ඔක්සිජන් දරිද්රතාවය නුදුරු අනාගතයේදීම ලෝකයේ පාවිච්චියට ගැනෙන යෙදුමක් මෙන්ම එය ලෝකයේ ප්රමුඛ පෙළේ අර්බූදයක් වනු ඇතැයි විද්යාඥයන් අනුමාන කරනු ලබයි. හුස්ම ගැනීම සඳහා ප්රමාණවත් තරම් ඔක්සිජන් වායුගෝලයෙන් නොමිලයේ නොලැබෙන දිනයක් පැමිණියහොත්, එදිනට ඔක්සිජන් මිලදී ගැනීමට සිදුවනු ඇත. ඔක්සිජන් මිලදී ගැනීමට මුදල් නැති අය ඔක්සිජන් දිළින්දන් බවට පත්වනු ඇත. ඔක්සිජන් දිළින්දන් එකවර මරණයට පත් නොවනු ඇත. හුස්ම ගන්නා වාතයෙහි ඔක්සිජන් ප්රතිශතය අඩු නිසා ක්රම ක්රමයෙන් ශරීරයේ කොටස් දුර්වල වී, විවිධ රෝග වැළඳී මන්දගාමී සහ භයානක මරණයක් එවැනි අයට අත්වනු ඇත. ඒ නිසාම ඔක්සිජන් පහසුකම් ඉල්ලා ඔක්සිජන් දිළින්දන් එන්න එන්නම දරුණු උද්ඝෝෂණ කරනු ඇත. සියල්ලන්ට ඔක්සිජන් සපයන්නට ආණ්ඩු අසමත් වෙද්දී එම උද්ඝෝෂණකයන්ට වෙඩි තැබීමේ සිදුවීම් පවා සිදුවීමේ අවදානමක් ඇත.
බැලූ බැල්මට එය භයානක කතාවකි. එය අනාගතයේදී සිදුවිය හැකැයි කියන උපකල්පනයක් පමණි. එහෙත් දැන් එය උපකල්පනයක් පමණක්ම නොවේ. ඔක්සිජන් දැනටමත් ඔක්සිජන් දරිද්රතාවය යථාර්තයක් බවට පත්ව ඇති ස්ථානද ඇත. ලෝකයේ ඉහළම වායූ දූෂණයක් පවතින නගරයක් වන දිල්ලි නගරයෙහි ඔක්සිජන් දරිද්රතාවය දකින්නට ලැබේ.
උතුරු දිග ඉන්දියාවේ ප්රදේශ රැසක වායු දුෂණය බරපතල ලෙස ඉහළ ගොස්ය. දිල්ලිය වායු දූෂණය ඉහළම නගරයක් වන්නේ ඒ අනුවය. එම නිසා ඉන්දියාවේ දිල්ලිය කේන්ද්ර කර ගත් නගර වල මේ වන විට ඔක්සිජන් අලෙවි කිරීම ආරම්භ වී තිබේ. ඔක්සිජන් අලෙවි කරන සේවා ආයතන රාශියක්ද මේ වන විට දිල්ලි නගරයේ පිහිටුවා ඇත.
එවැනි තැනකට ගොස් මුදල් ගෙවා නළ මාර්ගයෙන් ඔක්සිජන් වායුව ශ්වසනය කිරීමට අවස්ථාව ලබා ගත හැක. විනාඩි 15ක කාලයක් සඳහා ඔක්සිජන් ශ්වසනය කිරීම වෙනුවෙන් ඉන්දීය මුදල් රුපියල් 299 ක මුදලක් ගෙවිය යුතුය. විනාඩි 15ක් පිරිසිදු ඔක්සිජන් ශ්වසනය කළහොත් ඉන්පසුව කාබන්ඩයොක්සයිඞ් මිශ්රිත වාතය ශ්වසනය කළත්, ශරීරය අසීරුවෙන් පවත්වාගත හැකිය.
දිල්ලි නගරයේ මුලින්ම පටන්ගත් ඔක්සිජන් අවන්හල වන්නේ ඔක්සි පියෝ ඔක්සිජන් බාර් නම් ආයතනයයි. ආර්යවීර් කුමාර් සහ මාර්ගරීටා කුරිස්යානා යන දෙපල එය ආරම්භ කර ඇත. 2019 මැයි මාසයේදී එය ආරම්භ කර තිබේ. සාමාන්ය ඔක්සිජන් මෙන්ම ඒ සමඟ ආශ්වාස කරන්නට විවිධාකාර සුවඳකාරක පවා එහිදී ලබාගත හැකිය. ලෙමන්ග්රාස්, ලැවෙන්ඩර්, චෙරි, යුකැලිප්ටස් සහ තවත් සුවඳකාරක ඇතුලත් මෙනුවක් එහි ඇත. ඒ මෙනුවෙන් කැමති සුවඳක් තෝරාගත හැකිය.
සැහැල්ලු නළයක් වන කැනියුලා බටයක් එහි සේවය කරන වේවර්වරුන් ලබා දෙනු ලබයි. එම උපාංගය පාරිභෝගිකයන්ගේ නාස්පුඩු අසල තබා එමඟින් එන සුවඳ විලවුන් සමඟ මුසු වුණ ඔක්සිජන් ආශ්වාස කිරීමට වේටර්වරුන් ඔවුන්ට උපදෙස් දෙනු ලබයි.
සාමාන්ය වායුගෝලයෙහි ඔක්සිජන් අඩු වෙමින්, වෙනත් වායූන් වර්ග වැඩි වෙද්දී වාතාශ්රයේ සුවඳ අපට දරාගත නොහැකි ලෙස වෙනස් වෙයි. වායු පීඩනය වෙනස් වෙන නිසා අපගේ අක්ෂිවල පෙනීමත් වෙනස් වෙයි. ඒ නිසාම ඔක්සිජන් අවන්හලකට ගොස් මඳ වේලාවක් ඔක්සිජන් උරාබීම බාහිර පරිසරයේ පීඩාකාරී දුගක්ෂෙන් මිදීම මෙන්ම ඇස්වල පෙනීම පවත්වාගෙන යෑමටද අත්යාවශ්ය වනු ඇත.
මීට අමතරව ඔක්සිජන් උරාබීමෙන් නින්ද, ආහාර ජීර්ණය, හිසරදය අවම වීම, මානසික සහනය ආදී බොහෝ ගැටළුවලට විසඳුම් ලැබේ. ඒ බව ඔක්සි පියෝ ආයතනයේ පාරිභෝගිකයන්ද කියන කතාවකි.
කෙසේ වෙතත් මනුෂ්ය ශරීරයට සීයට සීයක් ඔක්සිජන් පමණක් සුදුසු නැත. සාමාන්ය පරිසරයෙහි සීයට සීයක් ඔක්සිජන් නැත. ඔක්සිජන් ඇත්තේ සීයට 21කට ආසන්න ප්රමාණයක් පමණි. වායුගෝලයේ සීයට 78ක්ම ඇත්තේ නයිට්රජන්ය. ආගන් සීයට 0.9ක් හා කාබන්ඩයොක්සයිඞ් සීයට 0.03ක් වාතාශ්රයේ ඇත.
ඒ අනුව සීමාව ඉක්මවා සීයට සීයක් පිරිසිදු ඔක්සිජන් ලැබුණහොත් මුලින්ම කරකැවිල්ලක් වැනි හැඟීමක් ඇතිවනු ඇත. ඔක්සි පියෝ හිමිකරුවන්ද ඒ ගැන පෙන්වාදෙයි. නිතිපතා පිරිසිදු ඔක්සිජන් පමණක් ශ්වසනය කරන්නට හුරුවුණොත් ශරීරයේ අවයව වෙනස් වෙන්නට පටන්ගනී. ඔක්සිජන් වැඩිවීම පවා ශරීරයට අහිතකර විය හැක. එ නිසා මසකට වතාවක් හෝ දෙවතාවත් පිරිසිදු ඔක්සිජන් ශ්වසන සැසිවාරයකට සහභාගී වීම ප්රමාණවත් බව ඔවුන් පවසයි.
කෙසේ වෙතත් ඔක්සි පියෝ වැනි ඔක්සිජන් අවන්හල් ලෝකයේ මේ වෙද්දී වර්ධනය වන වායු දූෂණය පිළිබඳ ප්රශ්නයට පිළිතුරක් නොවේ. ඒ පිළිබඳව දිල්ලියේ ඉන්දිප්රස්ථා ඇපලෝ රෝහලේ ශ්වසන රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්ය රාජේෂ් චව්ලා කියා තිබේ. ඔහු කියන්නේ දිල්ලියේ අපිරිසිදු වාතය ආශ්වාස කරමින් කාලය ගතකරන අයෙකු සුළු කාලසීමාවකට ඔක්සිජන් ආශ්වාස කිරීමෙන් තාවකාලික සහනයක් ලැබිය හැකි වුණත් දීර්ඝකාලීනව ශරීරයට යහපතක් නොවෙන බවය. ඒ නිසා ඔක්සිජන් අවන්හල් යනු දීර්ඝකාලීනව ප්රතිඵලදායී විකල්පයක් නොවන බව ඔහු පෙන්වයි. රාජේෂ් චව්ලා පවසන්නේ ඔක්සිජන් අවන්හල් සංකල්පය ව්යාපාරිකයන්ට ලාභ ලැබීම හැර කිසිදු දීර්ඝකාලීන යහපතක් නැති එකක් බවය.
මේ ප්රශ්නයට විසඳුම ලෙස අප වායුගෝලයේ ඔක්සිජන් ප්රතිශතය නැවත වැඩි කළ යුතුය. එසේ නැතිනම් ආවරණය කරන ලද ගොඩනැඟිලි තුලට නිසි ඔක්සිජන් ප්රමාණය සපයන වායු සමීකරණ ඉදිකළ යුතුය. ඉන්පසුව සම්පුර්ණයෙන්ම ආවරණය කළ ගොඩනැඟිලිවල හා වාහනවල පමණක් ජීවත්විය යුතුය. එළියට යනවානම් අභ්යවකාශ ඇඳුමක් අඳින්නට සිදුවනු ඇත. වාතයේ ඔක්සිජත් ප්රතිශතය අඩුවීම අපගේ සමට පවා අහිතකර බලපෑම් ඇතිකරන නිසා ශ්වසනය පමණක් නොව සම නිරාවරණය කිරීමද කළ නොහැකිය. අභ්යවකාශ ඇඳුම් ඕනෑ වන්නේ ඒ නිසාය.
කරුණු කෙසේ වෙතත් ඔක්සි පියෝ අවන්හල මේ වෙද්දී වේගයෙන් ජනප්රිය වෙමින් පවතී. මුලින්ම අවන්හලට එන්නට බොහෝ අය බියක් දැක්වූ බවත්, පාරිභෝගිකයන් අඩු වූ බවත් එහි හිමිකරුවන් පවසයි. එහෙත් දැන් විශාල පිරිසක් එන නිසා, අතේ ගෙනයා හැකි කෑන් ලෙස ඔක්සිජන් අලෙවි කරන්නට පවා පටන්ගෙන ඇති බව ඔවුන් පෙන්වාදෙයි.
ඔක්සිජන් අලෙවිය මුදල් ඉපැයීමේ අවස්ථාවක් ලෙස දිල්ලියේ ආයෝජකයන්ගේ හිසට ඇතුළුවී හමාරය ධනවතුන්ට නම් ලෝකයේම ඔක්සිජන් අර්බූදයක් ඇතිවුණත්, එය තමන්ගේ ආර්ථික ලාභය සඳහා පාවිච්චි කළ හැකියි. ඒ නිසා ඔවුන් කිසිසේත්ම පෘථිවියේ ඔක්සිජන් ප්රතිශතය අඩුවීමේ අර්බූදයට පිළිතුරු සොයන්නේ නැත. ඒ නිසා ඉදිරියේදී ඔක්සිජන් දරිද්රතාවයට මුහුණදීමේ අවදානමක් තිබෙන පුද්ගලයන් දැන් සිටම දේශගුණික අර්බූදය ගැන හඬනැඟීම වැදගත් වේවි. ජාතීන් ලෙස බෙදී යමින්, තවත් ජාතීන් සතුරන් ලෙස සලකමින් අදූරදර්ශීව කටයුතු කරන දේශපාලන බලවේගවලට එරෙහිව එක්ව හඬනඟන්නට සිදුවනු ඇත.
ඔක්සිජන් දරිද්රතාවය අද හෝ හෙට ඇතිවන තත්වයක් නොව, අපේ ජීවිත කාලයෙන් පසුව ඇතිවන තත්වයක් යැයි ඇතැමුන් සිතන බව පෙනේ. මේ මොහොතේ තිබෙන භයානකම මිත්යාවකි. බොහෝ විද්යාඥයන් දැන් පෙන්වාදෙන පරිදි, නූතන ඉතිහාසය ආරම්භ විමට පෙර පෘථිවියෙහි ඔක්සිජන් ප්රතිශතය සීයට 30ත් 35ත් අතර විය. ඔක්සිජන් ප්රතිශතය සීයට 20ක් වීම දැනට ප්රමාණවත්ය. ඒ නිසා දැනට බියක් ඇතිකරගත යුතු නැත. ලෝකයෙහි කාබන්ඩයොක්සයිඞ් ඇතුළු හරිතාගාර වායූන්ගේ ප්රතිශතය වේගයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතී. මෙය අවුරුදු විස්සක් හෝ තිහක් ඇතුළත ආපසු හැරවීමට අප අසමත් වුණොත් උෂ්ණත්වය වැඩිවීම, ජල ප්රතිශතය වැඩිවීම ඇතුළු විවිධාකාර දේශගුණික අර්බූදයකට ගණනාවකට එකදිගට පෘථිවිය නිරාවරණය වනු ඇත.
ඒ නිසා ඔක්සිජන් අඩු වී පිළිකා ඇතුළු විවිධ රෝගාබාධවලින් මියැදෙන්නට පෙර දේශගුණික අර්බූදය අපව විනාශ කරන්නටත් ඉඩ අතැ. ඒ අර්බූදයට මුහුණදෙන්නට පෙර ලෝක ධනවතුන් අභ්යවකාශයේ, සඳේ හෝ අඟහරු ලොවේ ජනාවාසයක ටිකට්පත් වෙන් කරගනු ඇත. දේශගුණික අර්බූදයෙන් විනාශ වෙමින් පවතින පෘථිවියට වඩා එවැනි ජනාවාසයක් ඉතා ආරක්ෂිත සහ සුඛෝපභෝගී වනු ඇත. ඒ නිසා නුදුරේ එන අර්බූදය ගැන වැඩිපුරම කල්පනා කළ යුත්තේ අප වැනි තුන්වැනි ලෝකයේ රටවල්වල ජීවත්වන අප වැනි මධ්යම පාන්තිකයන් හා දිළින්දන්ය. ඔක්සිජන් අවන්හල් ඒ අර්බූදයට විසඳුම නොවේ. ඒ අර්බූදය ගැන පෙර සලකුණුය.