19 වෙනස් කරන්නේ ගෝඨාභයගේ පැත්තටද? මහින්දගේ පැත්තටද?

ඉදිරි පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී තුනෙන් දෙකක බලයක් ලැබුණහොත්, 19වැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අහෝසි කරන බව ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ කීහයි මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණි.

19 වැනි සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක් තිබුණු පමණින් අහෝසි කළ නොහැකිය. ඒ සඳහා 20 වැනි සංශෝධනයක් ගෙන ආ යුතුය. 19 සංශෝධනය 20න් අහෝසි කෙරෙනවායැයි කියන්නටද නොහැකිය. 19න් ඇතිකරන ලද වෙනස්කම්, එක්කෝ ආපස්සට හැරවිය යුතුය. නැතිනම් ඉදිරියට ගෙන යා යුතුය. ජනාධිපතිවරයා කියන්නේ මේ දෙකෙන් කුමක්ද?

17 වැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය නිසා, ගමේ පොලිසියට තමන්ට වුවමනා විදියට ඕඅයිසී කෙනකුවත් පත්කරගන්නට බැරි බව හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්‍ෂ සිය ධුර කාලයේදී ප‍්‍රසිද්ධියේම කීවේය. කීවා පමණක් නොව, තමාට පෙර, චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ජනාධිපතිනියගේ කාලයේ නීතිගත කළ 17 වැනි සංශෝධනය විවෘතවම නොසලකා හැර වැඩ කළේය. සිය පාලනයේ අවසන් භාගයේදී 17 මුළුමනින්ම හකුලා ඊට ප‍්‍රතිවිරුද්ධ 18ක් සම්මත කෙළේය.

දැන් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂද සිය සහෝදරයා එදා කී කතාවම කියයි. ඒ 19 ගැනය. 19 යනු 17හි දිගුවක් බැවින්, සහෝදරයන් දෙදෙනාගෙන්ම ප‍්‍රකාශවන්නේ ඒ සංශෝධන දෙකෙහිම ඇති සාරයට තමන්ගේ ඇති අකමැත්තයි.

17න් සහ 19න් උත්සාහ කළේ, විධායක ජනාධිපති ධුරයේ බලතල යම් පමණකට සීමා කිිරීමටය. 17න් ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාවක් හා ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ස්ථාපිත කරන ලද අතර, 19න් ඉන් ඉදිරියට ගොස් ජනාධිපති ධුරයෙහි තවත් බලතල සීමාකිරීම්ද කරන ලදි. මේ වෙනස්කම්වල හරය වුණේ, තනි පුද්ගල විධායකයක අත්තනෝමතිකත්වය දුර්වල කොට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ලක්‍ෂණ රාජ්‍ය ව්‍යුහයට එකතු කිරීමය.

එහෙත් 17 සහ 19න් සිදුවුණේ අතරමග වෙනස්කම් කිහිපයක් පමණකි. ඇත්ත වශයෙන්ම රාජ්‍ය ව්‍යුහය සම්පූර්ණයෙන්ම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී කිරීමට කළ යුතුව තිබුණේ සම්පූර්ණයෙන්ම විධායක ජනාධිපති ධුරය නැතිකර, පාර්ලිමේන්තු ක‍්‍රමයකට යෑමය. එනම්, 19න් ඉදිරියට යෑමය.

නොවැම්බර් 16 වැනිදා මහජන වරම පාවිච්චි කොට 19 වෙනස්කරන්නට තමන් සූදානම් වන බව ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිවරයා මෙන්ම පොහොට්ටුවේ ඇතැම් සිවිල් සමාජ නායකයෝද කියති. ඒ සිවිල් සමාජ නායකයන්ට අනුව, 19හි හොඳ දේවල්, එනම් ස්වාධීන කොමිෂන් සභා තවදුරටත් පවත්වාගෙන, අනෙක් කාරණා සංශෝධනය කරන්නට ඔවුන් සූදානම්ය. එහෙත්, රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිතුමාගේ කතාවලින් නම් පෙනෙන්නේ ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ඔහුට බාධාවක් වී ඇති බවයි. පසුගිය දිනයක බෙල්ලන්විල පන්සලේදී ඔහු කිව්වේද, පොලිසියට ඕඅයිසී කෙනෙකුවත් පත්කරගන්නට මේ ජනාධිපතිකමෙන් බැරි බවයි.

එවැන්නක් සිදුවී තිබෙන්නේ පොලිසිය නිර්දේශපාලනික කිරීම සඳහා ජාතික පොලිස් කොමිසමක් ඇතිකර තිබෙන හෙයිනි. (මේ වන විට එම කොමිසමද දේශපාලනිකව පක්‍ෂපාතී බව ක‍්‍රියාවෙන්ම ඔප්පු වී තිබේ.*

කොහොම වුණත් ලද ජනවරම පෙන්වා 19 වෙනස් කිරීමට රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ ආණ්ඩුව උත්සාහ කරන බව පෙනෙයි. එහෙත්, එය ලේසි පහසු කටයුත්තක් නොවේ.

පළමුවැනි බාධාව වන්නේ, එය වෙනස් කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක අනුමැතිය අවශ්‍ය වීමය. දැනට පවතින පාර්ලිමේන්තුවේ රාජපක්‍ෂ මහතාට තුනෙන් දෙකක බලයක් නැත. (එවැනි බලයක් තිබුණි නම්, ඒ බලය උපයෝගි කොට ගෙන පාර්ලිමේන්තුවද මේ වන විට විසුරුවා හැරලාය.* ඒ නිසා, ඉදිරි මහමැතිවරණයේදී තුනෙන් දෙකක බලයක් ලබාගැනීම ඔවුන්ගේ මූලික අරමුණ වනු ඇත. එහෙත්, ජනාධිපතිවරණයේදී රාජපක්‍ෂ මහතා ලබාගත් ඡුන්ද ප‍්‍රමාණයට සාපේක්‍ෂව සලකන කල, ඔවුන්ට තනි පක්‍ෂයක් හැටියට පාර්ලිමේන්තුවේදී ලබාගත හැකි ආසන ප‍්‍රමාණය 115-118 අතර පමණ වනු ඇත. තුනෙන් දෙකක එනම් ආසන 150ක බලයක් ලබාගැනීමට නම්, එක්කෝ එක්සත් ජාතික පෙරමුණෙන් 2020දී පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වන මන්ත‍්‍රීවරුන් පිරිසක් එකතුකරගත යුතුය. එනම් ‘බා ගත’ යුතුය. නැතිනම් දෙමළ මුස්ලිම් පක්‍ෂවල සහාය ලබාගත යුතුය.

එජාපෙන් මන්තී‍්‍රවරුන් එකතුකරගැනීම සාපේක්‍ෂව පහසු වෙතත්, මේ වන විට පොහොට්ටු පාර්ශ්වය තුළ ආධිපත්‍යය පතුරා ඇති සිංහල බෞද්ධ බලවේගයේ බලපෑම මත, මුස්ලිම් හෝ දෙමළ හෝ පක්‍ෂ එකතුකර ගැනීම ඒ තරම් පහසු නොවනු ඇත. එකතුකර ගත්තත්, එය සිංහල බෞද්ධවාදී පොහොට්ටු සිවිල් සමාජයේ මතවාදී පදනමට දරුණු ප‍්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමක් වනු ඇත. (එහෙත්, දෙමළ මුස්ලිම් පක්‍ෂවල සහාය ලබාගැනීමත්, ඒ සහාය පොහොට්ටු සිවිල් සමාජය විසින් විවිධ න්‍යාය පෙරට ගෙනැවිත් සාධාරණ කිරීමත් ඉදිරියේදී විය නොහැකි දෙයක්ද නොවේ.*

2015 ලක්‍ෂ හැට දෙකක ඡන්දයක් ලබාගත් පාර්ශ්වයට, 19 වැනි සංශෝධනය සම්මත කරගැනීම සඳහා තුනෙන් දෙකක අනුමැතිය ලබාගැනීමට ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂයට පින්සෙන්ඩු වන්නට සිදුවුණ ආකාරය මෙහිදී අමතක නොකළ යුතුය.

තුනෙන් දෙකක බලයක් ලබාගත්තද, 19 වැනි සංශෝධනය වෙනස් කරන්නේ කුමන පැත්තකටද? මෙය, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ හා මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජනාධිපති-අගමැති අයියාමලෝ දෙදෙනා මුහුණ දෙන බලවත් අභියෝගයක් වනු ඇත. මේ, එකම දේශපාලන බලවේගයක, එකම තීව‍්‍රතාවේ දේශපාලන උන්නතිකාමීත්වයක් ඇති දෙදෙනකු ජනාධිපති-අගමැති ධුර දරන දුර්ලභ අවස්ථාවකි. ඒ නිසා, 19 වෙනස් කරන්නේ ජනාධිපතිධුරය (ගෝඨාහය* ශක්තිමත් කරන පැත්තටද? අගමැතිධුරය (මහින්ද* ශක්තිමත් කරන පැත්තටද?

ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා පෙරටු කොටගත් වියත් මග හා පොහොට්ටු සිවිල් සමාජයට වුවමනා වනු ඇත්තේ ජනාධිපති ධුරය හැකි තරම් ශක්තිමත් කර ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ පාලනය තවත් ශක්තිමත් කිරීමය. ඒ සඳහා ජනාධිපති ධුර කාලය යළි දීර්ඝ කිරීම (අවුරුදු 5න් 6ට?, ධුරය දැරීමට හැකි වාර ගණනට ඇති සීමාව ඉවත්කිරීම, හැම ධුර කාලයකම අවුරුදු හතරක් ඉක්ම ගිය පසු ඊළඟ ජනාධිපතිවරණය කැඳවීමට බලය ලබාදීම, ඇමති මණ්ඩලය පත්කිරීම ජනාධිපතිවරයාගේ තනි අභිමතය මත පවතින දෙයක් බවට පත්කිරීම, අගමැතිවරයා පත්කිරීම හා ඉවත් කිරීම ජනාධිපතිට අභිමත පරිදි කළ හැකිවීම, අගවිනිසුරු ඇතුළු රටේ ඉහළ තනතුරුවලට පුද්ගලයන් පත්කිරීමේ බලය තනිවම ජනාධිපතිට ලබාදීම, කැමති වේලාවක පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවන්නට බලය ලබාදීම යනාදි වෙනස්කම් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ පැත්තෙන් යෝජනා වනු ඇතැයි සිතිය හැකිය. ඒ යෝජනා අගමැති මහින්ද රාජපක්‍ෂගේ කැමැත්තට කොයි තරම් හේතුවිය හැකිද යන්න ගැන ඇත්තේ සාධාරණ සැකයෙකි. මන්ද යත්, මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා අගමැතිධුරය දරන්නේ පඹයකු හැටියට සිටින්නට කැමැත්තෙන් නොවන බැවිනි. 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ, යම් පමණකින් අගමැතිවරයාගේ බලය දියුණුවී ඇති තත්ත්වයක් යටතේ, ඒ බලතලත් සිය මල්ලීට ලබාදී, තවත් ඔහු ශක්තිමත් කොට කැමැත්තෙන් සිරිසඟබෝ වන්නට මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා කැමති වනු ඇතැ’යි සිතිය නොහැකිය. වාර ගණන සීමාවක් නැතිව ජනාධිපති ධුරයට තරග කිරීමට හැකියාව ලබාදීම, ධුර කාලය වැඩි කිරීම, ඇමතිවරුන් ජනාධිපතිගේ තනි අභිමතයට පත්කිරීම වැනි විධිවිධාන මහින්ද රාජපක්‍ෂ අගමැතිවරයාගේ පැත්තෙන් හිතකර දේ නොවේ. එවැනි වෙනස්කම් විසින් අගමැතිධුරය හුදු පඹයකුගේ තත්ත්වයට පත්කරනවා ඇත. දිනේෂ් ගුණවර්ධන මහතාට මුලින් ලබාදීමට ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ පැත්තෙන් යෝජනා වී තිබුණු අගමැතිකම, තමාටම ලබාදිය යුතුයැයි මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතාගේ පැත්තෙන් බලපෑම් ඇතිවී තිබුණු බව රහසක් නොවේ. අගමැතිකම තදින් ග‍්‍රහණය කරගැනීමෙන් මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා පෙන්වා ඇත්තේ, හුදෙක් ඇමතිවරයකු හැටියට හෝ පක්‍ෂ නායකයා හැටියට හෝ පමණක් සිටිමින් දෙවැනි තත්ත්වයට පත්වන්නට තමාගේ කැමැත්තක් නැති බවය. එවැනි තත්ත්වයක් මත, ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ සීමාවක් නැතිව බලයේ තබාගන්නට ඉවහල් වන මෙන්ම, අගමැතිගේ බලය බරපතළ ලෙස සීමාකොට ජනාධිපතිගේ බලය ශක්තිමත් කරන ඉහත ආකාරයේ වෙනස්කම් මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතාගේ කැමැත්තට හේතු නොවනු ඇත්තේය.

දැන් අගමැතිධුරයේ සිටින්නේ රත්නසිරි වික‍්‍රමනායක කෙනෙකු හෝ දිමු ජයරත්න කෙනකු නොවන බව තේරුම් ගැනීම වැදගත්ය. මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතාගේ අභිලාෂය වී ඇත්තේ, මියයන්නට පෙර හැකි නම්, නැවත වරක් තමා රටේ ජනාධිපති වනු දකින්නටය. ඒ බැරි නම් අඩු ගණනේ තමාගේ පුත‍්‍රයා හෝ ජනාධිපති පුටුවේ හිිඳිනු දැක මියයන්නටය. මේ බල අරමුණත් සමග, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ අභිලාෂය එකට යනු දකින්නට නොහැකිය. මේ ප‍්‍රතිවිරෝධතාව තවදුරටත් වර්ධනය කරනු ඇත්තේ අයියාමලෝ දෙදෙනා නියෝජනය කරන දේශපාලන බලවේග විසිනි.

උදාහරණයක් හැටියට, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා නියෝජනය කරන උගත්, වෘත්තික හා හමුදා පුද්ගල ස්තරවලට ප‍්‍රතිපක්‍ෂව මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා නියෝජනය කරන්නේ, විවිධාකාර වංචා ¥ෂණ, අපරාධවලට යහමින් චෝදනා ලත්, වෘත්තික හෝ උගත් හෝ නැති, එක්තරා ආකාරයකට ලූම්පන් මුහුණුවරක් සහිත කණ්ඩායමකි. මේ බලවේග දෙකෙන් බිම් මට්ටමේ දේශපාලනයක් කළ හැක්කේද, මහජනතාවට ආමන්ත‍්‍රණය කිරීමේ බලයක් ඇත්තේද, මැතිවරණයක් ජයගැනීමේ නීතිමය හා නීති විරෝධී යාන්ත‍්‍රණයක් ඇත්තේද මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා නියෝජනය කරන කණ්ඩායමටය. ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ ප‍්‍රභූ වෘත්තිකයන් පොළව සමග සම්බන්ධයක් නැති හුදු නම්වලින් පමණක් දේශපාලන ආයෝජනයේ යෙදෙන පිරිසකි. මතුවන ඕනෑම දේශපාලන ගැටුමකදී, වඩාත් බලවත් පිල නියෝජනය කරන්නේ මහින්ද රාජපක්‍ෂ බව නිසැකය. රට පුරා සිටින සියලූ පොහොට්ටු පාක්‍ෂිකයන්ගේත්, ¥ෂිත හා චෝදනා ලත් නොලත්, ප‍්‍රාදේශීය පොහොට්ටු දේශපාලකයන්ගේත් නායකයා මහින්ද මිස ගෝඨාභය නොවේ.

ඔවුන්ගේ න්‍යාය පත‍්‍රය සමග ගැළපෙන්නේද, ඒ න්‍යාය පත‍්‍රය හොඳින් හඳුනන්නේද මහින්ද රාජපක්‍ෂය. ඔවුන් මහින්ද ශක්තිමත් කරනු ඇත්තේ ඔහුගේ ආවරණය ලබන්නටය. ඒ ආවරණය ලැබෙන්නේ රාජ්‍ය ව්‍යුහයේ තීරණාත්මක තැනක මහින්ද ස්ථානගත වුවහොත් පමණකි. දැනට ඒ ස්ථානය නම්, 19 යටතේ තිබෙන අගමැතිධුරයයි. දැනටත් වඩා බලතල අඩු, අගමැතිධුරයකින් තමන්ට නිසි ආවරණයක් නොලැබෙන බව, මහින්ද රාජපක්‍ෂ පාර්ශ්වයේ අනුගාමිකයන් පැහැදිලිව තේරුම් ගෙන ඇති බව නිසැකය. ඒ නිසා, අගමති ධුරය දුර්වල කරන, අනෙක් පැත්තෙන් ජනාධිපති ධුරය ශක්තිමත් කරන ව්‍යවස්ථා ප‍්‍රතිසංස්කරණයක් වනාහි වර්තමාන රාජපක්‍ෂ පවුල් හවුලට හැලහැප්පීම්වලින් තොරව යා හැකි ඉලක්කයක් නොවේ. මීට මාස දෙක තුනකට පෙර, ලේඛකයා සමග කතාකළ පොහොට්ටු පක්‍ෂයේ ඉදිරිපෙළ ක‍්‍රියාකාරිකයකු පැවසුවේ, තමන් මේ ජනාධිපතිවරණයෙන් ජයගන්නා බවය. එසේ වුවද, තමන් බලාපොරොත්තු වන වෙනස සිදුකිරීමට හැකිවේද යන්න ගැන ප‍්‍රශ්නයක් තිබෙන බව ඔහු කීවේය. ඒ ප‍්‍රශ්නය කුමක්දැයි අසන ලද විට ඔහු කීවේ, (එවකට පැවැති යහපාලන ආණ්ඩුවේ ජනාධිපතිවරයා හා අගමැතිවරයා අතර ඇතිව තිබෙන අන්දමේ ආරාවුලක් අනාගත රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ ආණ්ඩුවක් තුළද ඇතිවීමට ඉඩ තිබෙන බවයි. ඔහු අදහස් කරන්නට ඇත්තේ, ජනාධිපති මල්ලීත්, අගමැති අයියාත් අතර දැනටමත් ක‍්‍රමයෙන් මෝදු වෙමින් තිබෙන ප‍්‍රතිවිරෝධතාව ගැන විය හැකිය.

19 යටතේ අවුලක් නැතිව රට පාලනය කළ හැක්කේ එකම පවුලේ සහෝදරයන් දෙදෙනකුට පමණක් බව ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ ඉන්දියාවේදී පවසා තිබේ. එය ඇත්තකි. එහෙත්, ඒ අනෙක් පැත්තටය. එනම්, එකම පවුලේ අයියමලෝ දෙන්නෙකුට අවුලක් නැතිව රට පාලනය කළ හැක්කේ 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ පමණක් බවයි. ඒ අනුව, අයියාමලෝ දෙදෙනාගේම අරමුණු සාපේක්‍ෂ වශයෙන් තෘප්ත කළ හැකි වන්නේ දැනට තිබෙන ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාමය තත්ත්වය, එනම් 19වැනි සංශෝධනය තවදුරටත් එලෙසම පවත්වාගෙන යෑමෙන් පමණකි. ‘ස්ටේටස් කෝ’ පවත්වාගෙන යෑමෙන් පමණකි. එහෙත්, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂත් ඔහු වටා සිටින සියලූ දෙනාත්, ඒ පවතින තත්ත්වය තවදුරටත් පවත්වා ගෙන යෑමට එකඟද? මහින්ද රාජපක්‍ෂත්, ඔහු වටා සිටින සියලූ දෙනාත්, 19න් ආපස්සට 18ක් දක්වා යනවාට එකඟද?

තිවංක සපරමාදු