ශානි අබේසේකර, නිශාන්ත ද සිල්වා හා තිසේරා යනු අපරාධ පරීක්‍ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ සිටි කීර්තිමත්ම අපරාධ විමර්ශකයන් තිදෙනකු බව අධිකරණය, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව, නීති වෘත්තිය, නීතිය ක‍්‍රියාත්මක කරන ආයතන, රටේ නීතිගරුක මහජනතාව පමණක් නොව, රටේ නමගිය අපරාධකරුවන්, මනුෂ්‍ය ඝාතකයන්, මුදල්වලට මිනීමරන්නන්, මහජන මුදල් වංචාකළවුන් ආදි සියල්ලන්ම හොඳින් දන්නා දෙයකි. ඒ ගැන තහවුරු කරන්නට පසුගිය කාලය පුරාම ඔවුන්ගේ නම් ඉදිරියෙන් ලියැවී ඇති අපරාධ විමර්ශන වාර්තා, අධිකරණවල අපරාධ නඩුතීන්දු, ඉහළම මෙන්ම පහළ අධිකරණවල විනිසුරුවරුන්ගෙන්, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉහළ නිලධාරීන්ගෙන්, රටේ නමගිය නීතිඥවරුන්ගෙන් මෙන්ම ජනමාධ්‍යවලින් ඔවුන් ලබා ඇති ගරුසරුකම්, කීර්තිනාම ප‍්‍රමාණවත් වෙයි. ඔවුන්ගේ ඒ ගෞරවනීය ඉතිහාසය මකාදමන්නට, නීතිඥ කබාය ඇඳගත් කවටයන්ටවත්, ජාතිවාදීන්ටවත්, සමහර අපරාධකරුවන්ටවත්, දේශපාලකයන්ටවත් නොහැකිය.
මේ කීර්තිමත් මිනිසුන්ගේ පොදු වුවමනාව වී තිබුණේ, රටේ නීතිය කිසිවකුට වෙනසක් නැතිව සමාන ලෙස ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට අපරාධ විමර්ශකයන් වශයෙන් තමන්ගේ දායකත්වය උපරිම ආකාරයෙන් දීමය. එහිදී, දේශපාලකයන්, නමගිය අපරාධකාරයන්, රටේ ප‍්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන්, පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුවේ හෝ අධිකරණයේ නිලධාරීන් හෝ අපරාධවල වරදකරුවන් බවට පත්වී සිරදඬුවම් විඳින පුද්ගලයන් ආදි වශයෙන් කිසිවකු වෙත කිසිම වෙනසක් ඔවුන් අතින් නොසිදුවුණු බව දන්නෝ දනිති. උදාහරණයක් හැටියට තමන්ගේම අපරාධ විමර්ශන නිසා අධිකරණයෙන් වරදකරුවන් ව, සිරබත් කමින් සිටියදී සමූහ ඝාතනයට ලක්වුණු වැලිකඩ බන්ධනාගාර රඳවුවන්ගේ මරණ ගැන යුක්තිය ඉටු කිරීමටද මැදිහත් වුණෝ මේ මිනිස්සුය.
‘අපරාධකාරයන් වන මේ මිනිසුන් ඝාතනය වුණාට කමක් නැතැ’යි දේශපාලකයන්, රාජ්‍ය නිලධාරීන් මෙන්ම ආගමික නායකයන්ද සාධාරණය කරද්දී, කුමන වරදකරුවකුට වුවද එවැනි අනීතික මරණයක් හිමි විය යුතු නැති බවට සලකා යුක්තිය ඉටුකරන්නට හැකිවුණේ මේ මිනිසුන්ගේ මැදිහත්වීම නිසාය. වැලිකඩ සමූහ ඝාතනයේ සාක්‍ෂිකරුවන් සිය ප‍්‍රකාශවල කියූ දෙයක් තිබේ. මුලින්ම එම අපරාධය ගැන විමර්ශනය කරන්නට ආ සීඅයිඞීයේ නිලධාරීන්, ‘අපි ආවේ වරද හොයන්න නෙවෙයි වරද වහන්න. ඒ නිසා පරෙස්සමෙන් කටඋත්තර දෙන්න’ යැයි අපරාධය ඇසුදුටු රඳවුවන්ට හා බන්ධනාගාර නිලධාරීන්ට කියූ බවයි. ශානි, නිශාන්ත හා තිසේරාගේ අගය පෙනෙන්නේ එවැනි පසුබිමකදීය.
රතුපස්වල වතුර ඉල්ලා උද්ඝෝෂණය කළ මිනිසුන් රජයේ හමුදා යොදා ඝාතනය කිරීම ගැන විමර්ශන කරද්දී ඔවුන් සිටියේ රජයේ හමුදාවල අපරාධ වහන ස්ථාවරයක නොව, ඝාතනයට ලක්වුණු, පහර කෑමට ලක්වුණු හඬක් අහිමි සාමාන්‍ය මිනිසුන්ගේ පැත්තේය.
ඒ නිසා, මේ අපරාධ පරීක්‍ෂකයන්ගේ කාර්යභාරය, පසුගිය අවුරුදු පහකට ආසන්න කාලය තුළ ලංකාවේ සමාජය ඉදිරියට ගිය ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී මාවතේ වැදගත් සලකුණු බවට පත්වීම කිසිවකුට ආපස්සට හරවන්නට නොහැකිය. එහෙත්, අද වන විට ඔවුන් සමාජය ඉදිරියේ ද්‍රෝහීන්, ඩොලර් කාක්කන්, ත‍්‍රස්තවාදයට උඩගෙඩි දෙන්නන් පිරිසක් බවට පත්කොට තිබේ. ඒ එක පැත්තකින් දේශපාලකයන් විසිනි. අනෙක් පැත්තෙන් ආගමික සමාජය විසිනි. තවත් පැත්තකින් ජනමාධ්‍ය විසිනි. මේ අය දංගෙඩියට යැවීම සඳහා දේශපාලකයන්ට අවශ්‍ය පසුබිම සකසාදීම දැන් කෙරෙන්නේ ආගමික සමාජය හා ජනමාධ්‍ය සමාජය විසිනි.
මේ නිලධාරීන් පිරිස, මෙවැනි ඉරණමකට ඇදදැමීම ගැන අප චෝදනා කළ යුත්තේ හිටපු ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනටත්, අගමැති රනිල් වික‍්‍රමසිංහටත්, ඔවුන් විසින් පවත්වාගෙන ගිය පාලනයේ නීතිය හා අධිකරණ භාරව සිටි මැති ඇමතිවරුන්ටත්ය. ඔවුන්ගේ දුර්වලකම් මෙන්ම ඊටත් එහා ගිය දුෂ්ට නොසලකා හැරීම් නිසාය මේ පිරිස අද මේ ඛේදයට ලක්වී සිටින්නේ. වෙනත් විදියකින් කියනවා නම්, පසුගිය ආණ්ඩු කාලයේදී ජනතාව බලාපොරොත්තුවූ පරිදි නීතිය නිසි ආකාරයෙන් හා නියමිත වේගයෙන් ක‍්‍රියාත්මක කළේ නම්, මේ විමර්ශකයන් විසින් පවත්වන ලද විමර්ශනවල ප‍්‍රතිඵල ලෙස බොහෝ පිරිසක් අධිකරණ විසින් වරදකරුවන් බවට පත්ව සිටින අයුරු දකින්නට ලැබෙනු ඇත. එහෙත්, හිටපු ජනාධිපතිත්, අගමැතිත්, ඇමතිවරුත් තමන්ගේ කාර්යභාරය මුළුමනින්ම අතහැර දැම්මාහ.
2015දී බහුතර මහජනතාව ඡුන්දය දුන්නේ, ඒ වන තෙක් වාර්තාවී තිබුණු සමහර මිනිස් ඝාතන, වංචා හා ¥ෂණ ගැන සොයාබලා ඒවාට වගකිවයුත්තන් නීතිය ඉදිරියට පමුණුවන්නට අලූත් ආණ්ඩුවට දෙන වරමක්ද හැටියටය. අලූතෙන් පත්වුණු ජනාධිපතිවරයාටත් අගමැතිවරයාටත් ඇමතිවරුන්ටත් බාරවුණු වැදගත් වගකීමක් වුණේ, ඒ පරීක්‍ෂණ සඳහා දිරිගැන්වීමය. එම අපරාධ දේශපාලන මුහුණුවරක් ගත් නිසාත්, ඒවාට වගකිව යුතු සමහරුන් දේශපාලනය සමග සම්බන්ධ නිසාත්, ඒවා සම්බන්ධයෙන් පියවර ගැනීම නීතිමය කාරණයක් මෙන්ම දේශපාලන කාරණයක්ද විය. ඒ අනුව කළ යුතුව තිබුණේ, එම අපරාධ ගැන සොයාබැලීමට අපරාධ විමර්ශන ආයතනවලට පහසුකම් සැපයීමත්, එම විමර්ශනවලට මැදිහත් නොවීමත්, අයුතු බලපෑම් නොකිරීමත්ය. අවාසනාවකට මේ කිසිම කාරණයකින් සාර්ථකත්වයක් අත්පත් කරගන්නට පහුගිය ආණ්ඩුවට නොහැකි විය.
මේ අපරාධ ගැන සොයාබැලීම දේශපාලන පළිගැනීමක් නොවීය. ඒ වන විට රටේ සිදුව තිබුණු, එහෙත් විවිධාකාර හේතු මත විමර්ශන ඉදිරියට ගෙනයෑම නවතා දමනු ලැබ ඇති, ප‍්‍රසිද්ධ අපරාධවලට වගකිවයුත්තන් කවුදැයි සොයාබැලීමකි. ඒ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් 2015න් පසු විමර්ශන යළි ආරම්භ කළ විට, ඒවාට වගකිවයුත්තන් ආරක්‍ෂක අංශවල සාමාජිකයන්, රජයේ නිලධාරීන්, දේශපාලන පසුබිමක් සහිත පුද්ගලයන් බවට තොරතුරු ලැබිණි. ශානි, නිශාන්ත හා තිසේරා වැනි විමර්ශකයන් පෙරටුකොටගෙන තවත් විමර්ශකයන් බොහෝ දෙනකු කළේ, මේ පරීක්‍ෂණ ඉදිරියට ගෙනයෑමයි.
එහෙත්, ඒ සඳහා අවශ්‍ය පසුබිම සැකසීමට, පහසුකම් සැපයීමට පරණ ජනාධිපතිටවත් අගමැතිටවත් ඇමතිවරුන්ටවත් වුවමනාවක් නොවීය. සිදුව තිබුණු සමහර අපරාධවල සූක්‍ෂ්මතාවත්, සංකීර්ණතාවත් නිසා ඒවා පිළිිබඳ විමර්ශන සඳහා ජාත්‍යන්තර සහාය අවශ්‍ය විය. පුහුණුවීම් අවශ්‍ය විය. පහසුකම් අවශ්‍ය විය. ඒ කිසිවක් සඳහා වුවමනාවකින් සහායවීමක් සිදු නොවීය.
අවසානයේ සිදුවුණේ එම විමර්ශන ඉදිරියට ගෙනයෑම, ඒ ගැන වුවමනාවක් තිබුණු පුද්ගලයන් කිහිපදෙනකුගේ උත්සාහය මත පමණක් සිදුවන තත්ත්වයට පත්වීමය. අද එම විමර්ශන ‘අපරාධ’ ලෙස සලකා පුද්ගලයන් කිහිප දෙනකු මත ඒවායේ වගකීම පටවා, ඔවුන් දංගෙඩියට යැවීමට ඉඩ සැලසෙන්නේ එහෙයිනි. අදත් ඔවුන් වෙනුවෙන් කතාකරන්නට පරණ ආණ්ඩුවේ කිසිවෙක් නැත. මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන යළි ඉපදීමට පෙරුම් පුරයි. රනිල් වික‍්‍රමසිංහ විපක්‍ෂනායකකමත් පක්‍ෂ නායකකමත් අතර හටනකය. සාගල රත්නායක, රංජිත් මද්දුමබණ්ඩාර, තලතා අතුකෝරල වැනි ඒ කාලයේ විෂය බාර ඇමතිවරු, රනිල් සජිත් දෙපැත්තට අදිමින් සිටිති. ඒ අතර, අපරාධ විමර්ශකයන්ට තනිවම සටන්කරන්නට සිදුවී තිබේ.
පහසුකම් සැලසීම පැත්තක තිබියේවා, පරණ ආණ්ඩුවේ ඉහළ තැන්වලින් මේ විමර්ශනවලට බාධා සිදුවුණා පමනක් නොව, අවශ්‍ය පුද්ගලයන්ගෙන් ප‍්‍රශ්න කිරීමට, ඔවුන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට අවශ්‍ය බොහෝ අවස්ථාවල ජනාධිපතිවරයාත් හරිහරියට ඒවාට බාධා පමුණුවමින් හැසිරුණේය. ජනාධිපති පදවියට සිරිසේන මහතා පත් වහාම, මහින්ද අමරවීර මන්ත‍්‍රීවරයා ඔහු හමුවී රාජපක්‍ෂවරුනට නීතියෙන් කිසිම හානියක් නොවන බවට ඔහු කැමැති කරගත් බවට ලියා ඇත්තේ ‘මා දුටු ජනවාරි 8’ පොතේ කර්තෘ මලිත් ජයතිලකය. සැකකරුවන් සම්බන්ධයෙන් ක‍්‍රියාත්මක වුවහොත්, ලක්‍ෂ දහයක් පමණ වන හමුදා පවුල්වල ඡුන්ද තමන්ට නැතිවේයැයි, දෙවැනි ජනාධිපතිවරණයක් සඳහා ඒ කාලයේ අසාර්ථක සිහිනයක් දකිමින් සිටි මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා කීවේය. සමහර අවස්ථාවලදී පරීක්‍ෂණවලට බාධා කළේ, සිංහල අලූත් අවුරුද්දට පසුව පියවර ගනිමුයි කියමිනි. ඊට පසුව මැයි දිනයට පසුව පියවර ගනිමුයැයි කියන ලදි. ඊට පසු වෙසක් දිනය නිසා කල් දමන ලදි. තවත් සමහර ඒව, ‘මව්පියන්ට සැලකීම වරදක් හැටියට නොසැලකිය යුතුයැ’යි කියා කල් තබන ලදි. තවත් අවස්ථාවකදී සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා, අපරාධ විමර්ශනයන්ට අවශ්‍ය වන හමුදා කඳවුරුවල තොරතුරු කිසිවක් සීඅයිඞීයට ලබාදීම නොකරන ලෙස ප‍්‍රසිද්ධියේම හමුදාපතිවරුන්ට වාරණ පැනවීය.
පසුගිය ආණ්ඩු කාලයේ කර තිබුණු මහා පරිමාණ මූල්‍ය අපරාධ සම්බන්ධයෙන් නඩු විභාග ඉක්මන් කර පැවැත්වීමේ අවශ්‍යතාවද මෛත‍්‍රී-රනිල් ආණ්ඩුව නොසලකා හැරියේය. එම බරපතළ අපරාධ විභාග කිරීම සඳහා වන ස්ථාවර ත‍්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණයක් පිහිටුවිය යුතුයැයි ආණ්ඩුව පත්වූ මුල් කාලයේ සිටම පෙන්වා දෙන ලදි. ත‍්‍රිපුද්ගල විශේෂ මහාධිකරණයක් ඉදිරියේ මේ නඩු විභාගවෙද්දී එක් විනිසුරුවරයකු මත පැටවෙන දේශපාලන හා වෙනත් බලපෑම් තුනී වන අතර, දිනපතා නඩු විභාග පැවැත්වෙන නිසා ඉක්මනින් යුක්තිය ඉටුවේ. අභියාචන අවස්ථාද සීමා වීමෙන් යුක්තිය ඉටුවීම තවත් ඉක්මන් වෙයි. ත‍්‍රිපුද්ගල විශේෂ මහාධිකරණ පිහිටුවීම සඳහා අධිකරණ සංවිධාන පනතට සංශෝධනයක් එකතු කළ යුතුව තිබුණු අතර, පාර්ලිමේන්තුවේ සාමාන්‍ය බහුතරයකින් සම්මත කර ගත යුතු එම සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කැරුණේ යහපාලන ආණ්ඩුවේ අන්තිම කාලයේය.
එම සංශෝධනය ආණ්ඩුවේ මුල් කාලයේම ඉදිරිපත් කර, ස්ථාවර ත‍්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ මුල් කාලයේම පිහිටුවන ලද්දේ නම්, තත්ත්වය මීට වඩා බෙහෙවින් වෙනස්වන්නට ඉඩ තිබිණ. එහෙත්, අගමැති රනිල් වික‍්‍රමසිංහ ඒ කිසිවක් සඳහා උද්යෝගිමත් දේශපාලන අධිෂ්ඨානයක් නොපෙන්වීය. අධිකරණ ඇමතිනි තලතා අතුකෝරලට පවා මේ නීති ප‍්‍රතිසංස්කරන කළ යුත්තේ කෙසේදැයි දැනුමක්, අවබෝධයක් මෙන්ම දේශපාලන අධිෂ්ඨානයක්ද නොවීය. ඒ නිසා පාර්ලිමේන්තුවෙන් පනත් කෙටුම්පත සම්මත වීමෙන් සෑහෙන කාලයකට පසුවය, එම අධිකරණවලින් දෙකක් භෞතිකව පිහිටුවන ලද්දේ. ඒ වනතුරු සිදුවුණේ ඒ පැත්තට මේ පැත්තට කතා සාප්පු පැවැත්වීමය.
මේ වන විටත් ත‍්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ විනිසුරු මඬුල්ලක් විසින් එකුදු නඩුවක්වත් විභාග කර අවසන් නැති අතර ඒවා ඉදිරියේ චෝදනා ලබා ඇති විත්තිකරුවෝ ‘කෝ අපිට කළාදැයි‘ වහසිබස් දොඩවමින් සිටිති. අවසන්වූ එකම නඩුවෙන් මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජනාධිපතිගේ කාර්ය මණ්ඩල ප‍්‍රධානියා නිදහස් කරන ලදි.
දැන් සිදුවී ඇත්තේ කුමක්ද?
2015න් පසු පටන්ගත් විශේෂ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් වූ අපරාධ විමර්ශන ක‍්‍රියාවලිය අවසන් නොවී පැවැතීමය. අනෙක් පැත්තෙන්, ඒවා සම්බන්ධ නඩු සෑහෙන ප‍්‍රමාණයක් තවදුරටත් පවරන්නට නියමිතව තිබීමය. අනෙක, පවරා ඇති නඩුද අවසන් නොවී පැවැතීමය. පවරන ලද සමහර නඩු සඳහා ඉහල උසාවිවලින් වාරණ නියෝග ලබාගෙන ඒවා අතරමග අත්හිටුවා තිබීමය. එසේ තිබියදී, එම චෝදනා ලත් පාර්ශ්වය රාජ්‍ය බලය අත්පත් කරගෙන තිබේ. ස්වාභාවික හැසිරීම නම්, තමන්ට විරුද්ධව ඇති කිසිම දෙයක් එයින් ඉදිරියට ගෙනයෑමට රාජ්‍ය බලය අත්පත් කරගත් පාර්ශ්වය ඉඩක් නොතැබීමය. එහි එක් ප‍්‍රතිඵලයක් වන්නේ, ඔවුන්ට ප‍්‍රහාර එල්ල කළ හැකි අවදානම් මට්ටමේ සිටින්නන් වෙත ප‍්‍රහාර එල්ල කොට ඔවුන් නිහඬ කරවීමය. ශානි අබේසේකර, තිසේරා හා නිශාන්ත ද සිල්වා කියන විශිෂ්ට අපරාධ පරීක්‍ෂකවරුන්ට අද මුහුණ දෙන්නට සිදුවී තිබෙන අනතුර එයයි. ඒ අවදානමේ ඔවුන් හෙළීම ගැන හිටපු ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේනත්, අගමැති රනිල් වික‍්‍රමසිංහත්, යහපාලන ආණ්ඩුවේ නීතිය හා අධිකරණ විෂය භාරව සිටි සියලූම ඇමතිවරුත්, පොදුවේ යහපාලන ආණ්ඩුවේ සියලූම මැති ඇමතිවරුනුත් වගකිව යුතු නැද්ද?
අරුණ ජයවර්ධන
