අනෝමා රාජකරුණා
ඇය ශ‍්‍රී ලංකාවේ මෑත කාලයේ බිහිව තිරගත වූ හා තිරගත නොවූ චිත‍්‍රපටි සියල්ලම පාහේ නරඹා ඇතැයි කීම අතිශයෝක්තියක් නොවනු ඇත. විවිධාකාර විනිශ්චය මණ්ඩල නියෝජනය කිරීමත්, ජර්මානු සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානයේ මසකට වතාවක් සිංහල චිත‍්‍රපටි ප‍්‍රදර්ශන සංවිධානය කිරීමත්, නවක කෙටි චිත‍්‍රපටිකරුවන් වෙනුවෙන් ඇජෙන්ඩා 14 සිනමා උළෙල වාර්ෂිකව සංවිධානය කිරීමත්, සිනමා උළෙල සංවිධානය කිරීමත් නිසා ඇයට නූතන සිනමාකෘති මඟහැරෙන්නේ ඉතාම කලාතුරකිනි. අනෙක් අතට ඇය අන්තර්ජාතික ජූරි මණ්ඩල සභිකයෙකු ලෙස නිතර කටයුතු කරන නිසා අන්තර්ජාතික සිනමා ප‍්‍රවණතා ගැනද මනා දැනුමක් ඇත. සිනමාවට ඉහළ වටිනාකමක් දෙන ප‍්‍රංශ රජයෙන් ලබාදෙන දෙවැනි ගෞරවනීයම සම්මානය පසුගියදා ලබන්නට පවා ඇයට හැකිවුණේ ඒ මැදිහත්වීම් නිසාය. එවැනි පසුබිමක මේ සංවාදය ලංකාවේ සිනමාවේ නව ප‍්‍රවණතා පිළිබඳවය.
අපේ අසල්වැසි ඉන්දියාවේ පසුගිය දශකයක පමණ කාලයේදී නව රැල්ලේ සිනමාව යැයි හැඳින්විය හැකි සිනමා ප‍්‍රවණතාවක් දකින්නට ලැබුණා. තේමා, ආකෘති ආදියෙහි වෙනස්කම් මතුවුණා. මලයාලම් නව රැුල්ලෙන් ආරම්භ වී දකුණු ඉන්දියාවේ දැවැන්ත සිනමා සංස්කෘති හතරේ වර්ධනය වූ මේ ප‍්‍රවණතාව දැන් උතුරු ඉන්දියාවේ පවා දකින්නට ලැබෙනවා. ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණ සිනමාකරුවන් ඒ ගැන උනන්දුවක් දක්වන බව දකින්නට ලැබී තිබෙනවා. එහෙත් ශ‍්‍රී ලංකාවේ තරුණ සිනමාවට එවැනි ප‍්‍රවණතාවන් තිබෙන බව පෙනෙනවාද?
ශාස්ත‍්‍රාලයීය පැවැත්මක් එක්ක එළියට එන සිනමාකරුවන් සහ සිනමාව තමන්ගේ මාධ්‍යය විදියට සලකමින් ඒ සඳහාම ජීවිතය කැපකරපු සිනමාකරුවන් අතර වෙනසක් තියනවා. අප මුලින් කී පිරිස අතර සමහර වෙලාවට ඉන්නවා සිනමාවට එන්න හිතන්නේ නැතිව, යම්කිසි විදියකින් සිනමාව විෂය විදියට තෝරාගෙන සිනමාව අධ්‍යයනය කරන්න සිද්ධවුණ අය. සිනමාවට අදාල උපාධි පාඨමාලාව ඇතුළේත් ඒ වගේ අයව දකිනවා. එහෙත් සිනමාව තමන්ගේ මාධ්‍යය බව හිතමින් ඒ සමඟ අනුරාගයෙන් බැඳුණු අය ඊට වෙනස්. මේ දෙකොට්ඨාසය තමයි ලංකාවේ සිනමා ක්ෂේත‍්‍රයේ ඉන්නේ. ඒ අයට පොදු කාරණයක් තමයි තමන්ගේ කුළුඳුල් සිනමාකෘතිය පිළිබඳ සිහින දකිමින් ඉඳීම. ඔවුන් කන්නේ බොන්නේ තමන්ගේ සිනමාකෘතියේ රූපරාමු ගැන හිතමින්.
නානකාමරයට යන්නේ ඒ ගැන සිතමින්. ඒ විදියට බිහිවෙන කුළුඳුල් සිනමාකෘති තියෙනවා. ඒවා රාශියක් මේ වෙනකොට පෝලිමකට එකතුවෙලා ඉන්නවා. කුළුඳුල් සිනමාකෘතිය බොහෝවිට ඒ සිනමාකරුවන්ගේ ආත්මය එක්ක බද්ධයි. ඒ ගතිය අපි හුඟක් අයගේ නිර්මාණවල දකිනවා. සමහරවිට තමන්ගේ පෞද්ගලික ජීවිතය ගැන අදහසක්, දේශපාලන අදහසක් වෙන්න පුළුවන්. එවැනි ප‍්‍රකාශන තියෙනවා.
අපේ සිනමාවේ විවිධ අවධි තියෙනවා. උදාහරණයක් විදියට ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක කුළුඳුල් සිනමාකරුවෙක් විදියට පේ‍්‍රම සම්බන්ධතා, විවාහය ආදි පවුල් සම්බන්ධතා ගැන කතාකරන්නට ලොකු ඕනෑකමක් දැක්වුවා. ඊට පස්සේ දීර්ඝකාලීන යුද්ධයත් එක්ක යුද්ධයේ යම් අත්දැකීම් පිළිබඳ නිර්මාණයක් හෝ දෙකක් බිහිවුණා. පසුව විමුක්ති ජයසුන්දර වගේ කෙනෙක් 2005 දී කාන් සිනමා උළෙලේ සම්මානයක් ලැබුවාම ඒක පරම්පරාවකට එළියක් වෙනවා වගේම අනෙක් පැත්තෙන් විමුක්තිව කොපි කරන චිත‍්‍රපටි විශාල ප‍්‍රමාණයක් බිහිවෙන්න පටන්ගත්තා. යුද්ධය පිළිබඳ අත්දැකීම් සිනමාව ඇතුළේ සාකච්ඡුා වීම වළක්වන්න බැහැ. අවුරුදු තිහක කාලයක් පරම්පරාවක් හැදිලා තියෙන්නේ යුද්ධය ඇතුළේ.
ලංකාවේ 2009 සිට 2019 දක්වා දශකයක් ලෙස ආපස්සට හැරිලා බැලූවොත් අපට පෙනෙන ගුණාංගයක් වන්නේ තරුණ සිනමාකරුවන් නැවත කුටුම්බයට යොමුවීම. පුද්ගල සම්බන්ධතාවල තිබෙන නිස්සාරත්වය පෙන්වීමට ගත් උත්සාහයන් පෙනෙන්නට තිබෙනවා. යුද්ධය නිසා අඩපණ වුණ සමායේම ප‍්‍රතිබිම්භයක් විදියට එය පෙනෙන්නට පුළුවන්. ඒ ගතිලක්ෂණ තිබුණාට ඔබ යෝජනා කළා වගේ නව රැුල්ලක් ලෙස හැඳින්විය හැකි මට්ටමක් තවම නැහැ. අප නව රැුල්ල කියන වචනය පාවිච්චි කරනවා ප‍්‍රංශ නව රැුල්ල, පෝලන්ත නව රැුල්ල වගේ ප‍්‍රවණතා හඳුන්වන්න. ලෝක සිනමාවේ නව රැුල්ල ලෙස හැඳින්වූ අවධි ගණනාවක් තියෙනවා. එලෙස නව රැුල්ලක් ලෙස හඳුන්වන්න නම් අපට එකවර වෙනසක් දැනෙන්න ඕනෑ. එහෙත් ඒ වෙනුවට දකින්න ලැබෙන්නේ තැනින් තැන මතුවෙන කේවල නිර්මාණ. මේවා පුද්ගල අරගල විදියට හඳුන්වන්න පුළුවන්.
ප‍්‍රතිපක්ෂය යනුවෙන් අදහස් කළේ මොකක්ද?
මේක ගෝලීය කර්මාන්තයක්. අපි තවම ¥පත ඇතුළේ ඉඳගෙන කතාකරන්නේ. අපි ඇතුළේ ඉඳගෙන හෙට්ටු කරන්න කතාකරන්නේ පොඩි භූමි කලාපයක. අපි ලංකාවේ සිනමාව ගැන කතාකරද්දී සිංහල භාෂාවෙන් හැදෙන චිත‍්‍රපටි දකින්නේ. අපි තවමත් මේවා ගැන හරිහැටි අවබෝධ කරගෙන නැහැ. මම දකින අනෙක් දේ තමයි සිනමා උළෙලවල්. ඒවා ඉලක්ක කරගෙන චිත‍්‍රපටි හදන අය පවා සිනමා උළෙල වනාහි මෙලෙසයි කියලා අනුමාන කරගෙන චිත‍්‍රපටි හදනවා. එහෙත් නූතනයේ සිනමා උළෙලවල් ක‍්‍රියාත්මක වෙන්නේත් ඔවුන් හිතාගෙන ඉන්න විදියට නෙවෙයි. ඒ පැත්ත ගැන වටහාගැනීම අතින් ඔවුන් දුර්වලයි. අපි සිනමා වට්ටෝරු ගැන කතාකරද්දී වැඩිපුර අවධානය යොමු කරන්නේ වාණිජ ධාරාවේ වට්ටෝරුවලට. එහෙත් කලාත්මක චිත‍්‍රපටිවලත් නොදන්නා වට්ටෝරු තියෙනවා.
ඒ වට්ටෝරුව ඇතුළේ වැඩකරනවා. සමහරු චිත‍්‍රපටි හදලා අවුරුදු දෙකක් තිස්සේ උළෙලවලට ඉදිරිපත් කරන්න උත්සාහ කරනවා. එහෙත් දිගින් දිගටම අසාර්ථක වෙනවා. ඒ අතරේ ඔවුන් පය ගහලා ඉන්න පොළොවේත් ඒ සිනමාකෘතිය අසාර්ථක වෙනවා. එහෙම සිනමාවක තමයි අද සමහරු ඉන්නේ. මම දකින එක දෙයක් තමයි සිනමාවකරුවන්ගේ වංකකම. සමහරු තමන්ගේ කලාවට වංකයි. තමන්ට කියන්න කතාවක් තියෙනවා නම්, ඒකට තමන් තෝරාගන්නේ සිනමාව කියන මාධ්‍යය නම් ඒ මාධ්‍යයෙන් කතාව කියන්න අවංක වුවමනාවක් තියෙන්න ඕනෑ.
ලංකාවේ මෑතකාලීන තරුණ සිනමාකරුවන් කලාත්මක වට්ටෝරු සිනමා ප‍්‍රවණතාවක් ඇතුළේ හිරවෙලා ඉන්න බව පෙනෙනවා නේද?
මේ දේවල් වෙනස්වුණ අවස්ථාවක් තමයි 2005 දී විමුක්ති ලබපු ජයග‍්‍රහණය. ඔහුගේ ජයග‍්‍රහණයෙන් පසුව ලංකාවේ තරුණ පරම්පරාවට උන්මාදයක් ඇතිකළා. කෘතියක් නිර්මාණය කිරීම, පේ‍්‍රක්ෂාගාරයට ගෙනයෑම හා සිනමා උළෙලවලට ගෙනයෑම වෙනුවට අපි මන්තරයක් වගේ කාන්, කාන් කියන්න පටන්ගත්තා. දැන් කෙටි චිත‍්‍රපටිකරුවන් කාන් සිනමා උළෙලේ ‘ෂෝට් ෆිල්ම් කෝනර්‘ එකට චිත‍්‍රපටි ගෙනියනවා. එහෙත් ඇත්තටම එය සිනමාව ගැන උනන්දුවක් දක්වන උදවියගේ පොකැට්ටුවට තට්ටු කරන තැනක්. කාන් සිනමා උළෙලට ලෝකයේ විශාල ධනයක් ඇදී එනවා. අපේ පැත්තෙන් එන චිත‍්‍රපටි අරගෙන පොඩි ඉඩක නොකඩවා ප‍්‍රදර්ශනය කරනවා. එය සිනමා උළෙලේ තරගකාරී අංශයට යන්නේත් නැහැ.
ඊට වඩා පොඩි සිනමා උළෙලවල් තියෙනවා චිත‍්‍රපටියට හොඳ පිළිගැනීමක් හා විචාරයක් ලැබෙන. සමස්තයක් විදියට 2005න් පස්සේ ලංකාවේ සිනමාවට වෙනසක් කළා. එහෙත් කෙනෙකුගේ ජයග‍්‍රහණයෙන් පසුව ඒකේ ඩුප්ලිකේට් හදලා සිනමාවක් ගොඩනඟන්න බැහැ.
‘හෝ ගානා පොකුණ’ සාර්ථක වූ පසුව වර්ගයේ ළමා චිත‍්‍රපටි හැදුණා. ‘අබා’ චිත‍්‍රපටියෙන් පසුව දශකයක් තිස්සේ ඉතිහාස කතාන්දර හැදෙන්නට පටන්ගත්තා. ප‍්‍රවේගයෙන් පසු ඒ වර්ගයේ දකුණු ඉන්දීය අනුකරණ බිහිවුණා. අඩු වැඩි වශයෙන් මෙවැනි ප‍්‍රවණතා ගැන අදහස මොකක්ද?
මම කොළඹින් පිට වැඩකරන කෙනෙක්. එක් විදියකට සමාජ සමීක්ෂකයෙක්. මම සමහර වෙලාව දකිනවා හැතැප්ම දහයකට විතර කඩයක්වත් නැති බව. එහෙම කාලයක් ගෙවිලා එක්වරම සිල්ලර කඩයක් දකිනවා. ඒකට හොඳට බිස්නස් එනවා. තවත් අවුරුද්දකින් යනකොට එතැන දිගටම සිල්ලර කඩ තියෙනවා. තවත් තැනක බඩඉරිඟු තම්බන්නට කෙනෙක් පටන්ගත්තොත්, අවුරුද්දක් යනකොට එතැන බඩඉරිඟු කඩ ගණනාවක් බිහිවෙනවා. නව රැල්ලක් කියන්නේ ඒ වගේ දෙයකට නෙවෙයි. එක් තැනක බත් කඩයක් හැදුණොත් එහා පැත්තේ හැදෙන්න ඕනෑ අතුරුපස කඩයක්. එහෙම දෙයක් නැහැ. අපේ සිනමාවේ වෙන්නේත් ඒක තමයි. 2005 දී විමුක්ති චිත‍්‍රපටියක් කළාම හැමෝම ඒ වගේ වැඩ කරන්න ගත්තා.
ඉන්දික උඩුගම්පොල වෙනස්ම නිර්මාණයක් කරලා යම්කිසි අභියෝගයක් ජයගත්තා. එතකොට හැමෝම කල්පනා කළා ළමා චිත‍්‍රපටි කරන්න. දැන් හැම චිත‍්‍රපටියේම පාහේ ළමයි ඉන්නවා. මීට කලින් මේ වගේම ඉතිහාස චිත‍්‍රපටි ආවා. සමහර ඒවා සාර්ථකයි. ඒක දැකලා අතිශයින් අසාර්ථක වුණ චිත‍්‍රපටි ගණනාවක් අපි දැක්කා. අපි කැමතියි වට්ටෝරුගත වෙන්න. අපට නැවුම් සිතීමක් නැහැ. අපි කවුරුහරි අනුකරණය කරන්න බලනවා. සමහරු තමන්ගේම නිර්මාණශීලීත්වය සැක කරනවා.
අනෙක් පැත්තට ලෝක නිර්මාණ අපේ තරුණයන්ට රසවිඳින්නට අවස්ථාව ලැබෙන නිසා එවැනි ප‍්‍රතිනිර්මාණ සහ මුල් නිර්මාණය සසඳමින් විවේචන එල්ලකරන බවත් පෙනෙනවා..
මෑත කාලයේදී ස්පාඤ්ඤ චිත‍්‍රපටි දෙකක් කරලා තියෙනවා. බොහෝ අය මෙහෙම නිර්මාණ කරනවා. ඉන්දියාවේත් ප‍්‍රතිනිර්මාණ සිද්ධවෙලා තියෙනවා. එහෙත් ලංකාවේ සිද්ධවෙන්නේ හැම තනි රූපරාමුවක් ගාණේ කොපිකිරීම. ඒ වෙනුවට තමන්ගේ යමක් එකතු කළා නම් ඒ නිර්මාණවලට වටිනාකමක් ලැබෙනවා. ලෝක සිනමාවෙහි මේ වෙද්දී සාකච්ඡුා කළ විෂයන් නැති තරම්. අපි කරන්නේ ඒ විෂයන්ට නැවත යෑමක් සහ නැවත අර්ථකථනය කිරීමක්. එතැනදී තමයි නිර්මාණ කෞශල්‍යය එන්නේ. කෙනෙක් කියපු දෙයක් වුණත් නැවත කියන්නේ කෙලෙසදැයි කල්පනා කරන්න ඕනෑ.
පේ‍්‍රක්ෂකාගාරයට සිනමාකෘතිය ගෙනයෑමේ අභියෝගවලට තරුණයන් මුහුණදෙනවා..
සිනමාව කියන්නේ වෙළඳ භාණ්ඩයක්. එය නිෂ්පාදනය කරන්නේ වෙළඳපොළ වටහාගෙන. කෙසේ වෙතත් ඇමෙරිකාවේ ඉන්ඩි සිනමාවක් තියෙනවා. ලෝකයේ වෙනත් රටවලත් ඉන්ඩි සිනමාව ලෙස හඳුන්වන විකල්ප සිනමා කර්මාන්තයක් තියෙනවා. දැවැන්ත සිනමා සංස්කෘතියක් තිබියදී, එයට පරිබාහිරව ස්වාධීන සිනමාකරුවන්ගේ සිනමාවක පැවැත්ම එයින් තහවුරු වෙනවා. ඉන්දියාව, ඇමෙරිකාව, යුරෝපය වගේ තැන්වල කර්මාන්තයට ආයෝජනය කරලා ලාභයක් ඉපැයිය හැකි සිනමාව එක විදියකට පවත්වාගෙන යද්දී මේකට විකල්ප වශයෙන් තියෙන ඉන්ඩි සිනමාවට අනුග‍්‍රහය ලැබෙනවා.
බොහෝ රටවල මධ්‍යම රජයෙන් සහ ප‍්‍රාන්ත ඇතුළේ ප‍්‍රාදේශීය වශයෙන් ආයෝජනයන් සිද්ධවෙනවා. කෙනෙකුට තිර රචනයක් තියෙනවා නම් ඒක අරගෙන නිෂ්පාදකයෙකු සොයාගෙන ගිහින් මුදල් ආධාර ලබාගැනීමේ අවකාශය තියෙනවා. මේ කර්මාන්ත දෙකම නැතිව සමාජයකට පැවැත්මක් නැති බව අවබෝධ කරගෙන තිබෙනවා. අපේ රටේ එහෙම නැහැ. කලාව හා සංස්කෘතිය පවත්වාගෙන යෑමේ ව්‍යාපෘතියක් අපට නැහැ. මම අකැමති දෙයකට පැවැත්මක් තිබෙන්න බැරි බව තමයි අපි විශ්වාස කරන්නේ. අනුන්ගේ මතය නොඉවසීම විචාරය තුළත් අපි දකිනවා.
ඔබ සතුව හෙට සිනමා තිර රචනයක් තිබුණොත් ඔබ ඒක අරගෙන යන්නේ කොතැනටද. එහෙම තැනක් අද නැහැ. ඔබට වෙනත් සිනමා උළෙලක් හෝ කර්මාන්තය ආශ‍්‍රිත තැනක් හොයාගෙන විදේශගත වෙන්න සිද්දවෙනවා. ඒ වගේ තැනක අතිරික්තයෙන් නොදියුණු සිනමා සංස්කෘතියක් තියෙන රටවල් වෙනුවෙන් වෙන්කරපු කෝටා එකකින් ආධාරයක් ලබන්න සිද්ධවෙනවා. ඉස්සර කාන් කිව්වා වගේ පහුගිය කාලයේදී ලොකු සද්දයක් තිබුණා ලොකානෝ සිනමා උළෙලට අදාලව. පළමු ලෝකයේ කලා ව්‍යාපෘතිවලින් අනේ පව් කියලා දෙන කොටස තමයි මේ. ඒ හැරුණාම ලංකාවේ සිනමාවට අනාගතයක් නෑ.
එවැනි පසුබිමක නව රැුල්ලක් ගොඩනඟාගන්න නම් සිනමාවට ආදරය කරන අයගේ ඒකරාශි වීමක් වැදගත් නේද?
අද හැමෝටම තියෙන්නේ තම තමන් හදාගත්ත නිර්මාණ එළියට දමාගැනීමේ පුද්ගල අභිලාෂයන්. ඒ වෙනුවට පොදු අභිලාෂයක් වෙනුවෙන් ඒකරාශී වීම් සිද්ධවෙන්න ඕනෑ. එහෙත් ලංකාවේ අපි ඒවා දකින්නේ නැහැ. ප‍්‍රදර්ශනය සහ බෙදාහැරීම මේ වෙනකොට සමාගම්වලින් හසුරුවනවා. ඔවුන් එකිනෙකා පරයමින් නැගීසිටීමට උත්සාහ කරන තත්වයක් දකිනවා. මේ බෙදාහැරීම සහ ප‍්‍රදර්ශනයට යම්කිසි අභියෝගයක් බාහිරින් එල්ලවුණොත් බාහිර අභියෝගයට එරෙහිව ඔවුන් එකතුවෙනවා. එතැන තමයි වෙළඳපොළේ පැවැත්ම තියෙන්නේ. මේක එළියේ ඉන්න අයට මැජික් එකක් වගේ. එහෙත් ඔවුන් ඒකරාශි නොවී පිල් බෙදෙනවා.
දැන් වෙන්න ඕනෑ එකිනෙකා ඉවසීම සහ අපි හැමෝම අවකාශයක් ගොඩනඟාගැනීමට උත්සාහ කිරීම. හැමෝටම තමන්ගේ කලාව කරන්න ඉඩක් හදලා දෙන්න ඕනෑ. ඒත් ලංකාවේදී අපි හැමදාම කැමතියි ඉරි, කොටු ගහලා වෙන් කරන්න. අතීතයේ ප‍්‍රබුද්ධ පීචං විවාදයේ පටන් තිබුණේ ඒක. දැන් ඉන්දීය සිනමාවේදී වගේම ලෝක මට්ටමේ සිනමාවේත් මේ මායිම් සහ ඉරි අහෝසි වෙමින් යනවා. දැන් වෘතාත්තමය සහ වාර්තා චිත‍්‍රපටි කියන බෙදීම් පවා අහෝසි වෙමින් යනවා.
අප සිනමාකෘති සමාජයට අලෙවි කිරීම ගැන සැලසුම් හදාගන්න ඕනෑ නේද?
ලංකාවේ සිනමාකරුවන් අසාර්ථක වන තැනක් තමයි ඔවුන් තමන්ගේ වෙළඳපොළ නොදන්නාකම. අනෙක් අතට අපි හරිම කැමතියි හැමදාම එකම ක‍්‍රමවේදයට චිත‍්‍රපටි පෙන්වන්න. මම නිතරම දකින දෙයක් තමයි ඒක. ලංකාවටම ලොකු ප‍්‍රචාරයක් කරලා, ලංකාව පුරා පෝස්ටර් ගහලා චිත‍්‍රපටියක් පෙන්වන්න උත්සාහ කරනවා. මේවා අසාර්ථක වැඩ. සිනමා කෘතියක් නරඹන ප‍්‍රමාණය හා අවකාශයන් විවිධාකාරයි. මේ සමාජයේ අද වෙනකොට සිනමාවේ බෙදාහැරීමේ හා ප‍්‍රචාරණයේ ඇතිවෙලා තියෙන වෙනස්කම් හඳුනාගෙන ඒක අලෙවි කරන්නේ කොහොමද කියන එක ගැන උත්තර නැහැ.
ඔබ මීට පෙර සාමූහිකත්වය ගැන අදහස් කළා. නව සිනමා ප‍්‍රවණතා ඇතිකිරීමට මෙවැනි සාමූහික කටයුතු මොනතරම් වැදගත්ද?
ලංකාවේ නිෂ්පාදනවලදී රචනය, අධ්‍යක්ෂණය, නිෂ්පාදන කළමනාකරණය ආදි සියලූ කටයුතු එකම පුද්ගලයෙක් කරනවා. ඉන්පසුව බෙදාහැරීමත් තමන්ටම කරන්න පුළුවන් වේවි කියලා හිතනවා. පෝලන්ත නව රැුල්ලේ තිබුණු සමහර චිත‍්‍රපටිවල නාමාවලිය බැලූවොත්, සිතාගන්නට බැරි විදියේ චරිත ඒ චිත‍්‍රපටිවලට සහාය දක්වලා තියෙන බව දකින්න පුළුවන්. රෝමන් පොලොන්ස්කි සමහර චිත‍්‍රපටිවල ලයිට් උස්සලා තියෙනවා. ඔහු තවත් කෙනෙකුගේ චිත‍්‍රපටිවල රඟපාලා තියෙනවා. පෝලන්ත නව රැල්ල බිහිවුණේ සාමූහික ප‍්‍රවණතාවක් විදියට. එහෙත් ලංකාවේ උදවිය මේක සාමූහික කලාවක් බව දන්නේ නැහැ. අධ්‍යක්ෂවරයා කියන මූලික පුද්ගලයා හිටියාට, ඉන් එහාපැත්තේ සාමූහිකත්වය තුළ නිර්මාණයකට නැගෙන්න අවශ්‍ය සරු පස තියෙන්න ඕනෑ. අනෙක් පැත්තෙන් නිර්මාණ මංකොල්ලය නිසා තමන්ගේ නිර්මාණය තව කෙනෙකුට පෙන්වන්න මිනිස්සු බයයි. මම දන්න සමහර හොඳ තිර රචනයන් හමස් පෙට්ටියේ තියාගෙන ඉන්නවා පෙන්වන්න බය නිසා. මේ එකිනෙකාගේ දක්ෂතාවට ගරු කිරීමේ නොහැකියාව ලොකු ප‍්‍රශ්නයක්. මෙයට අනුබද්ධ තවත් කාරණා බොහොමයක් තියෙනවා.
