මෝල්ටාවේ අගමැති ජෝසෆ් මස්කැට්ට ඉල්ලා අස්වෙන ලෙස යුරෝපා සංගමයේ විශේෂ නියෝජිත මණ්ඩලයේ ප‍්‍රධානත්වය දරන යුරෝපා පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රිනී සොෆී ඉන්ට් වෙල්ඞ් උපදෙස් දී තිබෙනවා. ඒ මෝල්ටාවේ මාධ්‍යවේදිනී ඩැෆ්නි කොරෝනා ඝාතනය කිරීමට අදාල චෝදනා නිසා. ඩැෆ්නි ඝාතනය කිරීම පිළිබඳව පසුගිය සතියේ අප වාර්තා කළා. මේ වෙද්දී එම චෝදනා සම්බන්ධයෙන් මෝල්ටා අගමැතිවරයා කටයුතු කළ ආකාරය පිළිබඳව යුරෝපා සංගමයේත්, මෝල්ටාවේ පුරවැසියන් අතරත් දැවැන්ත විරෝධයක් හටගෙන තිබෙනවා. ඒ විරෝධයට ප‍්‍රතිචාර ලෙස අගමැතිවරයාට ඉල්ලා අස්වෙන ලෙස දැනුම්දී තිබෙනවා.
මාධ්‍යවේදිනී ඩැෆ්නි ඝාතනය කිරීම පිළිබඳව විමර්ශනය කිරීමට ගිය කණ්ඩායම යුරෝපා සංගමයේ ප‍්‍රබල මන්ත‍්‍රීවරුන්ගෙන් සමන්විත එකක් වුණා. සොෆී ඉන්ට් වෙල්ඞ් නෙදර්ලන්තයෙන් යුරෝපා පාර්ලිමේන්තුවට පත්වූ ප‍්‍රබලම මන්ත‍්‍රීනියක්. එම නියෝජිත කණ්ඩායම මෝල්ටා වෙත ගමන් කර තිබුණේ ඉහත ඝාතනය පිළිබඳව නිසියාකාරව පරීක්ෂණ සිදුවන්නේදැයි පරීක්ෂා කිරීමට.
සොෆී ඉන්ට් වෙල්ට් පසුගිය සතියේ මෝල්ටා අගමැතිවරයාත් මෝල්ටා අධිකරණ අමාත්‍යවරයාත් මුණගැසී තිබුණා. එම සාකච්ඡුාවෙන් පසුව ඇය පවසා තිබුණේ එය එතරම් මෝල්ටා අගමැතිවරයාට සුභදායී හමුවක් නොවූ බව.
අගමැතිවරයා ඇතුළු සියලූදෙනා බරපතළ වරදක් කර ඇති බව හඳුනාගෙන ඇතැයි ඇය ප‍්‍රකාශ කර තිබුණා. අගමැතිවරයා තීන්දු තීරණ ගැනීමේදී වරදක් කර තිබෙන බව ඇය පැවසා තිබුණා. වැඩිදුරටත් පෙන්වාදී තිබුණේ අගමැතිවරයා තවදුරටත් බලයේ සිටියහොත් එයද වැරදි තීන්දු ගැනීමක් වනු ඇති බවයි. මේ වෙද්දී යුරෝපා සංගමය හා මෝල්ටාව අතර විශ්වාසය ඉතා බරපතළ ලෙස විනාශ වී ඇති බව ඇය කීවා. එම අර්බුදයට විසඳුමක් සෙවීම සඳහා අගමැතිවරයා කිසිවක් කරන්නේ නැති තරම් බව ඇය ප‍්‍රකාශ කර තිබුණා.
මේ වෙද්දී මෝල්ටාවේ ප‍්‍රධාන විපක්ෂය කියා ඇත්තේ අගමැති මස්කැට් ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වෙන තුරු තමන් පාර්ලිමේන්තු රැුස්වීම්වලට සහභාගි නොවන බව. විපක්ෂයේ පාර්ලිමේන්තු වර්ජනය ඉතා බරපතළ ලෙස වර්ධනය වී තිබෙනවා.
යුරෝපා පාර්ලිමේන්තුවේ ඉහත කී රැුස්වීමට පසුගිය අඟහරුවාදා අගමැතිවරයා සහ අධිකරණ අමාත්‍යවරයා ගමන් ගනිද්දී පිරිසක් අගමැතිවරයාට බිත්තර ප‍්‍රහාරයක් එල්ල කරන්නට පවා උත්සාහ කර තිබුණා.
ඉහත කී නියෝජිත කණ්ඩායම එවා ඇත්තේ යුරෝපා පාර්ලිමේන්තුවෙන්. යුරෝපා පාර්ලිමේන්තුවෙහි ඉන්නේ යුරෝපයේ විවිධ රටවලින් පත්වූ මහජන නියෝජිතයන්. කෙසේ වෙතත් යුරෝපා නීතිය පවත්වාගෙන යෑම පිළිබඳ වගකීම ඇත්තේ යුරෝපා කොමිසම නම් විධායක ආයතනයට. යුරෝපා සංගමය ලෙස මූලිකව හඳුන්වන්නේ එය. මේ වෙද්දී මාධ්‍යවේදිනී ඩැෆ්නිගේ පවුලේ සාමාජිකයන්ද යුරෝපා කොමිසමෙන් දැඩිව ඉල්ලා සිටින්නේ ඩැෆ්නිට යුක්තිය ඉටුකිරීම දක්වා දැඩි මැදිහත්වීමක් කළ යුතු බව. පවුලේ සාමාජිකයන් මීට පෙරම මෝල්ටා අගමැතිවරයා සම්බන්ධයෙන් යුරෝපා කොමිසම ක‍්‍රියාකරන ආකාරය ප‍්‍රමාණවත් නොවන බව චෝදනා කර තිබුණා.
යුරෝපා කොමිසමේ ප‍්‍රධානියා දෙසැම්බර් පළවැනිදා මාරු වුණා. මෝල්ටාවේ තත්වය ගැන යුරෝපා කොමිසමේ හිටපු සභාපති ජීන් ක්ලෝඞ් ජන්කර්ගෙන් කළ විමසීමකදී ඔහු පිළිතුරු දීම ප‍්‍රතික්ෂේප කර තිබුණා. ඔහු කියා තිබුණේ මේ ගැන දැඩිව සැලකිලිමත් වන බවයි. කෙසේ වෙතත් යුරෝපා කොමිසමේ නව සභාපතිනිය වන උර්සුලා වොන් ඩර් ලෙයෙන් මේ පිළිබඳව වෙනස් ප‍්‍රවේශයක් ගනු ඇතැයි බොහෝදෙනෙකු බලාපොරොත්තු වෙනවා. ඒ අය අතර ඝාතනය වූ ඩැෆ්නිගේ පවුලේ උදවියත් සිටිනවා. ඇත්තෙන්ම බෝහෝ විචාරකයන් කියන්නේ මෝල්ටාවේ අර්බුදය නව සභාපතිනිය පරීක්ෂාවට ලක්කරන අවස්ථාවක් වනු ඇති බවයි. බොහෝවිට ඇය දැඩි පියවර ගනු ඇතැයි අනුමාන කළ හැකියි.
මෝල්ටාවේ රජය බොහෝ වැරදි කර තිබෙන රජයක්. මාධ්‍යවේදිනී ඩැෆ්නි කොරෝනා කාලයක් තිස්සේ හෙළිදරව් කරමින් සිටියේ ඒ වැරදි ගැනයි. ඒ සියල්ල අවසානයේ මෝල්ටා පාලකයන්ට ඉවත්වෙන තැනට වැඩ කටයුතු සිද්ධවුණේ මාධ්‍යවේදිනිය ඝාතනය වූ පසුවයි. එපමණකින් නොනැවතී යුරෝපා සංගමය වැනි බලවත් ආයතනයක් පවා පරීක්ෂාවට ලක්වෙන තැනට එම ඝාතනය ගමන් කර තිබෙනවා. නූතනම ලෝකය මාධ්‍යවේදීන් ඝාතනය කිරීම ගැන කල්පනා කරන්නේ කෙලෙසද යන්න තේරුම් ගැනීමට මෙය ප‍්‍රබල උදාහරණයක්.
අනුරංග ජයසිංහ
