අවුරුදු කිහිපයකට පෙර සිදුවුණු රිය අනතුරක් සම්බන්ධයෙන් චම්පික රණවක හිටපු අමාත්‍යවරයා අත්අඩංගුවට ගැනීමත් සමග, නැවතත් පොලිසියේ, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ ස්වාධීනත්වය ගැන ප‍්‍රශ්නාර්ථ මතුවෙමින් තිබේ.
මීට ටික දිනකට පෙර, අපරාධ පරීක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ විශිෂ්ටතම අපරාධ විමර්ශකයන්ට අසාධාරණ ස්ථාන මාරුවීම් ලබා දීම හේතුවෙන් ජාතික පොලිස් කොමිෂන් සභාවේ ද ස්වාධීනත්වය පිළිබඳ බලවත් සැකසංකා මතු විය.
නොවැම්බර් ජනාධිපතිවරණයෙන් පසු මෙලෙස එකකට එකක් පසුපස එන විවිධාකාර සිදුවීම්වලින් මහජනතාව තුළ නැගෙන වැදගත් ප‍්‍රශ්නය වන්නේ, කාලයක් තිස්සේ ලංකාවේ මහජනතාව අත්පත් කරගෙන සිටි වැදගත් අයිතිවාසිකම්, රාජ්‍ය ආයතන හා ප‍්‍රධාන තනතුරුවල ස්වාධීනත්වය ක‍්‍රමයෙන් අපට අහිමි වෙමින් පවතින්නේ ද යන්නයි. විශේෂයෙන් එම ආයතන හා තනතුරුධාරීන් විසින් ම තමන්ගේ ස්වාධීනත්වය හා අපක්‍ෂපාතීත්වය අත හරිමින් සිටින්නේ ද යන්නයි.
උත්ප‍්‍රාසය නම්, මේ කිසි ම ස්වාධීන ආයතනයක හෝ තනතුරක පුද්ගලයන් පසුගිය නොවැම්බරයෙන් පසු මාරු වී, වෙනස් වී නැති වීමයි. උදාහරණ හැටියට, ජාතික පොලිස් කොමිසමේ සාමාජිකයන් නොවැම්බරයෙන් පසු වෙනස් වුණේ නැත. නීතිපතිවරයා නොවැම්බරයෙන් පසු වෙනස් වුණේ නැත. පොලිස්පතිවරයා ද නොවැම්බරයෙන් පසු වෙනස් වුණේ නැත. තත්ත්වය එය නම්, ඔවුන්ගේ ක‍්‍රියාකාරිත්වයේ පැහැදිලි වෙනසක් නොවැම්බරයෙන් පසු හට ගන්නට බල පෑ හේතුව හෝ හේතු මොනවා ද?
පැහැදිලි දෙය නම්, නොවැම්බරයෙන් පසු රටේ දේශපාලන අධිකාරය වෙනස් වූ බවයි. ආයතන හා පුද්ගලයන් නොවෙනස් ව තිබිය දී, දේශපාලන අධිකාරිය වෙනස් වූ විට, එම ආයතන හා තනතුරු වැඩ කරන විදිය වෙනස් වේ නම්, එහි තේරුම කුමක් ද? ස්වාධීන යැයි කියා ගන්නා මේ ආයතන හා පුද්ගලයන් ද දේශපාලන පරිසරය මත වර්ණ වෙනස් කර ගන්නා බවයි. එනයින් බලන කල, ආයතන ස්වාධීන කිරීමේ, පුද්ගලයන් ස්වාධීන කිරීමේ මහජන බලාපොරොත්තුව සුළෙඟ් ගසා ගෙන ගොස් ඇති බව අප තේරුම් ගත යුතු ය.
උදාහරණයකට නීතිපතිවරයා මේ අවස්ථාවේ හැසිරෙන ආකාරය ගත හැකි ය. නොවැම්බරයට පෙරත් සිටියේ මේ නීතිපතිවරයා ය. මේ පොලිසිය ය. නොවැම්බරයට පෙර, ඔවුන් නොදුටු රිය අනතුරක්, දැන් දකින්නට ලැබී තිබේ. ඒ අනතුර සම්බන්ධයෙන් චෝදනා නොවැම්බර්වලට පෙර ඔවුන් ඉදිරිපත් කෙළේ නැත. මේ රිය අනතුර ගැන මහේස්ත‍්‍රාත් අධිකරණයේ රථවාහන නඩුවක් පවත්වා ගෙන ගොස්, අවසානයේ යතුරුපැදිකරුවාට දඩයක් ද ගසා අවසාන කරන ලද නමුත්, අද ඉදිරිපත් කෙරෙන චෝදනා පොලිසියෙන් හෝ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් හෝ ඉදිරිපත් කැරුණේ නැත. සිද්ධිය මුළුමනින් ම අවසන් වී තිබුණි.
පොලිසියට යම් බලපෑමක් තිබිණි යැයි සිතා ඔවුන් පැත්තකින් තියමු. නීතිපති? මීට පෙර මේ චෝදනා චම්පික රණවක ඇමතිවරයාට ඉදිරිපත් කිරීමට නීතිපතිවරයා ඉදිරිපත් නොවුණේ ඇයි? ඔහුට ඇමතිවරයාගෙන් හෝ පරණ ආණ්ඩුවෙන් ඒ සඳහා කිසියම් බලපෑමක් සිදු විණි ද? නැතිනම් ඔහු ඇමති ධුරයේ සිටි නිසා නීතිපති වුවමනාවෙන් ම චෝදනා ඉදිරිපත් කිරීමෙන් වැළකුණි ද? එවැනි බලපෑමක් තිබිණි නම්, හැම අවස්ථාවකදී ම සිංහ ගර්ජනා කරන නීතිපතිවරයා ඒ බව ප‍්‍රසිද්ධියේ නොකියනු ඇතැ’යි අපට කල්පනා කළ හැකි ද?
මේ සාධාරණ ප‍්‍රශ්නවලින් පැහැදිලි වන්නේ, නීතිපතිවරයා හැසිරෙන අන්දම ගැන සමාජයේ බලවත් සැකසංකා මතු වෙමින් තිබෙන බවයි. ඊට බල පා තිබෙන්නේ ඔහුගේ ම නොවැම්බරයට පෙර හා පසු හැසිරීම් දෙක අතර වෙනසයි.
ජාතික පොලිස් කොමිසම සම්බන්ධයෙන් වුව ද තත්වය එසේ ම ය. දින පනස් දෙකේ නීති විරෝධී ආණ්ඩුව සමයේ පොලිස් කොමිසම හැසිරුණේ ජනාධිපතිවරයාගේ මැදිහත් වීමෙන් පවා අසාධාරණ ලෙස ස්ථාන මාරු ලැබූ අපරාධ පරීක්‍ෂකයකු ගැන ස්වාධීනව පියවර ගනිමිනි. ඒ වාගේ ම අපරාධ පරීක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්‍ෂ ධුරයට සුදුස්සා සිටියදී නුසුදුස්සකු පොලිස්පතිවරයා යෝජනා කළ විට, එය ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කරමින් සුදුස්සා තනතුරේ පිහිටුවමිනි.
එහෙත්, නොවැම්බරයෙන් පසු පොලිස් කොමිසමේ ඒ ස්වාධීනත්වයට සිදු වුණේ කුමක් ද? තමන් විසින් ම සුදුසුකම් සලකා තනතුරට ඔසවා තැබුණු නිලධාරියා, ඉතා පහත් පෙළේ දේශපාලන පළිගැනීමකට ලක් කොට, සිය වෘත්තියේ අභිමානයට, පළපුරුද්දට හා විශිෂ්ටත්වයට කිසිදු ආකාරයකින් නොගැළපෙන පහළ තැනකට විසි කරද්දී පොලිස් කොමිසම කළේ ඉත සිතින් ඒ ක‍්‍රියාව අනුමත කිරීම ය. මේ අවස්ථා දෙකේ දී එක ම සාමාජිකයන් පිරිසක් සිටි පොලිස් කොමිසමේ හැසිරීම දෙයාකාර වුණේ කොහොම ද?
මේ අවස්ථා දෙකේ දී ම නීතිපතිත්, පොලිස් කොමිසමත්, තමන් විසින් ම ගොඩ නගාගෙන, අත් පත් කර ගත් කීර්තිය, තමන් විසින් ම පාවා දී තිබේ ද? එසේ ය. මේ අවලස්සන යථාර්ථයෙන් පෙනෙන්නේ, ස්වාධීනතාව යනු මේ මිනිසුන් ඉල්ලන දෙයක් නොවන බව ද? ඔවුන්ට පුරුදු කාගේ හෝ වහලකු හැටියට ඔහු හෝ ඔවුන් කියන පරිදි කල් යැවීම පමණක් බව ද? ස්වාධීනතාවට බල කෙරෙන පසුබිමක දී ස්වාධීන වන මුත්, එදිනෙදා හුරුපුරුද්ද වහල්භාවය බව ද?x
