, යෝග අභ්‍යාස, සංගීතයට සවන්දීම වැනි මනස සැහැල්ලූ කරන උපක‍්‍රම පාවිච්චි කළ හැකියි.
නින්දට පෙර මානසික පීඩාව නැති කරගන්නට නින්දට පැයකට කලින් හිතේ ඇති පීඩාවන් සියල්ල කොළයක ලියා තැබිය හැකියි. ප‍්‍රශ්න සියල්ල ලිවීමෙන් පසු, අඩුම තරමේ ධනාත්මක දේවල් තුනක්වත් ලිවිය හැකියි. එසේ කොළයක ලියා තැබීමෙන් හිතට සැහැල්ලූවක් ඇතිවේවි.
ඇඳට ගොස් දෑස් පියාගත් පසු සියලූ ප‍්‍රශ්න අවසන් වූ බව සිතමින්, මනස සැහැල්ලූවෙන් පා කර හරින්න. එවිට හෙමිහිට නින්ද ඔබ සොයා පැමිණේවි. දවසේ නොයෙකුත් ප‍්‍රශ්න හිත සොයා ආවත්, ඒ ප‍්‍රශ්න පසු දින විසඳිය හැකි බව සිතන විට හෙමිහිට නින්ද පැමිණේවි. නින්දට අවංක වෙන තරමට අපේ ජීවිතය යහපත් වේවි.
අමිල රත්නායක
