මාධ්‍ය පක්ෂපාතී නම් මුලින් කියන්න ඕනෑ

මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවේ සභාපති මහින්ද දේශප්‍රිය

විද්‍යුත් මාධ්‍ය මැතිවරණයේදී හැසිරුණු ආකාරය සම්බන්ධයෙන් ඔබ මැතිවරණයට පෙරත්, පසුවත් විවේචනය කර තිබුණා. ඒ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනා කරන්නට හෝ ඉදිරියේදී කටයුතු කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවාද?

අපි තවම නිල තීන්දුවක් අරගෙන නැහැ. එහෙත් අපි යෝජනා කරන්න හිතාගෙන ඉන්නේ පෞද්ගලික මාධ්‍ය ආයතනවල බලපත්‍ර අළුත් කරන්න ඕනෑ බව. එහෙම කරද්දී එක්කෝ කොන්දේසියක් දාන්න ඕනෑ මාධ්‍ය උපමානවලට අනුගත වෙන්න ඕනෑ කියලා. එහෙම නැතිනම් අඩු ගාණේ එක් අපේක්ෂකයෙකුට හෝ පක්ෂයකට විශේෂ සැලකිල්ලක් නොදැක්විය යුතු බවවත් ඇතුලත් වෙන්න ඕනෑ. ඒ වගේම යම්කිසි කාලයකට වතාවක් නොමිලයේ දීපු ලැයිසන්වලට අවම මිලක් නියම කරල වෙන්දේසි කරන්න ඕනෑ. වෙන්දේසි කළාට පස්සේ ඔවුන් මහජනතාවට මිලක් ගෙවලා ඒක මිලදී අරගෙනයි තියෙන්නේ. එතකොට තාවකාලිකව තමන් සතු වෙළඳමය දේපලක් විදියට ඒක සලකන්න පුළුවන්. ඒත් එහෙම වුණත් ඔවුන්ට බදු කොන්දේසි විදියට ව්‍යාජ පුවත් පළකිරීම තහනම් ආදී කොන්දේසි පනවන්න පුළුවන්. එතකොට ඔවුන් මාධ්‍ය උපමාන පිළිපදින්නේ නැත්නම් පක්ෂපාතී නම් මුලින් කියන්න ඕනෑ. අහවල් පාර්ශ්වයන්ට පක්ෂපාතීයි කියලා. ලෝකයේ තියෙන අනෙක් දියුණු රටවල්වල මාධ්‍ය ඒ විදියට පක්ෂපාතී බව මුලින් කියනවා. කෙසේ වෙතත් ඒ විදියට පක්ෂපාතී වෙන්න ඉඩ ලැබෙන්නේ පෞද්ගලික මාධ්‍යවලට පමණයි. රාජ්‍ය මාධ්‍ය කොහොම වුණත් ජනතා දේපළ විදියට සලකන්න ඕනෑ. එතකොට ඔවුන් අපේක්ෂකයෙක්ට පක්ෂපාතී නොවිය යුතුයි. එහෙම බැරිනම් එක්කෝ ඒවා විකුණන්න ඕනෑ. නැත්නම් කොමිෂමේ පාලනය යටතේ තියෙන්න ඕනෑ.

අපේක්ෂකයන් 35 දෙනෙකුට සමාන ඉඩක් දෙන්නේ කොහොමද කියලා මාධ්‍ය විමසනවා නේද?

හැමෝටම සමානව දෙන්න බැහැනේ. එහෙත් ඔවුන්ට පේනවා සතියක් යනකොට ප්‍රචාරක කටයුතු කරන්නේ කවුද කියලා. බලන්න පුළුවන් මේ වෙද්දී ක්‍රියාත්මක වෙන ඡන්ද කාර්යාල තියෙන්නේ මොන පක්ෂවලද කියලා. විධිමත් මැතිවරණ ප්‍රචාරක ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක කරන පක්ෂවලට සමාන ලෙස ඉඩ ලබාදෙන්න පුළුවන්. පහුගිය මැතිවරණයේදී දිවයින පුරාවට ප්‍රචාරක කාර්යාල පිහිටුවලා තිබුණේ පක්ෂ තුනක්. එතකොට ඒ පක්ෂවල අපේක්ෂකයන් තුන්දෙනාට ඉඩ ලබාදිය යුතුව තිබුණා.

මාධ්‍යයක් පක්ෂපාතී බව මුලින් කීවාම කුමක්ද වෙන්නේ?

අපි එයට මැදිහත් නොවී ඉන්නවා. ඒ වගේම අපට පුලු‍වන් එහෙම පාර්ශ්වයකට නිල ප්‍රතිඵල නොදී ඉන්න. මොකද යම් මාධ්‍ය ආයතනයක් පක්ෂපාතී නම් ඔහුට ව්‍යාජ ප්‍රතිඵල දෙන්න පුළුවන්. එතකොට ඔවුන්ට නිදහසේ තමන්ගේ වාර්තාකරණය කරන්න පුළුවන්.

පහුගිය මැතිවරණයේදී පෞද්ගලික මාධ්‍ය ගැන ප්‍රමාණවත් පියවරක් නොගත් බව කොමිසමට චෝදනා එල්ලවෙනවා..

පෞද්ගලික මාධ්‍ය සම්බන්ධයෙන් කොමිෂන් සභාවට කරන්න පුළුවන් මොකක්ද කියන එක අපට ගැටළුවක් වුණා. පෞද්ගලික මාධ්‍ය පාලනය කරන්නේ කොහොමද. පාලනය කරනවාය කියන්නේ මොකක්ද. ඒවා ගලවලා දාන එකද. එහෙම වුණොත් ලංකාවේ කොපමණ සංඛ්‍යාවක් ප්‍රකාශනයේ අයිතිය හා මාධ්‍ය නිදහස වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්නවාද. යම් ආයතනයක් තහනම් කිරීමට පක්ෂව කිසිම කෙනෙක් පෙනී ඉන්නවාද.

මාධ්‍ය පාලනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් කොමිසමට ඉදිරියේදී ලැබෙන්න ඕනෑ බලතල විදියට දකින්නේ මොනවාද?

අපට මොන බලතල දුන්නත් වැඩක් නැහැ, රටේ ජනතාව ඒක පිළිගන්නේ නැත්නම්. ජනතාව මාධ්‍යවලට අනුගත වෙලානම්. ඒ වෙනුවට මාධ්‍ය ආයතන කලින්ම කීවානම් අපි අහවල් පක්ෂයට අයිතියි කියලා, අපට ඒ ගැන හොයන්නෙ නැතිව ඉන්න පුළුවන්. මිනිස්සුන්ටත් එක් එක් පක්ෂවල රැළිය බලන්න විවිධ තැන්වලට යනවා වගේ අදාල පක්ෂයේ ප්‍රචාරක කටයුතු දැනගන්න ඒ නාළිකාව බලයි. ජනතාව ඒ සංඛ්‍යාත විකුණුවානම් එතකොට අයිතිය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයකුත් නැතිවේවි. දැන් නම් මාධ්‍ය පාලනය කරන්න ක්‍රමයක් නැහැ. මේ ගැන අපව ප්‍රශ්න කරන අය හිටියාට කවුරුවත් එම ආයතනවලට ලිපියක්වත් දාන්නේ නැහැනේ. මාධ්‍ය හැසිරීම ගැන උසාවි යන්නවත් කිසි කෙනෙක් නැහැ.

ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ පුරවැසිභාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය කොමිසම පරීක්ෂා කළේ නැද්ද?

අපි ඒ ගැන සහතික ඉල්ලන්නේ නැහැනේ. ඔබ ඇවිත් අපට ඔබේ විවාහය ගැන කඩදාසියක් දුන්නා කියලා හිතමු. අපි ඒක අතට අරගෙන පෙරළලා බලලා ආයෙත් ඔබේ අතට දෙනවා වෙන්න පුළුවන්. එහෙත් ඔබ විවාහකද නැද්ද කියන ප්‍රශ්නය අපට අදාල නැහැ. ජනාධිපති අපේක්ෂකයෙකුගේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ කාරණයත් ඔය වගේ. ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයකින් එහෙම කාරණයක් සුදුසුකම් අතරට එකතු කරල තියෙනවා. අපි අපේක්ෂකයන්ගෙන් ගන්නා දිවුරුම් සහතිකයෙන් ඉල්ලන්නේ තමන් නුසුදුසුකම්වලට යටත් වෙලා නැති බව සඳහන් කරන්න කියලයි. ඒ වෙලාවේ අපේක්ෂකයන් 35 දෙනෙක් හිටියා. එතැනින් විස්සක්වත් එකී අපේක්ෂකයාට සහාය දක්වනවායැයි අනුමාන කළත්, තව 15 දෙනෙක් හිටියා. ඒ අතරින් කෙනෙක්ට කෙනෙක්ට විරෝධයක් ඉදිරිපත් කරන්නවත් තිබුණා. අපි ඒක පිළි නොගත්තොත් අධිකරණයට යන්න තිබුණා. කිසි කෙනෙක් ඒක කළේ නැහැ. දැන් අපව මරාගෙන කන්න හදන්නේ ඇයි. අපි ඒ ගැන බැලු‍වේ නැති බව කියන්නේ ඇයි. අපට උනන්දුවක් තිබුණේ නැහැ ඒ ගැන. දැන් කට්ටිය අහනවා මහාචාර්ය හූල් සහතිකය බැලු‍වාද කියලා. ඔහු ඒ විෂය ගැන යම්තාක් දුරට දැන සිටි නිසා ඒක අතට අරගෙන බැලු‍වා තමයි. කවුරුහරි කෙනෙක් රසායන විද්‍යාව ගැන සමීකරණ ලියපු සටහනක් දුන්නානම් මම ඒ විෂයට කැමති නිසා ඒක හරවලා බලනවා. මහාචාර්ය හූල් සහ නලින් අබේසේකර මහත්වරුන්ගේ බිරින්දෑවරුන් රසායන විද්‍යාවට සම්බන්ධ නිසා ඔවුන් දෙදෙනාත් ඒක බලාවි.

මැතිවරණයේදී කතාබහට ලක්වූ මාතෘකාවක් ලෙස විදේශගත ශ්‍රමිකයන්ගේ ඡන්දය අයිතිය ගැන මාතෘකාවත් සැලකිය හැකියි නේද?

අපි ඔය ප්‍රශ්නය මුල ඉඳන්ම කතාකළා. පාර්ලිමේන්තුවේ ස්ථාවර කමිටුවක් දාලා ඔයගැන සාකච්ඡා කළා. අපි 2017 දී ඉදිරිපත් කරපු උපායමාර්ගික සැලැස්මේ ඒක තිබුණා. විදේශගත ශ්‍රමිකයන්ට ඡන්ද අයිතිය ලබාදීම සඳහා ක්‍රම හතරක් ගැන ලංකාවේ කතාකරනවා. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තුව පනතක් සකස් කරන්න ඕනෑ. කෙසේ වෙතත් ලෝකයේ කොයි රටකවත් අතිසාර්ථක ක්‍රමයක් නැහැ. මොකද මේකෙදී කාරණා ගොඩක් සලකන්න ඕනෑ. හරියටම පුද්ගලයා ඡන්දය දාන බව දැනගන්නේ කොහොමද. ඔවුන්ට ඡන්දය දාන්න දෙන්නේ කවදාද. එයාලාට මැතිවරණයට කලින් ඡන්දය දාන්න දෙනවාද. ඒ ඡන්ද ප්‍රතිඵලය ගේන්නේ කවුද. ඒක කොහේද තියන්නේ. තානාපති කාර්යාල කියන්නෙත් දේශපාලන පත්වීම් සහිත අය. අනෙක මේ රටට අවුරුදු පහ හයකට වඩා එන්නේ නැතිනම් ඡන්ද අයිතය දෙනවාද. ලංකාවේ කිසිම ඥාතියෙක්වත් ජීවත්වෙන්නේ නැත්නම්, ලංකාවට මුදල් එවීමක් හෝ බදු ගෙවීමක් කරන්නේ නැත්නම් ඔවුන්ට අයිතිය දෙනවාද. ලංකාවට සතපහකවත් බද්දක් නොගෙවා ඡන්ද අයිතිය පවත්වාගෙන යන්නේ කොහොමද. මේ කාරණා මම කියන්නේ ඒකට විරුද්ධව නෙවෙයි. ඔය මාතෘකාව ගැන තියෙන සංවාදයේ කොටස් තමයි මම පෙන්වන්නේ. තවත් අතුරු ප්‍රශ්න තියෙනවා. ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්නේ කවුරුන් ඉදිරිපිටද. ඒ කටයුතු කරන නිලධාරීන් කවුද. විදේශගත ශ්‍රමිකයන්ට ඉන්න තැන්වලින් ඡන්දය වෙලාවේ එන්න දෙයිද. දේශපාලන පක්ෂවලට කැන්වසින් කරන්න පුළුවන්ද වගේ හුඟාක් කාරණා තියෙනවා.

විදේශගත ශ්‍රමිකයන් නොවන පිරිසක් වෙනත් හේතු නිසා ඡන්දය දාන්නේ නැහැ නේද?

එය වඩාත් බරපතල ප්‍රශ්නයක් විදියට තියෙනවා. සෞඛ්‍ය සේවයේ අය, පෞද්ගලික ආරක්ෂක අංශවල අය, ඉලක්ක ආවරණය කරන විදියේ රැකියා කරන ගාමන්ට් වගේ තැන්වල වැඩකරන අය ඡන්දය දාන්න යන්නේ නැහැ. එයාලාට ඡන්ද පොළෙන් පිටතදී අවතැන් අයට වගේ ඡන්දය දාන්න දෙන්න පුළුවන්ද. ඒ වගේ අයට හැමතැනම ඡන්දය දාන්න දෙන්න බැහැ. ළඟ තියෙන ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයකදී වගේ ඡන්දය දාන්න දෙන්න පුළුවන් විදියට නීතිරීති හදන්න පුළුවන්.

ඊට අමතරව වෙනස් විය යුතු ප්‍රධාන නීති මොනවාද?

මැතිවරණ වියදම් ගැන නීතිරීති නැතිවීම විශාල පාඩුවක්. ඒ නීතිරීති වෙනස් වුණොත් තත්වය බොහොම වෙනස් වේවි. මැතිවරණ වියදම් නීති තිබුණොත් පෞද්ගලික මාධ්‍ය ආසාධාරණ විදියට හැසිරීමත් ගැටළුවක් නැහැ. එහෙම වුණොත් අපි ගණන් හදනවා යම්කිසි පෞද්ගලික මාධ්‍යයක් වැඩිපුර අපේක්ෂකයෙක්ට ලබාදුන් කාලය එයා මුදල් ගෙවා ලබාගත් කාලයක් විදියට. ඒ අනුව ඒ අපේක්ෂකයා මැතිවරණ වියදම් පිළිබඳ සීමාව ඉක්මවූවොත් අපට පුළුවන් ඒ කෙනාගේ අපේක්ෂකත්වය අවලංගු කරන්න. ඒ නීතිය සැරයි. ඒත් ඒ ගැන කාගේවත් පෙනී සිටීමක් නැහැ.

ඔබ මීට කලින් කීවේ පළාත් සභා මැතිවරණය නොපැවැත්වුවොත් ඉල්ලා අස්වෙන බව..

අපි ඉල්ලා අස්වීම කොහොමත් අවුලක් නැහැ. දැන් පළාත් සභා ගැන දැන් මම හැරෙන්න වෙන කවුරුත් කතාකරන්නේ නැහැ. දැන් පළාත් සභා මැතිවරණය පවත්වන්න කියලා ඉල්ලන්නේ කවුද. ජනාධිපතිවරණ ප්‍රතිඵලය ප්‍රකාශයට පත්කරපු කතාවේදීත් මම කීවේ ඒ මැතිවරණය ගැන. ඉදිරියේදී පළාත් සභා මැතිවරණය පවත්වන්න පසුබිම හදන්න ඕනෑ. ඒත් ආණ්ඩුව තමයි ඒ ගැන තීරණය කරන්න ඕනෑ. පරණ ක්‍රමයට යන්නට සුමන්තිරන් මහතා පෞද්ගලික මන්ත්‍රී යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරලාත් තියෙනවා. ඒ වගේ පනතකින් හෝ මැතිවරණය පැවැත්වීමට අවස්ථාව ලබාදීම වැදගත්.